Afghan Songs

Mast songs

afghan

awist

Ahmad Parwiz

فلک گونه ای از موسیقی مردمی تاجیکستان و افغانستان است که سرآغاز آن به عمق تاریخ باستان برمی گردد. آهنگ های روستایی و کوچه باغی اصیل ایران هم بی شباهت به فلک نیست. اما این نوع سرود و آهنگ بیش از همه در جنوب تاجیکستان رایج است.

فلک، غالبا ترنم درد و رنجی است که خطاب به فلک یا چرخ گردون ادا می شود و اشعار آن مرکب از رباعیات و دوبیتی های مردمی مانند این قطعه است: ای چرخ فلک، مرا به چرخ آوردی/ کولاب بودم، مرا به بلخ آوردی/ کولاب بودم آب شیرین می خوردم/ از آب شیرین مرا به تلخ آوردی.

آوازخوان، خطاب به فلک از اندوه و درد دل و خشم و نومیدی و ناخوشنودی اش از سرنوشت و آرزو و آمالش برای آینده می گوید. در اشعار و نوای فلک اندیشه ها و تاملات آوازخوان و آرمان های او بازتاب می یابد.

اما در برخی موارد فلک که به آهستگی آغاز می گیرد، با پیچشی تند بر ضرب هایش می افزاید و شاد و تند می شود. از این جاست که فلک را به مناسبت های مختلف، از سور عروسی گرفته تا مراسم خاک سپاری، اجرا می کنند.

 

در تاجیکستان سه نوع فلک معروف است: فلک دشتی، فلک آزاد و فلک راغی. رایج ترین و مردمی ترین آن فلک دشتی است که از اصالت بیشتر هم برخوردار است. فلک دشتی بدون ساز موسیقی اجرا می شود و عبارت است از همان دوبیتی ها و رباعیات مردمی قدیمی که کشاورزان، مرد یا زن، به هنگام کار در مزرعه خود با صدای بلند می خواند.

در منطقه اشکاشم بدخشان به این نوع فلک "فریاد" می گویند، چون فریاد، مهمترین عنصر فلک دشتی است که با لحن گریه در صدای آوازخوان اجرا می شود. فریادی که از اعماق قلب برخاسته و انتظار می رود که به گوش دور فلک برسد و خواسته های خواننده را برآورده کند.

گروه های هنری، تک خوانی فلک دشتی را با چندخوانی فلک راغی درآمیخته اند و نوای نی و کمانچه هم گاه آن را همراهی می کند.

تاجیکستان آوازخوانان برجسته ای دارد که در روشن نگاه داشتن شعله فلک در این کشور تلاش کرده اند و به آن جانی تازه بخشیده اند. رجب مد ولی یف، شریف جوره یف، آدینه هاشم، گرمینج ذوقی بیکف و صفرمحمد مرادف از جمله چهره های برجسته در این عرصه اند.

سرشناس ترین فلک سرای تاجیکستان  هم اکنون دولتمند خال است که در باره او مهدی جامی، روزنامه نگار ایرانی مقیم غرب، فیلم مستند "چرخ و فلک" را ساخته است.

در افغانستان میرافکن شغنانی، کریم فلک، جوره بیک کریم و رجب محمد جوره زاده از جمله خوانندگان و نوازندگان معروف فلک بوده اند. 

اما همان گونه که اشاره شد، فلک صرفا ویژه مردان نیست و غالبا در روستاها زنان هستند که فلک دشتی می سرایند. 

http://www.jadidonline.com/story/07112008/frnk/falak

چرخ و فلک

Jawid Sharif - Bekhe Ze Jayet New Mast Song

ای لعل بدخشان

به امو یار ستم مکن ده بیمار شوی

Singer: Ahmad Parwiz
Compose: Shankar Jai Kishan
Lyrics: Baqi Qayelzada (Nabina)
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla: Ramin Djami

Ahmad Parwiz - Gar Ba Balinam - Mast Afghan Song

Singer: Ahmad Parwiz
Compose & Lyrics: Folkloric
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla & Dohl: Ramin Djami

Ahmad Parwiz - Qataghani Bokhanom - Afghan Mast Song

Singer: Ahmad Parwiz
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla & Dohl: Ramin Djami
Compose & Lyrics: Folkloric (Keliwali)

