Radio Futura 2020

In de eerste uitzending van een reeks over co-creëren en theater legt Radio Futura de projecten The Well & The Tree op de snijtafel en ontleedt de samenwerking tussen de GGZ en theater.

Frascati werkt sinds 2017 samen met de Bascule, centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Amsterdam. Alexandra Broeder maakte in co-creatie met deze instelling twee voorstellingen met een groep meisjes tussen de 15 en 21 jaar: The Well en The Tree. Waarom werken cliënt en GGZ-instelling mee aan een dergelijk co-creatieproject? En is dit creatieve therapie of kunst?

Een gesprek met Alexandra Broeder (haar aanvraag het werk met de psychiatrie voort te zetten werd recent door FPK gehonoreerd), Esmee Menkhorst en Charlotte Andriesse (acteurs uit The Well en The Tree), Arne Popma (hoogleraar Kinder- en Jeugdpsychiatrie aan UMC, hoogleraar Forensische Psychiatrie aan de Universiteit Leiden en verbonden aan de Bascule) en Chaim Huyser (Geneesheer-directeur van de Bascule).

Radio Futura 2020 aflevering 2: Casus co-creatie: creatieve therapie of kunst?

Hoe werkt macht in de podiumkunsten? Wie heeft het en wie niet? Een poging de eigen blinde vlekken in kaart te krijgen. In het septembernummer van TM verschijnt de briefwisseling ‘pamflet van de macht’ tussen Tobias Kokkelmans (dramaturg, auteur), Mounir Samuel (auteur, correspondent, theatermaker) en Lara Staal (onderzoeker, schrijver en curator o.a. NTGent). Bij Radio Futura gaan zij voor het eerst live met elkaar in gesprek en gaan dieper in op hun eigen argumenten en die van de ander.

Radio Futura 2020 aflevering 3: Pamflet van de macht

Met het verdwijnen van de subsidie voor Maatschappij Discordia, Dood Paard, ’t Barre Land en de Theatertroep lijkt een heel genre te verdwijnen. Een type toneelkunst dat vertrekt vanuit een volledig collectieve benadering van de toneel- en leefpraktijk. Wat is deze manier van werken en leven en zien we deze herkenbare methodiek nog terug bij de huidige generatie makers?

Wordt nu een manier van werken en leven - waar transparantie en generositeit naar materiaal, elkaar en publiek uit spreekt – volledig uitgevlakt? Wat is dat non-hiërarchische collectieve denken waar vanuit deze collectieven werken? Wat zegt het over huidige tijd dat deze manier, deze collectieve vorm en dit collectieve denken geen grond meer vindt in huidige samenleving? Een blik op het daadwerkelijk collectief werken naar analogie van de theatercollectieven Discordia, ‘t Barre Land en De Theatertroep.

Met vanavond als gasten Jaïr Stranders (filosoof, docent, adviseur in de podiumkunsten) & Ludwig Bindervoet (theatermaker en acteur, vormt samen met Jimi Zoet, Thomas Dudkiewicz en Marijn Alexander de Jong performancecollectief URLAND). Ook te gast: Vincent van den Berg van 't Barre Land en dramaturg, spreker en schrijver over theater Floortje Bakkeren.

Radio Futura 2020 aflevering 4: Een collectief einde?

Vanavond in Radio Futura bespreekt Dionne Verwey met haar gasten waarom en hoe het noodzakelijke gesprek met kunstinstellingen gevoerd moet worden over racisme, white privilage, Black Lives Matter, uitsluiting, representatie en verantwoordelijkheid. Wat is er nodig het gesprek daadwerkelijk te openen en te voeren? En hoe creëer je veilige kaders en ruimtes voor niet-witte kunstenaars in deze gevoelige tijd zodat gepraat kan worden?

Multidisciplinair kunstenaar Isabel Janssen trapt af met een spoedcursus Black Lives Matter voor witte mensen met nog één keer de uitleg waarom BLM én het gesprek erover zo relevant is. En waarom positioneren en uitspreken van belang is.Te gast zijn verder schrijver en spoken word artist Rachel Rumai, danser en performer Perry Gits en artistiek coördinator Het Huis Milone Reigman.

Radio Futura 2020 aflevering 5: Witte mensen. We moeten praten.

In de tweedelige serie corona diaries spreekt Radio Futura met kunstenaars wat theater kan zijn en betekenen in tijden van corona. In twee diepte-interviews gaan de dagboeken van makers open over hun artistieke én persoonlijke reactie op Covid-19. Hoe ga je om met nabijheid en contact, werk je met de beperkingen en hoe ontmoet je op welke wijze je publiek? Wat deed en doet deze tijd met de manier waarop we ons tot elkaar en het werk en de wereld om ons heen verhouden?

