Siyasete dair her şey, Türkiye'yi ilgilendiren her konu Konuşmak Lazım'da konuşuluyor. Konuşulmayanlar masaya yatırılıyor, uzman konuklar analizleriyle olaylara ışık tutuyor. 

Konuşmak Lazım’a bu hafta Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ, Yeni Şafak Gazetesi Yazarı Mehmet Metiner, İhsan Aktaş ve Prof. Dr. Murat Koç konuk oluyor.

İsveç ve Finlandiya verdiği sözleri tutacak mı?

NATO'nun yeni stratejisi ne olacak?

Türkiye, ABD-Yunanistan desteği

Mutabakata uymayanlara yaptırım uygulanacak mı?

Madrid'de Erdoğan-Biden zirvesi

ABD F-16'lar konusunda geri adım atacak mı?

Cüneyt Özdemir ile Konuşmak Lazım her çarşamba 20.45'te tvnet'te.

29 Haziran 2022 / Konuşmak Lazım -Erdoğan NATO Zirvesi'nden zaferle ayrıldı

İ
nsanın tabii olan şeylerle zihinsel ve duygusal irtibatı giderek zayıflıyor. Sadece tabiattaki varlıklarla değil, kendi
tabiatımızda olan şeylerle de mesafemiz giderek açılıyor. Bunun sebebi, büyük ölçüde insan eliyle oluşturulan yapay bir
dünya içinde yaşamaya başlamış olmamızdır diye düşünüyorum. Hem fizik dünyamızda bu böyle, hem de iç dünyamızda,
düşünce ve hissedişlerimizde, ilgi, merak ve yönelimlerimizde...
Yaşadığımız dünya, aslında daha çok tanığı olduğumuz, seyircisi kılındığımız, katılım sağladığımız ve tabi olduğumuz
bir kurguya dönüşmüş durumda. Her gün ne yapacağımız, nelerle ilgileneceğimiz, hangi meşguliyetler içinde olacağımız
önceden belli. Günlük uğraşlarımız öngörülebilir rutin programlar halinde. Bu yüzden pek fazla günlük tutan kalmadı,
çünkü günlerimiz bir özgünlük, bir bize aitlik

Gökhan Özcan - Yerinde saymak

Medn / medenîlik ve deyn / dünya kelimeleri ile türevlerinin din kelimesinde mündemiç olduğunu bu
nedenle, geçmiş zaman sözlüklerimizde bunlardan birinden söz edilirken diğerine a priori olarak
göndermede bulunulduğunu ifade ederek, medeniyetçiliğin bir ahir zaman ideolojisi olarak zuhurunun
izlerini yine sözlüklerden sürme gayretindeyken yolumuzu el-Attas'ın zorunlu bir patika olarak
gördüğümüz bir yorumuna uğratmıştık.
El-Attas, önceki yazımızda bir kısmını alıntıladığımız o yorumunu şöyle tamamlıyordu:
“Dâne kelimesinde mündemiç olan olan zıt anlamlar dahil saydığımız tüm anlamlar, ancak müdûn ya da
medâin'le ifade edilen kasaba ve şehirlerde, ticari hayatın varlığını gerektiren örgütlü toplumlarda
uygulanabilir imkanlardır. Kasaba veya şehrin bir hâkimi, yöneticisi ya da valisi; yani deyyân'ı vardır.
Böylelikle, burada daha şimdiden sadece dâne fiilinin çeşitli kullanımlarında, zihnimizde medeni hayata;
yani kanun ve nizama, adelet ve otoriteye sahip toplumsal hayata dair bir tablonun ortaya çıktığını
görüyoruz. Bu da en azından kavramsal olarak başka bir fiil olan meddene ile ilişkili olup şu anlama
gelmektedir:

ÖMER LEKESİZ  - Bir nimetin değeri ancak yokluğuyla anlaşılır

Niyetim demokrasi dersi vermek değil.
İnsan olana demokrasi dersi gerekmez.
Evvela insan olmak gerek.
Sureten değil sireten...
Biçimsel olarak insan olmak yetseydi insanlık bu kadar sükut etmezdi.
İnsanlık yerlerde sürünüyorsa bu özü itibariyle insan olamamanın bir sonucudur elbet.

