BAŚNIE SŁOWIAN DUDKA

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom bardziej wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy
 
Źródła:
Kolberg O., Zabójstwo brata ukarane [w:] DWOK T42, s.540
Wójcicki K.W., Piszczałka [w:] Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, s.147

pieśni na podstawie ww. baśni+tekst własny, melodia na podstawie pieśni "Oj lulu spać" Krystyny Ciesielskiej z Brogowej

grafika na podstawie: Weiland J., Kobieta z dzieckiem przy kołowrotku
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Dudka

BAŚNIE SŁOWIAN DIABLI TANIEC

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom bardziej wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Wójcicki K.W. Diabli taniec [w:] Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, s. 111

pieśni: "Umar Maciek, umar" na podstawie: Kolberg O., DWOK T41, s. 104; "Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy" na podstawie: Beata Oleszek, Maciej Kaziński [w:] Pieśni Z Kocudzy

grafika na podstawie: Chełmoński J., Burza

Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Diabli Taniec

BAŚNIE SŁOWIAN GADKI O UPIORACH 01

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom bardziej wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Kolberg O., Upiory [w:] DWOK T51, s.31-37

muzyka: Antoni Hasso-Agopsowicz i Róża Martyna Grabowska – "Mazurek od Kazimierza Meto" 
melodia na podstawie: "Luli spać" – kołysankai z Suchej Beskidzkiej

grafika na podstawie: Podkowiński W., Sobótki  

Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Gadki o upiorach 01

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Kolberg O., Śmierć i doktór [w:] DWOK T8, s.136
Kolberg O., O śmierci [w:] DWOK T3, s.136

Pieśń: Cokolwiek w świecie jest – wszystka marność na podstawie zbioru Pieśni do śmierci, wieś Wieski

grafika na podstawie: Malczewski J., Śmierć 
_
Baśń i pieśń ją wieńcząca mają jeden, bardzo klarowny przekaz: kimkolwiek jesteś – umrzesz. Ale formuła memento mori ukazana w danej baśni, nie ma na celu trwożenia odbiorcy. Przeciwnie, ukazuje śmierć jako dobrą i sprawiedliwą. Samo spersonifikowanie jej i dopuszczenie do roli matki chrzestnej „ociepla” jej wizerunek. Ale zabieg ten wskazuje także na fakt, że to właśnie śmierć towarzyszy nam od samych narodzin. Warto więc traktować ją poważnie, nie bagatelizować, ale i nie bać się jej.
Właściwie ta sama historia pojawia się w baśni braci Grimm [Kuma Śmierć]. Ciekawy, jakże plastyczny przy okazji, jest motyw świec ludzkiego żywota. Wg Moszyńskiego świece zapalone w kościele czy na cmentarzu wskazują na obecność sacrum, innego, od ziemskiego, porządku. „Świece […] płonąc, pożerają materię, z której są zrobione. Pochłaniając ją przybliżają i czynią nieuniknionym moment zgaśnięcia. Przypominają tym samym o nadejściu ciemności, rozpadu form, utraty zdolności orientowania się w poznanym i oswojonym świecie […] Spalanie się oznacza tez upływający czas, niosący ze sobą destrukcję, rozpad form i śmierć”. [Kowalski:557]
Bibliografia:
Kowalski P., Świeca [w:] Leksykon Symboli Świata s. 557
Moszyński K., Kultura Ludowa Słowian, t2, s. 262
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Śmierć w kumach

BAŚNIE SŁOWIAN GADKI O UPIORACH II

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Kolberg O., Gadki o upiorach [w:] DWOK T57 cz.2, s.1286-1287

Pieśń: słowa: Erben K. J. – Svatební košile [w:] Kytice; melodia na podstawie Wars H. - Ta jedna jedyna

Grafika na podstawie: zdjęcie Vasilev A.
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Gadki o upiorach II

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:

