TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayını Bilim Genç ile kulağınız bilimde olsun!

Sesli Bilim

Beslenme ve diyet uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde temel besin ögelerini ve besin gruplarını anlatıyor.

Yeterli ve dengeli beslenme; büyüme, gelişme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için gerekli besinlerin alınması anlamına gelir. Nasıl ki bir otomobil yakıt, yağ ve havadan biri eksik olduğunda çalışmıyorsa vücudumuz da besin ögelerinden birinin eksikliği durumunda işlevlerini düzgün şekilde yerine getiremez. Peki temel besin ögeleri nelerdir ve bunları hangi kaynaklardan alabiliriz?

33- Temel Besin Ögelerini Tanıyalım

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde evrenin birbirine çok uzak iki noktasını birbirine bağlayarak bu iki nokta arasında kısa yoldan seyahat edilmesini sağladığı düşünülen solucan deliklerini açıklıyor.

Uzay araştırmalarının en önemli aşamalarından biri başka gök cisimlerine seyahat edebilmek. Fakat evrende farklı bir gök cismine gidip gelebilmek, insan ömrü dikkate alındığında çok uzun zaman alan bir süreç. Örneğin Güneş’e en yakın yıldız olan Proxima Centauri yaklaşık 4,2 ışık yılı (40.000.000.000.000 km) uzakta. Işık yılı ile ifade edildiğinde mesafeler kısa gibi görünse de en hızlı uzay aracı ile (Şu anki rekor, saatte yaklaşık 265.000 km hıza ulaşan Juno uzay aracında.) Proxima Centauri’ye gitmemiz 17.000 yıldan fazla sürer.

Peki evrende kısa yoldan seyahat edilmesini sağladığı düşünülen solucan delikleri nedir? Matematiksel olarak ispatlanabilirler mi? Yapay olarak üretilebilirler mi? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde solucan delikleriyle ilgili aklınıza takılan soruları cevaplıyor.

32- Uzayda Seyahatin Kısa Yolu: Solucan Delikleri

Beslenme ve diyet uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde gençlerde görülen yeme bozukluklarının belirtileri ile fiziksel ve ruhsal sağlık üzerindeki etkilerinden bahsediyor.

Yeme bozuklukları, ergenler özellikle de genç kızlar arasında giderek yaygınlaşan ciddi bir sağlık problemi. Bu sorunun hem ruhsal hem de bedensel nedenleri var. Beslenme ve diyet uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde gençlerde görülen yeme bozukluklarının belirtileri ile fiziksel ve ruhsal sağlık üzerindeki etkilerinden bahsediyor.

31- Yeme Bozuklukları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yemek yerken gerçekten aç olduğunuz için mi yoksa o anda içinde bulunduğunuz duygusal durumdan uzaklaşmak için mi yemek yersiniz? Hızlıca yeme ile yiyeceklerin tadına, kokusuna ve dokusuna odaklanarak yemek yeme arasında ne fark var?

Beslenme ve Diyet Uzmanı Fatma Gönen, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yeme farkındalığına sahip olmak için dikkat etmemiz gereken temel prensipleri anlatıyor.

29- Sağlıklı Bir Beslenme İçin Farkında Olarak Yemek Yiyin

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Antik Çağ’ın ve tüm zamanların en önemli bilim insanlarından biri olan Arşimet’i anlatıyor.

Antik Çağ’ın en önemli matematikçilerinden biri olan Arşimet aynı zamanda çok iyi bir fizikçi, mühendis ve gök bilimciydi. Günümüzde en çok suyun kaldırma kuvvetini açıklayan Arşimet prensibi ile tanıdığımız Arşimet’in aslında nasıl bir hayatı olduğu konusunda çok fazla bilgiye sahip değiliz.

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Antik Çağ’ın ve tüm zamanların en önemli bilim insanlarından biri olan Arşimet’in yaşamını, buluşlarını ve Arşimet ile ilgili doğru bildiğimiz yanlışları anlatıyor.

27- Antik Çağ’ın Ünlü Matematikçisi Arşimet’i Tanıyalım

1964 yılında kullanılmaya başlanan Kardeşev ölçeği, uygarlıkların teknolojik ilerleme seviyesini ölçmede kullanılan bir yöntem. Peki, insanlık olarak bu ölçeğe göre teknolojik ilerleme seviyemiz nedir? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Kardeşev ölçeğiyle belirlenen gezegensel, yıldız ve galaktik uygarlık seviyelerini açıklıyor.

26- İnsanlık Olarak Hangi Kozmik Uygarlık Seviyesindeyiz?

Prof. Dr. Levent Kurnaz, gezegenlerin hareketlerinin Dünya’da gerçekleşen deprem gibi fiziksel olaylara etkisi olup olmadığını anlatıyor.

