Gape Emrooz - Naser Montazeri

Escape

Escape - Foad Afrough - Arya Soltani

ترانه: بهار

بازخوانی: طاهر قریشی
آهنگ اصلی: ابراهیم منصفی
..........................
ترانه: بهار

خواننده: طاهر قریشی

دیوان: نیما هاشمپناه

کمانچه: مهران ذوالجلالی

 گیتارکلاسیک: امید اسکندر

سه‌تار: فرناز شعربانی و نیما قربانی

کاخن: فرگاه اشرفی

هارمونیکا: البرز آئینی

تدوین و اجرا: آرش دهقانی

.......................................
خوشا فَصلی کِه دور از غم / هَمَه کَه شُنَه وا شُنَه
دَست وا دَست سایَه وا سایَه / شارَفتَه خُنَه وا خُنَه
بُدُو پیشُم بُدُو پیشُم / بُدُو اِی نوشُم و نیشُم
بُدُو اِی آخرین عشقُم / دوادار دل ریشُم
خَزُن زَرد ایسالُن نُوبَتی تَمُنِن  / بَهار از راه اَرسیدِن زندِگی چه جُنِن
خَزُن زَرد ایسالُن نُوبَتی تَمُنِن  / بَهار از راه اَرسیدِن زندِگی چه جُنِن
بیاین وا هَم بَشیم یاور / همه هَمراه و هَم باور
دِلُن راه شُبَشِه وا هَم / جُدا نَبُوتْ دِل از دِلبَر
خوشا روزی کِه دور از غم / هَمَه کَه شُنَه وا شُنَه
دَست وا دَست سایَه وا سایَه / شارَفتَه خُنَه وا خُنَه
خَزُن زَرد ایسالُن نُوبَتی تَمُنِن  / بَهار از راه اَرسیدِن زندِگی چه جُنِن
خَزُن زَرد ایسالُن نُوبَتی تَمُنِن  / بَهار از راه اَرسیدِن زندِگی چه جُنِن

Bahar

Deprivation

Until The Wind

ای وطن ساخته‌ی کلنل علینقی وزیری در آواز دشتی است و شعرِ آن از عبدالعظیم قریب است. نخستین اجرای ای وطن با صدای روح‌انگیز و ارکستر به رهبری کلنل وزیری در سال ۱۳۰۶ اجرا شده است. تکنواز ویولن در این اجرا  ابوالحسن صباست. این اجرا اولین صدای ضبط شده از ساز صباست که بین دو بند، قطعه‌ی زرد ملیجه را با ویولن می‌نوازد

روح انگیز ـ ای وطن  Rouhangiz- Ey Vatan

 -- از کفم رها --
حجاز - ابوعطا

سه تار و آواز : محمد رضا لطفی
تنبک :‌ محمد قوی حلم
غزل : عارف قزوینی

اجرا : پاریس (کنسرت) سال ۲۰۰۰
آلبوم :‌ خموشانه
------------------------------------