Kolberg O., Chowanek [w:] DWOK T35, s.204

Grafika na podstawie: Repin I. E., W chacie
_
W przytoczonej historii ciekawe jest przedstawienie chowanka jako węża. Wężowi, często zamieszkującemu miejsca mediacyjne [jamy, dziury, pieczary], jest przypisywana rola mediacyjna między ziemskim a podziemnym światem, czasem reprezentanta krainy zmarłych. Z zaświatów zaś pochodzą wszelkie dobra. Wierzono, że mogą się w niego wcielić duchy zmarłych przodków [Kowalski, s. 584]. „Lud w Krakowskiem wierzył, że << pod czyją stodołą pojawi się wąż, temu dobytek dwa razy się powiększy>> […] Skrzywdzenie węża musi spowodować nieszczęście. Jeśli zabije się krowie jej ukochanego węża [który ssie ją i dlatego staje się tłusta], zwierzę traci mleko, schnie i ginie”. [Biegeleisen, s. 424]. Tu ciekawym tropem wydają się inne baśnie słowiańskie, w których wąż/żmija stają się pomocnikami człowieka w zamian za to, że uratował im życie [vide: Człowiekowi nie czyń dobrze, Język niemych, O mądrym Kogucie]. 
Pokusiłabym się o stwierdzenie, że, jak przystało na dobrą baśń, i ta jest lustrem dla zachowań społecznych. Opowieści o chowankach wskazują ścieżkę postępowania – opiekuj się słabszymi w potrzebie, nie chwal się tym, a zostaniesz wynagrodzony. Nie sprzeciwiaj się temu, dzięki komu dobrze ci się wiedzie. Historie te hołdują także utrzymywaniu odwiecznego ładu i równowagi w świecie. Jeśli Ty coś zyskujesz, pamiętaj, że ktoś coś traci – mówią. 
Dłuzszy cytat z „Demomnologii Ludowej” Leonarda Pełki: „Również w naszej kulturze ludowej z okresu drugiej połowy XIX w. występowały liczne ślady dawnego kultu szeregu opiekuńczych demonów domowych występujących pod dość różnorodnymi nazwami, jak warmińsko-mazurskie choboldy czy koboldy oraz kłobuki i kołbuki. 
Wśród demonów pomnażających dobytek szczególne miejsce zajmują mazursko-warmińskie kłobuki lub kołbuki. […] Posiadacze kłobuków starają się ukrywać ten fakt w tajemnicy obawiając się gniewu mieszkańców swej wsi. „Według relacji informatorów z Warmii oraz z niektórych wsi w Ostródzkiem i Szczycieńskiem dobrym sposobem jest zakopanie pod progiem domu płodu lub dziecka, które urodziło się martwe. Ma ono po siedmiu miesiącach (dniach lub latach) żądać chrztu. Jeśli się wtedy powie: będziesz kłobukiem, wówczas duch dziecka, już jako kłobuk, służy gospodarzowi.

INNE TEKSTY KULTURY: „Kłobuk obudził się. Niemrawo wylazł z gniazda, gdzie jeszcze spała locha i prawie dorosłe warchlaki, mlaskające przez sen swymi ciepłymi, kosmatymi ryjami. Otrzepał ze skrzydeł szron, przestąpił z łapy na łapę i nieco przekrzywiwszy głowę wybałuszył swoje wypukłe oczy, aby jak co dzień wypatrywał strugi dymu z komina na półwyspie.” Tak zaczyna swoją powieść „Raz w roku w Skiroławkach” Zbigniew Nienacki. Skiroławki to fikcyjna miejscowość na Mazurach – regionu, z którego pochodzą podania o tym domowym demonie.

