Ze zeggen weleens een kat heeft negen levens. Dit waargebeurd verhaal vertelt over hoe Sjalwa Loladze steeds wisselt van jas om zijn eigen vel te redden.

In deze aflevering van Any1 geven we nu een stem aan Sjalwa uit Georgië. Hij was kapitein van de Rode Luchtmacht, het leger van de Sovjet Unie. Hij vocht tegen Nazi-Duitsland, werd krijgsgevangen gemaakt en kreeg van de Duitser "een keuze" om uit dat kamp te komen. Door het nazi-uniform aan te trekken, mee te vechten. Deze jas knelt voor Sjalwa zeker aan het einde van de oorlog. 

Het is 6 april 1945. Even voor 01.00 uur ’s nachts. Die middag hebben in een bunker op Texel drie Georgiërs, waaronder Sjalwa, een beslissing genomen die verstrekkende gevolgen heeft. Ze besluiten om in opstand te komen tegen de Wehrmacht op Texel, hun superieuren. De opstand zou weken duren en mislukken: hij zou het leven kosten aan 500 Georgiërs, 117 Nederlanders en ongeveer 2000 Duitse militairen. 

Loladze en zijn Georgische kameraden zijn begraven op het Texel. Dit Ereveld draagt zijn naam. Samen met Gelein Jansen, geboren en getogen op dit waddeneiland, bezoeken we het graf van Sjalwa. Én een andere inwoner, André Ran, vertelt wat hij als achtjarig kind zag tijdens deze Georgische opstand. André zag toen o.a. de bajonet, die nu in het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel in de vitrinekast te zien is.

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Any1 in jouw klas? Mail je verzoek aan ons via any1@stichtinglaudio.nl

4 - Any1: Red je leven met een jas

In deze aflevering van Any1 bezoeken we het graf van de Duitse militair Georg Quass uit de Tweede Wereldoorlog. Hij is begraven in een dorp waar meer doden dan levenden zijn.

De Duitse Georg Quass is 40 jaar oud en vader van zeven kinderen. Op dit moment staat hij met vier soldaten voor een overmacht van de vijand. Hij weet dat ze het niet zullen overleven. Hij weet dat dat geen goede reden zal zijn voor het krijgsgerecht: je moet strijden tot de dood. Hij weet dat er kinderen en moeders in de huizen rondom wonen en weet dat ook zij dit niet zullen overleven. Geeft hij opnieuw een bevel uit om te schieten? 

Op dit moment in zijn leven, geven we in deze Any1-podcast Georg weer een stem. Samen met Sjoerd Ewals van de Duitse oorlogsbegraafplaats bezoeken we het graf van Georg, tussen meer dan 32 duizend kruisen: het zijn de graven van andere Duitse oorlogsslachtoffers. Sjoerd beseft op deze plek in het Limburgse Ysselsteyn nog altijd de impact van WO2: "Wat ik hier zie, 32 duizend graven, dat aantal mensen ging iedere dag tijdens WO2 dood".

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Any1 in jouw klas? Mail je verzoek aan ons via any1@stichtinglaudio.nl

3 - Any1: Vandaag een held, morgen een Scheisskerl

In deze aflevering van Any1 geven we een overleden Amerikaanse soldaat uit de Tweede Wereldoorlog weer een stem.

De Amerikaanse Lawrence (roepnaam Larry) Block heeft een lastige jeugd, met een weinig liefdevolle moeder en pesterijen op school. Dit resulteert uiteindelijk in een woede-uitbarsting, waarbij hij zijn moeder aanvalt met een hamer. Ze raakt gewond en Lawrence wordt weggestuurd naar een huis op het platteland, om ‘opnieuw te beginnen’, zoals de rechter het uitdrukt. In zijn latere leven gaat hij vrijwillig bij het leger, in de hoop dat het uniform hem een soort camouflage biedt en hem in staat stelt ‘één van de jongens’ te zijn. Daar vindt hij een thuisgevoel: een gevoel dat hij in zijn kinderjaren niet of nauwelijks heeft gekend.
Lawrence wordt als krijgsgevangene naar een kamp in Duitsland gestuurd. Daar wordt hij doodgeschoten, op het moment dat hij iets wilde doen voor een medegevangene in nood.

Lawrence heeft nooit een graf gekregen. Hij wordt nog altijd vermist. Zijn naam staat op een muur van andere Amerikaanse vermisten uit WO2 op de Amerikaanse militaire begraafplaats in het Limburgse Margraten. Sebastiaan Vonk van Fields of Honor Foundation zoekt de verhalen achter deze namen en graven. Ze worden o.a. gebundeld in een database en een bijzonder boek, want zoals Sebastiaan zegt: "Het is ook een beetje kijken in de spiegel, naar jezelf". 

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Any1 in jouw klas? Mail je verzoek aan ons via any1@stichtinglaudio.nl

2 - Any1: Thuis in het leger

Timo ging om de vrede te bewaken, voor anderen. Maar hij kwam zelf om door geweld. 

Dit is het verhaal van Timo Smeehuijzen, Nederlandse militair in Afghanistan. Én het verhaal van Laura, zijn zus. Samen met documentairemaker Lubert Priems bezoekt Laura het graf van haar broer op het Nationaal Ereveld Loenen. Zij vertelt over waarom de Amsterdamse Timo naar Afghanistan ging, wat daar gebeurde en hoe zij haar broer iedere dag thuis nog hoort. Ieder uur. Via een piepje. Van een klokje, ooit gekregen van hem.
Aan de rand van dit Ereveld in het herdenkings- en educatiecentrum kijkt Theo Vleugels, directeur van de Oorlogsgravenstichting, naar het kinderschoentje van Timo. Dat doet hem denken aan een bijzondere, intieme brief die hij ooit heeft geschreven, maar die nooit aan iemand is overhandigd. Gelukkig niet.

(C)2023 www.stichtinglaudio.nl/any1
Any1 is een podcast met interactief beeldverhaal voor voortgezet onderwijs. In deze podcastreeks beginnen we met een recent verhaal van een Nederlandse militair. In de volgende podcasts zijn audioverhalen uit WOII het uitgangspunt en inspiratie om met middelbare scholieren een genuanceerd gesprek aangaan. Een gesprek waarin we aan de hand van ons verleden, met elkaar, het heden kunnen duiden. Een gesprek over de helden, de slachtoffers en de daders van nu. Niet met de bedoeling een schuldige aan te wijzen, maar om te kijken of we in het nu iets kunnen leren van deze verhalen. Vanuit onze overtuiging dat door nieuwsgierigheid aan te boren, vragen te stellen en naar elkaar te luisteren, de weg naar begrip en empathie openligt. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent?

Any1 in jouw klas? Mail je verzoek aan ons via any1@stichtinglaudio.nl

4 - Any1: Red je leven met een jas

Any1

Related tracks