Te gast in deze uitzending is prof. dr. Ank de Jonge, ze is als eerste verloskundige benoemd tot hoogleraar verloskundige wetenschap aan het Amsterdam UMC en is dé expert op het gebied van de verloskundige wetenschap in Nederland.
 
Dr. Carola Groenen is net gepromoveerd en vertelt over de nieuwe wetenschappelijke inzichten die voortkomen uit haar promotie onderzoek. Vera Mertens van Zelfbewust Zwanger ligt toe hoe de stem van de zwangere vrouw doorklinkt in onderzoek en beleidsvorming.
 
De uitzending wordt gepresenteerd door Mariël Doedens en de techniek is in handen van Thomas Verhage. Ook hoor je een mooie column van Gabriella Darmasaputra.
 
P.S. Tijdens een uitzending van Radio Swammerdam worden er in Nederland 20 baby’s geboren! (Uitgerekend op basis van het verwachtte aantal baby’s dat geboren wordt in 2021 volgens het CBS rekening houdend met de corona geboortegolf.)
 
 
Wil je meer weten over de wetenschap achter een zwangerschap? Neem dan eens een kijkje op het Childbirth Network: https://www.childbirthnetwork.nl/
 
Meer informatie over stichting Zelfbewust Zwanger vind je hier: https://zelfbewustzwanger.nl/

Of duik in het proefschrift van Carola Groenen: https://books.ipskampprinting.nl/thesis/568784-groenen/

Verloskundige Wetenschap

Ik zie ik zie wat jij niet ziet en het is donkere materie. In deze aflevering spreekt Tanne van der Wal samen met Thomas Verhage met sterrenkundige en natuurkundige dr. Margot Brouwer. Ze vertelt in deze uitzending over hoe je aan de hand van zwaartekracht onderzoek kan doen naar de aanwezigheid van donkere materie in andere sterrenstelsels. Hierbij komen ook de theorieën van Einstein en Newton aan bod. Meer informatie over Margot Brouwer kunt u vinden op haar website: https://www.margotbrouwer.nl/

Zwaartekracht En Donkere Materie

Met Kerst vieren we de geboorte van Jezus, meer dan twee duizend jaar geleden. Maar waar komen de os en de ezel vandaan in het kerststalletje? En is Jezus geboren in een grot of een stal? In deze uitzending van Radio Swammerdam wordt verteld hoe het kerstverhaal en de iconografie van het kerstverhaal tot stand gekomen zijn. Te gast zijn emeritus hoogleraar dr. Jan Willem van Henten en dr. Esther Mulders. Zij vertellen u alles over de geschreven bronnen en afbeeldingen van de geboorte van Jezus en plaatsen deze in de tijd waarin deze bronnen ontstaan zijn.

Het Kerstverhaal Door De Tijd Heen

Hoe gaat het met de HIV-zorg vandaag de dag? Hoogleraar Marc van der Valk licht ons in deze uitzending in over de situatie in Nederland. Met medisch antropoloog Josien de Klerk praten we over haar onderzoek in Tanzania en ze vertelt meer over ethische dilemma’s tijdens veldwerk.

HIV in Nederland en Tanzania

Het verleden wordt getekend door wereldoorlogen, revoluties en politieke hoogtepunten. Een deel van het verleden waar meestal minder aandacht aan wordt besteed, is de prehistorie. Het belangrijk om niet te vergeten dat de mens het grootste deel van zijn bestaan heeft geleefd onder de omstandigheden van de prehistorie en dat deze periode een grote impact heeft gehad op de mens van vandaag de dag.

In deze uitzending spreken Thomas Verhage en Pelle Yntema met dr. Arjan Louwen over alles wat er bekend is uit archeologisch onderzoek in Nederland. Van Neanderthaler tot Romeinen, alle prehistorie komt aan bod deze uitzending.

