ค่อยภาวนาถึงจุดหนึ่ง 
เราจะพบว่าความปรุงแต่งทั้งหลายคือทุกข์ 
พอรู้แล้ว ปัญญามันแก่รอบ มันก็ไม่เอาแล้ว 
ความปรุงแต่ง จะปรุงชั่ว จะปรุงดี 
หรือพยายามจะไม่ปรุง 
มันก็คือปรุง ก็คือทุกข์ทั้งหมด 
พอจิตมันพ้นจากความปรุงแต่ง 
มันก็เข้าถึงความสุขที่อยู่เหนือความปรุงแต่ง 
ความสุขของความสงบ 
ความสุขของการพ้นความเสียดแทงทั้งหลาย 
ความสุขของการไม่มีภาระของใจ 
ใจมันมีความสุขขึ้นมา


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 กุมภาพันธ์ 2565

CD 93

รู้ทันความปรุงแต่งของจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ก.พ. 2565

เวลามีเวลาว่าง 5 นาที 2 นาที 3 นาทีอะไรอย่างนี้ 
อย่าทิ้งเปล่าๆ อยู่กับเครื่องอยู่ของเราไป 
อยู่ก็เหมือนอยู่บ้าน อยู่สบายๆ ไม่ได้อยู่คุก 
เวลาจิตต้องการไปรู้อารมณ์อื่นๆ มันจะไหลไป 
ส่วนใหญ่ก็ไหลไปคิด ให้เรามีสติรู้ทัน 
ฝึกอย่างนี้มากๆ มากที่สุดที่จะมากได้ 
มีนาทีหนึ่งก็ฝึกนาทีหนึ่ง มี 5 นาทีก็ฝึก 
5 นาที 10 นาทีก็เอา เก็บเล็กเก็บน้อยทั้งวัน 
ถ้าทั้งวันจิตเราออกข้างนอก ไม่เคยกลับบ้าน 
คือทิ้งวิหารธรรมไป จิตหนีไปตลอด 
ตกเย็นจะไปนั่งภาวนา ไปเดินจงกรม ทำไม่ได้ 
มันฟุ้งซ่าน เพราะมันฟุ้งมาทั้งวันแล้ว จิตมันก็เหนื่อย 
พอจิตเหนื่อย พอไปนั่งสมาธิ ก็นั่งหลับ 
หรือบางคนมันฟุ้งแล้วมันยังฟุ้งได้ไม่ถึงใจ 
พอนั่งสมาธิมันก็ฟุ้งต่อ 
ฉะนั้นถ้าเรามีวินัยในตัวเอง 
เราไม่ทิ้งเวลาเปล่าๆ มี 5 นาที 10 นาทีอะไร 
เก็บให้หมดเลย


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 กุมภาพันธ์ 2565

ภาวนาเก็บเล็กเก็บน้อย :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ก.พ. 2565

การเรียนรู้ความจริงของรูปนามกายใจ 
เรามีสติระลึกรู้รูปธรรมนามธรรม 
มีปัญญาเข้าใจความเป็นจริงของรูปธรรมนามธรรม 
ว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
จะเข้าใจได้จิตต้องตั้งมั่น 
มีสมาธิที่ถูกต้อง จิตเป็นแค่คนดู 
ร่างกายนี้ถูกดู จิตเป็นคนดู 
อย่างนี้เรียกเรามีจิตตั้งมั่น 
พอเห็นความจริง 
กายนี้คือทุกข์ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณเป็นทุกข์ 
มันจะค่อยๆ ปล่อย ปล่อยเป็นลำดับๆ ไป 
ปล่อยกายก่อนเพราะมันหยาบมันดูง่าย 
แล้วสุดท้ายมันก็ไปปล่อยจิตอีกทีหนึ่ง 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
5 มีนาคม 2565

มาดูความจริงของขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 5 มี.ค. 2565

