Jaridani hii leo tunaangazia ripoti kuhusu matumizi ya tumbaku na wakimbizi wa Sudan. Makala tunaangazia mauaji ya kimbari nchini Rwanda na mashinani tutakupeleka nchini Chad, kulikoni?

1.	Shirika la Umoja wa Mataifa la Afya ulimwenguni WHO limezisihi nchi kuacha kutoa ruzuku kwa wakulima wa tumbaku na badala yake kuelekeza usaidizi wao kwenye mazao endelevu yatakayo wanufaisha mamilioni ya watu.  
2.	Walimuua mume wangu, walijeruhi mwanangu na mimi walinipiga, ni simulizi ya mama ambaye sasa yuko na watoto wake nchini Chad akitokea Sudan kwani nchini mwake ni kama wasemavyo wahenga, Amkani si shwari kufuatia mapigano yaliyoanza tarehe 15 mwezi Aprili mwaka huu ambayo pamoja na kuua zaidi ya watu 700 wengine zaidi ya 300,000 wamekimbilia nchi jirani ikiwemo Chad na miongoni mwao ni Hawaye Ibrahim.
3.	Makala Mwendesha Mashitaka Mkuu wa ofisi ya mwendesha mashtaka ya mfumo wa kimataifa wa kushughulikia mabaki ya kesi za mauaji ya kimbari, IRMCT iliyoko Arusha Tanzania,  Serge Brammertz ameeleza ni kwa nini ilichukua muda mrefu wa zaidi ya miaka 20 kumtia mbaroni Fulgence Kayishema, mmoja wa watuhumiwa vinara waliokuwa wanasakwa zaidi kwa kuhusika na mauaji ya kimbari nchini Rwanda, aliyekamatwa juzi Mei 24 huko Paarl nchini Afrika Kusini na leo kufikishwa katika mahakama ya Afrika Kusini ikiwa ni sehemu ya maandalizi ya kumrejesha nchini Rwanda ili akabiliane na mkono wa sheria.
4.	Katika mashinani na tukiwa tunaelekea siku ya walinda amani duniani leo tutaelekea nchini Jamhuri ya Afrika ya Kati CAR kusikiliza ujumbe kutoka kwa mlinda amani akilezea umuhimu wa siku ya walinda amani wa Umoja wa Mataifa.

Mwenyeji wako ni Flora Nducha, Karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UM 26 MEI 2023 NA FLORA NDUCHA

Hii leo jaridani tunakuletea mada kwa kina ambapo hivi karibuni Rais wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, DRC Félix-Antoine Tshisekedi Tshilombo alihutubia mjadala mkuu wa mkutano wa 78 wa Baraza  Kuu la Umoja wa Mataifa na kutangaza kuwa uchaguzi mkuu uliopangwa kufanyika nchini humo mwishoni mwa mwaka huu, utafanyika kama ilivyopangwa. Alisema tayari Tume Huru ya Uchaguzi nchini DRC, CENI [SENI] imeshachapisha majina ya wagombea na michakato mingine inaendelea. Kufuatia kauli hiyo, mwandishi wa Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa nchini humo, George Musubao amezungumza na msemaji wa ujumbe wa Umoja wa Mataifa wa kulinda amani DRC, MONUSCO ofisi ya Beni-Lubero jimboni Kivu Kaskazini Tobi Okala, kufahamu MONUSCO inafanya nini kuhakikisha uchaguzi unafanyika kwa uhuru na amani. Pia tunakuletea habari kwa ufupi na mashinani, baki nasi!

1.	Hii leo Mjadala Mkuu wa mkutano wa 78 wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa umekunja jamvi ambapo viongozi na wawakilishi kutoka nchi 15 wamehutubia wakiwemo kutoka India, Zambia na Morocco. Mjadala huo umefungwa na Rais wa Baraza Kuu Balozi Dennis Francis.
2.	Siku ya Kimataifa ya Kutokomeza Kabisa Silaha za Nyuklia inatukumbusha kwamba wakati ujao wenye amani unategemea kukomeshwa kwa tishio la nyuklia, ndivyo António Guterres, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa alivyouanza ujumbe wake mahususi kwa ajili ya siku hii inayoadhimishwa kila mwaka tarehe 26 Septemba. Kwa msingi huo Guterres anatoa wito mataifa yenye silaha za nyuklia yaongoze kwa kutimiza wajibu wao wa kupokonya silaha, na kujitolea kamwe kutotumia silaha za nyuklia kwa hali yoyote.
3.	Na Leo, ili kusaidia kulinda afya ya Watoto, Shirika la Umoja wa Matafa la Afya Ulimwenguni limetoa machapisho mawili mapya, “Uhuru dhidi ya tumbaku na nikotini: mwongozo kwa shule,” na “zana za shule zisizo na nikotini na tumbaku.” Lengo la machapisho hayo ni kuzuia hali ambayo inazidi kuenea ya matumizi ya sigara hasa za kielektroniki kwa vijana hasa wanafunzi.
4.	Katika mashinani Samuel Eto’o Rais wa shirikisho la soka Cameroon anasema mchezaji atamulika mbinu za kuepusha soka kutumika kusafirisha kiharamu binadamu.

