دکلمه "دستهامان" با صدای فریدون مشیری

هـزار دستـان

پالت | خسرو و شیرین

غزل در هوایت بی‌قرارم روز و شب با دکلمه دکتر سروش

دریا دریا مونو اسیرم کرد

Khosroo Shakibaei[Ziba]

شعر و صدای شهیار قنبری
موسیقی: موریس ژار
سیاهکل می‌توانست نام شهر کوچکی باشد در لابه‌لای آن همه شهر و روستاهای به هم پیوسته‌ی شمالی، می‌توانست تنها نامی باشد در تقسیمات جغرافیایی مرسوم، یک نقطه روی نقشه. «سیاهکل» اما به میانجی آنچه که در سیاهکل بیش از خودِ سیاهکل رخ داد به سرنوشت و سرگذشت ما گره خورده است. سیاهکل برای تمامی روزگار ما، تا همین امروز، معنای تلاش آگاهانه و جمعی برای مداخله در وضعیت به قصد تغییر هر چیز و همه چیز را دارد. درست چهل و پنج سال پیش از این، در صبح سرد یک زمستان با صدای گلوله گسستِ قاطعی از وضعیت اعلام شد که امکان‌های جدیدی را پدیدار کرد و معنای هر چیزی را در گذشته و آینده‌ی خودش تغییر داد. به یاد آوردن سیاهکل در زمانه‌ی تسلیم هیچ نسبتی با واقعیت ندارد غیر از این‌که خودِ واقعیت را زیر مهمیز پرسش بگیرد. در کدام نکبتی زندگی می‌کنیم که حتا جسارت به یاد آوردن سیاهکل را نیز از ما گرفته‌اند؟
رسولان پرسیدند: «ایمان ما را زیاد کن!»
خداوند پاسخ داد: «اگر شما به اندازه‌ی دانه‌ی خردلی ایمان می‌داشتید، می‌توانستید به این درخت توت بگویید از ریشه در بیا و در دریا کاشته شو! پس آن‌گاه، درخت چنان می‌کرد که می‌خواستید.»
[کتاب مقدس]
و درختانِ تناور ما رفتند و رفتند تا جنگل شدند. و از این‌روست که از پسِ غیبت‌شان، جنگل، همیشه تن‌سرخ است.
به دلاوران سیاهکل
سیزده هفته‌ی پیش
سیزده موشِ سیاه
سیزده کفشِ تمامی سوراخ
در علف‌ها دیدند
و چه بی‌شرمانه
همه را بلعیدند.
فصل سنگینی بود
از خود این بی‌برکت می‌پرسید:
ـ کسی از راه می‌آید آیا؟
***
آخرین مرد جوان هم آمد
اولین مردِ جوان با او گفت:
 سیزده بار بگو
بیداری
تا بگویم
ـ آری
کول‌بارت بردار
روی گلبرگِ شقایق بنویس
سیزده بار از نو
می‌شود با هر دست
رفت
سروقتِ
درو.
داس‌ها زنگاری
وقت کم، فرصتِ صیقل هم نیست
و هوا بارانی‌ست
تا طلوع فریاد
چند ساعت باقی‌ست!
سیزده بار بگو
در تنم خونِ یهودایی نیست
تا بگویم کافی‌ست
کول‌بارت بردار
چوب‌دستت را نیز
و برادر
برخیز.
***
بیشه از خود پرسید:
ـ پس در این ساکتِ خشک
چشمه‌هایی هم هست
و درخت از ریشه:
ـ عاقبت رود به جنگل پیوست؟
بعد از این سفره‌ی تو بارانی.
غوک پرسید از مار:
ـ سیزده هفته‌ی پیش
شیر افیونی جنگل، همه‌شان را بلعید؟
مار پاسخ در داد:
ـ و چه رندانه
به نابودی و کم‌تجربگی‌شان خندید
غافل از این‌که
که برادرهاشان
اینک
از تپه روان
و به نزدیک سحر
کار او
یک‌سره سازند آخر.
ـ دست‌هاشان پُر باد
دست‌هاشان پُر باد
تا طلوع فریاد!
***
سیزده هفته‌ی بعد
سیزده موشِ سیاه
سیزده کفشِ تمامی سوراخ
در علف‌ها دیدند
و چه بی‌شرمانه
همه را بلعیدند.
اینک
آن‌جا
آن‌سو
از خود این بی‌برکت می‌پرسد:
ـ کسی از راه می‌آید آیا؟
و من، این‌جا از تو:
ـ تو، می‌آیی با ما؟

سیزده _ به دلاوران سیاهکل

Jalboat - Vakho Volak

بَس کِه اشتباه اُمکِه
bas ke eštebâh omke
هستی خو تباه اُمکِه
hasti xo tabâh omke
زندگیم اَ دست اُمدا
zendegim a dast omdâ
وا خودُم گناه اُمکِه
vâ xodom gonâh omke

از خودم جدا بودُم
az xodom jodâ budom
وا غم آشنا بودُم
vâ γam âšenâ budom
هر چه نوشَه نِیشُم بو
har če nuša nišom bu
دردِ بی دَوا بودُم
darde bidavâ budom

رنگ و رو خو زرد اُمکِه
rang o ru xo zard omke
وا خودُم نبرد اُمکِه
vâ xodom nabard omke
بِی خوم و جَوُنی خو
bey xom o javoni xo
مُبتلای درد اُمکِه
mobtalâye dard omke

از یاد هَمَه رَفتُم
az yâde hama raftom
از چِشمِ هَمَه کَفتُم
az češme hama kaftom
دایِم نیلَه بو رَختُم
dayem nila bu raxtom
تار و تیرَه بو بَختُم
târ o tira bu baxtom

وختی انتظار اِتنی
vaxti entezâr etni
همدلی کِنارت نی
hamdeli kenaret ni
تو خَزُنِ دِلمُردَه
tu xazone delmorda
اُمّید بهار اِتنی
ommide bahâr etni

چِه بد و چِه خوب اُمکِه
ĉe bad o če xub omke
رَفتُم و غروب اُمکِه
raftom o qorub omke
هر چه گفتِنی مَستَه
har če gofteni masta
شَروِندِ جنوب اُمکِه
šarvende jonub omke

حرفِ آخِرُم اینِن
harfe âxerom inen
دنیا ارزش اینینِن
donyâ arzeš ininen
وا یَه سایَه فرق اینی
vâ ya sâye farq ini
آدمی که غمگینِن
âdami ke γamginen

Gape Akhar - Ebrahim Monsefi (گپ آخر - ابراهیم منصفی)

اگر ابرها بگذارند - محمد‌ابراهیم جعفری

Qashqâyi Dances
Publish Year: 2004
Ganj-Ali Salmânizâdeh, Karnâ
Peymân Salmânizâdeh, Nâqârâ
Recording and accompanying notes by Mansureh Sâbetzâdeh
M. CD 164

Qashqayi Dances

Kolvar/Qashqayi Dances

غزل در هوایت بی‌قرارم روز و شب با دکلمه دکتر سروش

Ehsan Rezaiemah