OU POPILÈ (Que vous êtes populaire)
2ème extrait du nouvel album ELEMENTS, par le quintette montréalais de jazz créole MAKAYA. Tous droits réservés.

OU POPILÈ (How popular you are)
2nd single from new album ELEMENTS, by the Montreal based creole jazz quintet MAKAYA. All rights reserved.

Paroles / Lyrics & traductions / translations : http://www.makayajazz.net/#!paroles---lyrics/cv8a

Achetez / Buy : https://itunes.apple.com/ca/album/elements/id1079693225

Ou Popilè

Kisa yon moun dwe konnen anvan li achte yon tè ?

Pou w pa pran nan tè diskisyon, men tout sa ou dwe fè avan ou achte yon tè : 
•	Lè ou finn antann ou sou pri a avèk pwopriyetè a, mande l fè apantaj tè a ba ou  pou ou ka byen konnen ki kote bòn tè a plase. 
•	Men avan ou lonje lajan an ba li,  ale devan yon notè avèk li. Paske daprè lalwa, se sèl siyati yon notè  ki kapab di kontra nou pase a kòrèk. 
•	Notè a ap gen pou l mande, ni ou menm, ni moun kap vann tè nan pote plizyè papye ba li (tankou pyès idante, matrikil fiskal, deklarasyon definitif enpo, epi papye tè a)
•	Se fason sa notè ap kapab verifye si papye tè a bon tout bon vre, si moun kap vann tè gen kalite ak otorite pou li fè sa. E si gen lòt eritye sou tè, lap mande pou yo vinn siyen pou fè pasasyon an pou evite diskisyon pi devan. E konsa tou, si eritye yo pa vle siyen, tè a pap ka vann. 
•	An prensip, nou dwe peye notè 10% sou lajan tè a ap vann nan. Men se chak  moun bay 5% nan kòb sa. 
•	Kounye a, pou ou peye tè a , ou ka bay vandè a lajan nan men oubyen depoze kòb la labank pou li.  Li pi pridan si w fè tranzaksyon sa labank paske fich depo labank la ka sèvi w kòm prèv. 
•	Ou kapab mande yon avoka, kòm yon moun ki byen konn lalwa, pou akonpaye w pandan tou pwosesis la  pou sizoka ta gen konfli pi devan.

Enfo sitwayen se yon ribrik nan jounal Ayiti Stories ki disponib sou tout rezo sosyal yo.

Enfo Sitwayen 1 - Kisa yon moun dwe konnen anvan li achte yon tè ?

Kisa yon moun dwe konnen pou l fè batistè yon timoun ayisyen ki fèt nan peyi etranje ?
•	Lè yon timoun fèt sou yon teritwa etranje, li posib pou peyi sa tou ba l nasyonalite ak pyès idantite. Se sa yo rele loi du sol ki aplike nan kèk peyi  tankou – Etazini, Canada, Brezil. 
•	Men depi papa oubyen manman an se sitwayen ayisyen, otomatikman timoun sa tou konsève nasyonalite ayisyen an an menm tan.
•	Nan sans sa, si paran yo vle bay timoun sa batistè ayisyen, yo ka fè sa de fason. Oubyen yo al fè deklarasyon an nan konsila leta ayisyen ki plase nan peyi kote timoun nan fèt la. Lè sa, Konsila a jwe menm wòl ak yon ofisye deta sivil. Paran yo dwe prezante pyès idantite ki pwouve yo se ayisyen, epi sètifika akouchman nan lopital kote timoun nan fèt la.
•	Oubyen tou, paran yo kapab antre dirèkteman an Ayiti pou bay  fè batistè a. Toudabò, yap pral bay tradwi nan lang fransè batistè etranje timoun nan déjà genyen an, apresa, yap pote tradiksyon an nan ofisye deta sivil pou anrejistre l nan rejis ayisyen an.  
•	Men si timoun nan gentan gen 2 zan, li pa posib pou fè batistè ayisyen pou li okenn lòt kote sinonke nan yon ofisye deta sivil an Ayiti. 
•	Lòt ka ki konn prezante, se lè timoun nan fèt nan yon peyi etranje kote se sa yo rele Loi du sang ki aplike. Lè sa depi tou 2 paran l yo ayisyen, se nasyonalite ayisyen timoun sa ap pote e se Leta ayisyen ki dwe ba li pyès idantite. 
•	Pou paran yo ka reklame batistè ayisyen pou li, fòk yo prezante ak pyès idantite yo, plis sètifika akouchman nan lopital la devan konsila ayisyen nan peyi kote timoun nan fèt la prese prese. 
•	Paske, si paran yo kite 2 zan pase, timoun sa ap retwouve l san idantite legal. Pou paran yo korije sa, yo oblije rantre an Ayiti e pran yon avoka pou fè yon jijman nan tribinal. Se papye jijman sa yap prezante nan ofisye deta sivil pou fè batistè a. 

