به راسي به وينه س ده نگي ١٠٠٠ سلاوي له به ت

عرفان

{حسن زيرك}

بە کراس چیتی کرێشە
کوشتمی خستمیە کێشە
کراسێکی لەبەردا
 تەنکە وەک پەری مێشە

Hassan Zirak..Lem ziz bue:: حسن زیرک .. لێم زیز بووە

کامکاران/سەودای دوریەکەت

علی مردان آواز همایون

هژیر مهرافروز . ایران

شمشاڵ: قاله‌مه‌ڕه
پیانۆ: لاوک له‌تیف

شمشاڵی قاله‌مه‌ڕه _ به‌شی یه‌که‌م

Herme.oriental Music.kurdish music     مظهر خالقی

(عدنان کریم (یادەکانت

استاد منوچهر طاهرزاده - آهنگ كوردی 
حافظ كوردی زوانم
____________________
شعر از تمكین كرمانشاهی
____________________
بولبول گولزار عشقم باڵ په‌روازم نیه
تا له سوز دڵ بناڵم كه‌س هه‌م ئاوازم نیه 

ره‌نچه له خار فراقم راحتی بخشم كوو
ئارزو دار و سال م یار ته‌نازم نیه

ده‌رده دارم ڕی و كوو به‌م تا كه ده‌ردم چاره كه‌ن 
راز دل ئه‌فشا وكی كه‌م چونكه هه‌مرازم نیه 

بردیه تا دل و دستم عقل و هوشم چی له‌سه‌ر
له‌و چاو مه‌خموره مستم میل بگمازم نیه  

درد عشقی ها له گیانم تاقتو صبرم نه‌من 
سوز دل دیری بیانم حاجت سازم نیه 

له‌و روخ گلگون دیری حسرت ماچی دلم 
بس كه ریو نرمم خدایا تاو ئه‌بزارم نیه 

یا و وسلی زندگی كم یا له هجرانی مرم
غیر یه چشتی ترك انجام وئاغازم نیه 

حافظ كوردی زوانم شعر من برهانمه 
شار كرماشان عزیزان كم له شیراز نیه

شعر كوردی هه‌ر یسه ئه‌ر خاصه تمكین خراو 
دی لیه بهتر چه بیوشم سحر و اعجاز م نیه 


منوچهر طاهرزاده - حافظ كوردی زوانم

حسن زیرک

به هاری کورده واری سۆور وشینه 
 له دوره ی ته رمی خونین کۆوری شینه 
که پێت خوشه به هاری کورد به بینی وره گوندی قه لاتانم به بینه


فرمێسکی ڕونوو
‌
تۆ گوتت: " من ئاشقی سه‌وداسه‌ر و دینم ده‌وێ "
من گوتم: " تاکو به‌ ئاواتت بگه‌ی دینم ده‌وێ"

هه‌ڵکه‌وێ تاوێکی چاوێکی له‌ دیدارت بکه‌م
تا بزانی کوانێ بۆ جوانی دڵ و دینم ده‌وێ ؟

بزگوڕی ڕه‌ش دابپۆشێ ڕوومه‌تی گه‌ش تابه‌که‌ی ؟
شاعێری گه‌ش بینم و کوا چاوی ڕه‌ش بینم ده‌وێ ؟!

ئه‌ی په‌ریزادی مه‌هابادی ! ئه‌تۆ ون بووی له‌من
تۆم هه‌بێ له‌ کوانه په‌ریزاده‌ و په‌ری چینم ده‌وێ

ڕوتم و یاقوت و ئاوریشمم له‌بیر ناچێته‌وه‌
لێوی سوور و ئاڵ و بسکی خاو و چین چینم ده‌وێ

تۆ نه‌دیوی بۆیه‌ شه‌و چاوم له‌ ئاسمانێ بڕی
تۆ به‌دی که‌م، گرشه‌ گرشی مانگ و په‌روینم ده‌وێ ؟!