Radio Futura ging op onderzoek en bespreekt vanavond twee coronapraktijken waarin een alternatieve manier van maken, kijken, nabijkomen en ervaren gezocht is. Zo herwerkte Lotte van den Berg bestaand werk tot coronaproof werk waarin het menselijke contact en aanraking centraal staat. Met het Peepshow Palace reageerde De Warme Winkel op Covid-19 en de noodzaak om werk anders te presenteren op een artistiek-ruimtelijke wijze en ontwikkelden een veilige publiekssetting en podium. We blikken met Vincent Rietveld terug en vooruit.

Op woe 23 september vindt Radio Futura: corona diaries #2 plaats. Met gasten Robbert van Heuven (dramaturg NNT), Anne-Maike Mertens (Nineties Productions) en vormgever Julian Maiwald duiken we de virtuele wereld in.

Radio Futura 2020 aflevering 6: corona diaries #1

De dag na Prinsjesdag gaat Radio Futura in gesprek met Simon van den Berg, Janine Dijkmeijer en Wijbrand Schaap in een poging te duiden waar we ons als theatersector bevinden. Waar staan we met de sector na een roerig half jaar met uiteenlopende adviezen, grote tekorten, geschuif met potten geld en schrikbarende uitkomsten. En wellicht belangrijker nog: hoe zijn we hier terechtgekomen? In vogelvlucht neemt Simon van den Berg ons mee door de geschiedenis van het Nederlands cultuurbeleid, de totstandkoming van de BIS en bijbehorende tweedeling in beleid. Wat waren eigenlijk de grondbeginselen van de BIS? In het tweede deel van de avond spreekt Radio Futura verder met Simon van den Berg, Wijbrand Schaap en Janine Dijkmeijer over de ontwikkelingen, de vraag waar de BIS nog voor staat en het mogelijke failliet van het systeem.

Radio Futura 2020 aflevering 7: Blik op de sector

In de tweede uitzending van een reeks over co-creatie met GGZ-instellingen gaat Gian van Grunsven in gesprek met Alexandra Broeder, Jim van Os en Welmoed Vlieger. Alle drie hebben zij een bijzondere kijk op geestelijke gezondheidszorg: hoe ziet 'de Nieuwe GGZ’ er uit? Is het mogelijk de bestaande labels en stereotypering achter ons te laten en over te stappen op een breder ziektebegrip dat meer ruimte laat voor een persoonlijke diagnose? Hoe kunnen we zingeving een prominentere plaats geven in therapie in het bijzonder en maatschappij als geheel? En welke rol speelt kunst, als ultieme vorm van zingeving, hier mogelijk bij?

Frascati werkt sinds 2017 samen met GGZ-instellingen Arq Nationaal Psychotrauma Centrum en Levvel (voorheen: Bascule, centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Amsterdam). Alexandra Broeder is een van de kunstenaars die zich samen met Frascati en deze instellingen richtte op co-creatie. Haar aanvraag voor werk met de psychiatrie voort te zetten werd recent door FPK gehonoreerd. Jim van Os is o.m. Hoogleraar Psychiatrische Epidemiologie en Publieke GGZ van Universitair Medisch Centrum Utrecht en Welmoed Vlieger is o.m. filosoof en godsdienstwetenschapper.

Radio Futura 2020 aflevering 8: Casus co-creatie #2: theater, GGZ en zingeving

In de tweedelige serie corona diaries spreekt Radio Futura met kunstenaars wat theater kan zijn en betekenen in tijden van corona. In diepte-interviews gaan de dagboeken van makers open over hun artistieke én persoonlijke reactie op Covid-19. Hoe ga je om met nabijheid en contact, hoe werk je met de beperkingen en hoe ontmoet je op welke wijze je publiek

In de studio vandaag het exclusieve interview met vormgever Julian Maiwald. Hij ontwierp het volledig coronaproof decor van onze anderhalve meter studio. Niet alleen licht hij zijn inhoudelijke keuzes toe van dit ontwerp, ook schuift hij aan tafel vanwege zijn decorontwerp voor Nineties Producties. Samen met onze tweede gast vanavond Anne Maike Mertens bespreken we hun onderzoek naar het digitale theater van de toekomst. Zij maakten met Memento Mori een live geconstrueerde theatrale en virtuele ontmoetingsplek: deels live bij te wonen, deels live te bezoeken. Volledig virtueel gingen Club Guy & Roni en Noord Nederlands Toneel met NITE Hotel. Dramaturg Robbert van Heuven schuift aan en vertelt over het virtuele hotel als nieuwe vorm en de simulatie van een theaterervaring.