POPKULTURA: W polskiej wersji Sabriny Netflixa [Chilling Adventures of Sabrina], kot [a właściwie demon ukazujący się pod postacią kota] młodej czarownicy określany jest właśnie mianem chowanka i został przywołany przez Sabrinę odpowiednim zaklęciem. https://www.youtube.com/watch?v=B-gGHFP29IY 
Bibliografia:
Kowalski P., Leksykon znaki świata”, 1998, s. 579-583
Pełka L., „Demonologia ludowa”
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: O chowanku

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Wójcicki K.W. Dżuma [w:] Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi, s. 125
Londyński B., Cholera [w:] Bajki, baśnie i legendy ludowe na tle przyrodniczym: według źródeł swojskich i obcych, s.65
Giedroyć F., Mór w Polsce w wiekach ubiegłych: zarys historyczny, s.1
Inwokacja na podstawie: Pieśń do św. Rocha [w:] Nabożeństwo w czasie morowego powietrza szczególniej do świętego Rocha i do świętej Rozalii, s.8

Grafika na podstawie: Stachiewicz P., Ukojenie
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: Dżuma

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Źródła:
Biorę pożytek, ale nie wszystek [w:] Kolberg O., DWOK T17, s. 110
O-ɦo-ɦo koza że; kolęda życząca, w. Tonież, rejon lelczycki obwodu homelskiego, Białoruś
Яндрію, Яндрію Коноплі сію;  zaklęcie ukraińskie, na św. Andrzeja
Wyprowadzę rusałeczki…; pieśń rusalna, Polesie, Ukraina, tłumaczenie: Monika Gigier
Nasięźrzale, nasięźrzale...; [w:] Gloger Z., „Encyklopedia staropolska”

Grafika na podstawie: Felicyn R., Na ganku
_
Zaklinanie za sytuację bardzo osobistą, intymną. Wypowiadane słowa nie pełnią roli informacyjnej. To akty mowy, performatywy, które tworzą rzeczywistość. Wybrane teksty związane są z konkretnymi porami roku obrzędowego. Teksty obrzędowe należy wypowiadać w odpowiednim czasie, ponieważ ich rolą jest konstytuowanie otaczającej rzeczywistości. Dlatego wierzono, że wypowiadając czy wyśpiewując dane frazy obrzędowe w okresie dla nich nie przeznaczonym, można na siebie czy swoje gospodarstwo sprowadzić nieszczęście.
Biorę pożytek, ale nie wszytek...
Kolberg nie podaje czasu wymawiania tego zaklęcia. Gdzieniegdzie jest on wskazywany na okres wiosenny – okolice św. Jerzego, kiedy z nieba spadają pierwsze gromy, otwierając ziemię, a bydło jest wyganiane w pole po raz pierwszy po zimie. Innym razem mówi się o okolicach przesilenia letniego, okresu uważanego za najbardziej czarowny… Kiedy by się to nie działo, czarownice chodziły przed wschodem słońca po miedzach z końską uzdą lub sznurem, zbierając weń poranną rosę. Obrzęd ten miał zapewnić czarownicy nieskończony dostęp do mleka. Warto zwrócić uwagę, że czarownica nie bierze wszystkiego, a to, co jest na jej pożytek. 
Wyprowadzę rusałeczki, het w głęboki bór
Sama pójdę młodziusieńka...
Pieśń rusalna znana zarówno po ukraińskiej, jak i białoruskiej stronie Polesia. Równonoc czy zmiany pór roku, jako okresy przejścia były też czasem otwierania się przepływu między światami. Otwierały się zaświaty, zmarli przodkowie zstępowali na ziemię. Należało ich odpowiednio ugościć, po czym odprowadzić tam, skąd przyszli. 
Nasięźrzale, nasięźrzale, Rwę cię śmiale...
Jedna z „rymowanek” mówionych przez dziewczęta w czasie zrywania ziół do kupalnego wianka lub nacierania ciała rosą z ziela. Za Glogerem – nazwa Nasięźrzał może pochodzić od słowa „ujrzeć”, kiedyś „uźrzeć”,  na-się-uźrzał – przypuszczalnie więc miał być rośliną, dzięki której ktoś spojrzy na zrywającą go osobę. Autor „Słownika Staropolskiego” wskazuje również na inną nazwę ziela – „miłośniczka”. Z kolei sam wygląd nasięźrzału może przywoływać skojarzenia falliczne, zatem roślina ta mogła mieć związek z praktykami magii sympatycznej.  
Яндрію, Яндрію, Коноплі сію...
W drugiej połowie kwietnia, m.in. na Białorusi, Ukrainie, dziewczęta siały len i konopie, wzywając św. Andrzeja, by pomógł im [dobrze] wyjść za mąż. Przed siewem poleskie dziewczęta pościły i milczały. Jeśli wszystkie ziarenka wykiełkowały jeszcze wiosną – wróżyło to szczęśliwy, szybki ślub.
O-ɦo-ɦo koza że, o-ɦo-ɦo, śera.
Nie chodzi, koza, ży w czystyje polje...
Chodzenie z kozą uważa się za przedchrześcijański jeszcze zwyczaj. Kolędowało się z nią w okresie po Świętach Bożego Narodzenia do końca karnawału [w różnych miejscach różnie]. Kulminacją obrzędu było zaśpiewanie powyższej pieśni, przywołującej dobrobyt i urodzaj, w czasie której koza „tańczyła”, podszczypywała młode dziewczęta, kłaniała się gospodarzowi, by z reguły na końcu „umrzeć”. Wskrzesić kozę mógł jakiś przysmak lub trunek. Ceremonia z kozą symbolizowała cykl umierania się i odradzania natury.
_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier

