- Уэ ди ТIотIэрэш,
ТIотIэрэш ябгэ,
Шыбгым щыжадэ,
Домбеякъ зи афэ,
Е зи афэр шабзэ пхымыкI,
Е зи бжыкIыр мыкъутэ,
Зи тажыр щхьэ мэIу,
Зи мэIур хуэш мэскъалищэ.
Нарт щауэу шууищэ пIалъэ,
Уи алъпыжьым техутэ,
Уитышхуэр тхэпсыхэщ:
Хы тIуащIэ къыдэкIри
КIэ закъуэу зырисэри
Псыблаери къытлъихьэщ:
Iэщышхуэр епхъуатэри,
Бгы пхъуантэми дохьэж.
Нарт жылэр дыхасэщ,
Нарт хасэр зэхуэсщ,
Зэхуэсми къапсэлъ:
- Ей нарту ди ТIотIэрэш,
Дзэгъэшынэ шу закъуэ,
Уэ закъуэрщ щхьэкIуейм и
мэIур:
Уэ ди лъэIу уэтхьэлIэщ,
Мы зы лIапIэм дыкъиш,
Уи шабзэшэр мыуэщхъу,
ЛIыхъу Iэбжэм зытхует,
Тхьэгъэлэдж къыугуапэ,
Гуапэ ар тщыхъунт.
- Батэрэз ирекIуэ!
- Батэрэзи щымыIэ.
- Iэпщабгъуэ ирекIуэ.
- Ар зекIуэм къыщытщ.
- Пэныкъуэжь вгъэшэс,
Имысыжьи дыщIывгъу,
Сэ си гугъу къэвмыщI жи!
- Уэ нарту ТIотIэрэш,
ТIотIэрэш лIы ябгэ,
Алъп шыбгым щыщыблэ,
Мы Блаем пэлъэщын
Уэр фIэкIи тхэмыт.
Хьатхут гъуэмылэу,
Шыл тIэкIу гуфIакIэу
Пэныкъуэжь сыт илъэкIын!
Имысыжьщи щымыIэ!
Iэлбэч и къуэу ТIотIэрэш
Иш уанэр тырелъхьэ,
Хьырцыджыр ныщекъуэ,
Афэ зэвыр тырекъуэж.
Бжыпэ закъуэр къыздещтэ,
Хуэш джатэр зэгуещIэ.
ЗэмыщIысу мэшэс,
Хьэсамырыри зыщIегъу.
ГуэрэныбгъукIэ егъазэ
Мазэхэ ныдохьэ,
Хьэрэмэ Iуащхьи нокIуэс.
Псыжь псыхъуи нолъэт.
Талыбыкъуэ ныдохьэ.
Къуэшыхь зэвым щохъыжьэ
Блэжьыр гъуахъуэу къыпопш.
Жьапщэшхуэр къыщIещIэ.
ЩIыгызыр къеублэ;
Блаем щхьибл фIэтщи
Зым мафIэр къегъэс,
Зым псывэр къеутх,
Зым къуиблыр догъуагъуэ,
Зым гъуахъуэр егъэш,
Зым блэшэр къеушт,
Зым пшагъуэр къегъэу;
Зым уэфыр къегъэпхъ.
Ери-ей, ди ТIотIэрэш,
Шыгъуэ тхыпцIэ бланащхьэу
Зы щхьэр уэгум етам
ЩIопщ уэгъуи ныреху,
Хуэш джатэр нырехури
Iэдакъэми щIелъэф,
Лъэрыгъпсыфэм къокIуэт,
МыкъутыкIыри егъэпс,
И мэIупсыр ешэщI.
ЗэмыщIысу мэпкIатэ,
Джатэ гъабзэр неублэ,
Блэм и щхьихыр пегъэщ,
Щхьэ ебланэм щынэсым,
Блэм шэрэзыр къехъущт,
Штауч хъуаскIэр къыхуепхъ;
Ди лIыхъужьыр мэуакъуэ,
Шэрэз дыкъуакъуэр полъэт,
Ар и бжыпэм къещтэж.
Жагъэм тету щхьэм йоуэ,
Блэм и щхьэр Iуепхъуэт.
Пщэм и ныкъуэр хуребзэ,
Блэжьым убзэу къепсэлъ:
- Уей нартыжьу хъыжьэм я
лей,
Лей хъункъым зэ къеуэж!
- Уей блаеу щхьэ къэб,
Зи ныбэжьыр шэдылъэ,
Зи лъэжьыр къуэ утэ,
Си джатэр зэрыуэщ,
- Къеуэ уэ, лIы хахъуэ,
Сэ зы щэху бжесIэнщ!
- А уи бжыпэр пэзакъуэщ,
Бжы дыкъуакъуэр нэхъ
лъэщщ,
Ари Iэщэ пхуэхъунщ.
Си шэрэзу дыкъуакъуэр
Iэ пцIанэу къэпхъуатэ,
Бжыпэ фIэлъхьэу егъэкIу,
А бжыр пIыгъыу дуней псор
Уэ пкIухьами зы бий
Къыппэмылъэщын!
Къеуэ иджы, нартыкъуэ,
Си щхьэ закъуэри пыхыж!
А махуэм ТIотIэрэш
Блэ шэрэзыр Iэ пцIанэу
Къищтэну щыхуекъум,
Блэ шэрэзу дыкъуакъуэр
Шабзэшэу къолъэт,
Джатэпэри ныпех,
И мэIухум зыхесэ,
И псэфылъэм зынедз.
АрщхьэкIэ афэжьым
И пщэпкъыр зэIуопщхьэ,
ЩIыIунащхьэр мэбыдэ,
Дэбэч гъукIи и напэр
АФэ зэвым къетхьэщI.
Абы хэту блэр малIэ,
Нарт лIыхъум шэрэзыр
Зэрани хуэмыхъуж.
Iэ пцIанэу ар къещтэ,
МыкъутыкIым фIегъэс,
Къошэсыжри и шыгъуэм
ФIалъэкъуалэ зыресэ,
Къырыщхьэми долъэт,
Хышхуэм щызоуэ,
Уэ гъуэгуми зырет,
Нарт хэкуми носыж.
А махуэм нарт хасэр
Нарт лIыхъум къыщотхъу.
Хъуэхъубжьэри къырат.
Нартыжьхэм къыжаIэ:
- Ей нарту ТIотIэрэш,
Дзэгъэшынэ шу закъуэ,
Уи бжыпэр дыкъуакъуи,
Ар Iэщэ пхуэхъун? -
ТIотIэрэшыр пхъэшакъуэщ:
Бжы дыкъуакъуэр егэпс,
Псей жыгыжьым хуеутIыпщ,
ЛIищэ IэплIакIуэм зыпхедз,
Мывэ хьэдзэр зэгуепкI,
ЗэгуэкIыпIэм жьэдонэ,
Нартхэр зырегъэплъыж...
Абы лъандэм нарт лъэпкъым
Бжы дыкъуакъуэр къаублэ,
Блаем текIуа лъыхъужьым
ЛIыхъужьыбжьэри лъагэс!