Ahmad Parwiz - Larika palaw - Mast Pashto Song

Singer: Ahmad Parwiz
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla & Dohl: Ramin Djami


Ahmad Parwiz - Gashtam Ogashtam - Mast Afghan Song

Singer: Ahmad Parwiz
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla & Dohl: Ramin Djami
Compose & Lyrics: Ahmad Parwiz

Ahmad Parwiz - Dilaram - Mast Afghan Qataghani

Singer: Ahmad Parwiz
Keyboards: Duran Etemadi
Tabla & Dohl: Ramin Djami
Compose & Lyrics: M. Maftun

Ahmad Parwiz - Shaale Zar - Mast Badakhshi

Rabi Sakhi - Gonjeshkak Telaye


 
 
موسیقی اصیل بدخشان 
                                                                                                                               وحید قاسمی 
 
موسیقی بدخشان را میتوانیم در دو حوزه هنری، موسیقی پامیری و موسیقی تخاری دسته بندی نمایم.    
موسیقی پامیری در برگیرندۀ شاخه ها، سبکها و آثار موسیقایي میباشد که در دو بدخشان امروزی یعنی افغانستان و تاجکستان از سوی هنر مندان پیشین تا امروز ارایه میگردد.
آنچه را تا امروز در بدخشان زیر نام موسیقی پامیری می یابیم و میشنویم، ویژه نمونه‌های است از موسیقی باستانی ما که پیوند بیشتر با موسیقی مقامی قدیم آریایی ویا شاخه‌های ازین مقامها، که در گذشته 12 مقام بوده، دارد. این نغمه ها وآهنگها ی سرزمین ما سینه به سینه از نسلی به نسلی انتقال نموده که روح و روان مردم با آن آشنا و باشندگان این مرزوبوم، از شنیدن آن لذت میبرند. موسیقی پامیری بیشتر در اشکاشم، شغنان، واخان، یفتل، جرم، درواز، زیباک، بهارک وحتی تا کشم و تخار مروج بوده، از سوی نوازندگان و آوازخوانان، به گونه ها ی دسته جمعی یا انفرادی، ارایه میگردد که از اصالت وهویت ویژه برخوردار است.
فلک خوانی: یکی ازشیوه های دیرینۀ موسیقی پامیری بوده واز انواع فلک ها بدین گونه میتوان نام برد: فلک چوپانی، پیچاپیچ، فلک بزم ، آرام، فلک روانی، تند وپران، فلک آبشاری، فلک زنانه که ا ز سوی بانوان در زمان کار ویا به گونۀ سوگ سرودها درمراسم غم و اندوه ارایه میگردد.
آهنگهای مناسبتی پامیری: مانند آهنگهای برای عروسیها، از آغاز مراسم تا انجام آن که برای هر بخش سرود ویژه دارند، آیین مهر و دوستی را دربین مردم محل نشان میدهد ازجمله آهنگ سر تراشان است  که در بارۀ داماد خوانده می ‌شود وصرف روی دو پرده موسیقی اجرا میگردد. از نمونه‌های ویژه باز هم سرودی عاشقانه بنام دلکم در میان مردم معروف است که دستۀ از دف زنان به گونۀ روانی ( کورس) آهنگ را با ساز و آواز اجرا مینمایند.آغاز آهنگ درقالب تصنیف دلکم ( خدا جان دلک مه، طبیبا ره بیارید، بمالند دلک مه، رفیقا ره بیارید، بگیرند خوابک مه) در هفت ضربی یعنی 8/7 روانی اجرا میگردد. به دوام آن یک آوازخوان رباعی را میسراید که سه فرد را به تنهایی و فرد چهارم را روانی اجرا میدارند. به دوام آن جوانان یکی پی دیگر پیام شان را باسرودن آهنگ در قالب ابیات به معشوق اینچنین بازگو میدارند. شاید در گذشته نمونه‌های زیادی ازین قبیل وجود داشته که نمایانگر هارمونی وهماهنگی، در این موسیقی میباشد.
نیریز: نام یکی از گوشه‌های موسیقی مقامی بوده که در متون قدیم تذکریافته است. نیریز را در بدخشان امروز هنرمندان ومردم، منحیث یک سبک قدیمی از شاخه های موسیقی بدخشان میشمارند. نیریز را در مایه مقام راست که برابر به تات بلاول سبک هندی میباشد یعنی در گام ماژور، در قالب اشعار غزل و ضرب 4/4 اجرا مینمایند. نیریزنمونۀ خوبی از موسیقی تکامل یافتۀ بدخشان قدیم است.
 