ตัวสำคัญคือตัวจิต 
จิตนี้เดี๋ยวก็โคจรไปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 
เกิดดับทางอายตนะทั้ง 6
จิตก็ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา 
ฉะนั้นถึงจะเริ่มจากการรู้รูป สุดท้ายมันก็เข้ามาที่จิตจนได้
แต่ถ้าเราลัด เข้ามาที่จิตได้ 
เข้ามาเลย ไม่ต้องเสียเวลาอ้อมค้อม เข้ามาที่จิต 
ถ้าเราเห็นว่าจิตไม่ใช่เราอันเดียว 
ขันธ์ 5 ทั้งหมดจะไม่เป็นเราแล้ว 
อายตนะทั้งหมดจะไม่เป็นเราแล้ว 
เล่นมันที่หัวโจกตัวเดียวเลย

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
13 มีนาคม 2565

จิตคือหัวโจก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 13 มี.ค. 2565

ธรรมะเป็นศาสตร์อันหนึ่ง ต้องลงมือปฏิบัติ 
ศาสตร์อันนี้ท่องจำเอาก็ไม่ได้ประโยชน์อะไร 
เราท่องตำรับตำราได้เยอะ กิเลสไม่กลัว 
กิเลสไม่กลัวความรู้ทั้งหลาย 
กระทั่งความรู้ในธรรมะที่เล่าเรียน 
กิเลสกลัวคนรู้ทัน 

กิเลสอยู่ในใจเรา เราไม่เคยเห็น 
มันอยู่มานานแล้ว นับภพนับชาติไม่ถ้วน 
มันเป็นเจ้านาย สั่งให้เราทำ 
สั่งให้เราพูด สั่งให้เราคิด 
กิเลสมันสั่งทั้งนั้นเลย 
ทั้งความคิด ทั้งคำพูด ทั้งการกระทำ 
เราไม่เคยเห็น เรามีแต่ความลำพองว่าเราเก่ง 
ไม่มีใครบังคับเราได้ ไม่มีใครสั่งเราได้ ไม่กลัวใคร 
เราไม่เห็นหรอก เป็นทาสอยู่ 
กว่าจะเรียนรู้ถึงจิตถึงใจตัวเอง 
กิเลสมันอยู่ที่จิต ต้องเรียนรู้ให้ถึงจิตถึงใจ 
พอเราเห็นมัน มันถึงจะกลัวเรา
เราไม่เห็นมัน มันก็แอบอยู่ในใจเรา 
เป็นเจ้านายเรา ตกเป็นทาสโดยไม่รู้สึกตัว 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 มีนาคม 2565

กิเลสกลัวคนรู้ทัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 มี.ค. 2565

ตอนที่ภาวนาใหม่ๆ 
รู้สึกจิตผู้รู้มันเป็นตัวสุข 
จิตผู้หลงมันเป็นตัวทุกข์ 
จิตยังมี 2 อัน ตัวสุขกับตัวทุกข์ 
ภาวนาจนถึงจุดหนึ่งจะแจ้งเลย 
จิตนั้นล่ะคือตัวทุกข์ มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย 
กายนี้คือตัวทุกข์ มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย ไม่มีตัวสุข 
อันนั้นเรียกว่าเรารู้ทุกข์จริงๆ แล้ว 
พอรู้ทุกข์จริงๆ มันจะวางเลย 
จะวางจริงๆ วางวัฏฏะลงไป 
วัฏสงสารถล่มลงตรงนั้น 
ตรงที่รู้แจ้งในกองทุกข์ของขันธ์ 5 นั้น 
หรือของอายตนะ 6 หรือของธาตุ 18 ของอินทรีย์ 22 
ก็จะเข้าใจปฏิจจสมุปบาท 
สิ่งที่เรานึกว่ามี 
มันแค่การประชุมกันขององค์ธรรมจำนวนมาก 
อยู่ชั่วคราวก็แตกสลายออกไป 
ทุกสิ่งทุกอย่างชั่วคราวไปหมดเลย 

