Name: اصفهان ـ تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف by Nasser Babakhani
Duration: 10 min 52 s
Description: اصفهان ـ تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف با همراهی تنبک استاد سعید رودباری

تار جلیل شهناز- ابوعطا | shahnaz - abouata

یکی از تصنیف های بیاد ماندنی از عارف، تصنیف گریه کن است که عارف این تصنیف را در غم از دست دادن دوست عزیزش کلنل محمدتقی خان پسیان سرود

بنان و خالقی هر دو این تصنیف را با هنرمندی بسیاری به ثبت رساندند. برای اولین بار بنان در برنامه ی گلهای رنگارنگ برنامه شماره 250 و بعد تر روحالله خالقی این تصنیف را با سوز صدایش هر چه بیشتر ماندگار کرد.. ؛
یاد و نامشان جاوید

خواننده: روح الله خالقی 
 

گریه کن که گر، سیل خون گری ثمر ندارد

ناله ای که ناید ز نای دل اثر ندارد

هرکسی که نیست اهل دل، ز دل خبر ندارد

دل ز دست غم مفر ندارد                  دیده غیر اشک تر ندارد

این محرم و صفر ندارد                   این محرم و صفر ندارد

گر زنیم چاک              جیب جان چه باک             مَرد و جز هلاک

هیچ چاره ی دگر ندارد                   زندگی دگر ثمر ندارد

Ruhollah Khaleghi -Geryeh Kon / روح الله خالقی - گریه کن

دلم تا عشقباز آمد در او جز غم نمی‌بینم
دلی بی غم کجا جویم که در عالم نمی‌بینم
دمی با همدمی خرم ز جانم بر نمی‌آید
دمم با جان برآید چون که یک همدم نمی‌بینم
مرا رازیست اندر دل به خون دیده پرورده
ولیکن با که گویم راز چون محرم نمی‌بینم
مدارا می‌کنم با درد چون درمان نمی‌یابم
تحمل می‌کنم با زخم چون مرهم نمی‌بینم
خوشا و خرما آن دل که هست از عشق بیگانه
که من تا آشنا گشتم دل خرم نمی‌بینم
کنون دم درکش ای سعدی که کار از دست بیرون شد
به امید دمی با دوست وان دم هم نمی‌بینم

سعدی شیرازی

محمد رضا شجریان - حسین علیزاده - کیهان کلهر - همایون شجریان ساز و آواز چهار مضراب

عبدالوهاب شهیدی (مهر ۱۳۰۱، میمه)، خواننده در سبک سنتی ایرانی، آهنگ ساز، استاد آواز و نوازندهٔ عود است.

عبدالوهاب شهیدی در میمه اصفهان و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. او از اوایل دهه ۱۳۲۰ فعالیت هنری خود را با فراگیری آواز، سنتور و عود نزد اسماعیل مهرتاش آغاز کرد.

عبدالوهاب شهیدی در سال ۱۳۳۹ با برنامه گل‌ها شروع به فعالیت و همکاری در رادیو کرد و تا سال ۱۳۵۷ در بسیاری از این برنامه‌ها شرکت کرد. وی همچنین چندین بار در برنامه‌های جشن هنر شیراز شرکت کرد و در این برنامه‌ها با استادانی چون جلیل شهناز، فرامرز پایور، اصغر بهاری، حسین تهرانی، رحمت‌الله بدیعی، حسن ناهید و محمد اسماعیلی همکاری کرد.[۱] عبدالوهاب شهیدی با اجرای بیش از ۲۳۰ برنامه از فعال ترین هنرمندان این برنامه بوده و در فهرست هنرمندان با بیش ترین اجرا (رتبه سوم) قرار دارد. عبدالوهاب شهیدی در اجرای آوازهای محلی نیز پیشرو بوده است. تصنیف معروف زندگی با مطلع اون نگاه گرم تو از این هنرمند است. وی هم اکنون در ایران زندگی می‌کند.