KONTROL

In the “Nisashe” ceremony («нысашэ») (also called “Schwzish” in Adigean; “Pschescheshe” in Shapsugh), whereby the bride was taken from her parental home to her father-in-law”s homestead (which comprehended her future abode with the bridegroom) in a procession, the ancient song «УЭРИДАДЭ» (“Weriydade”) (which had a number of variations) was chanted along the way by her escorts. Here is one version of the ritual chant “Weriydade, bestow happiness on our bride!”, sung by the group Bedinoqwe. The words are first given in the original Circassian then an English translation is presented. 

«НЫСАШЭ УЭРЭД»

Данэмрэ дыщэмрэ зи гущхьэ...

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Зи гублащхьитIри дыжьынкъэ!

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Зи дыжьын щIыIури алътескъэ...

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Алътес гъуэжьыри и гъуапэщ!

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Уэгум ит мазэри и напэщ...

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

И напэху дахэм нысэм зегъазэ!

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Жыр лэныстэшхуэр нысэм егъабзэ...

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

Жыр мастэ цIыкIум нысэр иродэ!

Ежьу. Нысэ идошэ, уорэйда,
Уорэйдэ рэйдэ уорэйда!

“Nisashe” Song: “Weriydade, bestow happiness on our bride!”

The top of her carriage is silk and gold…

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

The two dickeys silverine!

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

Her silverine shirtfront is aglitter with satin…(1)

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

Of yellow satin are her sleeves!

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

The moon in the heavens [turns] its face…

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

Turns it majestically towards the white-faced beautiful bride!

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

The bride cuts with great steel scissors…

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

And sews with a small steel needle!

Chorus: We are escorting the bride, woreida,
Woreide reide woreida!

Translated by Amjad M. Jaimoukha.

