Kanser aslında genetik bir hastalık. Genelde çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıksa da ebeveynlerden çocuklara da geçebiliyor. Sadece insanlarda değil çeşitli hayvanlarda da görülebiliyor. Ancak fil gibi bazı hayvan türleri kanserle sıradışı yollarla savaşıyor.

2- Filler Kansere Neden Daha Az Yakalanıyor?

Kendi ses kaydımızı dinlediğimizde çoğunlukla duyduğumuz sesten rahatsız olur ve kayıttakinin kendi sesimize benzemediğini düşünürüz. Peki ama neden?

Aklıma Takıldı #1: Ses Kaydımızı Dinlediğimizde Sesimizi Neden Kendi Duyduğumuzdan Farklı Algılarız?

Kedisi olanlar iyi bilir, kediler onları okşadığımızda, bizimle yakınlaştıklarında ya da kucağımızda mayıştıklarında hırıltılı bir ses çıkarır. Peki neden?

Aklıma Takıldı #2: Kediler Neden Hırıldar?

Çavuş kuşu, hüthüt ya da halk arasında baltalı olarak da bilinen ibibik kuşu ibibikgiller ailesinde yer alır. Bu ailenin diğer üyeleri ise Afrika ibibik kuşu, Madagaskar ibibik kuşu ve dev ibibik kuşudur. Dev ibibik kuşlarının soyu 16. yüzyılda tükenmiştir.

İbibik kuşu hakkında detaylı bilgi Bilim Genç'te...
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/yerbilim-gokbilim/turkiyenin-ibibik-kusu

xeno-canto

Türkiye'nin İbibik Kuşu

Dünya’da işlenebilen metal kaynaklarının azalmasının alternatif çözümü asteroit madenciliği olabilir mi? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruyu cevaplıyor.

Sanayileşmeye bağlı olarak metal ihtiyacının artması nedeniyle Dünya üzerindeki metal kaynakları hızla azalıyor. Bunun yanı sıra cevherlerinden metal elde edilme sürecinin maliyetlerinin yüksek olması ve bu süreçlerde doğaya verilen zarar göz önüne alındığında gelecekte bazı metallere erişmekte güçlük yaşayabiliriz. Peki çözüm ne?

35 - Metal İhtiyacına Alternatif Çözüm: Asteroit Madenciliği

Bayağı yalıçapkını (Alcedo atthis) Avrupa, Güneydoğu Asya ve Afrika’da görülür. Türkiye’de ise tüm kıyı kesimlerinde ve sulak alanların bulunduğu yerlerde görülürler.

Bayağı Yalı Çapkını hakkında detaylı bilgi Bilim Genç'te...
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/yeryuzu-turkiyenin-bayagi-yalicapkini

Türkiye'nin Yalıçapkını

Bazen sosyal medya, bazen ailemiz bazen de yakın arkadaşlarımız bizlere ne yememiz, ne yemememiz ve nasıl görünmemiz gerektiği konusunda katı kurallar dayatabiliyor. Bu durum besinleri “iyi-kötü”, “sağlıklı-sağlıksız” gibi keskin çizgilerle ayırıp sınıflandırmamız gerektiğine dair hatalı düşünce kalıpları oluşturmamıza yol açabiliyor. Sezgisel beslenmeyle ise eski beslenme alışkanlıklarının bırakılması, besin ve beslenmeye dair yanlış inanışların yıkılması ve insanın sezgisel yeme içgüdülerinin ortaya çıkarılması amaçlanıyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde sezgisel beslenme yaklaşımını, bu yaklaşımın temel ilkelerini ve kimler için uygun olup olmadığını anlatıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve kanallarımızı takip ederek güncel içeriklerimizden anında haberdar olabilirsiniz.

46- Sezgisel Beslenme Nedir?

Avrupa arı kuşu olarak da bilinen arı kuşu, arı kuşugiller ailesinde yer alan bir kuş türüdür. Avrupa’dan Afrika’ya kadar geniş bir dağılım gösterirler. Türkiye’de ise her bölgede görülürler.