Radio Futura 2020 aflevering 9: corona diaries #2: digitaal theater

In verschillende kunstuitingen onderzoekt Studio Danish Blue (Jordy Vogelzang en Babette Engels) komende jaren de onomkeerbare rampen die boven onze hoofden hangen. In de eerste voorstelling Voor de Ramp (van 13 t/m 17 oktober 2x per avond te zien in Frascati) schuilen drie wereldleiders in een bunker. Boven hun hoofd speelt zich een crisis af van extreme hitte, kernwapens en ziektes. Ze zitten vast. Kunnen zij het tij keren? Voor de Ramp is een horrorklucht over drie politieke figuren die het fundamenteel met elkaar oneens zijn. Hoe kan het dat de mens zijn eigen ondergang creëert? Wat als de bom alsnog valt, de sprinkhanen ook hier neerdalen en het virus nooit meer weggaat? Genieten we stiekem van het worst-case scenario omdat het gewoon lekker is te weten dat het altijd erger kan? Of moeten we rampdenken juist serieuzer nemen? En waarom is de mensheid al eeuwen bezig rampen te visualiseren middels kunst?

Een gesprek met theatermakers Jordy Vogelzang en Babette Engels (Studio Danish Blue), Khadija al Mourabit (filosoof en als beleidsmedewerker van het Amsterdamse fractiebureau GroenLinks verantwoordelijk voor o.m. primair onderwijs en diversiteit en Niek Lopes Cardozo (hoogleraar Science and Technology of Nuclear Fusion bij de afdeling Technische Natuurkunde van de TU Eindhoven).

Radio Futura 2020 aflevering 11: Studio Danish Blue over rampdenken

In de derde uitzending van een reeks over co-creatie en GGZ-instelling gaat Radio Futura in gesprek met Theatergroep DEGASTEN (Elike Roovers en Rutger Esajas) en Arq Nationaal Psychotrauma Centrum (Jetske van Heemstra en Pim Scholte). Inmiddels hebben Frascati Producties, Arq en DEGASTEN samen meerdere theatervoorstellingen gemaakt, steeds met slachtoffers van mensenhandel en getraumatiseerde vluchtelingen die onder behandeling zijn bij Arq. Hoe is het om met zeer kwetsbare mensen theater te maken? Hoe waarborg je veiligheid, duurzaamheid en gelijkwaardigheid? En hoe is het voor een GGZ-instelling om samen te werken met theatermakers? Een gesprek over de manier waarop theater en therapie elkaar kunnen aanvullen.

Radio Futura 2020 aflevering 10: Casus co-creatie #3: DEGASTEN en Arq Nationaal Psychotrauma Centrum

Programmamaker Mara van Nes in gesprek met Guillermo Otion Blinker en Marijn Graven over theater als ritueel, ceremonie of collectief gedragen live ervaring.
Radiohost: Dionne Verwey

Radio Futura 2020 afl 12: Theater als ritueel

Programmamaker Mara van Nes in gesprek met Joeri Heegstra en Thomas Lamers (Collectief Walden) over klimaatactivisme en kunst: Hoe verhoud je je als theatermaker tot de klimaatcrisis? Wat is klimaatkunst en hoe voorkom je pamfletisme?
Radiohost: Gian van Grunsven

Radio Futura 2020 afl 13: Klimaatkunst

Curator en beeldend kunstenaar Richard Kofi in gesprek met Sarah Huygens-Jawla, Sue Ann Bell en Cherish Menzo (via zoom) over het zwarte lichaam als bron en archief.
Radiohost: Dionne Verwey

Radio Futura 2020 afl 14: Het zwarte lichaam in beweging

De herfst is ingetreden, tijd om ouderwets te worden voorgelezen. Esma Abouzahra leest de nieuwe monoloog voor die Hassnae Bouazza schreef op basis van de gesprekken die zij samen met Fatima Elatik voerde met verschillende vrouwen uit de eerste generatie Marokkaans-Nederlandse vrouwen die vanaf begin jaren ‘70 naar Nederland zijn gekomen om een leven op te bouwen. Na de lezing van deze pittige monoloog praten Esma Abouzahra, Hassnae Bouazza en Elatik na. Samen met Frascati Producties plaatsen zij zich in de traditie van oral history, nu met verhalen die anders niet naar buiten treden.