MEHMET METİNER - İnsan olana demokrasi dersi gerekmez...

Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız niçin bize oy vermiyor diye düşünmeye başlamışlar.
Yurt içi tamam da dışı kaldı.
Yine de bu bir gelişmedir.
Sıkıntıyı görmek ve çözüm bulmak adına harekete geçmek... Az iş mi?
Başlamak için geç olsa da bunca yıl sonra oy alamadıklarını fark ettiklerinden ötürü tebriklerimizi
sunalım.

MEHMET ŞEKER - Kemal Bey iğneyi kime, çuvaldızı kime  batıracak?

Cari açık, en basit ifadesiyle ülkeye döviz giriş-çıkışının negatif bakiyesidir. Döviz giriş çıkışı mal, hizmet
ve sermaye akımlarınca şekillenir. Hesaplama yöntemleri geliştirilmeye devam etse de giriş-çıkış
hesabının ölçülemez bir kısmı mutlaka vardır ve bu tutarlar net hata noksan olarak kaydedilir.
Cari denge verisi açıklanıp bu kalem dikkat çekici seviyelere ulaştığında üstüne bir gizem, bir
gayrimeşruluk havası katılmaya çalışılır ama elbette rasyonel tarafta makul açıklamaları vardır.
Net hata noksan kaleminin unsurları kabaca şunlardır;
-yastıkaltı girişler,
-malın hareketi ile ödemenin mali tablolara yansımasındaki dönem uyumsuzluğu,
-gümrük beyanlarındaki tutarsızlıklar ve bazı verilerin anketler yoluyla elde edilmesi.
Meseleyi daha çok yastıkaltı üzerinden yorumlayacağım ama diğer iki başlığı açıklayayım. Öncelikle dış
ticaret işlemlerinde mal hareketi ile kayıtların mali tablolara alınması arasında bilanço dönemi farklılıkları
olabileceğinden tutarsızlıklar oluşabilir. Bu net hata noksan kaleminin en evrensel açıklamasıdır ve genel
kabul görür. Dönemler karşılaştırıldığında somutlaştırılabilir bir ilişkidir.
Diğer taraftan Türkiye'de ticari işlemlerde kayıtdışılık vardır ve bunlar gümrük beyanlarında tutarsızlık
olarak yansır. Firma beyan ettiğinden daha fazla mal almış yahut satmıştır fakat daha az raporlayarak bir
menfaat elde ettiğini düşünür. Bu alışkanlıktan çıkılması gerekir ama şimdilik net hata noksan üzerinde
önemli bir etkisi vardır.
Bir diğeri Türkiye'den yoğun şekilde bavul ticareti yapılmasıdır. Bu işlemlerin hacmiyle ilgili kesin
rakamlara ulaşılmasında zorluklar vardır. Bavul ticareti, kur ilişkileri ve Ukrayna-Rusya savaşı sonrası
arttığından net hata noksanda artış beklemek olağandır. Edirne'deki Bulgar ticareti, Van'daki İranlı ticareti
vesaire hepsi bunun içindedir.
Gene Türkiye, içinde bulunduğumuz yıl içinde turizmde fevkalade rakamlara ulaşmıştır. Turistin cebinde
gelip harcanan dövizin de net hata noksan bakiyesini artırıcı etkisi vardır. Bu da Türkiye gibi az sayıdaki
önemli turizm ülkesi için karakteristik sayılabilecek bir durumdur.
Fakat net hata noksanda en karakteristik Türkiye kalemi, yastıkaltıdır. Türkiye'ye daha önce bu
saydıklarımdan yahut ölçülebilir işlemlerden giren dövizlerden yastıkaltı alışkanlığı nedeniyle sistem
dışına çıkan varlıklar, yeniden sisteme katıldığında net hata noksan kalemini artırıcı etki yapar.
Türkiye enflasyonist etkiler altındayken son dönemde net hata noksan kalemindeki tutarların büyümesi
açıklanamaz değildir. Daha önce Türkiye'de hanehalkının yastık altından yüzdürdüğünü defaten ifade
etmiştim. Ücretler seviyesi düşük kalıp enflasyon artışı serbest piyasa değil, lakayt piyasa şartlarında
gelişince hanehalkı bütçesini kurabilmek için yastıkaltı varlıklarını kullandı. Büyük ihtimalle alt gelir grubu
yastıkaltını tüketmeye yaklaşmışken neyse ki Temmuz zammı imdada yetişti.