از کفم رها شد قرار دل
نیست دست من اختیار دل

هیز و هرزه گرد ضد اهل درد
گشته زین در آن در مدار دل

بس که هر کجا رفت و برنگشت
دیده شد سفید ز انتظار دل

افتخار مرد در درستی است
وز شکستگی است اعتبار دل

عارف اینقدر لاف تا بکی
شیر عاجز است از شکار دل


Az Kafam Raha

دنگ شو - سارایوو | Dang Show - Sarajevo

با صداي شاعر
قصیده آبی خاکستری سیاه

در شبان غم تنهایی خویش
عابد چشم سخنگوی توام
من در این تاریکی
من در این تیره شب جانفرسا
زائر ظلمت گیسوی توام
گیسوان تو پریشانتر از اندیشه ی من
گیسوان تو شب بی پایان
جنگل عطرآلود
شکن گیسوی تو
موج دریای خیال
کاش با زورق اندیشه شبی
از شط گیسوی مواج تو، من
بوسه زن بر سر هر موج گذر می کردم
کاش بر این شط مواجِ سیاه
همه ی عمر سفر می کردم
من هنوز از اثر عطر نفسهای تو سرشار سرور
گیسوان تو در اندیشه ی من 
گرم رقصی موزون
کاشکی پنجه ی من
در شب گیسوی پر پیچ تو راهی می جست 
چشم من چشمه ی زاینده ی اشک
گونه ام بستر رود
کاشکی همچو حبابی بر آب
در نگاه تو رها می شدم از بود و نبود
شب تهی از مهتاب
شب تهی از اختر
ابر خاکستری بی باران پوشانده
آسمان را یکسر
ابر خاکستری بی باران دلگیر است 
و سکوت تو پس پرده ی خاکستری سرد کدورت افسوس!
سخت دلگیرتر است 
شوق بازآمدن سوی توام هست 
اما 
تلخی سرد کدورت در تو 
پای پوینده ی راهم بسته
ابر خاکستری بی باران 
راه بر مرغ نگاهم بسته 
وای ، باران 
باران ؛ 
شیشه ی پنجره را باران شست 
 از دل من اما 
چه کسی نقش تو را خواهد شست ؟
آسمان سربی رنگ
 من درون قفس سرد اتاقم دلتنگ
می پرد مرغ نگاهم تا دور
وای ، باران 
باران ؛
پر مرغان نگاهم را شست 
خواب رؤیای فراموشیهاست!
خواب را دریابم،
که در آن دولت خاموشیهاست .
من شکوفایی گلهای امیدم را در رؤیاها می بینم ،
و ندایی که به من می گوید :
 ”گر چه شب تاریک است
دل قوی دار ،
 سحر نزدیک است “
دل من در دل شب 
خواب پروانه شدن می بیند 
مهر در صبحدمان داس به دست 
خرمن خواب مرا می چیند
آسمانها آبی
 پر مرغان صداقت آبی ست 
دیده در اینه ی صبح تو را می بیند 
از گریبان تو صبح صادق 
 می گشاید پر و بال 
تو گل سرخ منی
تو گل یاسمنی
تو چنان شبنم پاک سحری ؟
نه
از آن پاکتری 
تو بهاری ؟
نه 
بهاران از توست
از تو می گیرد وام 
هر بهار اینهمه زیبایی را 
هوس باغ و بهارانم نیست 
ای بهین باغ و بهارانم تو!
سبزی چشم تو 
دریای خیال
پلک بگشا که به چشمان تو دریابم باز 
مزرع سبز تمنایم را 
ای تو چشمانت سبز 
 در من این سبزی هذیان از توست
زندگی از تو و 
مرگم از توست
سیل سیال نگاه سبزت
همه بنیان وجودم را ویرانه کنان می کاود
من به چشمان خیال انگیزت معتادم 
و دراین راه تباه 
عاقبت هستی خود را دادم 
آه سرگشتگی ام در پی آن گوهر مقصود چرا 
در پی گمشده ی خود به کجا بشتابم ؟
مرغ آبی اینجاست
در خود آن گمشده را دریابم 
در سحرگاه سر از بالش خواب بردار
کاروانهای فرومانده ی خواب از چشمت بیرون کن 
باز کن پنجره را 
تو اگر بازکنی پنجره را 
من نشان خواهم داد 
به تو زیبایی را 
بگذاز از زیور و آراستگی 
من تو را با خود تا خانه ی خود خواهم برد
که در آن شوکت ِ پیراستگی
چه صفایی دارد 
آری از سادگیش
چون تراویدن مهتاب به شب 
مهر از آن می بارد
باز کن پنجره را 
من تو را خواهم برد
به عروسی عروسکهای 
کودک خواهر خویش
که در آن مجلس جشن
صحبتی نیست ز دارایی داماد و عروس
صحبت از سادگی و کودکی است
چهره ای نیست عبوس
کودک خواهر من 
در شب جشن عروسی عروسکهایش می رقصد
کودک خواهر من 
امپراتوری پر وسعت خود را هر روز
شوکتی می بخشد 
کودک خواهر من نام تو را می داند 
نام تو را می خواند 
گل قاصد آیا 
با تو این قصه ی خوش خواهد گفت ؟
باز کن پنجره را 
من تو را خواهم برد 
به سر رود خروشان حیات 