تا وه‌کو ساقی ئه‌جه‌ل نه‌مداتێ تاڵاوی نه‌مان
چاوه‌بڕکه‌، ده‌س بزێوی، ماچی شیرینم ده‌وێ

ژوانی بن سیله‌ و په‌سیوی لاوه‌تی یادی به‌خێر
بۆ ئه‌وه‌ی پیرانه‌ نه‌مرم یادی دێرینم ده‌وێ

کوانێ ئه‌و شه‌وگاره‌ بێده‌نگه‌ له‌ ژوانگه‌ی جێ هه‌وار؟
کچ ڕه‌وه‌ک بوو من گوتم: هێدی به‌! حه‌جمینم ده‌وێ

کوانێ ئه‌و ڕۆژه‌ی که‌ سه‌رچۆپیم ده‌گرت ، بانگم ده‌کرد
دۆم ده‌وێ، دۆی قۆڵ به‌ بازن و په‌نجه‌ نه‌خشینم ده‌وێ؟

شاعیرم، جوانی په‌رستم،دڵته‌ڕم، شێتم، له‌ شۆق
کێوی بژوێن، دیمه‌نی جوان، ده‌شتی ڕه‌نگینم ده‌وێ

من به‌ فرمێسکی ڕونووی کوێستانی کورد په‌روه‌رده‌ بووم
کوڵمی ئاڵ و چاوی کاڵ و سینگی به‌فرینم ده‌وێ

خۆشه‌ویستی من کچه‌ کوردێکه‌ پاک و نازه‌نین
باخه‌وانه‌ پیره‌م و باخی به‌ په‌رژینم ده‌وێ

نامه‌وێ ڕوو بگرێ تا ده‌مرم به‌ فێڵبازی و درۆ
یاری نازداری له‌باری دیاری شه‌رمینم ده‌وێ

من ته‌شی ڕێسێکی وه‌ک شیرنی وه‌فاییم بۆچیه‌؟
کیژی وریای چاوکراوه‌ی فێره‌ زانینم ده‌وێ

بۆ ده‌بێ زێندین له‌ زیندانم بکا چونکه‌ گوتم:
" ئه‌ز مه‌مم، خه‌سته‌ی خه‌مم، کوشته‌ی ئه‌مم، زینم ده‌وێ؟"

نایه‌ڵن قه‌ت چێژی ئازادی بچێژم من، ده‌نا
خوێنی شیرینم ده‌وێ، کوا ته‌رمی خوێنینم ده‌وێ ؟!

بواری وه‌م ناده‌ن له‌ نێو مێرگه‌(چه‌کۆ) هه‌ڵتووته‌کێم
چونکه‌ پرسه‌ی دایکی مل به‌کوێن و سه‌رشینم ده‌وێ

نایه‌ڵن ئاسووده‌ دانیشم له‌ داوێنی چیام
قاسپه‌قاسپی خاسه‌که‌و بێ! گرمه‌یی مینم ده‌وێ ؟!

ئاره‌زوومه‌ هه‌رچی ئینسانه‌ به‌ ئازادی بژی
چۆن گه‌لی داماو و دیل و مات و خه‌مگینم ده‌وێ؟

نامه‌وێ خوێن بڕژێ، یا بۆنی که‌لاکی کۆن بکه‌م
ڕه‌نگی مێلاقه‌ و گوڵاڵه‌ و بۆنی نه‌سرینم ده‌وێ

هه‌ڵپه‌ڕین و پێکه‌نین ده‌بزێوێ هه‌ستی ناسکم
کوا دڵی پڕ ئێش و ئۆف و جه‌رگی به‌ برینم ده‌وێ؟

درزی ئاژن بوو دڵم له‌ سوێی شه‌هیدانی نه‌مر
به‌س نییه‌؟ مه‌ودام بده‌ن! تۆزکاڵێ ته‌سکینم ده‌وێ

جێی گه‌رم، پاروی نه‌رم خۆشه‌، به‌ڵام بۆ مافی خۆم
سێبه‌ری ئه‌شکه‌وتی سارد و نوێنی به‌ردینم ده‌وێ

بۆ به‌زاری مه‌زنیخوازی تاڵه‌ وه‌ک که‌کره‌ و زه‌ره‌ند
گه‌ر بڵێم من پاسه‌وانی قه‌سری شیرینم ده‌وێ؟