وی علاوه بر آواز فعالیت‌های هنری دیگری نیز داشته که در جای خود اهمیت بالایی دارند. مثل عود نوازی منحصر به فرد خود یا اجرای آوازهای محلی، در میان آثار وی به ویژه در برنامه‌های گل‌ها ترانه‌ها و آوازهای محلی بسیار زیادی توسط وی خوانده شده‌اند. خود تصنیف زندگی نیز مربوط به آهنگ و آوازی محلی بر روی شعری از هما میر افشار می‌باشد که در دستگاه ماهور با تنظیم فرامرز پایور اجرا شده است. هم‌چنین وی قطعات قدیمی معروفی مثلا آثار عارف قزوینی را نیز اجرا کرده که از میان آن ها می توان به تصنیف های گریه را به مستی بهانه کردم (در آلبوم قدیمی حرف) و گریه کن که گر سیل خون گریی اشاره کرد.

زندگی نامه

عبدالوهاب شهیدی فرزند میرزا حسن شهیدی ملقب به صدرالاسلام و متخلص به طوبی است. او اول مهرماه سال ۱۳۰۱ در شهر میمه و در خانواده‌ای روحانی به‌دنیا آمده است. عبدالوهاب شهیدی مشوق اصلی خود را پدرش می‌داند و در این باره می‌گوید: «پدر هم از آن جا که موسیقی را خیلی خوب می‌دانست، به من کمک می‌کرد و چند مثنوی را به من یاد داد که‌ای کاش نرفته بود و من از او بیش تر می‌آموختم. اما ۱۳ ساله بودم که ایشان درگذشت». وی با اسماعیل مهرتاش آشنا شد و این آشنایی منجر به این شد که نزد وی فراگیری موسیقی را شروع کند. ابتدا آوازهای تاج اصفهانی و ادیب خوانساری را آموخته بود اما اسماعیل مهرتاش به او می‌گوید باید همه این‌ها را از ذهنت پاک کنی. بدین ترتیب عبدالوهاب شهیدی صاحب سبک منحصر به فردی شد.

در سال ۱۳۳۵ روابط عمومی ارتش توانست برنامه‌ای در رادیو به خود اختصاص دهد که آن هم موسیقی بود. به‌جز عبدالوهاب شهیدی، حسین قوامی و ایرج هم برنامه داشتند که تا چهارسال در آن جا بودند.

برخی از آثار منتشر شده
آثار قدیمی

این آثار مربوط به دوران برنامه گل‌ها می‌باشند و تعداد آن هار بی شمار است که در زیر نام برخی از آن‌ها آمده است. برخی از این آثار به علت قدیمی بودن کیفیت پایینی دارند. این آثار در گذشته علاوه بر پخش در رادیو در قالب نوار صوتی نیز منتشر می‌شدند:

    حرف (گل‌های رنگارنگ، برنامهٔ شمارهٔ ۲۶۶): دربرگیرندهٔ تصنیف گریه را به مستی بهانه کردم (اثر عارف قزوینی)، گوینده: روشنک و آذر پژوهش، تنظیم کننده: جواد معروفی، آواز و عود عبدالوهاب شهیدی، آهنگ سازان: عارف قزوینی، علی اکبر شیدا و جواد معروفی، اشعار از: عارف قزوینی، عراقی، حافظ شیرازی، رهی معیری.
    بهار غم انگیز (گل‌های تازه، شمارهٔ ۷): در دستگاه اصفهان، هم نوازان آواز: جواد معروفی، همایون خرم و جهانگیر ملک، گوینده: نیکزاد، اشعار از ه. الف. سایه.

نظر محمدرضا شجریان درباره عبدالوهاب شهیدی

استاد محمدرضا شجریان در جشن یازدهم خانه موسیقی در حضور اساتید موسیقی ایران درباره استاد عبدالوهاب شهیدی گفت: او بزرگ‌مرد آواز هنر ایران است و سالیان درازی است که دستش را بوسیده‌ام و در حضور او کُرنش کردم و هیچگاه به خود اجازه ندادم که در حضور او عرض هنر کنم و از این بابت که من آمده‌ام جایزه او را تقدیم کنم متاسفم، استاد مرا ببخش و من در اندازه‌ای نیستم که جایزه شما را بدهم.

