تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی ایران
مجری و تهیه کننده محمدرضا لطفی
قسمت دوم

تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی ایران - قسمت دوم

Iraj Janatie Ataie - Vaghtesheh Raftan | ایرج جنتی عطائی - وقتشه رفتن

Eperdument... Chants d'amour persans

Deldar

تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی ایران، قسمت چهارم
مجری و تهیه کننده : محمدرضا لطفی
این قسمت چگونگی تاسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و نقش دکتر صفوت 

تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی ایران ، قسمت چهارم

His radif is considered to be the main source of contemporary Persian classical music as taught in conservatories and universities in Iran. 

Synopsis of his life 
Mirzá Abdollah received his first musical instruction from his older brother Mirzá Hasan. He, in turn, taught tar to his younger brother, Mirzá Hossein Gholi, until he became old enough to study with Gholam Hossein. Despite Gholam Hossein’s unwillingness to teach, the two younger brothers were eager to learn to the point that they would secretly sit outside the door when their cousin was playing in order to learn the melodies. Their mother finally persuaded Gholam Hossein to teach them. They subsequently were to become the successors of Ali Akbar Farahani and Gholam Hossein. 

Mirza Abdollah learned music only with great effort and difficulty because of the secretive manner of the musicians of his time, and their jealousy of their skills. As a result, he resolved that whatever music he heard he would learn well, that he would memorize the dastgahs completely and without error, and that whatever he learned he would teach freely to his own students so that Persian music would be passed on to future generations. He eventually became a musician at the court of Nasiru’d-Din Shah and remained such until his death in 1918. 

Notable students 
Seyyed Hossein Khalifih 
Dr. Mihdi Sulhi 
Mihdi Gholi Hidayat 
Esmail Ghahremani 
Ali Naqi Vaziri 
Abolhasan Saba 
Haji Aqa Muhammad Irani Mujarrad 

Notability as a musician 
Mirza Abdollah’s contribution to Persian music is so important that Haji Aqa Muhammad Irani Mujarrad referred to him as the book of Persian music. Music was Mirzá Abdollah’s life profession, and he became an important musician in the court of Nasiru’d-Din Shah. He organized the classical radif, some say with the help of Seyyed Ahmad. Tsuge states that: “The radif which we practice today in Iran (or rather Tehran) is generally known as the one of the Mirzá Abdollah school.” 

His open and generous nature, and his willingness to teach, transformed the image of music from a secret and jealously guarded tradition to an art available to all who desired to participate in its performance, expansion and development.

Origin of his title 
Ahmad Ibadi, one of Mirzá Abdollah's sons, related a story of how his father was given the title Mirzá. One day in one of the buildings of the palace of the shah, some courtiers were eating lunch. After lunch they played ás, a card game. Mirzá Abdollah sat and played the setar for himself. Nasiru’d-Din Shah could not sleep and came into the garden. He went over to that building and heard the setar, put his foot on the door sill, and listened intently. Mirzá Abdollah did not see the shah as he played. The gamers noticed, and all got up flustered. Then Nasiru’d-Din Shah signaled them to sit down and said, “Mirzá Abdollah, do you have a handkerchief in your pocket?” “Yes.” “Put it down in front of you.” Then the Shah ordered gold and silver coins to be put in the handkerchief.


میرزا عبدالله فراهانی فرزند آقاعلی‌اکبر خان فراهانی، نوازنده تار ، از استادان موسیقی ایران ، کسی که ردیف موسیقی ایرانی را به نظم درآورد. احمد عبادی نوازنده بزرگ سه‌تار فرزند او است. 

زندگی‌نامه 
میرزا عبدالله دومین فرزند آقای علی اکبر فراهانی اولین آموزشهای خود را نزد برادر بزرگترش میرزا حسن گذراند و پس از آن نزد پسر عمو و ناپدریش آقا غلامحسین آموزشهای خود رو تکمیل کرد و به برادر کوچکتر خود آقا حسینقلی هم آموخت. بزرگانی چون سید حسین خلیفه ، مهدیقلی هدایت، مهدی خان صلحی، فرصت شیرازی، اسماعیل قهرمانی، سید مهدی دبیری، حاج آقا مجرد ایرانی، ابوالحسن صبا و فرزندش احمد عبادی همگی از محضر این استاد بهره بردند. وی با تجدید نظر در دستگاه‌های دوازده گانه موسیقی ملی ایران و ادغام بعضی از آنها با هم ، هفت دستگاه کامل و مجزا پدید آورد که این هفت دستگاه توسط سه تن از شاگردانش به نامهای میرزا نصیر، فرصت شیرازی و مهدیقلی هدایت طی هفت سال نت نویسی شد. میرزا عبدالله در تهران در محله امامزاده یحیی کلاس درسی ترتیب داد که جوانان و متجددین دورش جمع شدند . 