25- Gezegenlerin Hareketi Dünya’daki Depremleri Tetikler mi?

Uzay asansörleri uzaya kargo ve insan taşımak için verimli bir yöntem olabilir. Peki, bu teknik olarak mümkün mü? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bilim kurgu romanlarının ve filmlerinin popüler konularından biri olan bu fikrin arkasındaki bilimi açıklıyor.

24- Uzay Asansörleri Gerçek Olabilir mi?

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Güneş sistemindeki gezegenlerin kendi eksenleri etrafındaki dönüş sürelerinin nasıl hesaplandığını açıklıyor.

23- Gezegenlerin Kendi Etraflarındaki Dönüş Süreleri Nasıl Hesaplanabilir?

Prof. Dr. Levent Kurnaz, gezegenlerin kendi etraflarındaki dönüş hızının gezegenin iklimini dolayısıyla yaşamı nasıl etkilediğini Merkür, Dünya ve Jüpiter örnekleri üzerinden açıklıyor.

22- Dünya Kendi Etrafında Bugünkünden Yavaş Dönseydi Yaşam Nasıl Etkilenirdi?

Prof. Dr. Levent Kurnaz Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde küresel ısınmanın iklim olayları üzerindeki etkisini “İklim değişikliği fırtınaların ve hortumların sebebi olabilir mi?” ve “Dünya’nın ortalama sıcaklığı artıyorsa neden Dünya’nın bazı bölgelerinde kış mevsimi hiç olmadığı kadar soğuk ve karlı geçiyor?” soruları üzerinden açıklıyor.

21- İklim Değişikliği Şiddetli Fırtınaların ve Hortumların Sebebi Olabilir mi?

Dr. Öğr. Üyesi Emre Sermutlu, Kepler’in üçüncü yasasını yapay uyduların ve Ay’ın yörünge yarıçapları ve yörüngelerinde dolanma süreleri arasındaki ilişki üzerinden açıklıyor.

20- Keplerin Üçüncü Yasası Ne Anlama Geliyor?

Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Prof. Dr. Levent Kurnaz “Güneş Sistemi’nde başka bir gezegende yaşabilir miydik?” sorusunu, en yakınımızda olan Merkür, Venüs ve Mars’ın iklimi ve bu gezegenlerde yaşama imkânı üzerinden açıklıyor.

19- Güneş Sistemi’nde Başka Bir Gezegende Yaşayabilir miydik?

Bilim Genç sesli yayınında Prof. Dr. Levent Kurnaz Güneş’te meydana gelen değişimlerin Dünya’nın iklimini nasıl etkilediğini anlatıyor.

18- Güneş, Dünya’nın İklimini Nasıl Etkiliyor?

Prof. Dr. Levent Kurnaz küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkilerinden bahsediyor.

17- Küresel Isınma ve İklim Değişiklikleri

Bilim Genç sesli yayınında Bahri Karaçay, bakterilerin iklim üzerindeki etkilerinden bahsediyor.

16- Bakteriler İklimi Nasıl Etkiliyor?

Bahri Karaçay, bilinen en eski hastalıklarından biri olan diyabetin yani yaygın bilinen ismiyle şeker hastalığının tedavisinde hayati öneme sahip olan insülin hormonunun keşfinin hikayesini anlatıyor.

15- İnsülin Hormonunun Keşfi

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde küresel ısınmanın deniz seviyelerini nasıl etkilediğini anlatıyor.

Sera gazlarının atmosferdeki miktarının artması küresel ısınmaya yol açıyor. Bu da şiddetli kuraklık, sel, fırtına gibi farklı çevre sorunlarını beraberinde getiriyor. Küresel ısınma aynı zamanda buzulların da hızla erimesine neden oluyor.

Peki, buzulların erimesi geçmişten günümüze deniz seviyelerini ne kadar yükseltti? Deniz seviyelerinin daha da yükselmesi nelere yol açabilir? Deniz seviyelerinin yükselmesi hangi sorunlara yol açıyor? Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bu soruları cevaplıyor.

34- Küresel Isınma Nedeniyle Deniz Seviyelerinin Yükselmesi Dünya’yı Nasıl Etkileyebilir?

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yıldızların nasıl oluştuğunu, zaman içinde geçirdikleri değişimleri ve ömürlerinin sonuna geldikten sonra yıldızları neler beklediğini Güneş örneği üzerinden açıklıyor.

28- Yıldızlar Nasıl Yaşar ve Ölür?

Prof. Dr. Levent Kurnaz, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde maddenin dördüncü hâli olarak bilinen plazmanın özelliklerini ve nerelerde bulunduğunu açıklıyor.

Sesli Bilim

TÜBİTAK Bilim Genç