دێوی شه‌ڕ سمکۆڵ ده‌کا لێم و ده‌بۆڵێنێ، ده‌ڵێ
بۆ له‌سه‌ر دانی هه‌موو ئێوه‌، ته‌وه‌رزینم ده‌وێ

بۆ فریشته‌ی داد به‌ سینه‌ی پڕ له‌ کینه‌ و داخه‌وه‌
هاته‌ کوردستان گوتی: ڕه‌جمی شه‌یاتینم ده‌وێ؟

سه‌ققز و سه‌رده‌شت و سابڵاغ و سنه‌ی کرد غه‌رقی خوێن
سێی تری ویستن، گوتی: بۆ سفره‌ حه‌و سینم ده‌وێ


که‌ی ڕه‌وایه‌ بمده‌نه‌ به‌ر گولله،‌ یا ڕاوم بنێن ؟
گه‌ر گوتم کوردم له‌ کوردستانی خۆم ژینم ده‌وێ

کورد مه‌گه‌ر کونده‌ که‌ هه‌ر وێرانه‌ بێ هێلانه‌که‌ی؟
نیشتمانی ئاوه‌دانی جوانی ڕه‌نگینم ده‌وێ

زۆر به‌ ئاواتم که‌ کوردستانه‌که‌م بێ کێشه‌ بێ
ئاشتیخوازم، کوا وڵاتی پڕ ڕق و قینم ده‌وێ ؟

تا نه‌هێڵم شوێنه‌واری ناله‌باری په‌هله‌وی
نه‌گبه‌تی زۆرداره‌کان و خۆشی مسکینم ده‌وێ

لاشه‌ڕم، کوا به‌دفه‌ڕم، ئه‌مما له‌سه‌ر مافی ڕه‌وام
ده‌ست و چه‌ک، ئیمان و هیوا و هه‌ستی ئاورینم ده‌وێ

بۆ ناجاتی ئه‌م گه‌له‌ کۆیله‌ و هه‌ژار و بێکه‌سه‌
گیانی پاک و بیری تیژ و ڕێگه‌ ناسینم ده‌وێ

بۆ به‌گژ داچوونی زۆرداری و هه‌ژاری و ناهه‌قی
کارگه‌ر و جوتێری ئاگا و مستی ئاسنینم ده‌وێ

سه‌خت و ناهه‌مواره‌ ئه‌م ڕێگایه‌ کوردی کۆڵنه‌ده‌ر
بۆ خه‌باتێکی درێژخایه‌ن گوڕ و تینم ده‌وێ

دوای نه‌جات بۆ ئاودانی و خۆشی خاپوره‌ وڵات
کۆمه‌ڵێکی چاک و پاک و ڕاست و وردبینم ده‌وێ

بۆ خه‌باتی هاوبه‌شی یه‌کسانی توند و تیژی کورد
لاوی کارامه‌ی به‌ جه‌رگ و کیژی سه‌نگینم ده‌وێ

کیژ و کوڕ بگرن له‌ ده‌وری گۆڕی هێمن ڕه‌شبه‌ڵه‌ک
من که‌ شیگێڕی شه‌هیدانم، له‌ کوێ شینم ده‌وێ

هیمن
مه‌هاباد 3ـ12ـ1358

ماموستا هيمن

استاد حسن زیرک

گوڵەندام! ئەی تەنافی گەردنم زوڵفی پەرێشانت
عیلاجێک، چارەیەک، روحمێک، دەستم به دامانت
غەریبی تۆم، نەخۆشی تۆم، به گۆشەی چاوی بیمارت
ئەسیری تۆم، شەهیدی تۆم، به نووکی تیری موژگانت

استاد حسن زیرک در ۸ آذر ۱۳۰۰ (۲۹/۱۱/۱۹۲۱ میلادی) در محلهٔ قلعهٔ سردار شهر بوکان آذربایجان غربی در ایران به دنیا آمد. در پنج‌سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت، کرمانشاه بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجستهٔ کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده، محمد عبدالصمدی، اکبر ایزدی، و بهمن پولکی سبب خلق آثار زیبایی شد (که برجسته‌ترین کارهای وی می‌باشد).