De Prehistorie van Nederland

Hoogleraar mathematische fysica Dr. Klaas Landsman schreef over toeval in de biologie, de natuurkunde, de filosofie en het dagelijks leven. In deze uitzending gaat hij in op vragen zoals: 

Heeft toeval een objectief bestaan? Wat voor betekenis moeten we hechten aan de toevallige oorsprong van onze liefdes? Waarom doen dobbelstenen niet aan toeval? Waarom doet licht dat door een ruit gereflecteerd wordt dat wel?  

Veel luisterplezier, en deel uw eventuele meningen over toeval n.a.v. de uitzending met ons via joost@radioswammerdam.nl

De volgende wetenschapper in de driedelige serie over toeval  is neurowetenschapper dr. Michiel van Elk. Op 13 maart zal hij ingaan op de vraag hoe het 'magisch' denken van de mens in een hoofdzakelijk areligieuze maatschappij is te verklaren.

Toeval I

In deze uitzending reizen redacteurs Tanne van der Wal en Teuntje van Heese af naar het museum Vrolik in het UMC AMC en spreken daar conservator Laurens de Rooy over deze bijzondere collectie preparaten, hoe deze tot stand kwam in de 19e eeuw, hoe er toen naar werd gekeken en hoe we er nu naar kijken. Ook bespraken ze een aantal bijzondere stukken, ben jij bijvoorbeeld benieuwd wat mensen in die tijd op hun arm getatoeëerd hadden? Luister nu terug.

Ontwikkelingsbiologie in museum Vrolik

Een mecenas is iemand die zich opricht als beschermer van de kunsten. Sinds 2020 bestaat er een leerstoel mecenaatstudies aan de Universiteit Utrecht om de relaties tussen gevers en kunstenaars of kunstinstellingen te onderzoeken. In deze uitzending bespraken we de betekenis van geven voor cultuur in Nederland met zelfstandig onderzoeker Renee Steenbergen en Voordekunst directeur Kristel Casander.

Mecenaat: hoe kunst gefinancierd zou moeten worden

Column Anne-Fleur Schep: Mecenaat

Wanneer is een ruzie met je partner een relatieprobleem? En wanneer ga je in relatieherapie of kan je het beter gewoon uitmaken? Vragen die u misschien wel eens met vrienden bespreekt, maar ook vragen waar de wetenschap antwoorden op heeft! Deze antwoorden hoort u in de aflevering van 27 maart 2022, waar Teuntje van Heese en Lilian Kingma met dr. Henk Jan Conradi spreken, assistant professor Klinische Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en tevens psychotherapeut. In de uitzending hebben zij het over het ontstaan en de impact van relatieproblemen en hoe dit relateert aan hechting in de kindertijd. Ook relatietherapie komt aan bod, waarbij het belang van fysiek contact naar voren komt. 
De techniek van deze uitzending werd verzorgd door Tanne van der Wal.
De column is verzorgd door Sebbe Poll.

Relatieproblemen, hechting en relatietherapie

Het is wéér oorlog in Oekraïne. Tobias Wals doet onderzoek naar drie groepen inwoners van de Oekraïense stad Zjytomyr vóór, tijdens en na de tweede wereldoorlog. Sommigen kwamen terecht in Centraal-Azië en weer anderen konden pas terugkeren uit Berlijn in de jaren vijftig. In deze uitzending meer over hun lot en kort over de huidige vluchtelingenstroom. En als troost: muziek, honden en Pepsi. 

Oekraïense muziek uit deze uitzending:
Alina Pash - Bitanga
https://www.youtube.com/watch?v=_JyTolNxJ5I

Dakha Brakha - Im tanzen liebe
 https://www.youtube.com/watch?v=yQTbLM-K0hE

Oekraïne: de Holocaust in Zjytomyr

De dag die je wist dat zou komen is eindelijk hier: radio Swammerdam duikt de historie van het koningshuis in. Promovendus Fons Meijer neemt ons terug naar het vaderland in de 19e eeuw, waar Willem I, II, en III koning waren van Nederland. Hoe is ons koningshuis ontstaan, waarom de Oranjes, en hoe speelden zij in op rampspoed in het land destijds? Je hoort het in deze speciale thema uitzending van Radio Swammerdam.