BAŚNIE SLOWIAN: Zaklęcia amsr

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy

Opowieść na podstawie:
Kolberg O., O wężu zaklętym [w:] DWOK T3, s.122
Tłum. Dolińska M., Piórko Finistra jasnego, cud-sokoła [w:] Piórko Finistra jasnego, cud-sokoła, s.3-26
Tłum. Wrocławski K., Pan młody - wąż [w:] Rządca Losu. Bajki z Jugosławii s.36-42
Grafika na podstawie: Bilibin I., Wołga
_
Wasze interpretacje tej baśni nas miło zaskoczyły. Ukazują cały przekrój schematów myślowych, od feministycznych [zdradziecki wąż ją zostawił, a ona za nim przez pół świata] po patriarchalne [powinna słuchać swojego męża - węża i nie mieszać się w jego sprawy], od pragmatycznych [baśń uczy, że niecierpliwość nie popłaca i można przez nią wiele stracić] po romantyczne [prawdziwa miłość zawsze będzie rozpoznana i odnajdzie się choćby po wielu latach]. Oczywiście uważamy, że każda jest dobra. Na tym polega terapeutyczna rola baśni – każdy znajdzie w niej opowieść o sobie. A teraz trochę o symbolice…
Co nieco o wężu było już w baśni O Chowanku [zapraszamy]. Tymczasem w tej mamy „scenę łóżkową”, a jednoznaczny kształt węża przyczynił się do przyrównywania doń penisa. Kowalski przywołuje rosyjskie powiedzenie „Głowa w tłuszczu, buciska w dziegciu, a portki nabite żmiją”. I znów, jak na dobra bajkę przystało, ta pełna jest odniesień do realiów życia. Możemy uznać, że pan młody – wąż może symbolizować niespecjalnie pięknego i pożądanego młodzieńca dopóty, dopóki nie znajdzie się z żoną w łóżku i nie pokaże na co go stać. Jego wspaniałe teraz oblicze, po zrzuceniu wężowej skóry, dostępne jest tylko dla panny młodej. A gdy ta chce się nim  podzielić ze wszystkimi wokół – ujawnić ich tajemnicę – łamie tym samym pakt zawarty z mężem, naraża go na wstyd czy ośmieszenie, a siebie na kłopoty. 
Podobne baśnie znajdują się zarówno na wschodzie [Piórko Finistra, cud sokoła; Bajka o carównie zaklętej w żabkę – Rosja] czy południu Słowiańszczyzny [Pan młody – wąż]. Zarówno w męskiej, jak żeńskiej wersji tj. przemieniony w zwierzę bohater może być księciem lub księżniczką, w baśniach bałkańskich pojawia się także wiła, którą zakochany w niej chłopak chce przy sobie zatrzymać, więc rzuca jej ubranie do ognia, czym doprowadza do zniknięcia żony. Schemat jest tożsamy: Zakochany niecierpliwy bohater/bohaterka, łamie daną jej/mu obietnicę lub zw. z nią/nim tabu. Ukochana/Ukochany znika, a bohater/bohaterka musi przemierzyć świat i wykonać szereg zadań, by odnaleźć utraconą przez niedotrzymane słowo miłość.
_
Czytała: Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SŁOWIAN: O Wężu Zaklętym