وقتی در عراق بود، در مسافرخانهٔ «فندق شمال» به شاگردی پرداخت. روزی هنگام نظافت، که مشغول زمزمهٔ یکی از ترانه‌هایش بود، مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر اتحادیهٔ میهنی کردستان عراق و رئیس‌جمهور کنونی دولت موقت عراق)، که در آنجا اقامت داشت، با شنیدن صدای حسن زیرک، او را به رادیو بغداد برد و زیرک در آنجا مشغول به کار می‌شود. مدتی در بخش کردی رادیو بغداد همکاری کرد. از سال ۱۳۳۷، که بخش کردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت، همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رساند، اغلب با ساز استادانی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی، و با سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.

حسن زیرک گرچه به خاطر شرایط سخت زندگی از تحصیل بی‌بهره ماند، اما استعداد کم‌نظیری در سرودن شعر و آهنگسازی کردی داشت. این استعداد به همراه صدای منحصربه‌فرد، سبب شد که ترانه‌هایش در سرتاسر کردستان محبوبیت یابد. صدای او همچنان در مناطق کردنشین و در کوچه و خیابان و از خانه‌ها و مغازه‌ها به گوش می‌رسد.
حسن زیرک با خانم میدیا زندی، گویندهٔ بخش کردی رادیو تهران، ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج دو دختر به نام‌های مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه نیز برای فرزندانش اجرا کرده‌است. حسن زیرک، نه در ایران و نه در عراق روی خوشی و راحتی و آزادی را ندید. رفتار دولت وقت ایران با حسن زیرک او را دچار مشکلات فراوانی کرد، به‌ویژه وقتی که دکتر شیخ عابد سراج‌الدینی، رئیس وقت برنامه‌های کردی رادیو تهران بود، به او اجازهٔ کار نداد و این کار سراج‌الدین چنان تأثیر منفیی بر دل لطیف حسن گذاشت که دیگر به رادیو برنگشت و با دلی شکسته باروبنهٔ خود را به سوی بغداد پیچید. در آنجا نیز او را دچار مشکل کردند. او را گرفتند و روانهٔ زندان کردند؛ در آنجا زیرک را به پنکهٔ سقفی بستند و شکنجه کردند. پس از رهایی از بغداد مجدداً به تهران برگشت؛ در تهران نیز ساواک او را گرفت و شکنجه داد که جریان شکنجه‌اش در ساواک را خودش در نوار گفته و با صدای او هنوز به یادگار مانده‌است. در سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳ در کرمانشاه بود و با رادیو کرمانشاه همکاری داشت.

سال‌های پایانی زندگی حسن زیرک در تلخی و ناکامی گذشت و چندان به آوازخوانی نمی‌پرداخت. در منطقهٔ بوکان قهوه‌خانه‌ای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان می‏داشت و دوستش داشتند، آخرین نفس‌هایش را در رنج و بیماری کشید.استادحسن زیرک درهفتم مردادماه سال ۱۳۵۱، برابر با ۳۰/۷/۱۹۷۲در سن ۵۰ سالگی در بیمارستان بوکان به علت بیماری از بین رفتن کبد و ناراحتی‌های معده درگذشت و در دامنهٔ کوه نالشکینه به خاک سپرده شد.علت مرگ حسن زیرک ازبین رفتن کبد باخوردن براده آهن ومشروب بود،مردم میگن ماملی توی غذای حسن زیرک براده آهن ریخته وحسن زیرک براده آهن راخورده این براده آهن جگر حسن زیرک را از بین برده است. درهنگام مرگ استادحسن زیرک،رادیولندن ازبزرگواری اویادمی کندو می گوید:

یگانه هنرمند مردم کرد دربیمارستان بوکان درگذشت

یالله شوفر -  زنده یاد " حسن زیرک"

چاروکه سور توبه بی کولوانه سور توبه بی
من ئه و یاره م خوش ده وی فیری توله و هوبه بی

استاد حسن زیرک

Ayat Karimi

Recent comments

amir hossain

user28172673

user351684774

Shoresh Piri

Related tracks