آب این رود به سرچشمه نمی گردد باز 
بهتر آنست که غفلت نکنیم از آغاز
باز کن پنجره را 
صبح دمید 
 چه شبی بود و چه فرخنده شبی
آن شب دور که چون خواب خوش از دیده پرید 
کودک قلب من این قصه ی شاد 
از لبان تو شنید :
”زندگی رویا نیست
زندگی زیبایی ست
می توان
 بر درختی تهی از بار ، زدن پیوندی
می توان در دل این مزرعه ی خشک و تهی بذری ریخت 
می توان
از میان فاصله ها را برداشت 
 دل من با دل تو 
هر دو بیزار از این فاصله هاست “
قصه ی شیرینی ست 
کودک چشم من از قصه ی تو می خوابد 
قصه ی نغز تو از غصه تهی ست 
باز هم قصه بگو 
تا به آرامش دل 
سر به دامان تو بگذارم و در خواب روم
گل به گل ، سنگ به سنگ این دشت 
یادگاران تو اند 
رفته ای اینک و هر سبزه و سنگ
در تمام در و دشت 
سوکواران تو  اند 
در دلم آرزوی آمدنت می میرد
رفته ای اینک ، اما ایا 
باز برمی گردی ؟
چه تمنای محالی دارم 
خنده ام می گیرد 
چه شبی بود و چه روزی افسوس
با شبان رازی بود 
روزها شوری داشت 
ما پرستوها را 
از سر شاخه به بانگ هی ، هی 
می پراندیم در آغوش فضا
ما قناریها را 
از درون قفس سرد رها می کردیم 
آرزو می کردم 
دشت سرشار ز سرسبزی رویا ها را 
من گمان می کردم
دوستی همچون سروی سرسبز
چارفصلش همه آراستگی ست 
من چه می دانستم 
هیبت باد زمستانی هست 
من چه می دانستم 
سبزه می پژمرد از بی آبی
سبزه یخ می زند از سردی دی
من چه می دانستم 
دل هر کس دل نیست 
قلبها ز آهن و سنگ 
قلبها بی خبر از عاطفه اند 
از دلم رست گیاهی سرسبز 
سر برآورد درختی شد نیرو بگرفت
برگ بر گردون سود
این گیاه سرسبز
این بر آورده درخت اندوه
حاصل مهر تو بود 
و چه رویاهایی
که تبه گشت و گذشت 
و چه پیوند صمیمیتها 
که به آسانی یک رشته گسست
چه امیدی ، چه امید ؟
چه نهالی که نشاندم من و بی بر گردید 
دل من می سوزد 
که قناریها را پر بستند 
و کبوترها را 
آه کبوترها را 
و چه امید عظیمی به عبث انجامید
در میان من و تو فاصله هاست 
گاه می اندیشم 
می توانی تو به لبخندی این فاصله را برداری
تو توانایی بخشش داری
دستهای تو توانایی آن را دارد 
که مرا
زندگانی بخشد 
چشمهای تو به من می بخشد 
شور عشق و مستی
و تو چون مصرع شعری زیبا
سطر برجسته ای از زندگی من هستی
دفتر عمر مرا 
با وجود تو شکوهی دیگر 
رونقی دیگر هست 
می توانی تو به من 
زندگانی بخشی
یا بگیری از من 
آنچه را می بخشی
من به بی سامانی
باد را می مانم 
من به سرگردانی
ابر را می مانم 
من به آراستگی خندیدم 
من ژولیده به آراستگی خندیدم 
سنگ طفلی ، اما 
خواب نوشین کبوترها را در لانه می آشفت 
قصه ی بی سر و سامانی من 
باد با برگ درختان می گفت 
باد با من می گفت :
” چه تهیدستی مَرد “
ابر باور می کرد 
من در ایینه رخ خود دیدم 
و به تو حق دادم 
آه می بینم ، می بینم 
تو به اندازه ی تنهایی من خوشبختی
من به اندازه ی زیبایی تو غمگینم 
چه امید عبثی 
من چه دارم که تو را در خور ؟
هیچ 
من چه دارم که سزاوار تو ؟
هیچ 
تو همه هستی من ، هستی من 
تو همه زندگی من هستی
تو چه داری ؟
همه چیز 
تو چه کم داری ؟ هیچ 
بی تو در میابم 
چون چناران کهن 
از درون تلخی واریزم را 
کاهش جان من این شعر من است 
آرزو می کردم 
که تو خواننده ی شعرم باشی
راستی شعر مرا می خوانی ؟
نه ، دریغا ، هرگز
باورم نیست که خواننده ی شعرم باشی
کاشکی شعر مرا می خواندی 
بی تو من چیستم ؟ ابر اندوه 
بی تو سرگردانتر ، از پژواکم 
در کوه 
گرد بادم در دشت 
برگ پاییزم ، در پنجه ی باد 
بی تو سرگردانتر 
از نسیم سحرم 
از نسیم سحر سرگردان
بی سرو سامان 
بی تو - اشکم 
دردم 
آهم
آشیان برده ز یاد 
مرغ درمانده به شب گمراهم 
بی تو خاکستر سردم ، خاموش
نتپد دیگر در سینه ی من ، دل با شوق 
نه مرا بر لب ، بانگ شادی 
نه خروش
بی تو دیو وحشت
