Iedereen heeft het er al even over, de nieuwe taalbot van OpenAi, ChatGPT. 'Het gaat ons leven veranderen' wordt meer dan eens gezegd. Maar wat is het dat je MOET weten over deze technologie? Wat is het? Hoe werkt het? Zijn er nadelen? En waarom moeten we hier eigenlijk iets mee? Vivian van Oijen, machine learning expert bij SURF geeft in 15 minuten antwoord op deze vragen.

Meer lezen over ChatGPT? Volg de tips van Vivian en lees het artikel Stop feeding the hype and start resisting  https://irisvanrooijcogsci.com/2023/01/14/stop-feeding-the-hype-and-start-resisting/ of bekijk de video Why ChatGPT fails https://www.youtube.com/watch?v=XstVY5epRWs

Wat je moet weten over... ChatGPT

Social media kanalen zoals Twitter en Tiktok, zijn in handen van commerciële partijen. Deze partijen bepalen wat mag en wat niet mag, welke berichten gebruikers in hun tijdlijn zien én welke gegevens verzameld worden van gebruikers. Dat is kwetsbaar voor gebruikers en niet altijd in lijn met eigen waarden. Er is een alternatief; Mastodon. Op Mastodon werkt het namelijk anders. Daar is de regie gedecentraliseerd, wat veel ruimte biedt voor het inrichten van het platform op basis van wat je zelf belangrijk vindt. Programmamanager Publieke Waarden bij SURF Wladimir Mufty praat je in 15 minuten bij over deze technology. 

Wil je meer lezen over Mastodon? Kijk op SURF.nl of volg de tip van Wladimir: Mastodon in 180 seconden https://youtu.be/5bgQie_1v-4 of het stuk in Nature: Mastodon: a move to publicly owned scholarly knowledge (paywall) https://www.nature.com/articles/d41586-023-00486-3

Wat je moet weten over... Mastodon

Hacks, backdoors, ransomware...met de wereldwijde digitalisering is ook cybercriminaliteit onderdeel van ons digitale leven geworden. Er zijn verschillende manieren om je hiertegen te wapenen, maar wat als dat zulke erge vormen aan begint te nemen dat een reële dreiging omslaat in realiteit met impact op grote publieke instituten zoals universiteiten of zelf staten? Dan is er sprake van een cybercrisis. Weet jij wat je dan moet doen? 

Deze week praat Charlie van Genuchten, cybercrisis-expert bij SURF, je in 15 minuten bij over wat cybercrisis precies is, wat bekende voorbeelden zijn uit de recente geschiedenis en wat je kan doen wanneer er een crisis ontstaat. 

Wil je meer weten over cybercirsis? Kijk op surf.nl of volg de tip van Charlie en luister de podcast Darknet diaries: https://darknetdiaries.com/

Wat je moet weten over... cybercrisis

Wat is blended learning? Het is een mengvorm van face-to-face en ict-gebaseerde onderwijsactiviteiten, leermaterialen en tools. Bijvoorbeeld een cursus die deels bestaat uit colleges en deels uit online onderdelen zoals kennisclips of toetsen. Idealiter versterken beide soorten onderwijsactiviteiten elkaar. Hoe ziet dat eruit in de praktijk? Zal het de basis worden van ons onderwijs? En zijn er ook nadelen aan deze onderwijsvorm? 

In deze aflevering van SURF Shorts hoor je van onderwijsinnovatiespecialist Annette Peet wat blended learning precies is en welke voordelen het heeft. Ook geeft ze een aantal mooie voorbeelden van blended learning en vertelt ze wat de laatste ontwikkelingen zijn. 

Wil je meer weten over blended learning? Kijk op https://www.surf.nl of check de tips van Annette: de blogreeksen "De wetenschap achter blended onderwijs" en "Ontwerpen van blended onderwijs". Beide vind je via https://communities.surf.nl/blended-learning

Wat Je Moet Weten Over...blended learning

(English below)
Edge computing is een nieuwe technologische trend, maar is het eigenlijk wel zo nieuw? En gebruik jij het zelf niet ook al dagelijks? Waarschijnlijk wel. Maar waarom is dit dan nú een trend om meer over te willen weten? Van 'open source imagination' tot wat je Iphone hiermee te maken heeft, David Sálek van SURF praat je in 15 minuten bij over Edge Computing voor research en onderwijs. 