Radio Futura 2020 afl 15: De (on)vertelde Stad: 'een vrouw met een hoofddoek'

In de vierde uitzending van een reeks over co-creatie en GGZ-instelling geeft Radio Futura de microfoon uit handen aan Stoorzender. Claire de Groot en Jeroen Sturing maken samen onder de naam Stoorzender podcasts over mentale gezondheid. Claire worstelt met een depressie, een dwangstoornis en een persoonlijkheidsstoornis. Samen met haar vriend Jeroen, die freelance journalist is, vecht ze voor meer openheid over deze onderwerpen. Ze spreken ze in hun podcast met gasten die eenzelfde strijd voeren. Ditmaal maken ze live anderhalf uur radio (dat later als podcast in de serie van Stoorzender zal worden bijgezet). Gasten zijn Koos Neuvel (freelance-journalist en auteur van diverse nonfictie-boeken) en Peer van der Helm (Lector Residentiele Jeugdzorg van Hogeschool Leiden). Samen spreken zij over de vraag hoe de behandelmethode voor mensen met een eetstoornis verbeterd kan worden. 

Onder de noemer ‘De (on)vertelde Stad' werkt Frascati sinds 2017 samen met GGZ-instellingen Arq Nationaal Psychotrauma Centrum en Levvel (voorheen: Bascule, centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie) in Amsterdam. Claire was actrice in twee van de theatervoorstellingen die Alexandra Broeder maakte bij Frascati Producties i.s.m. Levvel. Ook Koos Neuvel is ervaringsdeskundige: over het leven van zijn dochter Nora schreef hij het boek 'Nora & Co: zeven meisjes in een eetstoornistragedie'. Peer van der Helm richt zich bij de Hogeschool Leiden met zijn team op het onderzoek t.a.v. het leef- en leerklimaat van jongeren die het in onze samenleving minder goed getroffen hebben.

Radio Futura 2020 afl 16: Casus Co-creatie #4: GGZ & theater: Stoorzender

Ooit was de centrale rol van kunst opruiing, verwarring zaaien en bewustwording creëren. Grofweg sinds ‘9-11’ draait de wereld harder om haar as en lijkt elke discussie gepolitiseerd, gepolariseerd. Wat is er aan de hand, waar bevinden we ons? Welke vergezichten kunnen de gemoederen misschien wat bedaren? Of is dat helemaal niet nodig? Kan kunst nog luis in de pels zijn, of moet het eerder verbinding en begrip proberen te bewerkstellingen? Zoals de schilderkunst definitief veranderde door de opkomst van de fotografie aan het begin van de negentiende eeuw, zo zijn we wellicht nu getuige van een definitieve ommezwaai in de rol die theater speelt in onze samenleving. Marijn Lems (theatercriticus) en Dionne Verwey (theatermaker en anchor van Radio Futura) spreken met Khadija al Mourabit (filosoof en als beleidsmedewerker van het Amsterdams fractiebureau GroenLinks), politiek theatermaker Marjolijn van Heemstra en beeldend kunstenaar/activist Pieter Paul Pothoven.

Radio Futura 2020 afl 17: Over Polarisatie en de rol van kunst anno 2020

Tonight’s program will be investigating the future of internationalism in the arts. Both ecological challenges and Covid-19 might have changed the way we think about working, presenting and programming internationally. Will the future be more locally orientated and what are the consequences of that? Does the current time - and future - call for a different approach towards cultural artistic internationalisation (within performing arts)? Should we re-think and re-shape the future of it? Should we re-establish the legitimation of working abroad or programming/presenting international work here? And should we reformulate ambitions regarding the moral and artistic challenges of internationalisation (and in slipstream globalisation)?

Together with moderator Lara Staal (DAS/NTGENT) and guests Silvia Bottiroli (DAS), Rainer Hofmann (SPRING) and Jetse Batelaan (ARTEMIS), Radio Futura will be reflecting on the current international performing arts field, the changes and challenges they’ve been encountering lately. They’ll be sharing insights of their working practices to characterize and reflect on internationalism in the arts, the philosophy behind it and to share their dreams for the future.

Radio Futura 2020 afl 18: Internationalism in the arts

In een meerdelige BLM-serie onderzoekt Radio Futura-host Dionne Verwey met wisselende gasten het moeilijke, maar noodzakelijke gesprek over racisme, white privilage, Black Lives Matter, uitsluiting, representatie en verantwoordelijkheid. Wat is er nodig het gesprek daadwerkelijk te openen en te voeren? En hoe creëer je veilige kaders en een safe space voor niet-witte kunstenaars? Wat is je verantwoordelijkheid als witte kunstinstelling binnen dit debat en hoe ga je hiermee om? Wat houdt uitspreken en positioneren in en wie pakt dit op? In een poging de studio van Radio Futura tot een safe space te dopen, bevraagt Dionne Verwey haar gasten en zoekt in gezamenlijkheid naar mogelijke oplossingen.

