"فی حقیقة‌العشق یا مونس‌العشاق" شاهکارعرفانی و ادبیِ ژرف حکیم نابغه و عارف شهیدِ ایرانیِ قرن ششم شیخ شهاب‌الدین ابوالفتوح یحیی ابن حبش ابن امیرک سهروردی مشهور به شیخ اشراق رحمه‌الله‌علیه است. این اثر که پیشتر در نسخه‌هایی مختلف بازیابی، بازنویسی، تصحیح، شرح و انتشار شده است در دوازده فصل کوتاه مفهوم پیچیده عشق را با مفاهیم حُسن و حُزن همسفر کرده از دالان ملکوت به رباط ناسوت کوچ می‌دهد و سپس دوباره مریدان واله عشق را ازهمان مسیر فرودین به سرچشمه فرازین عشق بازمی‌گرداند.
متن عمیق و سرشار از نشانه است، نشانه‌هایی که خاک را تر و جان را معطر می‌کند. سهروردی این رساله را با آیه‌ای از قرآن "نحن نقص علیک احسن القصص..." و شعر عاشقانه ولولاکم ماعرفنا الهوی|گر عشق نبودی و غم عشق نبودی... آغاز و با حمد و صلوات بر خدا و رسول و آل او بپایان می‌رساند.
این رساله ابتدا با تصحیح اتو اشپیس Otto Spies شرق‌شناس و اسلام‌پژوه آلمانی (1901-1981) در سال ۱۹۳۴ تصحیح و منتشر شد (Stuttgart: W. Kohlhammer, 1934). بعدها هانری کربن ایران‌شناس نامدار فرانسوی هم در ضمن مجموعه آثاری از سهروردی در دهه هفتاد میلادی منتشر کرد.
رساله عشق سهروردی شرح معروف و منظومی هم در سده هشتم هجری از عمادالدین عربشاه یزدی دارد که بهمت نجیب مایل‌هروی تصحیح، تحشیه و منتشر شده است. مهدی بیانی، سیدحسین نصر، محمدتقی پورنامداریان، محسن کدیور، علی‌محمد صابری، و بسیاری دیگر بر این رساله شروح و حواشی نوشته و منتشر کرده‌اند. اغلب نسخ اصلی این رساله مغلوط است اما سیدحسین نصر متن منقحی از آن در شماره هفتم نشریه معارف اسلامی اوقاف شاهنشاهی در سال ۱۳۴۷ منتشر ساخت.
این بنده خاکی هم در قِرانِ سعدین نوروز و رمضان سال ۱۴۰۲ خورشیدی متن افلاکی شیخ شهید را باستعجال و در یک مجلس عصرانه خواندم و تقدیم شما دوستان و عزیزانی می‌کنم که مکرر لطف و شوق داشته‌اید. اوقات بهاری‌تان عاشقانه و معنوی باد.

رضا بهشتی معز
سه‌شنبه. هشتم فروردین‌ماه ۱۴۰۲ خورشیدی
نُرماندی

رساله مونس العشاق سهروردی. یکم

Reza Beheshti Moez

Related tracks