هر زمان می دردم 
بی تو احساس من از زندگی بی بنیاد 
و اندر این دوره بیدادگریها هر دم 
کاستن 
کاهیدن
کاهش جانم 
کم 
کم
چه کسی خواهد دید 
مردنم را بی تو ؟
بی تو مردم ، مردم 
گاه می اندیشم 
خبر مرگ مرا با تو چه کس می گوید ؟
آن زمان که خبر مرگ مرا 
از کسی می شنوی ، روی تو را 
کاشکی می دیدم 
شانه بالازدنت را 
بی قید 
و تکان دادن دستت که 
مهم نیست زیاد 
و تکان دادن سر را که 
عجیب !‌عاقبت مرد ؟
افسوس
کاش می دیدم 
من به خود می گویم:
” چه کسی باور کرد 
جنگل جان مرا 
آتش عشق تو خاکستر کرد ؟ “
باد کولی ، ای باد 
تو چه بیرحمانه 
شاخ پر برگ درختان را عریان کردی
و جهان را به سموم نفست ویران کردی 
باد کولی تو چرا زوزه کشان 
همچنان اسبی بگسسته عنان 
سم فرو کوبان بر خاک گذشتی همه جا ؟
 آن غباری که برانگیزاندی
سخت افزون می کرد
تیرگی را در دشت 
و شفق ، این شفق شنگرفی
بوی خون داشت ، افق خونین بود 
کولی باد پریشاندل آشفته صفت 
تو مرا بدرقه می کردی هنگام غروب 
تو به من می گفتی : 
” صبح پاییز تو ، نامیمون بود ! “
من سفر می کردم 
و در آن تنگ غروب 
یاد می کردم از آن تلخی گفتارش در صادق صبح 
دل من پر خون بود 
در من اینک کوهی
سر برافراشته از ایمان است 
من به هنگام شکوفایی گلها در دشت 
باز برمی گردم 
و صدا می زنم :
” ای 
باز کن پنجره را 
باز کن پنجره را 
در بگشا
که بهاران آمد 
که شکفته گل سرخ 
به گلستان آمد 
باز کن پنجره را 
که پرستو می شوید در چشمه ی نور 
که قناری می خواند 
می خواند آواز سرور 
 که : بهاران آمد 
که شکفته گل سرخ به گلستان آمد “
سبز برگان درختان همه دنیا را 
نشمردیم هنوز
من صدا می زنم :
” باز کن پنجره ، باز آمده ام 
من پس از رفتنها ، رفتنها ؛ 
با چه شور و چه شتاب
در دلم شوق تو ، اکنون به نیاز آمده ام “
داستانها دارم ،
از دیاران که سفر کردم و رفتم بی تو 
از دیاران که گذر کردم و رفتم بی تو 
بی تو می رفتم ، می رفتن ، تنها ، تنها 
وصبوری مرا 
کوه تحسین می کرد
من اگر سوی تو برمی گردم 
دست من خالی نیست 
کاروانهای محبت با خویش
ارمغان آوردم
من به هنگام شکوفایی گلها در دشت 
باز برخواهم گشت 
تو به من می خندی
من صدا می زنم :
” آی!
 باز کن پنجره را “ 
پنجره را می بندی
با من اکنون چه نشستنها ، خاموشیها
با تو کنون چه فراموشیهاست
چه کسی می خواهد 
من و تو ما نشویم 
خانه اش ویران باد 
من اگر ما نشوم ، تنهایم 
تو اگر ما نشوی 
خویشتنی
از کجا که من و تو 
شور یکپارچگی را در شرق 
باز برپا نکنیم 
از کجا که من و تو 
مشت رسوایان را وا نکنیم 
من اگر برخیزم 
تو اگر برخیزی
همه برمی خیزند 
من اگر بنشینم 
تو اگر بنشینی
چه کسی برخیزد ؟
چه کسی با دشمن بستیزد ؟
چه کسی
پنجه در پنجه هر دشمن دون 
آویزد
دشتها نام تو را می گویند 
کوهها شعر مرا می خوانند 
کوه باید شد و ماند 
رود باید شد و رفت 
دشت باید شد و خواند 
در من این جلوه ی اندوه ز چیست ؟
در تو این قصه ی پرهیز که چه ؟
در من این شعله ی عصیان نیاز 
در تو دمسردی پاییز که چه ؟
حرف را باید زد 
درد را باید گفت 
سخن از مهر من و جور تو نیست 
سخن از تو 
متلاشی شدن دوستی است 
و عبث بودن پندار سرورآور مهر 
آشنایی با شور ؟
و جدایی با درد ؟
و نشستن در بهت فراموشی 
یا غرق غرور ؟
سینه ام اینه ای ست 
با غباری از غم 
تو به لبخندی از این اینه بزدای غبار 
آشیان تهی دست مرا 
مرغ دستان تو پر می سازند 
آه مگذار ، که دستان من آن 
اعتمادی که به دستان تو دارد به فراموشیها بسپارد 
آه مگذار که مرغان سپید دستت
دست پر مهر مرا سرد و تهی بگذارد 
من چه می گویم ، آه 
با تو کنون چه فراموشیها 
با من کنون چه نشستها ، خاموشیهاست 
تو مپندار که خاموشی من 
هست برهان فراموشی من 
من اگر برخیزم 
تو اگر برخیزی 
همه برمی خیزند 