Let op, voertaal in deze aflevering is Engels

Tip van David: https://www.youtube.com/watch?v=UoBUXOOdLXY
Meer lezen op SURF.nl: https://www.surf.nl/files/2023-02/sf_trendrapport_h2-edge.pdf

(English decription)
Edge computing is a new technology trend, but is it really that new? And don't you already use it daily? Probably. But why is this now a trend to want to know more about? From 'open source imagination' to what your iPhone has to do with this, David Sálek from SURF will talk you through Edge Computing for research and education in 15 minutes.

Tip from David: https://www.youtube.com/watch?v=UoBUXOOdLXY
Read more on SURF.nl: https://www.surf.nl/files/2023-02/sf_trendrapport_h2-edge.pdf

Wat je moet weten over... Edge Computing

Als je ergens een account hebt – bijvoorbeeld bij je onderwijsinstelling of bij Facebook – dan zijn de gegevens van dat account in handen van die organisatie. Self-sovereign identity (SSI) is een nieuw concept waarin de gebruiker zelf controle heeft over diens gegevens. Je hebt de gegevens in een digitale wallet – een app op je telefoon – en bepaalt zelf wat ermee gebeurt. Een stap vooruit in privacybescherming.

SSI biedt veel mogelijkheden, ook voor onderwijs en onderzoek. In deze SURF Short praten we erover met Niels van Dijk, technisch productmanager trust & identity bij SURF. Wat kunnen we straks allemaal met SSI, en zijn er ook risico’s aan verbonden?

De tip van Niels: De blockchain, een oplossing voor bijna niets, doorJesse Frederik, op de Correspondent: https://decorrespondent.nl/12682/de-blockchain-een-oplossing-voor-bijna-niets

Wat je moet weten over... self-sovereign identity

We horen al even over XR. We zien verschillende futuristische devices en gecreëerde werelden voorbij komen. Wat is de meerwaarde in onderwijs en onderzoek? Wat is de stand van zaken nu? Wat zijn de uitdagingen en wat is nú de belangrijkste stap om deze technologie verder te brengen in onderwijs en onderzoek? Er is momentum! Dat zegt Paul Melis, adviseur visualisatie, die vertelt over XR in deze aflevering. 

Wil je meer weten over XR volg dan de tip van Paul en hou SURF.nl in de gaten voor de glossy. Wil je het zelf ervaren? Kom vooral naar de XR day op 5 juli bij de TU Delft. Meld je aan via: https://www.surf.nl/agenda/nationale-xr-dag

Wat je moet weten over...XR

Q-day is nog niet aangebroken: de dag dat kwantumcomputing beschikbaar is voor het grote publiek. Maar we moeten er juist nu mee aan de slag gaan. Zodat we er straks niet door overvallen worden, aldus Ariana Torres-Knoop, adviseur kwantumcomputing bij SURF. Wat maakt een kwantumcomputer anders dan een gewone computer, wat is een qubit, wat doen onderwijs- en onderzoeksinstellingen al aan kwantum (veel!) en vooral: welke  impact gaat het hebben? We bespreken het met Ariana in deze aflevering van SURF shorts.
De leestip van Ariana: Quantum computers: what are they good for? (Nature) https://www.nature.com/articles/d41586-023-01692-9
Meer weten over kwantum: https://www.surf.nl/kwantum
Meer weten over het SURF Tech Trendrapport: https://www.surf.nl/techtrends

Wat je moet weten over... kwantum

Om antwoorden te vinden op de steeds complexere wetenschappelijke vragen van de toekomst, moeten we alle krachten bundelen. Computing zelf is niet nieuw, maar de combinatie van het relatief eenvoudige computing met nieuwe technologieën als XR, AI, cloud en kwantum gaat ons helpen op zoek naar antwoorden. Dat is waar Advanced Computing over gaat. In deze aflevering praat Sagar Dolas, programmamanager future computing & networking bij SURF, je in 15 minuten bij over deze trend in computing en wat we eraan kunnen hebben als maatschappij.

Wil je meer weten over Advanced Computing? Kijk op SURF.nl of volg de tip van Sagar en lees het boek Chip war: Fight for the world's most critical technology, van Chris Miller (in de podcast wordt Paul Kennedy genoemd als schrijver, dat is niet juist).

Wat Je Moet Weten Over Advanced Computing

In een landelijk netwerk als het SURF-netwerk kan er nogal wat misgaan, waardoor netwerkbeheer een uitdagende klus is. Bij SURF onderzoeken we hoe AI kan helpen om problemen in het netwerk sneller te detecteren en op te lossen. Hoe werkt dat, hoe verandert het werk van de netwerkbeheerder, en zitten er ook risico's aan? Peter Boers, IT-specialist bij SURF, legt het je in heldere bewoordingen uit.