u w a g a: 
Baśnie nie są cenzurowane. Pojawiają się w nich zbrodnie, narzędzia zbrodni i ofiary tychże. Poruszana jest tematyka śmierci. Prosimy wziąć to pod uwagę przed puszczeniem słuchowiska osobom szczególnie wrażliwym.
Z szacunkiem,
Autorzy
_
Opowieść na podstawie:
Kolberg O., O dziewce poślubionej diabłu [w:] DWOK  T8 s.159
Pieśń na podstawie: Zapalcie jej jasną świcę – łowicka pieśń weselna, aranżacja: Bartosz Suchy
Grafika na podstawie: zdjęcie Katarzyna Szyffer
_
Za Kowalskim – wypowiedzenie słów w szczególnych okolicznościach: w obecności sacrum, w okresie „zwiększonej mediacyjności”, potęguje ich sprawczość. W przytoczonej baśni, dziewczyna nawet nie wypowiada na głos, ale myśli słowa „bodaj bym ja diabłu ślubowała, nie tobie” w czasie przysięgi małżeńskiej. To wystarczy, by podpisać cyrograf z diabłem, który, gdy panna młoda wychodzi z bezpiecznego, odgradzającego od sił nieczystych kościoła, może ją porwać. Jak się okazuje, dziewczyna w uświęconym stroju ślubnym nie może jednak trafić do piekła. Diabły nie mogą jej dotknąć ponieważ wciąż jest częścią sacrum i innego, niż szatański, porządku. Dlatego musi wrócić do stanu pierwotnego – do nagości. Rozbierając ją, pan młody wraca ją niejako naturze, siłom chtonicznym, czy właśnie podziemnym. 
Szkaplerzyk na szyi, którego ściągnięcia domagali się piekielni wysłannicy, pełni tu rolę apotropeionu, ale pokusiłabym się jeszcze o przywołanie „magii Alkmeny”. Szkaplerzyk, tworzy „obwód zamknięty” na ciele dziewczyny, dzięki czemu, choć jest już naga, wciąż trzyma ją w mocy boskiej świętości. Zrywając go, pan młody przerwał obwód, a tym samym „wypuścił” zawartą w nim siłę boską i uwolnił od niej dziewczynę.

Bibliografia:
Kowalski P., Magia, Nazwa [w:] Leksykon Znaki Świata

_
Czytali: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Adaptacja i reżyseria: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Opracowanie muzyczne: Bartosz Suchy, Monika Gigier
Realizacja akustyczna: Bartosz Suchy
Konsultacja etnograficzna: Monika Gigier
_
Baśnie Słowian zrealizowano w ramach programu MKiDN Kultura w sieci
_
Znajdź nas:
https://www.facebook.com/basnieslowian
https://www.instagram.com/basnieslowian/

BAŚNIE SLOWIAN: Dziewczę z Diabłem

Podcasty od Polski po Bałkany
Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci

Baśnie Słowian

Popular tracks