آذر ، دی 1343
حمید مصدق

Abi Khakestari Siyah - Hamid Mosadegh

زني که بدون حجاب در جمع مردان ظاهر شد...


بارها براي عروسي و ميهماني بزرگان به باغ عشرت‌آباد دعوت شده بودم. براي عروسي، مولودي و... اما هرگز حال آن شب را نداشتم. پائيز غم‌انگيزي بود و من به جواني و عشق فکر مي‌کردم. از مجلسي که قدر ساز را نمي‌شناختند خوشم نمي‌آمد اما چاره چه بود، بايد گذران زندگي مي‌کرديم. چنان ساز را در بغل مي‌فشردم که گوئي زانوي غم بغل کرده‌ام. نمي‌دانستم چرا آن کسي که قرار است در اندروني بخواند، صدايش در نمي‌آيد. در همين حال و انتظار بودم که دختر نوجوانی از اندروني بيرون آمد... حتي در اين سن و سال هم رسم نبود که دختران و زنان اينطور بي پروا در جمع مردان ظاهر شوند. آمد کنار من ايستاد. نمي دانستم براي چه کاري نزد ما آمده است و کدام پيغام را دارد. 

چشم به دهانش دوختم و پرسيدم: چه کار داري دختر خانم؟ 
گفت: مي‌خواهم بخوانم! 
گفتم: اينجا يا اندروني؟ 
گفت: همينجا! 
نمي‌دانستم چه بگويم. دور بر را نگاه کردم، هيچکس اعتراضي نداشت. به در ورودي اندروني نگاه کردم. چند زني که سرشان را بيرون آورده بودند، گفتند : بزنيد، مي‌خواهد بخواند! 
گفتم: کدام تصنيف را مي‌خواني؟ 
بلافاصله گفت: تصنيف نمي‌خوانم، آواز مي‌خوانم! 
به بقيه ساز زنها نگاه کردم که زير لب پوزخند مي‌زدند. رسم ادب در ميهماني‌ها، آنهم ميهماني بزرگان، رضايت ميهمان بود. 
پرسيدم: اول من بزنم و يا اول شما مي‌خوانيد؟ 
گفت: ساز شما براي کدام دستگاه کوک است؟ 
پنجه‌اي به تار کشيدم و پاسخ دادم: همايون. 
گفت: شما اول بزنيد! 
با ترديد، رنگ و درآمد کوتاهي گرفتم. دلم مي‌خواست زودتر بدانم اين مدعي چقدر تواناست. بعد از مضراب آخر درآمد، هنوز سرم را به علامت شروع بلند نکرده بودم که از چپ غزلي از حافظ را شروع کرد. تار و ميهماني را فراموش کردم، چپ را با تحرير مقطع اما ريز و بهم پيوسته شروع کرده بود. تا حالا چنين سبکي را نشنيده بودم. صدايش زنگ مخصوصي داشت. باور کنيد پاهايم سست شده بود. تازه بعد از آنکه بيت اول غزل را تمام کرد، متوجه شدم از رديف عقب افتاده‌ام: 

معاشران گره از زلف يار باز کنيد 
شبي خوش است بدين قصه‌اش دراز کنيد 
ميان عاشق و معشوق فرق بسيار است 	  	
چو يار ناز نمايد شما نياز کنيد 