Te gast in deel 2 vanavond zijn: Sue Ann Bell (collectief Het Paradijs, maker, speler); Perry Gits (danser en performer); Naomi van der Linden (theatermaker, actrice en zangeres); Rachel Rumai (spoken word-kunstenaar en dichter)

Radio Futura 2020 afl 19: Witte mensen. We moeten praten #2

In de vijfde uitzending van een reeks over co-creëren en theater neemt Radio Futura de meerjarige projecten Stemmen uit beton, Rabot 4-358 en Rabot 2 als casus en onderzoekt de samenwerking tussen theater, stad en gemeenschap. In een poging stad en theater radicaal met elkaar te verbinden en podium te geven aan ongehoorde stemmen uit de samenleving, zette Frascati ‘de (on)vertelde stad’ op. Theater dat tot stand komt in nauwe samenwerking met bewoners en instellingen.

Welke waarden, kenmerken en voorwaarden kent een dergelijk co-creatie? Hoe waarborg je veiligheid, duurzaamheid en gelijkwaardigheid? Wat houdt een daadwerkelijke dialoog en een gedeelde verantwoordelijkheid voor het maakproces in? Hoe is het voor een bewoner van een flat om plots uitgenodigd te worden om met theatermakers samen te werken? En wat voor kunstpraktijk komt hieruit voort? Een gesprek met kunstenaars en meewerkende bewoners over stadsprojecten, hoogbouw als micro-samenleving en kunst. Met: Simon Allemeersch, Naomi Steijger, Timo Tembuyser, Urias Boerleider, Ibrahim Mousa en Graziella Hunsel Rivero.

Radio Futura 2020 afl 20. Co-creatie #5: theater, hoogbouw en meerstemmigheid

Naomi Velissariou: 'De groeiende emancipatiegolf die bewegingen als BLM en MeToo teweeg brengen, vinden hun weerslag in een groot deel van onze samenleving. De publieke opinie kan door de opmars van social media meer druk uitoefenen op beleid dan ooit. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor het politieke bestel, waaronder ook dat van de kunstensector. Met het op de schop gaan van onterende mensbeelden, steekt een nieuwe vorm van betutteling de kop op, een nieuwe vorm van systematisering, die het onrechtstreekse gevolg is van de collectieve cumulatie van schuld. Als kunstenaar ervaar ik de grote wens van subsidiënten, instellingen en het publiek om zich middels het ondersteunen, produceren, tonen of consumeren van kunstwerken aan “de goede kant van de geschiedenis” te scharen, wat dat ook moge betekenen. Wat daar in mijn ogen problematisch aan is, is dat het voorbij gaat aan de kritisch cognitieve waarde van kunst zelf. Het leidt tot kunst in opdracht van beleid, dat op zijn beurt bepaald wordt door de publieke opinie, die dan weer onder rechtstreekse invloed staat van social media. Indirect kan ik soms het gevoel krijgen dat politici mij vragen om de mening van influencers vorm te geven in mijn werk, omdat dat hun meest rechtstreekse link is naar de kiezers. Hetgeen dan weer bijdraagt aan de vermarkting van de waarden van kunst en van de democratie als het politieke systeem waar die kunst deel van uitmaakt. In rap tempo is de angst voor politieke incorrectheid in het kunstenbeleid de boventoon gaan voeren. Niemand lijkt in het openbaar vragen te durven stellen bij deze ontwikkeling terwijl het the talk of the town is in de wandelgangen van de sector. Het niet openlijk voeren van dit kritische gesprek, leidt in mijn ogen tot een nieuwe vorm van versplintering. Deze avond is dan ook een voorzichtige poging om geen stelling in te nemen, om geen huisjes als heilig te beschouwen maar om luidop vragen te stellen omtrent de angst voor politieke correctheid, in plaats van in de wandelgangen van de instellingen waar we deel van uitmaken. Ik wil uitdrukkelijk geen polemiek aanzwengelen. Omdat polemiek om de polemiek, het denken in voor- en tegenstand ten aanzien van deze of gene ontwikkeling, de situatie simplificeert en het (kritische) gesprek op slot zet. Mijn wens is om het open te breken. Ik wil met kunstenaars in gesprek die in hun artistieke praktijk direct of indirect te maken hebben met de angst voor politieke incorrectheid en die openlijk vragen durven stellen bij deze ontwikkeling.'

Hosts: Naomi Velissariou en Lucien Rentmeester