(1) “ЩIыIу” or “бгъэIулъ” (“БгъэкIыIу” or “кIыIу” in Adigean) is part of a Circassian woman”s national costume. It consists of a false shirtfront of velvet or silk with (up to) 12 silver or gilt pairs of plate-like buckles, which when seen from a distance impart a beautiful lustre, and other ornaments.


Circassian Wedding Song: “Weriydade, bestow happiness on our bride!”

Huryan Yi Wored-Ju Kayhan,Nağaple Osman, Kujey Murat

introyu zeynep çaldı iki sene önce falan, flütleri de berkcan çaldı. isteyince ikisi de çok iyi çalıyolar.

Mazlou

2025-09-21-205609359_22092025.m4a

Тлецерук Ким - Абрэдж Нухьэ иорэд - Зафак

Зубер Еуаз - Т1от1эрэш и бжыпэ дыкъуакъуэ

Janks Ertuğrul - Shauvej Eren - Gonegaps Hamzat

Janks - Tlaperise; Şeşen

Gülcan Altan – Yistanbulako

Адыгэ Уэрэд

Хьэгъэудж Гуп - Сэрмыгъуэ

I 
Ятэхые Гущыкъу [Ор ятэшхоу Едынщыкъу],
Ащ ыкъоу Тыгъужъ,
Тыгъужъыкъо Къызыбэч!
Мэзахэри тфиугъоз!
Мэзагъохэр итанджышъхь,
И бзашъхьэ щымыут.
Шъолэхъуджи [шъэолэгъуджэ] мытэрэз,
Ш1оигъоджэ епсыхыжь.
II
Ышнахьык1э Батымызэ,
Зэчэрые япхъорэлъф.
Л1ым фалъфыгъэр Хьаджадэ,
Топкъалэ къегъэгырз.
Шышъхьамыхъуарых.
Нысэк1эгъэгуш1ох.
Къызэтырилъхьи
Гъэрхэри къещэфыжь, ы1уагъ!
Ахъщэ фыжьыбзэджэ
Чылэхэри къегъэгуащ.
Япхъу дахэр дарие кук1эу.
Сетхэри зитамыгъэу,
Сабыит1ор, бгъэжъым фэдэу,
Онэгуми щэцэлашкэ.
Ящхагъо гъудык1апсэу зэтек1ы.
Я чатэхэр ч1ыгумыджэ алъэшъу,
Яджэгъогъу зышъауи дэмыс.
III
Зэ1эбэк1ы ибзэк1ахь къырехы,
Щэр къырихи зэзакъо къахау.
Къызыбэчы чэтэрыу ик1ас,
Ипыихэр лъэкуаджъэджэ реуты,
Ипыихэр Отэк1ы1у рефы.
Чафырым итопыхэр къегъэжьы, ы1уагъ!
Къыхьыжьи
Ичэтэцыпэ лъэр пычэу,
Пчыпыджыныжъымыджэ къе1этых.
IV
Л1ыхъор къафызэтедзырэп,
Дзэщхом къыфэгъэщынэрэп.
Л1ыгъэщынэгъуай,
Л1ызыщынагъу!
Л1ыгъэщынэгъуай,
Л1ымыхъэзыш1ош1ух!
Ащымэри сащымэр к1элъэхъу,
Зыщыщэри дэуахьыджэ фэлъа1о.
Зэра1оуи Къызбэч къэнафэ.
Къызбэч къынэси,
Маисэри фигъащи,
Щыхьытэуи зыриш1ыл1.
VI
Аджалэри мэфэп1уалъ!
Лъэр пычэу ипчык1э,
Сэкъатэу ытэмэпкъ,
Улалэу шыджалэмджэ
Шыджалэмджэ хегъафэ.
VII
Дзэмак1эрылъэгъух,
Ик1ыгъопэпчъых.
Гум ихьахи зэджэгъыр.
Я к1элэжъыехэр
Шышъутырык1эсых.
Сэлаты лъэсхэр
Чэмыкъэфык1эх.
Шапсыгъэмэ яжъугъэу
Заор къондэу рагъажьэ,
Къылыщыми нагъэсы.
Къурышъхьэ маш1ох,
Мэш1о хэкужъых.
VIII
Адыгэмэ пщэу исымэ
Къызбэч тэжъугъэлъэгъу,
Илъэгъуи тык1эхъопс!
Тинамыси къеубжьык'у,
Тыфемык1оу тегъэщынэ.
Пщышхо ик1 и даушъ нагъэсы,
Мысырыпщым и сэлам къы1ок1э.
Чылэджэ Къызыбэч
Хьэхьай ти Хьаткъожьый.
Хьаткъожъые хэт фэд?
Зыфагъадэр Къызбэч!
IX
К1эрак1ыо лъэпэнащэу
Ашъонащэр къызыщилъи
Темырыкъо къегъэубз, — ы1уагь!
Шыбзызакъор къы1ырих,
Чылэгъуибл къегъэкощ,
Мыкощырэм п1уалъэ ритэу.
X
Тамытэч, Айтэчыкъу,
Щэщэнак1о К1эмыгуи,
Л1экъуищэри зэшъэогъоу.
Дзэлыгъурым дзэр къыращы,
Къэрэщаем пщып1э щаш1ы.
Добэданэр якушъэпс.
Лъэрыгъыпсэр щык1аут,
Раутырэм и сэбэп,
Ебэнымэ къы1уехыжьы.
XI
Быбыратэу топ фыжь,
Пчъэм к1эсэнэр к1эсэ1у.
Зэоныджэ дэк1ошъы,
Зышъо зэмык1ок1ыжь.
Л1ымэ адэжьыджэ аслъан!
Къурамбыер гъомылэу.
Лабэ пщып1э щигъэщэу,
Щэсырэми иоркъэу.
Зыкъини ш1омыш1эу,
Нахьи ил1ыгъэ ригъэхъоу,
Лъэхъуджэ ц1ыф к1эмыхьэу,
Гум ихьагъи мэк1ожьы, ы1уагъ!