Yusuf Dinç - Net hata noksan  ve yastıkaltı

Hafta sonu Kahramanmaraş önemli bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Anadolu Alimler Birliği, 4. İstişare
Toplantısı için Maraş'ı seçmişti bu sefer. “Türkiye'nin ve Ümmetin Selameti Adına Ulemanın Yol Haritası”
alt başlığıyla düzenlenen toplantıya Türkiye'nin dört bir yanından 100'e yakın alim, hoca, akademisyen ve
müderris katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da telefon bağlantısıyla katıldığı toplantıda
gün boyu “ne oluyor, ne olacak, ne yapmalıyız?” sorularının peşine düşüldü.
Bende vakit yine her zaman olduğu gibi kısıtlı olduğundan ancak yarısına kadar fiziki olarak takip
edebildiğim programda aklımda sürekli kendisi de o esnada salonda olan Mahir Ünal'dan dinlediğim bir
menkıbe vardı.
Menkıbe şöyle: Adamın biri, Abdülkadir Geylani Hazretlerinin huzuruna gelip “müridin olmak istiyorum”
demiş. Abdülkadir Geylani adama “sevdiğin bir şey yahut biri var mı?” diye sormuş. Adam da düşünmüş
ve “hayır” demiş, “sevdiğim herhangi bir şey de yok herhangi biri de.” Bunun üzerine büyük şeyh, “o
zaman seni mürit olarak alamam, önce sevdiğin bir şey yahut biri olması gerekir” demiş adama.
Adam biraz da hayal kırıklığıyla Abdülkadir Geylani Hazretlerinin huzurundan ayrılmış. Dönüş yolunda
birden aklına bir şey gelmiş ve dergâha koşmuş yeniden. “Şeyhim” demiş, “benim bir sarı ineğim var.
Onu çok severim.” Abdülkadir Geylani Hazretleri elini adamın omzuna koyup şöyle demiş: “O zaman sarı
inekten başlayalım.”
Bu, burada bir dursun.
Türkiye'de cari din dilinin bugün geldiği noktada sıkıştığımız yer şurası. Kim “sarı ineğimi seviyorum”
dese ona “sen Hindu musun?” diye soruyoruz. Oysa bu topraklarda yaşayan hemen herkesin dinle,
diyanetle ilgili olarak sahip olduğu, sevdiği bir “sarı ineği” vardır. Sarı inekten başlanması “elde var bir”
olabilecekken bütün sarı inekleri hayatımızdan çıkarmayı öneren bir din dili, mesafe alamaz hale getiriyor
bizi.
Bunu bir kez daha söylemiştim. İnancınız o yöndeyse yapmanız gereken şey “kadınların çalışmak
zorunda olmadığı bir ülke için çalışmak” olmalıdır, çalışan kadınları “günahkâr” olmakla suçlamak değil.
Dahasını da söyleyeyim. Kadınların çalışmalarının önünde herhangi bir “inanç engeli” olmadığını, bu
konuda bir hüküm, bir nass olmadığını bilen bir alimin “kadının çalışması” konusunda bir sertlik üretmesi
de din diline fena halde zarar vermektedir.
Bu da burada bir dursun.
Geçenlerde bir tweet gördüm. Bir hoca, Halil Konakçı Hocaya “aslında bu yapılanlar büyük bir hayra
tebdil oldu. Eskiden hesabın 170.000 kişiydi, şimdi 270.000 kişi. Fazladan 100 bin kişiye hitap
edeceksin” yazmıştı. Görünür hale gelmek, etkileşim almak, hatta daha sert söyleyeyim “popüler bir figür”
haline gelmek alimlerin, hocaların amaçladıkları bir şey olabilir mi? Yahut bu alim, hoca dediğimiz insan
için istenir, arzu edilir bir şey midir?
Bir de şu var: Türkiye'de cari din dili ya fazladan sertlik ya da mizah üretiyor nicedir. Türk'ün Türk'e
propagandası haline gelen, “lafı nasıl sokmuş ama hocamız” diyerek bünyelerin rahatlatıldığı bir din dili
“sarı ineğini seven” insanın işine yarayabilir mi? En iyi ihtimalle tik tokta remikslenmeye yahut instada
gülünmeye yarayan “şebeklikler” toplumun ıslahına nasıl yol açacak?