Wil je meer weten over intelligente netwerken? Bekijk dan de tip van Peter: https://www.ibm.com/topics/aiops

Wat je moet weten over... intelligente netwerken

Met ChatGPT maakte het grote publiek in één klap kennis met de mogelijkheden van generatieve AI. Wat is het eigenlijk precies en wat wordt de volgende stap met deze technologie in onderwijs en onderzoek? En weten we straks nog wel wat waar is en niet? Maak kennis met de verwijzing 'pre 2022' en 'after 2022' voor het internet en maak een wishlist. Machine Learning Teamlead bij SURF Damian Podarianu legt uit. 

Meer weten over generatieve AI? Kijk op SURF.nl of volg deze tip van Damian: https://arxiv.org/pdf/2306.02707.pdf

Wat Je Moet Weten Over Generatieve AI

Onderwijsinstellingen experimenteren al volop met het uitgeven van microcredentials: digitale certificaten voor kleine onderwijseenheden zoals een vak of een training. Bart Lamboo is projectleider microcredentials bij SURF. Hij vertelt wat microcredentialing inhoudt, legt uit dat microcredentialing en traditionele diploma's elkaar goed kunnen aanvullen en geeft aan waar de uitdagingen nog liggen. Hoe zorgen we bijvoorbeeld dat microcredentials overal geaccepteerd worden, zoals dat bij diploma's nu al het geval is.

Wil je meer weten over microcredentialing, kijk dan op www.surf.nl of lees het artikel dat Bart als tip geeft in de podcast: A Strategic Institutional Response to Micro-Credentials: Key Questions for Educational Leaders https://jime.open.ac.uk/articles/10.5334/jime.801

Wat je moet weten over... microcredentialing

Wanneer kunnen we het kwantuminternet toepassen? En waarin onderscheidt het zich van het klassieke internet dat we al 30 jaar gebruiken? Bestellen we bijvoorbeeld onze pizza straks via het kwantuminternet?

Architect optische en kwantumnetwerken bij SURF Rob Smets legt het uit in deze aflevering van SURF Short. Hij vertelt onder andere welke toepassingen van kwantuminternet interessant zijn voor onderwijs en onderzoek. Denk daarbij bijvoorbeeld aan cryptografie, of het gebruik van supernauwkeurige sensoren. Maar ook wat we er bij SURF aan doen en hoe je daar als onderwijs- of onderzoeksinstelling nu al mee aan de slag kunt.

Wil je meer weten over kwantuminternet, kijk dan op https://www.surf.nl/kwantuminternet of check de tips van Rob:
- Presentaties van het mini-symposium "Klaar voor kwantum": https://parlementenwetenschap.nl/minisymposium-klaar-voor-kwantum-de-gevolgen-van-kwantumtechnologie-voor-de-veiligheid/
- Zelf experimenteren met een kwantumnetwerk op je eigen computer: https://www.quantum-network.com

Wat je moet weten over... kwantuminternet

Misschien heb je er al eens over gehoord, misschien ben je er zelfs al wel eens geweest, of misschien staat deze real-time virtuele omgeving nog mijlenver van je af. Wat is het eigenlijk en waarom moeten we er nu iets mee in onderwijs en onderzoek? Laat je in 15 minuten bijpraten over de metaverse door Gül Akcaova, lead futurist bij SURF.

Ze vertelt over het standpunt dat de Europese Commissie onlangs heeft ingenomen over de metaverse en waarom dat van belang is, wat je ermee kan en waarom we er eigenlijk niet meer omheen kunnen. 

Wil je nog meer weten over de Metaverse? Kijk op surf.nl/metaverse of volg de tips van Gül:

- rapport van de Europese Commissie: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/STATEMENT_22_5525
- rapport van SURF over de metaverse: https://www.surf.nl/files/2023-09/surf_intro-tot-metaverse-rapport_2023_nl_1.pdf

Wat je moet weten over...de metaverse

De gebruiker merkt er - als het goed is - niets van, maar het heeft wel belangrijke voordelen: netwerkfunctievirtualisatie (NFV). In een notendop: bij NFV vervang je specifieke hardware-apparatuur (voor bijvoorbeeld routers of firewalls) door generieke hardware met daarop specifieke software. Hoe dat werkt, wat je ermee kunt en wat de voordelen zijn van NFV voor jou als instelling, hoor je in deze SURF Short van Eyle Brinkhuis, netwerkspecialist bij SURF.

