یار شیرازی

«تار» در ترانه‌ها و آوازهای شهری استان فارس، نقش محوری و اساسی دارد.هنرمندان این مرز و بوم، ترانه‌های جهرمی را که خاص سازهای «زهی-کششی» است چنان استادانه می‌نوازند که گویی از نخستین روز با تار سرشته شده است.

گرچه ترانه‌های موسوم به جهرُمی را می‌توان میزان‌بندی و به شکل ریتمیک اجرا کرد، لیکن نوازندگان تار این مناطق در عین حال که با تنبک همراهی می‌شوند، به شکل بداهه، ترانه را با تحریرهای متنوع خواننده به گونه‌ای همراهی می‌کنند که به صورت «ترانه-آواز» شنیده می‌شود و تنبک نواز باید به حدّی ماهر باشد که در افت و خیزهای خاصّ این‌گونه همراهی، دوگانگی احساس نشود.

موسیقی استان فارس بسیار دلنشین و سرشار از زیبایی‌هاست.آوازهای بسیار حزین، ترانه‌های پرسوز و گداز و رقص‌های پرتحرّك و شاد بر گوناگونی این موسیقی می‌افزایند.

بنا بر تنوّعی که ترانه‌های جهرمی، سابوناتی و واسونک دارند در این اثر بهترین و زیباترین آن‌ها انتخاب و تنظیم شده‌اند.

باید دانست که موسیقی فارس بیش‌تر تحت تاثیر آواهای ایلات و عشایر،به‌خصوص ایل قشقایی است. برای مثال «گلابتون» را که از ترانه‌های رایج «لارستان» است باید یک آهنگ اصیل قشقایی دانست که در این ایل شکوهمند به همین نام خوانده می‌شود.

«پرستاره» را می‌توان در تاریخ موسیقی سنّتی-فولکلوریک ایران، نقطه‌ی شروعی برای آثار پربارتری چون «مال‌کنون» و «هی‌جار» به شمار آورد که زمینه‌ی موسیقی ایل بختیاری را دارند. اجرا، کاربرد سازها، تلفیق فرم‌های سنتی-فولکلور و تنظیم این اثر به گونه‌ای است بی‌سابقه.

این اثر در سال ۱۳۶۲ به نام «موسیقی محلّی فارس» منتشر شد. مجدّداً انتشار آن را به علاقه‌مندان و صاحب‌دلان تقدیم می‌داریم.


                                      ***


مقدّمه‌ سه‌تار و دُهُل جهرمی

مقدّمه و ترانه‌ی سابوناتی

مقدّمه و ترانه‌ی واسونک

مقدّمه سابوناتی

چهارمضراب جهرمی-حاجیانی

سابوناتی

گلابتون


                                       ***

با همکاری


رضا شفیعیان        سنتور

عطاء جنگوک        تار و سه‌تار

مهدی آذرسینا       کمانچه

حسین بهروزی‌نیا    عود

مرتضی اعیان         تنبک،دف،دهل


آوازها: ارژنگ(حسین سیفی‌زاده)،محمّدرضا حقیقی


اشعار واسونک و گلابتون: عمران صلاحی


طرح روی جلد: سیاوش مظلومی‌پور

یار شیرازی

mamad