Тыгъужъыкъо Къызбэч (Нэгъой Заур)

Circassian string instrument. Performed by Perit Shoqar and Ridada Stas. Produced by Tamer Mamkegh @GearStudios 

Appa pshina

Guşı'exer: Meşbaş'e Yishakh
Pşınalher: Natxhue Canxhuet

Ubeyt Albümü

Ubeyt Meşfeşş'u - Sıkhebğaniy wıdekuağ

Адыгэ нысэ унэ идошэ. 

(псалъ. Бахъуэ Бет1ал) 

Адыгэ пшынэм щ1ыгур къыпэджэмэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ, 
Бжэ1упэ джэгум къуажэр зэхишэмэ, 
Хъуэхъубжьэ усэр псэм зэпидзыжмэ, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

Ей, жи, адыгэ лъахэ, 
Ей, жи, си хабзэ дахэ, 
Дарий 1эщхьэху, 
Къамэ 1эпщэху, 
Нэ ф1ыц1э нэху, 
Джэгу, умыпсэху, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

Хьэзыр 1упэхуу ди щауэ уардэхэм 
Уойрэ, нысэ идошэ, 
Ди лъэпкъ гурыщ1эр я уэредадэмэ, 
Дыгъэр зэхъуапсэр я дыщэидэмэ, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

Ей, жи, адыгэ лъахэ, 
Ей, жи, си хабзэ дахэ, 
Дарий 1эщхьэху, 
Къамэ 1эпщэху, 
Нэ ф1ыц1э нэху, 
Джэгу, умыпсэху, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

Гъатхэм и дахэр лъахэм къырихьэмэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ, 
Бжьыхьэм и бэвыр жьэгум къыдилъхьэмэ, 
Къалъхуа Мазэщ1эр и нэмыс щыпкъэмэ, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ 

Ей, жи, адыгэ лъахэ, 
Ей, жи, си хабзэ дахэ, 
Дарий 1эщхьэху, 
Къамэ 1эпщэху, 
Нэ ф1ыц1э нэху, 
Джэгу, умыпсэху, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

И фоужь матэр дадэ икъутэмэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ, 
Пшэплъыфэ 1упэм хуахьыр фоущхьэмэ, 
Ф1ыгъуэ къепхъыхыр уэшхыу къытешхэмэ, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ. 

Ей, жи, адыгэ лъахэ, 
Ей, жи, си хабзэ дахэ, 
Дарий 1эщхьэху, 
Къамэ 1эпщэху, 
Нэ ф1ыц1э нэху, 
Джэгу, умыпсэху, 
Адыгэ нысэ унэ идошэ, 
Уойрэ, нысэ идошэ.

Зубер Еуаз - Т1от1эрэш и бжыпэ дыкъуакъуэ

Fatima Koble

Recent comments

Fatima Koble

Related tracks