Arı kuşu hakkında detaylı bilgi Bilim Genç'te...
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/yeryuzu-turkiyenin-ari-kusu

Yeryüzü

Türkiye'nin Arı Kuşu

2019’un sonlarında başlayan salgınla birlikte yeni tip koronavirüs günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline geldi. Koronavirüs dendiğinde artık gözlerimizin önüne yuvarlak bir şekil ve o şekil üzerindeki dikene benzeyen sivri uzantılar geliyor. Peki, koronavirüsün bu şekle sahip olduğunu nasıl mı biliyoruz? Elbette mikroskop sayesinde…

Mikroskop gözle göremeyeceğimiz kadar küçük virüsleri, bakterileri, hücreleri, atomları ve daha birçok şeyi yakından görmemizi sağlıyor. Gelin, şimdi bizlere mikro dünyanın kapılarını aralayan mikroskobun keşfine hep birlikte “yakından” bakalım.

Kim, Ne Zaman İcat Etti? #6: Mikroskop

Kışın gelmesiyle havalar soğur ve çevredeki besin kaynakları azalır. Bu yüzden kış gelince kimi hayvanlar sıcak yerlere göç eder, kimi kış için yuvalarında yiyecek depolar, kimi de kış uykusuna yatar. Peki neden?

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

Aklıma Takıldı #22: Hayvanlar Kış Uykusuna Neden Yatar?

Günümüzden yüzlerce yıl önce yaşadığınızı ve uçsuz bucaksız okyanusun ortasında fırtınayla boğuşan bir denizci olduğunuzu hayal edin. Bir alçalıp bir yükselen dalgalar nedeniyle geminiz bir o yana bir bu yana sallanıyor. Göz gözü görmüyor. Hâliyle nereye doğru gideceğinizi de bilemiyorsunuz. Neyse ki yönünüzü bulmanız için size yardımcı olan sadık bir dostunuz var: pusula. Peki, yeni kıtaların keşfedilmesi de dâhil birçok keşfe zemin hazırlayan bu küçük aletin kim tarafından, ne zaman icat edildiğini hiç merak ettiniz mi?

Haydi şimdi dümenimizi geçmişe doğru kıralım ve pusulanın icadıyla ilgili tarihî bir yolculuğa çıkalım.

Pusula: Kim, Ne Zaman İcat Etti?

Yerkabuğu ve yerkabuğuna yakın olan katmanlar hakkında doğrudan bilgi edinebiliyoruz, çünkü bu katmanlara ulaşmak görece daha kolay. 

Peki Dünya'nın merkezinde ne olduğunu nasıl biliyoruz?

Aklıma Takıldı #23: Dünya’nın Merkezinde Ne Olduğunu Nasıl Biliyoruz?

Her ne kadar günümüzde özellikle gençler başta olmak üzere birçok insan haber almak, film izlemek, müzik dinlemek için mobil cihazlardaki internet tabanlı uygulamaları tercih etse de televizyon hâlâ evlerin baş köşesindeki yerini koruyor. Üstelik internet tabanlı uygulamalar yeni nesil akıllı televizyonlarla entegre şekilde çalışabiliyor. Peki “eğlence kutusu” olarak nitelendirilen televizyon nasıl icat edildi? Gelin, birlikte göz atalım.

Kim, Ne Zaman İcat Etti? #8: Televizyon

Gün içinde gerek arkadaşlarımızla gerekse ailemizle sürekli iletişim hâlindeyiz. Aynı mekândaysak insanlarla yüz yüze iletişim kuruyor, aramızda mesafeler olduğundaysa çoğu zaman cep telefonlarını kullanıyoruz. Bu minik cihazlar hayatımızda o kadar yer edindi ki artık cep telefonumuzun şarjı bittiğinde neredeyse dehşete düşüyoruz. Dijital çağda büyüyen bizler için telefonun olmadığı bir dünyayı hayal etmek çok zor. Peki bu noktaya nasıl gelindi? İlk telefonu kim icat etti? Sonrasında cep telefonları nasıl ortaya çıktı? Gelin şimdi geçmişin çağrısına “Alo!” diyelim ve telefonla ilgili tarihî bir yolculuğa çıkalım.