عبدالوهاب شهیدی - عاشق و مست Ashegh O Mast

تصنیف "چشم نرگس" با صدای روح نواز استاد محمد رضا شجریان
 آهنگی زیبا علی اکبر خان شیدا 
تنظیم استاد فرامرز پایور
 بر روی شعری زیبا از شوریده شیرازی
 در دستگاه دشتی

*************************************
چشم نرگس، ترانه‌ای قدیمی در آواز دشتی است که آهنگ آن را به علی اکبر خان شیدا نسبت می‌دهند، اما دلیل قطعی برای این نسبت وجود ندارد، به همین دلیل در یبشتر منابع موسیقی ازین نسبت با تردید نام برده شده‌است. شعر این قطعه نیز به فصیح الملک نسبت داده شده‌است.

تنظیم پایور برای این اثر ساختار موسیقی ملی را دارد و با ارکستر موسیقی ملی اجرا شده‌است که صدای سنتور و بربط در تنظیم پایور بر ایرانی بودن این اثر تاکید می‌کند. آهنگ این تصنیف از چهار بخش (بند) تشکیل شده‌است، که دو بند دوم تکرار دو بند اول می‌باشند. بند اول این تصنیف به قرار زیر است.

*************************************

خواهم که بر زلفت، زلفت، زلفت
هر دم زنم شانه، هر دم زنم شانه
ترسم پریشان کند بسی
حال هر کسی
چشم نرگست
مستانه مستانه، مستانه مستانه
خواهم بر آبرویت، رویت، رویت
هر دم کشم وسمه، هر دم کشم وسمه
ترسم که مجنون کند بسی
مثل من کسی
چشم نرگست
دیوانه دیوانه، دیوانه دیوانه
یک شب بیا منزل ما
حل کن دو صد مشکل ما
ای دلبر خشکل ما
دردت به جان ما شد، روح و روان ما شد
خواهم که بر چشمت، چشمت، چشمت
هر دم کشم سرمه، هر دم کشم سرمه
ترسم پریشان کند بسی
حال هر کسی
چشم نرگست
مستانه مستانه، مستانه مستانه
خواهم بر رویت، رویت، رویت
هر دم زنم بوسه،هر دم زنم بوسه
ترسم که نالان کند بسی
مثل من کسی
چشم نرگست
جانانه جانانه، جانانه جانانه

Mohammad Reza Shajarian - Cheshme Narges  ترسم که مجنون کند بسی مثل من کسی چشم نرگست دیوانه،دیوانه

High

بازت ندانم از سر پیمان ما که برد ... باز از نگین عهد تو نقش وفا که برد
چندین وفا که کرد چو من در هوای تو ... وان گه ز دست هجر تو چندین جفا که برد
بگریست چشم ابر بر احوال زار من ... جز آه من به گوش وی این ماجرا که برد
گفتم لب تو را که دل من تو برده‌ای ... گفتا کدام دل چه نشان کی کجا که برد
سودا مپز که آتش غم در دل تو نیست ... ما را غم تو برد به سودا تو را که برد
توفیق عشق روی تو گنجیست تا که یافت ... باز اتفاق وصل تو گوییست تا که برد
جز چشم تو که فتنه قتال عالمست ... صد شیخ و زاهد از سر راه خدا که برد
سعدی نه مرد بازی شطرنج عشق توست ... دستی به کام دل ز سپهر 
دغا که برد