De Historie van ons Koningshuis

De lente is volop aangebroken en dat betekent dat de velden weer vol staan met kleurrijke bloemen en mekkerende lammetjes. Ook wel het verhaal van de bloemetjes en de bijtjes! In deze uitzending gaan Thomas Verhage en Tanne van der Wal in gesprek met twee deskundigen die hier alles vanaf weten. Willy van Strien is bioloog en wetenschapsjournalist en zij heeft een boek geschreven over seksuele strategisch gedrag bij verschillende dieren, getiteld het Penisduel. De andere gast, Sanderijn van der Doef, is psycholoog en seksuoloog en zal ons meer vertellen over de ontwikkeling van seksualiteit bij kinderen en jongeren. Sanderijn is de schrijfster van de boeken ‘Can I have Babies Too?’ en ‘Going Beyond “The Talk”, uitgeven door Jessica Kingsley Publisher in Londen. 
Kijk voor meer informatie over Willy of San op hun websites, www.willyvanstrien.nl en www.sanderijnvandoef.nl

Seksualiteit Bij Dieren En Kinderen

Column Renee van Amerongen: Seksualiteit Bij Dieren En Kinderen

In de uitzending van zondag 15 mei luistert u naar een gesprek met sociaal wetenschappers Jelke Bosma en Eva Mos. Beiden promoveren binnen het onderzoeksproject 'Platform Labour' van de Universiteit van Amsterdam. Het project onderzoekt hoe platforms institutionele actoren zijn geworden, die een belangrijke impact kunnen hebben op relaties tussen burgers, markt en staat, en daarmee de macht hebben om kwetsbaarheden creëren of juist om die te versterken. Jelke Bosma focust zich daarbij op kort termijn verhuurplatforms, waaronder Airbnb, en Eva Mos houdt zich bezig met zorg- en welzijnsplatforms. De presentatie werd verzorgd door Teuntje van Heese en Thomas Verhage. De techniek was door Lilian Kingma.

De Kracht van Platforms: over Airbnb en Zorgplatforms

Waarom verouderen we en wat kunnen we doen om dit verouderingsproces tegen te gaan? In deze uitzending gaat Thomas Verhage in gesprek met professor dr. dr. Andrea B. Maier over allerlei aspecten van veroudering.

Veroudering

Column Milan Teunissen van Manen: Veroudering

Deze uitzending gaat over de ontstaangeschiedenis van het Centraal Station Amsterdam. Met als voornaamste vraag: waarom staat dit station eigenlijk waar het staat, de stad als een 'muur' afschermend van het IJ? Joost Ingen-Housz bespreekt met socioloog en historicus Eric Duivenvoorden het beslissingsproces dat voorafging aan de bouw van het station, en de verschillende alternatieve locaties die door de gemeente besproken zijn, zoals de Albert Cuypstraat of de omgeving van het Leidseplein.

Stadsplanning in 19e eeuws Amsterdam: het debat over het Centraal Station

In deze ongewone uitzending van radio Swammerdam bespreekt Tanne van der Wal een week als PhD student aan de universiteit van Amsterdam. Ook spreken we redactieleden en PhD studenten over de wetenschap; wat is er mooi, maar ook, wat kan er veranderen.

Lessen van de jonge wetenschapper

De Column van Sebbe Pol over Publieke Werken voor de uitzending de Plek van het centraal station.

Column Sebbe Pol Publieke Werken

In deze aflevering spreken Thomas Verhage en Tanne van der Wal met professor dokter Karline Janmaat over de wortels en de vruchten van ons primatenbrein. Hierin vertelt ze onder andere over haar gedragsonderzoek bij primaten in het wild en in de dierentuin Artis en over haar onderzoek bij de Mbendjele in Congo.

