Batzuetan jartzen naiz
etxetik begira
begiak jausten zaizkit
leihotik behera
lurrean salto eginez
kanikak bailira
gaua etorri arte
dibertitzen dira.

Ikusmira galduta
asper naizenean
gogoa ipintzen dut
etorkizunean
zer egin behar dudan
euskaldun artean
suizidatzen ez banaiz
datorren urtean.

Estraineko gauza
zehar alpertu
jatearekin soilik
nor da gaur kontentu
asmatu behar ditut
makina bat santu
egutegia festaz
erabat gorritu.

Lagunekin paratu
txokolate jatiak
zaku karrerak eta
bidaia haundiak
ezagutu nahi ditut
enpatxu eztiak
Constantinopla eta
Parisko zubiak.

Apaizei sotanak
dizkiet kenduko
itsasuntzi piraten
banderak egiteko
tiobibo batetan
denok gara igoko
zintzoak garelako
ez dugu ordainduko.

Musika joko dugu
alde guztietan
batek bonboan eta
besteak tronpetan
bilutsirik bainatuz
ilargi argitan
maitia bilatuko
dugu ur azpitan.

Biziko gara horrela
hirurehun bat urtez
banku guztietako
jabetzaren kaltez
sufrimendua eta
nigarraren ordez
farra eta farrandaz
historia betez.

Horrelakorik inoiz
gerta ez baledi
izan gintezke arran
batzuetzat txori
txit ondo hitzeginez
eskuetan geldi
borreruak baditu
milaka aurpegi.


Gaur Egun

Hamalauekoak

Berrogoiekoak

Urtean behin

Edo bietan, berdin hiruetan

Nik ez dakit xuxen

Hamalaueko eta berrogoieko

Presuner ohiak

Biltzen dira...

 

zoko batean goititu

bandera histu baten gibeletik

zenbait urrats

meriatik elizalat

elizatik hil-harrietara

hil-harrietatik eskolara

zenbait urrats

eta oroitzen dira...

 

Deitu zituelakotz eta

Altxatu

Behin

Edo bietan, berdin hiruetan

Harmen hartzera

Frantziak!

 

Asteri hodeitsu bat zenez

Ala gaua zohardi zenez

Ala egun betea zenez...

Utzi behartu zitzaien

Etxea, herria,

Bezperan hasi mahasti haitzurtzea...

Joan behartu zitzaien kolera golkoan

Harmak bizkarrean

Frantziako lurraldeetan zeiharka... Alemaniara

 

 

Hamalauekoak

Berrogoiekoak

Urtean behin

Edo bietan, berdin hiruetan

Nork daki xuxen?

Hamalaueko eta berrogoieko

Presuner ohiek

Nigar egiten dute...

 

gaminet zoko batean goititu

xingola, medaila edo girgileria

papoan pollikiño emanik

etxetik merialat eta elizalat

elizatik hil-harrietara

hil-harrietatik eskolara

eskolatik ostatura

zenbat urrats holakoetan harat-hunat

eta elkarrekin oroitzen dira

Alemanian galdu lagunez...

 

Frantziak ez du axola!

Eraiki baititu herri guzietan

Oroit-harriak pruntki

Izen lerroez hornituak

Morts pour la Patrie

Morts pour la France

Hitz faltsu hauietaz gure herri hustuak

Ezazolki antzakatu baititu

Eta, hortxet, herbailduak, debalde utzi

Hamalaueko eta berrogoieko

Presuner ohiak...

 

zeren zeren

ez ote dakizu, Migeltxo?

bi gerla irabazi ditu gero

hamalauekoa eta berrogoiekoa

Alemaniari

Frantziak!

Frantziari ez zaio itsusi

Ez zaio sobera

1870.ean izan afruntu kolpea

Bi gerlaz xuritzea!

 

Eta presuner ohiek

Hamalauekoek eta berrogoiekoek

Ahanzten ikasi dute

Alemaniako gerletan

Bildu ahalgeak eta zauriak

Eta han gaindi ehortzi lagunak.