Kim, Ne Zaman İcat Etti? #9: Telefon

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Dünya’nın düz olmadığına dair kanıtları açıklıyor.
Ay, gökyüzünde görünen takımyıldızlar, gece ve gündüzün oluşumu… Dünya’nın düz olmadığını gösteren kanıtlardan sadece birkaçı. Peki bu kanıtlar Dünya’nın düz olmadığını nasıl açıklıyor? Dünya’nın düz olduğunu savunan teoriler neye dayanıyor? Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.
Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

98- Düz Dünya Teorisini Çürüten Kanıtlar

Haberleşme, bilimsel araştırma ya da askerî çalışmalar gibi birçok amaçla kullanılan yapay uydular, ömürlerinin sona ermesi, birbirleriyle çarpışmaları ya da fırlatma sonrası bazı bileşenlerinin ayrılması gibi sebeplerden dolayı Dünya yörüngesinde büyük bir kirliliğe neden oluyor. Yapay uyduların yol açtığı bu kirlilik uzay çöpü olarak adlandırılıyor. 

Peki gün geçtikçe artan uzay çöpleri gelecekte insanlık için problem oluşturabilir mi? Uzay çöplerinin temizlenmesi için alternatif çözüm önerileri neler? Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

102 - Uzay Çöplerini Nasıl Temizleyebiliriz?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Güneş ve Ay tutulmasının genel geometrisinden ve alt türlerinden bahsediyor.

Ay, Dünya etrafındaki yörüngesinde dolanırken belirli konumlara geldiğinde tutulmalara neden olur. Örneğin Ay, Dünya ile Güneş arasına girerse ve uygun bir konumda olursa Güneş tutulması, Dünya’nın arkasında kalırsa Ay tutulması gerçekleşir.

Peki Ay ve Güneş tutulmalarının alt türleri neler? Bu tutulmalar nasıl gerçekleşir? Tutulmalar nasıl izlenir? Tutulmaları izlerken nelere dikkat etmeliyiz? Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

111- Güneş ve Ay Tutulmaları Nasıl Gerçekleşir?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kütle çekim kuvvetinin ne olduğundan ve evren için öneminden bahsediyor.

Evrende kütleye sahip her cisim arasında bir kütle çekim kuvveti vardır. Peki kütle çekim kuvveti nedir? Kütle çekim kuvvetini etkileyen etmenler neler? Kütle çekiminden kurtulmak mümkün mü? Kütle çekim kuvvetinin evren için önemi ne?

Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

113- Kütle Çekim Kuvveti Evren İçin Neden Önemli?

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, mevsimsel hastalıkların yaygınlaştığı bugünlerde bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olabilecek beslenme önerilerinde bulunuyor.

116-Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Beslenme Önerileri

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yıldızların nasıl oluştuğu, nasıl enerji ürettiği ve hayat süreleri hakkında bilgi veriyor.
Genel kabul gören teoriye göre, kütle çekimi etkisi altında bir araya toplanan ve gitgide sıkışan bir madde yığınının merkezî bölgesi yeterince yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşırsa bir yıldız olarak parlayabilir. Bu şekilde bir yıldızın doğumu milyonlarca yıl sürebilir. Peki bir yıldızın oluşum süreci nasıl izlenir? Yıldızların ömrü nasıl belirlenir? Güneş’in ömrü ne kadar? Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.
Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

124- Yıldızlar Nasıl Oluşur, Yaşar ve Ölür?

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayının yeni bölümünde, hafıza sorunlarına, konsantrasyonda zayıflamaya ve unutkanlığa yol açabilen beyin sisinin belirtilerinin azaltılması için beslenme önerilerinde bulunuyor.
Bilim Genç sesli yayınlarını SoundCloud, YouTube, Spotify, Google ve Apple podcast kanallarımız üzerinden dinleyebilir ve güncel içeriklerimizden anında haberdar olmak için kanallarımızı takip edebilirsiniz.