"Kijken" in het brein van primaten

In deze eerste uitzending van het seizoen spreekt redacteur Tanne van der Wal met Professor Oscar Gelderblom over de huidige economische crisis en de vergelijking met de jaren 30 van de 20e eeuw. Wat kunnen we leren uit de vorige crisis en kunnen we wellicht voorspellen hoelang de huidige crisis gaat duren? Rosine van Dam vertelt in de uitzending over haar praktijk gerichte onderzoek naar geldkeuzes bij mensen met een verstandelijke beperking en hoe zij omgaan met de huidige crisis. Bart Verplanke is tafelgast en Annefleur Schep verzorgt de column.

Geldkeuzes

In deze uitzending gaan Thomas Verhage en Emerence Kapteijn in gesprek met Tessa Visser en dr. Bart Knols over muggen. Waarom prikt een mug eigenlijk? Is het van belang om muggen te bestrijden? Moeten we ons in Europa zorgen maken voor ziekten die door muggen worden verspreid? In deze uitzending komt het mogelijke gevaar die muggen vormen aan het licht.

Muggen

In deze uitzendingen gaan Bart Verplanke en Tanne van der Wal in gesprek met Prof. Dr. Niels Bosma en Fun Forest directeur David Balhuizen over sociaal ondernemen. Wat maakt een onderneming sociaal? Wat is impact en hoe meet je het? In deze uitzendingen antwoorden op die vragen en meer!

Sociaal Ondernemen

In deze uitzending gaan Emerence Kapteijn en Thomas Verhage in gesprek met assistent professor Culturele Musicologie Oliver Seibt over het muziekgenre city pop. Dankzij het algoritme van YouTube-aanbevelingen en tegenwoordig ook TikTok-memes, heeft dit Japanse muziekgenre online een cultstatus verkregen. Oliver licht deze uitzending de historische en socio-economische context van city pop toe.

De gast van dit fragment, Oliver Seibt, gaf in de uitzending zijn eerste interview in het Nederlands en dit was voor hem een grote uitdaging. In bovenstaande aflevering heeft hij daarom, naast een aantal taalkundige fouten, ook een aantal inhoudelijke fouten gemaakt. Hieronder staat dus een korte rectificatie door Seibt zelf opgesteld: 
 
1. De toespraak was van Ôtaki Eiichi en niet van Ônuki Eiichi zoals ik herhaaldelijk ten onrechte heb gezegd. Ônuki Taeko was de zangeres van de band Sugar Babe, die Ôtaki Eiichi produceerde nadat Happy End uit elkaar ging.
2. Het album "First Light", dat in 1981 door de Yomiuri Shinbun als "haisensu-na shitii poppu" ("stijlvolle city pop") werd beschreven, is niet van Matsushita Matsuko, maar van Matsushita Makoto. Ik weet niet precies waarom ik deze voornaam-mix-up kreeg die de mannelijke muzikant in een vrouwelijke muzikant veranderde. Misschien brachten de eerste twee lettergrepen van zijn achternaam me onbewust naar de city pop-zangeres Mawatari Matsuko. (Een city pop playlist, waarin ook deze artiest vertegenwoordigd is, vindt je hier https://open.spotify.com/playlist/5ZEY1gtao9eGzvAD3KEh2x?si=0fb2c4f0a0994050)
3. De term "J-Pop" werd niet in 1986 bedacht, maar pas in 1988 door het Tokyo-radiostation J-Wave, dat pas in dat jaar werd opgericht.

City pop

In deze aflevering van Radio Swammerdam spreekt redacteur Pelle Yntema documentairemaakster Yanna Hoek over de documentaire Holy Shit; een documentaire gemaakt in samenwerking met Fides Lapidaire en Jeppe van Pruissen, over de potentie van onze poep en plas voor het voeden van onze bodem. Ook te gast is filosoof Lisa Doeland over haar promotie-onderzoek naar onze omgang met afval; niet als circulaire grondstof maar als de olifant in de kamer die ons dwingt een andere relatie met onze leefomgeving om te gaan. 