Bakar-bakarrik

Urtean behin edo bietan

Berdin hiruetan, noiz nola

Biltzen dira eta elkarretaratzen

Ahantzi behar ez den Frantzia mitoa

Zelebratzeko!

 

dena xingola, medaila eta girgileria

papoan pollikiño ixkilimatuak

bandera bipiatu baten atzetik

doatzi, usaia banal baten urratsean

eta musika ixilean

doatzi meriatik elizalat

elizatik hil-harrietara

lore meta eta hitzaldi

behar direnak manatu bezala egitera

hil-harrietatik eskolara

eskolatik ostatura

eta etxera itzultzen dira erdi edanak

edo mozkorrak...

baina hortaz beste gauzetaz bezala

Frantziak ez du zer axolatzerik!

hirietan eta herrietan

bere monumentuak eta kurutzeak

pruntki eta plantan, neurriz eta edergailuz,

eraiki baititu:

Morts pour la Patrie

Morts pour la France

Requiescant in pace

eta kito!

 

Alta ez ziren ez espantu gose

Eta gogoan aharrabide

Frantziak altxatu zituelarik

Eta Alemaniara igorri

Zalu-zalukara

70eko bere afruntua garbitzeko.

Eta, Migeltxo,

Hau ere behar duk jakin

Ez baitauie eskolan aipatzen

Gure aitak eta osebak eta anaiak eta herritarrak

Ez zitukan ez

Gerlako haziak eta eginak

Gero, presuner ohi bilakatu dizkigutenak

Beren mendiak, ibarrak eta zelaiak utzirik

Eraman dizkigutenak

Asteri batez beharba

Edo gau batez ixilka, berdin egun argiz

Denak utzirik joan direnak

Ez zitukan ez besteak hiltzeko pentsamenduan ikasiak

Eta hutsik itzuli direnak

Beren lagunak hilik eta ahal zutelarik

Presan ehortzirik eta belauniko beti presan

Otoitz bat eginik beren lagun hileri

Ez zitukan ez hilak ehortzeko

Mestura eta taloz hazi izanak

Zauri minez etxeratzean

Beren lurraz erdi desjabetuak aurkitu direnak

Ez zitukan gerla egiteko sortuak

Ez eta ere nigarrez urteak iragaiteko

Eta intzirika

Urtean behin

Edo bietan, berdin hiruetan

Nik dakita zenbat aldiz?

Elkarretaratzen direnak

Urtetik urtera

Herioak beretu lagun ohiak

Kondatzeko!

Alemaniatik etxera itzuli ziren bezala

Bederazka doatzi

Bata bestearen ondotik

Herioak emeki emeki beretuak

Manex Etxexuri

Migel Eiherazaharreta

Domingo Larraun

Iturribeltzeko zangomotza

Estebe gazatua...

Bata bestearen ondotik

Doatzi eta elkarretatik

Berexten dira, hantxe hementxe

Beren ziloan etzaten dira

Bata bestearen ondotik

Ixiltzen dira...

 

Ez ziren gerlarako eginak

Frantziako Erreinuak

Gerlari edo presuner ohi

Bere fantesian izendatzen dituenak

Eta bere xingola, medaila, girgileriekin

Kontsolatu nahi dituenak

14 aldiz eta 40 aldiz

Nik dakita zenbat aldiz

Bere hitz ederrekin engainatu dituenak

Eta herri batek ixil-ixila

Erreboltatzerik gabe

Bata bestearen ondotik

Ehortzi behar dituenak...

 

geroztik eta aintzina

presuner ohien zerrenda suntsitu ondoan

elizatean edo plaza nagusian

hor dagotzi tente-potente

oroit-harriak eta kurutzeak

izen lerro ixilak

behin eta anitzetan

bere mitoentzat Frantziak ezazolki

sakrifikatu jendalde eta herrialdeen

oroitgarri tristeak.!

islaia