بقيه ساز زنها هم، مثل من، گيج و مبهوت شده بودند. جا براي هيچ سئوالي و حرفي نبود. تار را روي زانوهايم جابجا کردم و آنرا محکم در بغل فشردم. هر گوشه‌اي را که مايه مي‌گرفتم مي‌خواند. 
خنده‌هاي مستانه مردان قطع شده بود. يکي يکي از زير درختان بيرون آمده بودند. از اندروني هيچ پچ و پچي به گوش نمي‌رسيد، نفس همه بند آمده بود. هيچ پاسخي نداشتم که شايسته‌اش باشد. 
گفتم: اگر تا صبح هم بخواني مي‌زنم! و در دلم اضافه کردم: تا پايان عمر برايت مي‌زنم! 
آنشب باز هم خواند، هم آواز هم تصنيف. وقتي خواست به اندروني باز گردد گفتم: مي‌تواني بيايي خانه من تا رديف‌ها را کامل کني؟ 
گفت: بايد بپرسم. 
وقتي صندلي‌ها را جمع ‌و ‌جور مي‌کردند و ما آماده رفتن بوديم، با شتاب آمد و گفت: آدرس خانه را برايم بنويسيد. 
و تکه کاغذي را با يک قلم مقابلم گذاشت، اسمش قمر بود. 
بعد از آنکه از قمر جدا شدم، تمام شب را به ياد او بودم ديگر دلم نمي آمد براي کسي تار بزنم. در خانه‌ام که انتهاي خيابان فردوسي بود، چند اتاق را به کلاس موسيقي اختصاص داده بودم و تعدادي شاگرد داشتم اما ديگر هيچ صدايي برايم دلنشين نبود و با علاقه سر کلاس نمي‌رفتم. دو ماه به همين روال گذشت. بعدازظهر يکي از روزها، توي حياط قاليچه انداخته بودم و در سينه‌کش آفتاب با ساز ور ميرفتم که يک مرتبه در حياط باز شد. ديدم قمر مقابلم ايستاده است، بند دلم پاره شد. هنوز دنبال کلمات مي گشتم که گفت: آمده ام موسيقي ياد بگيرم. 
از همان روز شروع کرديم، خيلي با استعداد بود، هنوز من نگفته تحويلم مي داد و وقتي رديفهاي موسيقي را ياد گرفت، صدايش دلنشين تر شد... و کنسرت پشت کنسرت است که در گراند هتل لاله زار، آوازه قمر را تا به عرش مي گسترد... 
اولين کنسرت قمر با همراهي ابراهيم خان منصوري و مصطفي نوريايي (ويولن)، شکرالله قهرماني و مرتضي ني‌داوود (تار)، حسين خان اسماعيل زاده (کمانچه) و ضياء مختاري (پيانو)، پسر عموي استاد علي تجويدي برگزار شده است. 
يک شب در گراند هتل تهران کنسرت مي‌داد. تصنيفي را مي‌خواند که آهنگش را من ساخته بودم و بعدها در هر محفل سر زبانها بود. تصنيف را بهار سروده بود و من رويش آهنگ گذاشته بودم، حتماً شما شنيده‌ايد: مرغ سحر را مي‌گويم. 
آنشب در کنسرت گراند هتل وقتي اين تصنيف را مي‌خواند، آه از نهاد مردم بلند شده بود. در اوج تحرير آوازي که در پايان تصنيف مي خواند، ناگهان فرياد کشيد "جانم، مرتضي خان!" و اين نهايت سپاس و محبت او نسبت به کسي بود که آنچه را از موسيقي ايران مي‌دانست، برايش در طبق اخلاص گذاشته بود... 
  
بله داستاني که در بالا خوانديد بخشي از گفتگوي يک خبرنگار است که سالها پيش با مرتضي ني‌داوود انجام داده است و در آن از عشق پنهان وي به قمر سخن رفته است! ني‌داوود تصنيفي دارد به نام آتش جاويدان که آن را بهترين ساخته خودش - حتي بهتر از مرغ سحر- مي‌داند، که البته با دانستن مطلب بالا علت آن روشن است! اين تصنيف بسيار زيبا تاکنون بارها توسط خوانندگان گوناگون اجرا شده است، ولي يک بار هم در برنامه گلهاي رنگارنگ اجرا شده است. 