Zelf een screening van de documentaire Holy Shit organiseren? bekijk de mogelijkheden op: https://www.broodjepoep.com/holyshit.

Leven met Afval

In deze aflevering van Radio Swammerdam spreken redacteuren Bart Verplanke en Pelle IJntema met Nienke Boesveldt, onderzoekster in het veld van dakloosheid aan de Universiteit van Amsterdam. We hebben het over beleidsvoering tegen dakloosheid, de verschillen tussen landen en hoe mensen dakloos worden.

Dakloosheid

In deze uitzendingen gaan Lilian Kingma en Bart Verplanke in gesprek met Bernardo Kastrup over vrije wil. Bernardo is aanhanger van het Idealisme, een filosofische stroming die beargumenteerd dat mentale ervaringen aan de grondslag liggen van de wereld, in tegenstelling tot de fysieke wereld van het materialisme. In idealisme is er wel plaats voor vrije wil, waar dit vaak niet het geval is voor materialisme.

Kwantumfysica & Vrije wil

Eten is een gigantisch deel van ons leven, het is overal om ons heen. De verleiding om ongezond te eten is ontzettend groot, ook al weten we dat het niet goed voor ons is. In deze uitzending gaan Thomas Verhage en Pelle Yntema in gesprek met voedingswetenschapper professor dr. Jaap Seidell over wat gezond eten precies inhoud en waarom er zo veel diëten en boeken over voeding zijn.

Gezonder Eten

RADIO SWAMMERDAM ZOEKT NIEUWE REDACTIELEDEN VOOR 2023!

Wij zijn op zoek naar mensen:

• Met een voorliefde voor zowel wetenschap als radio/podcast,

• Die studeren of net afgestudeerd zijn,

• Die ongeveer twee zondagochtenden per maand beschikbaar zijn vanaf januari 2023

Bij Radio Swammerdam krijg je de kans om ongeveer maandelijks een uur lang, live in onze studio bij Pakhuis de Zwijger te praten met de meest interessante wetenschappers uit Amsterdam en omstreken. Je bedenkt zelf onderwerpen voor je uitzending en zoekt hier relevante gasten bij, leert interviewen, presenteren, en de technische kant van radiomaken die bij elke radio-uitzending hoort uit te voeren.

Elke uitzending wordt live uitgezonden op de Amsterdamse stadszender RadioSALTO en is daarna voor iedereen terug te luisteren via alle podcast apps en Spotify. Naast het maken van uitzendingen vergaderen we één keer in de vijf weken en houdt ieder redactielid zich bezig met een extra taak, zoals fondsenwerving, columnisten zoeken, sociale media of roosters maken. Weten wat we zoal maken? Check onze website of Spotify!

Je kunt solliciteren tot 18 december door een motivatiebrief en CV te sturen naar redactie@radioswammerdam.nl, en de sollicitaties zullen in de tweede week van januari plaatsvinden.

N.B. De redactie van Radio Swammerdam bestaat uit studenten en pas afgestudeerden die het programma op vrijwillige basis maken. Er is geen vergoeding beschikbaar.

Redacteuren Gezocht!

Radio Swammerdam is vernoemd naar de zeventiende-eeuwse wetenschapper Jan Swammerdam die er een rariteitenkabinet in Amsterdam op na hield. Iedere uitzending interviewen wij wetenschappers over hun onderzoek, wordt een bijdrage geleverd door één van onze columnisten en gaan we op wetenschappelijke reportage. Iedere zondag om 11:00 uur zijn we live te horen via Radio Salto, 108.6 FM, 99.4FM en/of hier terug te luisteren.

Hoofdredactie: Aafke Kok.
Redactie: Josta Bosma, Lianne Hooijmans, Nash Keller, Bauke Kok, Mathijs ter Kuile en Henok Tesfai

Radio Swammerdam

Popular tracks