125- Beyin Sisi İçin Beslenme Önerileri

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kafa karıştıran dolunay isimlendirmeleri hakkında bilgi veriyor.
Ay, Güneş’ten aldığı ışığa bağlı olarak hilal, dolunay ve yeni ay gibi değişik evreler gösterir. Ayrıca Ay, Dünya etrafında dönerken Dünya’ya yakınlık ve uzaklığına ya da tutulmalardaki durumlarına bağlı olarak farklı isimlendirilebilir. Peki Süper Ay, Mikro Ay ne demek? Mavi Ay gerçekten Ay’ın mavi renkte görünmesi mi demek? Başka hangi Ay isimleri var? Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bunları ve daha birçok merak edilen soruyu cevaplıyor.

128- Süper Dolunay, Kanlı Ay, Mavi Ay… Dolunay’ın Farklı İsimleri Nereden Geliyor?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, UFO’lar hakkında yapılan araştırmalardan ve Dünya dışı yaşam arayışındaki son gelişmelerden bahsediyor.

UFO’lar Hakkında Neler Biliyoruz?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, son 50 yıldır üzerinde çalışılan bir konu olan Mars’ta su arayışından bahsediyor.

Mars’ta Su Var mı?

Saka Kuşu Ötüşü

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde beslenme alışkanlıklarımızı değiştirip hem kendi sağlığımızı hem de doğal kaynakları ve ekosistemi koruyarak gezegenimize daha az zarar vermeyi amaçlayan sürdürülebilir beslenme kavramını anlatıyor.

Ne Yediğimiz Gezegenimizi Etkiliyor!

Koala Sesi

Şehirleşme oranı yüksek bölgelerin ortalama sıcaklığı çevrelerindeki kırsal bölgelerinkinden  1 °C ila 3 °C daha yüksektir. Geceleri bu fark 12 °C’a ulaşabilir. İlk defa 1818’de İngiliz bilim insanı Luke Howard tarafından kayda geçirilen bu olgu ısı adası olarak isimlendirilir.

Ağaçlar Şehirlerin Sıcaklığını Nasıl Etkiler?

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, yaygın olarak kullanılan gıda katkı maddeleri hakkında bilgi verirken bu maddelerin sağlık üzerindeki etkilerini anlatıyor.

Gıda Etiketlerini Neden Okumalısınız?

Bal insanların çok eski zamanlardan beri şeker kaynağı olarak kullandığı bir besin. Bal büyük oranda şekerden oluşur. Ayrıca içinde enzimler, amino asitler, vitaminler, mineraller ve başka organik maddeler de vardır.

Arılar Nasıl Bal Yapar?

Mırlama - 1

Mırlama - 2

Mırlama - 3

Referans - Chris Hails: www.wildechoes.org

Avrasya vaşağı sesi

Yıldızların oluşumu sırasında gerçekleşen süreçlerin tamamen anlaşıldığı söylenemez. Ancak günümüzde evrende oluşmakta olan yıldızların gözlemlenmesi ve kuramsal hesaplar, yıldız oluşumunu anlamamıza yardımcı oluyor.

Yıldızlar Nasıl Oluşur?

Çocukluk ve ergenlik hayatımızın geri kalanında güçlü kemiklere sahip olmak için kritik dönemler. Peki, ergenler sağlıklı bir kemik gelişimi için günün ne kadarını egzersiz yaparak geçirmeli?

Yetişkinlikte Güçlü Kemiklerin Sırrı Ergenlik Yıllarında Saklı

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yıldızların nasıl oluştuğunu, zaman içinde geçirdikleri değişimleri ve ömürlerinin sonuna geldikten sonra yıldızları neler beklediğini Güneş örneği üzerinden açıklıyor.

Popular tracks by TÜBİTAK Bilim Genç