دف بزم: از جمله سبکهای سچۀ موسیقی پامیری میباشد که اصول اجرا در ین سبک به گونۀ ا ست که دف نوازان از مطلع شعر آغاز وبعد از اینکه آهنگ اوج گرفت یکی از روانی گویان دف را به دگری داده خودش در میدان اتاق که پاره یا پایگشت نامیده میشود، رقص کنان به ادامۀ آهنگ میپردازد.
وقتی این بزم تیزتروهیجانی ترمیشود، تماشا چیان(خصوصاٌ اطفال وجوانان) "جوش" گفته چک میزنند. تماشاچیان دیگربه خواننده پول میدهند که آنرا" هوا دار" میگویند. مادر، خواهروبانوان که ازنزدیکان شاه ویا عروس باشند، دستمال های گل دوزی را به مردان نزدیک خود میدهند تا به گردن هنرمند ببندند.
مو سیقی مذهبی، مداحان و قصیده خوانی :این بخش شامل موسیقی نیایشی میگردد، سبک موسیقی وارایۀ آهنگها ی مذهبی از تمام سبکها ی دیگر پامیری متفاوت است آنچه درین سبک شنیده میشود کاملاً اصیل وبیرون از تأثیرات دگر سبکهای موسیقی ونشانه های از موسیقی کهن پامیری است.
آلات سازی در قصیده خوانی، آهنگها و هنرمندان این بخش مشخص بوده، آوازخوانان ونوازندگان این سبک، از اجداد شان این هنر تبرک را از نسلی به نسلی به امانت گرفته اند. اجرای این موسیقی را جز قصیده خوانان، هنرمندان دیگر اجازه ندارند. آهنگ های قصیده بدون هیچ نوع قرابت با دیگرسبکهای موسیقی، در قالب اشعار عارفان مثل حضرت شمس تبریز، حضرت ناصر خسرو قبادیانی، حضرت خنجری ودیگر عرفا سروده میشود. آلات موسیقی شان رباب پامیری، دف و زیر بغلی میباشد. این موسیقی تنها در مراسم مذهبی وسوگواری اجرا میگردد. آهنگهای قصیده معمولاً دارای سه بخش است: نخست تار چینی که بیشتر روی پرده های بم اجرا میشود، به ادامۀ آن ربپای و دو ضربه که ساز روان و اوج مقام است.
درجریان قصیده خوانی کس حق ندارد شوخی، بی توجه یی، قصه ویا بی میلی نشان بدهد. کسانیکه درجریان اجرای قصیده به این اعمال دست بزنند، ازجانب بزرگان مجلس شدیداٌ سرزنش وحتی گاهی ازمجلس بیرون رانده میشوند.
آلات موسیقی پامیری دف، نی، چنگ ،رباب پامیری، دمبوره، قوشقارچه وغیچک میباشد.
 
 
 

Daff bazem e Pamir

A Great Ghazal Song By The Legend Ahmad Wali 

Ahmad Wali - Ay Padeshaie Khooban

Habib Qaderi Live in OC 
Yama Zafar Tabla 

HQ live in, Oc, Bia bia azizam / Pari chehra

Music -Mahroof
Compose- Faiz Qaderi
Mix,Master and Production- Q Recordz ( Habib Qaderi)

Fahim Hariwal- Sahar Music By Mahroof Produced By Q-Recordz(Habib Qaderi)

Ay Badeshaye Khooban Ehsan Aman And Mahroof ---January 1st 2012

Ahmad Wali - Chi Lewanai Girzama - Pashto

Bia Bia

Jawid Sharif-Yak Qadam Pesh REMIX by: Babak Rastagar

Afghan singer, composer and song writher born in Kabul Afghanistan, based in Rotterdam, Holland.

Ahmad Parwiz - Shaale Zar - Mast Badakhshi

Ahmad Parwiz احمد پرویز