Mwenyeji wako ni Flora Nducha, karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UN 26 SEPTEMBA 2023 NA FLORA NDUCHA

Hii leo jaridani mada kwa kina ambapo ulimwengu ukijiandaa kuadhimisha siku 16 za harakati kukabiliana na ukatili wa kijinsia katika jamii zinazoendeshwa na Umoja wa Mataifa, baadhi ya sehemu duniani zimeanza kulipa suala Hilo uzito mkubwa ikiwemo Kenya. Kwa ushirikiano wa Shirika la Umoja wa mataifa la masuala ya wanawake UN Women na mengine yasiyo ya kiserikali, Kaunti ya Kakamega nchini nchini humo imefanikiwa kuzindua mpango maalum wa kuwapa waathirika wa ukatili wa kijinsia huduma za mahakamani pasi na malipo. UN Women imewashika mkono baadhi ya walioathirika kwa kuwapa bidhaa za matumizi na pia mtaji kuwawezesha kuanza biashara baada ya kuondoka kwenye vituo salama na vya Staha. Pia tunakuletea habari kwa ufupi zikiwemo kutoka Gaza, Ethiopia n aza WHO kuhusu matumizi ya tumbaku. Katika kujifunza Kiswahili leo tunabisha hodi Chuo Kikuu cha Zetech Limuru nchini Kenya kuchambuliwa maana ya Methali “Ukilima Pantosha utavuna pankwisha”.  

1.	Kamishina Mkuu wa Shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi wa Kipalestina (UNRWA) Philippe Lazzarini kupitia ukurasa wake wa X ameandika "Kila siku ni siku ya huzuni kwa Umoja wa Mataifa na UNRWA, na kwamba anasikitika kuthibitisha kwamba wenzake 103 wameuawa Gaza tangu 7 Oktoba. Naye Tom White, Mkurugenzi wa UNRWA Gaza pia kupitia X ameandika kukosekana kwa mafuta inamaanisha ukosefu wa maji ya kunywa na kusababisha ongezeko la asilimia 40 la ugonjwa wa kuhara kwa watu wanaojihifadhi katika shule. Wakati ho huo Kamishina Mkuu wa haki za binadamu wa Umoja wa Mataifa Volker Türk akisisitiza kuwa njia ya kisiasa inahitajika kuitoa Gaza kwenye janga la kibinadamu. 
2.	Shirika la Umoja wa Mataifa la Afya Ulimwenguni (WHO), leo limezindua rasmi kampeni ya "Acha uwongo" ikiwa ni hatua muhimu ya kuwalinda vijana dhidi ya sekta ya tumbaku na bidhaa zao. WHO inasema Sekta ya tumbaku ina historia ndefu ya kusema uwongo kwa umma, hata kufikia kusisitiza kwamba uvutaji sigara hausababishi saratani ya mapafu. Pia sekta hiyo inaendelea kutumia njia tofauti kueneza habari potofu, ikijumuisha kupitia watu maarufu katika mitandao ya kijamii, kufadhili matukio, na hata kufadhili wanasayansi na utafiti wenye upendeleo.
3.	Na Shirika la Umoja wa Mataifa la Mpango wa Chakula Duniani (WFP) limesema linafufua mfumo wake ulioboreshwa wa operesheni nchini Ethiopia, hatua kubwa ambayo itaanza kuwafikia watu milioni 3.2 kwa msaada wa chakula kwa mara ya kwanza tangu Juni 2023. Msaada wa chakula wa WFP ulisitishwa nchini kote Ethiopia kufuatia ripoti za uporaji wa misaada.
4.	Katika kujifunza lugha ya Kiswahili mtaalam wetu leo ni Nicholus Makanji mhadhiri katika chuo Kikuu cha Zetech Limuru Kenya akitufafanulia maana ya methali “Ukilima Pantosha utavuna pankwisha.” 

Mwenyeji wako ni Leah Mushi, karibu!

JARIDA LA HABARI ZA UN 16 NOVEMBA 2023 NA LEAH MUSHI

Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa inatangaza habari kila siku kwa lugha ya Kiswahili, Kiarabu, Kichina, Kiingereza, Kifaransa, Kireno, Kirusi na Kihispania. Na mara moja kwa wiki inakuwa na vipindi vya lugha ya French Creole, Kibengal, Kihindi, Urdu na kiindonesia.
Radio ya UM inabadilisha taarifa zake kutokan na habari mpya zinavyokuja kila mara kwa siku. Pia inaandaa makala na kufanya uchambuzi wa mada mbalimbali za kijamii, kisiasa, kiuchumi, maendeleo na masuala yanayohusu tamaduni yanyohusisha Umoja wa Mataifa na kazi zake. Vipindi vya Idhaa ya Kiswahili ya Umoja wa Mataifa au UNNews  viko vingi na ni kuanzia habari,  makala, vipindi maalumu na taarifa za habari za kila siku na zile za kila wiki.
Na vipindi vyote hivyo vinaweza kutumiwa na vyombo vingine vya habari au watangazaji, na vinaweza kutumiwa kama chanzo cha habari kwa waandishi.  binafsi.Na kwa kuongezea tuu ni kwamba vipindi vyote hivyo na sauti zingine kwenye tovuti yetu vinatolewa bure bila malipo yoyote. Unaweza pia kujisajli kwenye ukurasa wetu ili upokee taarifa kila wakati zinapochapishwa.
Kwa uchaguzi zaidi wa ushirikiano usisite kuwasilina nasi.

New tracks tagged #Tumbaku