De kijktip van Eyle: de presentatie van Pim van Pelt tijdens NLNOG 2023, over VPP, MPLS en Linux controlplane https://video.ipng.ch/w/kY2Jzgm7UBP1QDm3zdD9pN

Lees ook de volgende blogs op SURF Communities, van de hand van Eyle zelf:
- Firewall as a Service: flexibele firewall op een NFV-platform https://communities.surf.nl/netwerkinfrastructuur/artikel/firewall-as-a-service-flexibele-firewall-op-een-nfv-platform
- Draai jij straks je firewall, switch of router als software in de cloud? Het kan met NFV https://communities.surf.nl/netwerkinfrastructuur/artikel/draai-jij-straks-je-firewall-switch-of-router-als-software-in-de

Wat je moet weten over... netwerkfunctievirtualisatie

Interoperabiliteit klinkt misschien niet méteen als iets waar je meer over wil weten, maar wist je dat het grote impact heeft op de mogelijkheden van studenten om zich ten volle te ontwikkelen?Evelien Renders, adviseur internationalisering bij SURF, werkt samen met de instellingen hard aan optimalisatie van processen aan de 'achterkant' zodat de studenten aan de 'voorkant' zo vrij mogelijk kunnen kiezen en ontwikkelen. Zowel binnen als buiten Nederland. Ze vertelt je er alles over in de nieuwe aflevering van SURF Short. 

Wil je meer weten over interoperabiliteit? Kijk op SURF.nl of volg de tips van Evelien:

https://www.surf.nl/surf-magazine/euroteq-wil-een-europese-standaard-zetten

https://www.surf.nl/surf-magazine/de-route-in-digitale-transformatie-open-standaarden

https://www.surf.nl/surf-magazine/het-fundament-onder-digitale-transformatie-architectuur

Wat Je Moet Weten Over....Onderwijsinteroperabiliteit

Studenten willen hun eigen studiepad vormgeven, zowel tijdens als na hun studie. Maar bijvoorbeeld inschrijven bij een andere onderwijsinstelling is een administratieve uitdaging. De nieuwe digitale studentidentiteit maakt dit soort processen een stuk makkelijker. Onder andere omdat niet de instelling, maar de student eigenaar is van diens account. Studenten hebben dus ook zelf controle over welke van hun gegevens worden uitgewisseld met onderwijsinstellingen. eduID is de naam van de nieuwe studentidentiteit. Peter Clijsters, productmanager van eduID bij SURF, vertelt je er alles over in deze aflevering van SURF Short.

De tips van Peter om je verder te verdiepen in het onderwerp:
- ‘Waarom zou een wo-student geen vak kunnen volgen op het hbo?’ (ScienceGuide) https://www.scienceguide.nl/2022/04/waarom-zoun-wo-student-geen-vak-kunnen-volgen-op-het-hbo/
- Portal eduXchange: 12500 studenten kiezen voortaan drempelloos uit 200 minoren bij de Leiden-Delft-Erasmus universiteiten (Leiden-Delft-Erasmus Universities) https://www.leiden-delft-erasmus.nl/nl/nieuws/portal-eduxchange-12500-studenten-kiezen-voortaan-drempelloos-uit-200-minoren-bij-de-leiden
- Regel gasttoegang met eduID (SURF Communities) https://communities.surf.nl/trust-en-identity/artikel/regel-gasttoegang-met-eduid
- of kijk op https://www.surf.nl/eduid

Wat je moet weten over... de nieuwe digitale studentidentiteit

Voorstanders zijn het er al lang over eens. Open source applicaties zijn de toekomst om vrijheid en controle te behouden in een digitale wereld. Maar wat is het nou precies? En waarom is het zo belangrijk? En hoe biedt het weerstand tegen ongewenste situaties zoals vendor lockin? Thijs Kinkhorst, technical product manager bij SURF en voorvechter van open source, legt in 15 minuten uit wat het is en waarom hij alleen maar voordelen ziet. 

Wil je meer weten over open source? Kijk op surf.nl of volg de tip van Thijs: Digitale identiteit, hoe houden we zelf de controle (video): https://www.youtube.com/watch?v=SUuE8m9kBU8

Daarnaast gaf Thijs na de uitzending nog deze links door als interessant leesvoer.

https://www.theregister.com/2023/01/27/oracle_java_licensing_change/

https://www.surf.nl/themas/publieke-waarden/baas-over-eigen-data-met-open-sourcesamenwerkingsplatform

https://www.surf.nl/artikel/hoe-houden-we-controle-op-onze-digitale-identiteit

https://communities.surf.nl/trust-en-identity/artikel/het-open-source-succes-van-openconext

Wat je moet weten over...open source

SURF heeft eind 2023 een purple team-oefening gedaan om te testen of SURFconext bestand is tegen een aanval door hackers. Daarbij werkten een red team (de aanvallers) samen met een blue team (de verdedigers). Hoe verliep dit, wat was het resultaat, en hoe kun je er als instelling zelf mee aan de slag?