<سعدی>

محمّد رضا شجریان - بازت ندارم از سر پیمان ما که برد

هُمایِ اوجِ سعادت به دام ما افتد 		اگر تو را گذری بر مقام ما افتد
حباب‌وار براندازم از نشاط کلاه 		اگر ز روی تو عکسی به جام ما افتد
شبی که ماهِ مُراد از افق شود طالع 		بُوَد که پرتو نوری به بام ما افتد
به بارگاه تو چون باد را نباشد بار 		کِی اتفاق مجال سلام ما افتد؟
چو جان فدای لبت شد خیال می‌بستم 		که قطره‌ای ز زلالش به کام ما افتد
خیال زلف تو گفتا که جان وسیله مساز 	کز این شکار فراوان به دام ما افتد
به ناامیدی از این در مرو؛ بزن فالی 		بُوَد که قرعه دولت به نام ما افتد
ز خاک کوی تو هر گه که دم زند حافظ 	نسیم گلشن جان در مشام ما افتد

جان عشاق

اصفهان ـ تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف با همراهی تنبک استاد سعید رودباری

اصفهان ـ تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف

محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی، دستگاه سه گاه، پاریس، تیر ماه ۱۳۷۲،بخش دیگر چشمه نوش
محمدرضا شجریان: آواز 
محمدرضا لطفی:سه تار
مجید خلج: تنبک
پاریس، تیر ماه ۱۳۷۲
بخش دیگر چشمه نوش که مجوز انتشار نیافت.
 


محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی، سه گاه، پاریس، تیر ماه ۱۳۷۲

جلیل شهناز (زادهٔ ۱۳۰۰ در اصفهان – درگذشتهٔ ۲۷ خرداد ۱۳۹۲ در تهران)، یکی از سرشناس‌ترین نوازندگان تار و سه تار سدهٔ اخیر در ایران بود.

زندگینامه

جلیل شهناز، در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و در رشته‌های مختلف هنر از جمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه به مقام استادی رسیدند. پدرش «شعبان خان» علاقه وافری به موسیقی اصیل ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. عموی او غلامرضا سارنج هم از نوازندگان کمانچه بود.
جلیل شهناز، از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد عبدالحسین شهنازی و برادر بزرگ خود حسین شهناز که به خوبی ساز می‌نواخت، آغاز کرد. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد. 
در کتاب «موسیقی‌دانان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمده است: «شهناز نوازندگی در رادیو اصفهان را از سال ١٣٢٨ آغاز کرد و در سال ١٣٣٦ به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامه های گوناگونی مانند برنامه گلها، ارکستر حسین یاحقی و ... به عنوان تکنواز و همنواز به فعالیت پرداخت. وی همچنین در گروه "یاران ثلاث" (همراه با تاج اصفهانی و حسن کسایی) و گروه "اساتید موسیقی ایران" کنسرت های بسیاری را در داخل و حارج از ایران اجرا نمود. شهناز در برنامه های جشن هنر شیراز نیز حضوری فعال داشت.»
این نوازنده تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندان والای کشور از جمله فرامرز پایور، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح،جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسین خواجه امیری و محمد رضا شجریان همکاری داشته‌است.
وی در دههٔ ۱۳۶۰ همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و محمد موسوی (نی) «گروه اساتید» را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت. 
وی در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد.[۱]
در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار می‌کرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.
جلیل شهناز، علاوه برنواختن تار، که ساز اختصاصی اوست، با نواختن ویولون، سنتور و تمبک و اواز -سه تار نیز آشنایی کامل دارد.که تمام فایلهای صوتی استاد موجود و در درجه استادانی چون یاحقی -پایور-ووو می نوازد معروف است که او در شیوه نوازندگی می‌تواند با ساز خود علاوه برنواختن، آواز هم بخواند.  
کیومرث، علیرضا، فرشته، فریبا، فروزنده و نوشین از فرزندان استاد شهنار هستند که در کشورهای آمریکا، فرانسه و ایران اقامت دارند.