ولی بر اثر تحریکات، مخالفان به خانه اش ریختند و با شکستن وسائل تعلیم بساط درسش را تعطیل کردند. با این حال تا دم مرگ دست از تعلیم نکشید و دربستر بیماری با سه تار قطعاتی به‌عنوان یادگار به شاگردان برجسته خود تعلیم می‌داد. ابتکار ساختن برخی قطعات ضربی از اوست که در قطعات مجلسی توام با آواز پس از اجرای چند گوشه، برای تنوع قطعه ضربی می‌نواخت. مضراب ریز و تک مضرابها در ساز او در تعادل و جملات موسیقی او منظم است و در همراهی با آواز پس از خاتمه یک بیت توسط خواننده او خود گوشه جدیدی را شروع کرده‌است وخواننده را هدایت می‌کند. در حفظ وزن قطعه دقیق بوده و غالبا نوازندگی خود را با قطعه تند رنگ مانندی پایان می‌داد. رنگهای او متنوع است و با آنکه آثار ضبط شده از او مربوط به حدود ۶۵ سالگی بوده ولی پنجه او روان و قطعات را راحت اجرا کرده است. 

البته ایشان در نواختن تار هم استاد بوده ولی شهرت ایشان بیشتر در نواختن سه تار است. از وی چهار فرزند به نامهان مولود ، ملوک، جواد و احمد عبادی به یادگار گذاشت که همه آنها با موسیقی مانوس بودند، وی در سال ۱۲۷۹هجری شمسی(۱۹۱۸م) درتهران و در سن ۷۵ سالگی درگذشت.

Shur: 9. Zirkesh-e Salmak - زیرکش سلمک

تا تو به خاطر منی کس نگذشت بر دلم
مثل تو کیست در جهان تا ز تو مهر بگسلم
من چو به آخرت روم رفته به داغ دوستی
داروی دوستی بود هر چه بروید از گلم
میرم و همچنان رود نام تو بر زبان من
ریزم و همچنان بود مهر تو در مفاصلم
حاصل عمر صرف شد در طلب وصال تو
با همه سعی اگر به خود ره ندهی چه حاصلم
باد به دست آرزو در طلب هوای دل
گر نکند معاونت دور زمان مقبلم
لایق بندگی نیم بی هنری و قیمتی
ور تو قبول می‌کنی با همه نقص فاضلم
مثل تو را به خون من ور بکشی به باطلم
کس نکند مطالبت زان که غلام قاتلم
کشتی من که در میان آب گرفت و غرق شد
گر بود استخوان برد باد صبا به ساحلم
سرو برفت و بوستان از نظرم به جملگی
می‌نرود صنوبری بیخ گرفته در دلم
فکرت من کجا رسد در طلب وصال تو
این همه یاد می‌رود وز تو هنوز غافلم
لشکر عشق سعدیا غارت عقل می‌کند
تا تو دگر به خویشتن ظن نبری که عاقلم
 
سعدی -

Daghe Doosti (Avaze Dashti)-Daagh Doosti مایون شجریان -داغ دوستیه

15 Ghateh Baraye Taar

Prelude to Esfahan Mode

دستش از گل، چشمش از خورشید سنگین خواهد آمد
بسته بار گیسوان از نافه چین خواهد آمد
از تبار دلستان لولیان بیستونی
شنگ و شیطان، با همان رفتار شیرین خواهد آمد
باز شگرد سامری را ساحری آموز نازش
تا دوباره از که بستاند دل و دین خواهد آمد
با همان آنی، که پنداری خود از روز نخستین
شعر گفتن را به حافظ داده تلقین خواهد آمد
بی گمان از آینه، جشن غرور آمیز حُسنش
راه دوری تا من این تصویر غمگین خواهد آمد
عشق گاهی زندگی ساز است و گاهی زندگی سوز
تا پریزاد من از بهر کدامین خواهد آمد
ای دل من، سر مزن بر سینه این سان ناشکیبا
لحظه ای دیوانه جان آرام بنشین خواهد آمد
خواهد آمد، خواهد آمد، خواهد آمد، ور نیاید
باز سقف آسمان امروز پایین خواهد آمد

05. Dastash az Gol

Taknavazan #188 - تکنوازان شمارۀ  188 - A part of Iranian National Radio in the 1960-70(s) - Habib-Olah Badiee (Violin) + Javad Maroufi (Piano) + Jahangir Malek (Drum or Tonbak) in the Scale of Shur «مایۀ شور »

جواد معروفی و حبیب اله بدیعی - Tak Navazan #188

با خشم  و جدل زیستم.
 
 و به هنگامی که قاضیان

اثبات آن را که در عدالت ایشان شائبه‌ی اشتباه نیست

انسانیت را محکوم می‌کردند
و امیران

نمایش قدرت را

                     شمشیر بر گردن محکوم می‌زدند،

محتضر را

            سر بر زانوی خویش نهادم.

 
و به هنگامی که همگنان من

                                     عشق را

                                                در رؤیای زیستن

                                                                    اصرار می‌کردند
 
من ایستاده بودم

تا زمان

           لنگ لنگان

                         از برابرم بگذرد،
و اکنون

          در آستانه ی ظلمت

زمان به ریشخند ایستاده است

تا من اش از برابر بگذرم

و در سیاهی فرو شوم

                                به دریغ و حسرت چشم بر قفا دوخته

آن جا که تو ایستاده ای.

با خشم و جدل زیستم - احمد شاملو

BahreTavil-HojjatGheitaghi&MehdiTafakori.mp3

Arman Sigarchi 

Iranian oudist & composer based in Cologne and Rasht. Blending Persian tradition with experimental textures, improvisation, and personal history. Founder of Cigarchi Tobacco, a multidisciplinary music & craft project.

Shur: 9. Zirkesh-e Salmak - زیرکش سلمک

Arman Sigarchi | Oudist & Composer

Related tracks