Wat je moet weten over... purple teaming

Supercomputing is een belangrijk onderdeel van veel onderzoek in Nederland. Waarom eigenlijk? Wat brengt de nationale supercomputer Snellius onze wetenschappers? En waarom was het heel goed nieuws dat Nederlandse wetenschappers sinds kort ook makkelijker toegang hebben tot de Europese supercomputer Lumi? Valeriu Condreanu, team lead high performance computing & visualisation bij SURF vertelt wat supercomputing is, hoe het de wetenschap verder brengt en waarom we niet achter Big Tech moeten aanrennen in de race naar de snelste supercomputer.

Wil je meer weten over supercomputing? Kijk op SURF.nl of volg de tips van Valeriu:

https://prace-ri.eu/
https://www.nwo.nl/nwo-strategie-2023-2026

Wat Je Moet Weten Over...supercomputing

Een hype lijkt altijd uit het niets te komen. Blockchain, AI: ineens is het er, en lijkt het overal te zijn. Maar is dit eigenlijk wel zo? Hoe ga je met dit soort ontwikkelingen om? Hoe kun je je er als organisatie op voorbereiden? Hoe navigeer je tussen de hypes door en ga je aan de slag met wat echt interessant is? Bijvoorbeeld met een framework for emerging technologies. Niels Top, student Philosophy of Science, Technology & Society aan de UT, vertelt je er alles over.

Wil je meer weten over hypenavigatie? Volg dan de tips van Niels die je in deze aflevering van SURF Short hoort:

• Patrick McCray – Most of the time, innovators don’t move fast and break things (https://aeon.co/essays/most-of-the-time-innovators-don-t-move-fast-and-break-things)
• Pieter Derks – Technologie  (https://www.youtube.com/watch?v=pzndN4tNIw0)
• SURF - Responsible tech: zo zorgen we dat nieuwe technologieën voldoen aan publieke waarden (https://www.surf.nl/nieuws/responsible-tech-zo-zorgen-we-dat-nieuwe-technologieen-voldoen-aan-publieke-waarden)

Wat je moet weten over... hypenavigatie

Het Amerikaanse ChatGPT had grote impact bij release. Nu werken TNO, het Nederlands Forensisch Instituut en SURF aan een Nederlands taalmodel; GPT-NL. Waarom dat hard nodig is en hoe we dat aanpakken vertelt Thomas van Osch, machine learning adviseur bij SURF.

Wil je meer weten over GPT-NL? Kijk op surf.nl of volg de tips van Thomas:

- 
-

Wat Je Moet Weten Over GPT - NL

Het lijkt nog verre toekomst, maar in sommige vakgebieden worden ze al ingezet: brain-computerinterfaces (BCI’s). BCI is een technologie die hersenactiviteit meet, vertaalt en erop reageert. Hoe werkt deze nieuwe technologie? En wat heb je eraan? Gül Akcaova, lead futurist bij SURF, denkt nu al na over de vraag wat BCI in de toekomst kan betekenen voor het onderwijs.  

Luister nu de nieuwe aflevering. Wil je meer weten over brain-computerinterfaces? Kijk op Surf.nl of volg dan de tips van Gül. 

  

Nita Farahani – TEDtalk “Your right to mental privacy in the age of brain-sensing tech” : https://www.ted.com/talks/nita_farahany_your_right_to_mental_privacy_in_the_age_of_brain_sensing_tech?subtitle=en" \t "_blank

Cassandra Willyard – artikel “Beyond Neuralink: Meet the other companies developing brain-computer interfaces” : https://www.technologyreview.com/2024/04/19/1091505/companies-brain-computer-interfaces/" \t "_blank

SURF – whitepaper “Brain-Computer Interfaces voor onderwijs en Onderzoek” (pdf): https://www.surf.nl/files/2024-05/nl-whitepaper-introductie-bci-1.0_0.pdf

Wat je moet weten over...brain-computing interfaces

Elke maand praten we je in 15 minuten bij over de technologische ontwikkelingen in onderwijs en onderzoek. Dus luister elke maand naar SURF Short: met in deze aflevering, wat je MOET weten over.....

SURF Short is een productie van SURF, dé samenwerkingsorganisatie op het gebied van digitalisering in het onderwijs en onderzoek in Nederland.

SURF Short

Popular tracks