Enfo Sitwayen se yon ribrik nan jounal Ayiti Stories ki disponib sou tout rezo sosyal yo. Pou kontakte nou ekri oubyen rele nan (509) 33121804 oubyen 37144337

Enfo - Sitwayen 3. Batistè Ayisyen Pou Timoun Ki Fèt Nan Peyi Etranje

Èske li posib pou refè batistè yon timoun ki gen siyati manman l, pou ba l pote siyati papa l ? 

Nan tan pase yo akòz mezantant ki konn genyen nan mitan paran yo, gen kèk timoun se siyati manman an yo pote nan batistè yo depi lè yo fèt. Rive yon moman nan lavi a, papa a konn deside rekonèt timoun sa kòm pitit li epi ba li pote siyati pal. Lè sa, se papa an pèsòn ki pou mennen demach yo. Li prale dirèkteman devan yon ofisye deta sivil avèk premye batistè pitit la ki gen siyati manman an pou l mande fè yon pyès espesyal ki rele ak de rekonesans.

Si timoun nan gentan gen 18 tan, papa a ka toujou rekonèt li men lè sa demach yo pap senp konsa. Fòk timoun nan bay konsantman l toudabò paske li majè. Yon lòt pa fòk tout eritye  sou bò papa pou bay dizon pa yo sou desizyon sa, nan yon reyinyon ki rele « conseil de famille ». E pou reyinyon sa valab devan lalwa, li dwe fèt an prezans yon jij ki alaswit ap rann yon desizyon sou fòm yon jijman.  Se ak papye  sa papa a ap prezante devan ofisye deta sivil la pou  mande fè ak de rekonesans pou timoun majè a. 

Yon fwa timoun nan gen ak de rekonesans papa a, ansyen batistè li te genyen an pap valab ankò.

Anpalandesa, fòk nou tou raple lwa sou patènite responsab la ki rantre an aplikasyon nan tout peyi a depi lane 2014  bay tout manman yo dwa pou mennen devan lajistis gason ki pa vle bay yon timoun batistè sou pretèks ke se kout pitit. Lè sa jij la pral egzije gason an fèt yon tès ADN pou verifye si timoun nan se pitit li tout bon. Si sa konfime, papa a pap gen lòt chwa ke rekonèt timoun nan. 

Li toujou bon pou envite yon avoka akonpaye nou nan jan de demach sa yo.

Enfo-Sitwayen

Enfo-Sitwayen #5. AK de rekonesans

Kisa yon moun dwe konnen pou fè paspò yon timoun ? 
•	Pwosesis pou fè paspò pou yon timoun pa fèt menm jan ak pa granmoun. Rezon an, se paske yon timoun ki poko gen 18 an pa gen matirite devan lalwa pou mete siyati l sou okenn papye. Poutèt sa, se yon ganmoun majè ki dwe siyen pou li.
•	Pou fè paspò yon timoun ki gen mwens ke 18 an, toudabò, paran oubyen moun ki responsab li a dwe ale kay yon notè pou fè yon ak notarye. Ak notarye a se yon papye legal ki ba ou dwa pou siyen paspò pou timoun nan. 
•	Papye notarye a ap sèvi tou pou al achte tenb paspò a nan DGI.
•	Yon lòt pyès ki enpòtan anpil pou fè yon paspò se ekstrè dachiv. Men sa ka rive yon tibebe ki fenk fèt poko gen papye sa.  Nan ka sa, paran an dwe ale nan achiv nasyonal avèk akdenesans timoun nan pou reklame yon atestasyon de signature. 
•	Lè li finn rasanble tout pyès sa yo, paran an ap prezante nan yon biwo imigrasyon avèk matrikil fiskal li epi kat elektoral li pou bay fè paspò a pou timoun nan. 
•	Si nan biwo imigrasyon an yap tou fè foto ki pou parèt sou paspò a. Se pou sa fòk timoun la tou.  
•	Se moun ki fè ak notarye a ki dwe mennen tout demach sa yo, jiskaske yo remèt li paspò a timoun nan. 
Sonje byen tout pyès ou gen bezwen pou fè paspò yon timoun ki gen mwens ke 18 an: yon ak notarye kay notè, yon tenb paspò nan DGI, ekstrè dachiv oubyen atestation de signature timoun nan, matrikil fiskal ak kat elektoral granmoun kap siyen paspò a pou li a.

Enfo Sitwayen #11. Paspò pou timoun ki gen mwens ke 18 tan

Enfo Sitwayen #11. Pwosesis pou fè paspò pou timoun ki gen mwens ke 18 tan

"Allo Jeunesse", yon mizik Parménas-Haïti ak Concept Event Master pou konkou pwojè Allo Jeunesse.

ARTISTS: Mark Edmond, Barbara Cassamajor, Elyzée Joseph, Gardyn Mercier, Stanley George, Taliana Lindor, Frè Gabe.

Allo Jeunesse

15-AUG-2018

Plateforme d'informations citoyennes et d'education civique.

Enfo Sitwayen #11. Pwosesis pou fè paspò pou timoun ki gen mwens ke 18 tan

Enfo-Sitwayen

Related tracks