درباره شیوه نوازندگی جلیل شهناز

«شهناز موسیقی ایران»، قطعه ای نواخته که در هیچکدام از آوازها و دستگاههای موسیقی ایرانی نیست. این قطعه به «شوردشت» معروف است.» (چیزی میان شور و دشتی) ...
در آیین نکوداشت استاد جلیل شهناز و زنده یاد درویش خان در فرهنگسرای هنر در سال ۱۳۸۵ گفته شده است:
استاد حسن کسائی: شناخت موسیقی کار هرکسی نیست. همه موسیقی را گوش می‌دهند و دوست می‌دارند اما کسی که سره را از ناسره تشخیص بدهد و بتواند درک مقاماتی را که استاد شهناز نواخته‌اند داشته باشد بسیار نادر است. همه ساز می‌زنند و همه خوب ساز می‌زنند ولی قدرت نوازندگی و محفوظات و لحظات موسیقی که آقای شهناز می‌دانند و اجرا کرده‌اند، چیزی که در دست همگان باشد نیست. یعنی ردیف موسیقی ایران نیست. قدرت آقای شهناز در جواب دادن و دونوازی خارق العاده‌است. من ۶۰ سال با ایشان همنوازی کرده‌ام و ساز بنده با ساز شهناز گره خورده‌است.
استاد محمدرضا شجریان: ساز شهناز در من زندگی می‌کند و من با ساز شهناز زندگی می‌کنم. من تنها خواننده‌ای هستم که خودم را شاگرد جلیل شهناز می‌دانم. ساز این نوازنده بی بدلیل، یک ساز آوازی است؛ برخلاف دیگر نوازنده‌ها که ۸۰ درصد سازی می‌زنند و فقط ۲۰ درصد آوازی. جلیل شهناز به بیان واقعی در نوازندگی تار رسیده است؛ چرا که در گیرودار ردیف و تقلید از دیگران نماند و مانند آبشاری خروشان در جریان است.
داریوش پیرنیاکان: جلیل شهناز هنرمندی است که زاوایای بسیاری در سازش نهفته‌است. وی علاوه براشراف کامل بر ردیف و رموز آن، ویژگی منحصربه‌فردی دیگری نیز داشت. جواب آوازهای شاهکار و بی نظیر، استفاده از تمام امکانات ساز، نواختن بسیاری از گوشه‌های مهجور، رعایت جمله‌بندی در نوازندگی از جمله ویژگی‌های نوازندگی جلیل شهناز است.
استادپرویز یاحقی:شهناز دفتر تار بست
یک عمر توان به ساز دمساز شدن* وز ساز نواختن سرافراز شدن* صد سال توان به تار مضراب زدن* اما نتوان جلیل شهناز شدن*

درگذشت

جلیل شهناز پس از یک دوره بیماری صبح روز دوشنبه ٢٧ خرداد ١٣٩٢ در بیمارستان آراد درگذشت محمدرضا شجریان پس از درگذشت جلیل شهناز گفت: "استاد جلیل شهناز در من شور و عشق آفرید و من با صدای تار شهناز بدین جا رسیدم و کلمۀ استاد فقط لایق شهناز و استاد جلیل شهناز را بسان حافظ که تکرار ناشدنی‌ست و با احترام به تمام نوازندگان تار پس از استاد شهناز باید دفتر تار ایران بسته شود."

آثار

- آلبوم "عطرافشان" (همراه با تمبک محمد اسماعیلی)."زبان تار" (تا تمبک جهانگیر ملک)...
- کتاب "گل های جاویدان" (پانزده قطعه برای تار و سه تار). نت نگاری: هوشنگ ظریف. انتشارات سرود، تهران، 1379.
آلبوم (های) آواز و تصنیفهای ایرانی، نوبهار، ره آورد، راز، آواز شهناز، باغ نوا، بیات ترک، چهارمضراب، صد سال تار، مهر، دفتر تار، افتخار آفاق، عشق و زندگی، نوید بهاری، شور و زندگی، تار سولو، تار و ترمه، یاران زنده رود، شهناز شهنواز و... از جمله آثار جلیل شهناز است.

منبع: http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D9%87%D9%86%D8%A7%D8%B2

اصفهان ـ تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف

Nasser Babakhani

Related tracks