قمرالملوک وزيري پس از شيدا و عارف در موسيقي نوين ايران رخ نمود، ولي بي‌ترديد نقشي دشوارتر و دليرانه‌تر از آن دو ايفا کرده است؛ زيرا اگر مردي که به موسيقي مي‌پرداخت گرفتار طعن و لعن مي‌شد، ولي مجازات زن موسيقي‌پرداز "سنگسار شدن" بود! زن برده در پرده بود، پرده‌اي به ضخامت قرن‌ها. قمر به هنگام نخستين کنسرت خود که در آن بي‌حجاب ظاهر شده بود، سر و کارش به نظميه افتاد. اين ماجرا اگر چه براي او خوشايند نبود، ولي بهرحال سر و صدايي کرد که در نهايت به سود موسيقي و جامعه زنان بود. قمر خود درباره نخستين کنسرتش مي گويد: 
آن روزها، هر کس بدون چادر بود به کلانتري جلب مي شد. رژيم مملکت تغيير کرده و پس از يک بحران بزرگ دوره آرامش فرا رسيده بود. مردم هم کم کم به موسيقي علاقه نشان مي‌دادند. به من پيشنهاد شد که بي چادر در نمايش موزيکال گراند هتل حاضر شوم و اين يک تهور و جسارت بزرگي لازم داشت. يک زن ضعيف بدون داشتن پشتيبان، ميبايست برخلاف معتقدات مردم عرض اندام کند و بي‌حجاب در صحنه ظاهر شود. تصميم گرفتم با وجود مخالفتها اين کار را بکنم و پيه کشته شدن را هم به تن خود بمالم! شب نمايش فرا رسيد و بدون حجاب ظاهر شدم و هيچ حادثه‌اي هم رخ نداد، و حتي مورد استقبال هم واقع شدم و اين موضوع به من قوت قلبي بخشيد و از آن به بعد گاه و بيگاه بي‌حجاب در نمايشها شرکت ميجستم و حدس مي‌زنم از همان موقع فکر برداشتن حجاب در شرف تکوين بود... 

او نخستين زني بود که بعد از قره‌العين بدون حجاب در جمع مردان ظاهر شد. او را شايد بتوان اولين فمينيست ايراني ناميد. او مي‌گفت: 

مر مرا هيچ گنه نيست به جز آن که زنم 
زين گناه است که تا زنده‌ام اندرکفنم 
	  
قمر نخستين کنسرت خود را در سال ١٣٠٣ برگزار کرد. روز بعد کلانتري از او تعهد گرفت که بي‌حجاب کنسرت ندهد! قمر عوايد کنسرت را به امور خيريه اختصاص داد. او در سفر خراسان در مشهد کنسرت داد و عوايد آن را صرف آرامگاه فردوسي نمود. در همدان در سال ۱۳۱٠ کنسرت داد و ترانه‌هايي از عارف خواند. وقتي نيرالدوله چند گلدان نقره به او هديه کرد، آن را به عارف پيشکش نمود. با اين که عارف مورد غضب بود. در سال ١٣٠٨ به نفع شير خورشيد سرخ کنسرت داد و عوايد آن به بچه‌هاي يتيم اختصاص داده شد. به گفته دکتر خرمي ٤٢٦ صفحه و به گفته دکتر سپنتا ٢٠٠ صفحه از قمر ضبط شده است... 
گشايش راديو ايران در سال ۱۳۱۹ صداي قمر را به عموم مردم رساند. عارف قزويني و ايرج‌ميرزا و تيمورتاش وزير دربار، شيفته او شده بودند. با اين‌ همه، قمر از گردآوري زر و سيم پرهيز مي‌کرد و درآمدهاي بزرگ و هداياي گران را به فقرا و محتاجان مي‌داد. 
قمرالملوک وزيري در تاريخ ۱۴ مرداد ۱۳۳۸ در شميران، در فقر و تنگدستي مطلق به سکته مغزي درگذشت. وي در گورستان ظهيرالدوله بين امامزاده قاسم و تجريش شميران به خاک سپرده شده است. روحش شاد... 


آتش جاویدان
آهنگ : مرتضی نی داوود
ترانه : پژمان بختیاری
مایه : دشتی

آتشی در سینه دارم جاودانی                   
عمر من مرگیست نامش زندگانی
رحمتی کن کز غمت جان می سپارم           
بیش ازین من طاقت هجران ندارم
کی نهی برسرم پای ای پری از وفا داری ؟            
شد تمام اشک من بس درغمت کرده ام زاری
نو گلی زیبا بود حسن و جوانی                 
عطر آن گل رحمت است و مهربانی
ناپسندیده بود دل شکستن                              
رشته الفت و یاری گسستن
کی کنی ای پری ترک ستمگری ؟       
می فکنی نظری آخر به چشم ژاله بارم
گر چه ناز دلبران دل تازه دارد                             
ناز هم معبود من اندازه دارد
هیچ گر ترحمی نمی کنی بر حال زارم             
جز دمی که بگذرد از چاره کارم
دانمت که بر سرم گذر کنی ز رحمت اما                    
آن زمان که بر کشد گیاه غم سر از مزارم




Ghamar Molouk Vaziri

مرا عاشقي شيدا تو کردي
آواز : غلام حسین بنان 
 شاعر: منير طاها 
آهنگساز: علي تجويدي
  دستگاه: سه گاه
 اجراي سال 1337