İsmail Kılıçarslan - Sarı inekle başlamak

1970'lere kadar ABD ve Batı'daki müttefikleri için Sovyetler Birliği ve Çin Halk Cumhuriyeti 'kötü adamlar'ı
temsil ediyordu. Moskova da, Pekin de aşağı yukarı aynı şeydi. Sovyetler Birliği etrafındaki çemberi
daraltmak isteyen ABD Başkanı Richard Nixon 1972'de Mao ile anlaştı. Sonrasında Çin küresel
ekonomik sisteme angaje edildi. ABD başta olmak üzere Batı'daki imalat Çin'e kaydı. 40 yıl içindeyse Çin
dünyanın ikinci büyük ekonomisi oldu.
ABD ve Çin ilişkisinin her aşamasında farklı hikâyeler anlatıldı. İlkin Çin, 'Kötü adamlar' listesinde ikinci
sıradaydı. Sonraki aşamada anlatılan hikâyeyse Çin'in Sovyetler kadar kötü olmadığıydı. Amerikan
kovboy filmlerini andırırcasına, “Wanted(Aranıyor)” afişlerinden Çin çıkarıldı. Batı'da Çin'i anlamaya
dönük yayınlarda da canlanma yaşandı. Örnek vermek gerekirse, 1970'lerde, Fransız diplomat ve
politikacı Alain Peyrefitte'in “Çin Uyanınca”, İtalyan yazar Maria Antonietta Macciocchi'ninse “Çin
Deyince” kitapları milyonlarca sattı.
Amerikan kapitalistleri ve finans kuruluşları Çin ile ilişkiden inanılmaz paralar kazandılar. Üretimin Çin'e
kaymasıysa Beyaz- Amerikan işçi sınıfının durumunu olumsuz etkiledi. Bu süreçte, Çin'den elde edilen
paranın bir kısmıysa 'yeni Çin' anlatılarını güçlendirmek amacıyla düşünce kuruluşlarına aktı. Bu
anlatıların özü, küresel ekonomik sisteme angaje edilmesinin Çin'i Batı değerleri lehine değiştireceğiydi.
ABD Kongresi bu anlatıları destekleyen yasal düzenlemeler yaptı. Amerikan medyası da Çin lehine
kamuoyu oluşturulmasında rol oynadı.
Bu süreçte imalat sektörünün büyümesinin Çin'in modernleşmesinde oynadığı 'büyüleyici' rolden övgüyle
söz ediliyordu. Yeni anlatıda Çin göz kamaştırıcı bir başarı hikâyesiydi. Çin artık küresel kapitalizmin
sermaye birikimi için vazgeçilmez ortak olarak görülüyordu. Çin'in kusuru, “endüstriyel kapitalizmin
küresel atölyesi” olarak kalmamasıydı. Çin kendisine biçilen rolün dışına çıkmaya başladığında kaşlar
çatıldı. Bu aşamada 'Çin anlatıları'nda daha çok 'Çin şüpheciliği' öne çıktı. Bu kez, “Galiba bu Çinliler pek
bizim düşündüğümüz gibi değiller” demeye başladılar. Sonrasındaki anlatılara göreyse Çin 'kuzu postuna
bürünmüş kurt' idi, zayıf düştüğü anda Amerika'yı yemek için pusuda bekliyordu. Bazı romanlardaysa,
ABD'ye çeşitli yollarla zarar veren Ruslar'ın, Kuzey Koreliler'in arkasından Çinliler çıkıyordu.
Tabii ki Çin'den nemalanmaya devam eden Amerikan şirketleri Çin ile düşmanca rekabetten yana
değiller. Küreselci liberaller de ABD-Çin işbirliğini savunan, “Çimerika” veya “G-2(ABD-Çin) başlıklı
görüşler ileri sürüyorlardı. Buna göre ABD ve Çin küresel sistemde eşit paydaşlar olarak söz sahibi
olmalıydılar. Gelinen noktada bu görüşleri savunanlar azınlıkta kalmış gibi görünüyorlar. Hatta bu
görüşleri savunan bazı yazarlar tutum değiştirmeyi tercih ettiler.
Yeni, baskın anlatılarda artık Çin, ABD için 'en kötü adam'. O kadar kötüdür ki eski Soğuk Savaş'ın kötü
adamı Sovyetler Birliği bile Çin'in yanında masum kalıyor. Sovyet ekonomisi ile Batı ekonomileri iç içe
geçmemiş olduğu için Moskova 'dışardaki düşman' idi. Yeni anlatılardaysa Çin küresel düzenin patronu
ABD'yi yerinden etmeye ahdetmiş 'içerdeki düşman'dır. Bu anlatılara göre Çin, küresel ekonominin tüm
alanlarına metastaz yapmıştır.