 مرا عاشقي شيدا فارغ از دنيا توکردي، تو کردي مرا عاقبت رسوا مست و بي پروا تو کردي، تو کردي نداند کس، جانا،چه کردي چه ها کردي با ما چه کردي دوچشمم چو دريا، در افشان گهر زا تو کردي، تو کردي روان از چشم ما، گهرها درياها، تو کردي، تو کردي نه يک دم از جورت فغان کردم نه دستي سوي آسمان کردم منم اکنون چون خاک راهي غباري در شام سياهي اگر مهري رخشد تو آن مهري اگر ماهي تابد، تو آن ماهي اگر هستي پايد، تو هستي اگر بودي بايد تو بودي بي لطف و صفا، باشد به خدا، بي تو هستي ها از ديدارت، از رخسارت، اي جان بينم، سرمستي ها شميم روح افزايي مشکي، عودي، چنگي رودي

Mara Asheghi Sheyda: Banan, Tajvidi Taha |بنان تجويدي طاها: مرا عاشقي شيدا تو کردي

<a href="http://www.gooshe.net/?p=6482">درباره گروه کووات، بیشتر در گوشه</a>

متن آهنگ به کورمانجی

محسن
دردی ظالم دردی ظالم
دردی ظالم دردی ظالم
عجل هاتیه له بی مجالم
هم ده ویژم هم ده نالم
ته کو ده گو از مر نا کم
انگوشتره خا زر ناکم
جایله خلکه بی دل ناکم

ترجمه به پارسی
درد ظالم، درد ظالم
موقع مرگم فرا رسیده و مجالی ندارم
هم میخوانم و هم مینالم
تو که گفتی شوهر نمی کنم
انگشترم رو طلا نمی کنم
جوان مردم رو دلشکسته نمی کنم

متن آهنگ به کورمانجی
یلدا
چه ره بکم له از خاپاندم
چه ره بکم له از خاپاندم
وه خا وی را له از ترکاندم
وه ناو رون دا لای لای از قاوراندم لای از قاوراندم

ترجمه به پارسی
چکار کنم منو فریب داد
و بعد منو ترک کرد
منو درون روغن سرخ کرد (منظور دل کباب کردن است)

متن آهنگ به کورمانجی
محسن
مه گو له جم من پر مسکن
مه گو له جم من پر مسکن
ژه من و ته له پر گوو ده کن
من وه ته را هوال جان جاونی ده کن جاونی ده کن

ترجمه به پارسی
بهت گفتم، زیاد کنار من نمان
از من و تو زیاد صحبت می کنند
من و تو رو ای دوست، چشم میزنند

متن آهنگ به کورمانجی
یلدا
خراو بووه له کله کوتی
خراو باوه له کله کوتی
گپک ده وه نافلتی
وه وی دردا ده شه ووتی

ترجمه به پارسی
روستای بد خراب بشه
اگه شایعه ای بشه از دستش خلاص نمیشی
با این درد (شایعه و حرف مردم) می سوزی

متن آهنگ به کورمانجی
دردی ظالم دردی ظالم
دردی ظالم دردی ظالم
عجل هاتیه له بی مجالم
هم ده ویژم هم ده نالم

ترجمه به پارسی
درد ظالم، درد ظالم
موقع مرگم فرا رسیده و مجالی ندارم
هم میخوانم و هم مینالم

متن آهنگ به کورمانجی
پر ژه کاران له خاده نه له
پر ژه کاران له خاده نه له
خاده ده‏له له، بنده نه له
بنده به له‏، لای لای ده باو نه له، لای ده باو نه له

مه گو ننه له دایکه ننه
مه گو ننه له دایکه ننه
خواستگار هاتنه له تا دالانه
از بی دلوم لای لای، من میه نه، لای من میه نه

نیکا به ویژ له از چه ره کم
نیکا بویژ له از چه ره کم
ژه دست ته له خا وندا کم
من یشه نکر وان راضی کم، لای وان راضی کم

ترجمه به پارسی
خیلی از کارها رو خدا اجازه نمیده
خدا هم بذاره، بنده نمیذاره
بنده بذاره، پدر و مادر نمیذارن

گفتم مادر جان عزیز جان
خواستگاران تا دالان آمده اند
من عاشق نیستم، منو به اینها ندهید

حالا بگو من چکار کنم؟
از دست تو خودم رو قایم کنم
من نتوانستم اونها رو راضی کنم

Abi Khakestari Siyah - Hamid Mosadegh

siamak00

Recent comments

Mojtaba Mohammadi

Astatine.

morteza mohamadkhani

بی تا

Related tracks