Abdullah Muradoğlu - Amerika’da ‘Çin korkusu’(2)

Marmaray, Avrasya Tüneli, İstanbul Havalimanı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı, Filyos Limanı, Yavuz
Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü, İzmir-İstanbul, Ankara-Niğde ve
Kuzey Marmara otoyolları...
Bitmedi... Toplam 13 bin 22 km demiryolu ağı, 26'dan 57'ye yükselen havalimanı sayısı, 129 ülkede 338
noktayla dünyada en çok destinasyona uçan ülke olmamız, 217 limanımız, 84 tersanemiz... Veyahut 20
milyar lira seviyelerindeki 'Bilgi ve İletişim

Ali Saydam - Ne vapurmuş ama!..

Bazı kelime ve isimlerin sonuna getirilen ve bu suretle o kelime yahut ismin karşıladığı manayı tam aksi
istikamette dönüştüren bir takım 'ci' ve 'cu' ekleriyle başım hiçbir zaman hoş olmadı. Kişinin durduğu yeri
ve hayata bakışını tarif için kullanmaya mecbur kaldığı yahut kendisi bu tanımlamadan hoşlanmasa dahi
o duruş ve bakışı tarif için başka insanların zarureten ifade ettiği 'ci' ve 'cu'lara bir yere kadar tahammül
edebilirim. Hatta tahammülün ötesinde eskilerin tabiriyle mecburiyet tahtında ortaya çıkan bu minval
kelimelerin bir kısmına saygı da duyabilirim.

Serdar Tuncer - Sivrisinek saz

Florida'daki malikânesine yapılan FBI baskını, Trump'ın üçüncü defa başkan adayı olmasına “taş
koymak” için tezgâhlanmış bir operasyon.
«
Varsayalım: Türkiye'de benzer bir hadise yaşansaydı; nasıl büyük bir gümbürtü kopardı, tahmin etmek
hiç de güç değil!
«
Böylesi bir durumda; Beyaz Saray Sözcüsü; ABD

29 Haziran 2022 / Konuşmak Lazım -Erdoğan NATO Zirvesi'nden zaferle ayrıldı

TVNET

Related tracks