ค่อยๆ เรียนไปแล้ววันหนึ่งจะเห็น 
อย่างที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ 
วันนี้แค่เห็นว่าเดี๋ยวจิตรู้ เดี๋ยวจิตหลง แค่นี้ยังดีเลย ใช้ได้ 
หรือเห็นว่าเดี๋ยวจิตก็สุข เดี๋ยวจิตก็ทุกข์ เดี๋ยวจิตก็เฉยๆ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
หรือเห็นว่าเดี๋ยวจิตก็โกรธ เดี๋ยวจิตก็ไม่โกรธ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
เดี๋ยวเห็นจิตก็โลภ จิตก็ไม่โลภ แค่นี้ก็ใช้ได้ 
เวลาเรียน เรียนจุดเล็กๆ นิดเดียวนั่นล่ะ 
เวลาเข้าใจเข้าใจทั้งหมด 
จะเข้าใจปฏิจจสมุปบาท เข้าใจอริยสัจ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
26 มีนาคม 2565

เข้าใจปฏิจจสมุปบาท :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 มี.ค. 2565

การที่เรามีสติแล้วรู้ แล้วรู้สภาวะไปเรื่อยๆ 
สติก็จะแหลมคมขึ้น 
สมาธิที่ถูกต้องก็จะดีขึ้น 
ปัญญาก็จะเกิดขึ้น 
สุดท้ายศีล สมาธิ ปัญญา
จะประชุมลงในขณะจิตเดียวกัน
มันรวมลงในที่เดียวกันได้ ในขณะเดียวกันได้ 
ด้วยวิธีที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ รู้สภาวะ 
การที่เรารู้สภาวะ ศีลมันเกิดอัตโนมัติแล้ว 
ความตั้งมั่นเกิดขึ้นโดยอัตโนมัติแล้ว 
ทำซ้ำๆ ต่อไปปัญญาอัตโนมัติมันก็เกิด 
จะเห็นทุกสิ่งที่เกิดดับทั้งสิ้น 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
อันนี้เห็นอนัตตา เห็นอนิจจัง 
ตรงนี้เราได้เดินปัญญาอยู่แล้ว 
เพราะฉะนั้นการที่เรามีสติ ภาวนาไปเรื่อยๆ 
ศีล สมาธิ ปัญญา มันจะสมบูรณ์ในขณะเดียวกันๆ พร้อมๆ กัน 

ตรงที่ศีล สมาธิ ปัญญาอัตโนมัติเกิดขึ้นในขณะเดียวกัน 
ถ้าบุญบารมีมากพอ สะสมมามากพอ อริยมรรคจะเกิดขึ้น 
เพราะในอริยมรรคมีศีลอัตโนมัติ 
สมาธิอัตโนมัติ ปัญญาอัตโนมัติอยู่ 
มันเกิดพร้อมกันในขณะจิตเดียวกัน 
เพราะฉะนั้นฝึกทุกวันๆ ต้องทำให้ต่อเนื่อง 
จิตจะได้ทรงสมาธิที่ดีขึ้นมา สามารถเดินปัญญาได้ 
สุดท้ายศีล สมาธิ ปัญญาก็ประชุมลงที่จิตดวงเดียว 
ในขณะจิตเดียว มันคือขณะแห่งอริยมรรค



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 มีนาคม 2565

ศีล สมาธิ ปัญญาอัตโนมัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 มี.ค. 2565

บางคนชอบพูด โน่นก็ไม่ยึด นี่ก็ไม่ยึด 
ไม่ได้รู้ทุกข์ ไม่รู้ทุกข์ไม่มีทางละสมุทัย 
ไม่ละสมุทัยไม่มีทางแจ้งนิโรธ 
ไม่เกิดมรรคเกิดผล ไม่เห็นนิพพานหรอก 
ไม่แจ้งนิโรธก็ไม่มีอริยมรรคเกิดขึ้นหรอก 
เพราะตอนเกิดมรรคเกิดผลใช้นิพพานเป็นอารมณ์ 
ไม่ได้ใช้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เป็นอารมณ์ 
แต่นิพพานเป็นธรรมารมณ์อย่างหนึ่ง 
ข้อยกเว้นอันหนึ่งจะรู้ด้วยใจ รู้ด้วยตาไม่ได้ 
ฉะนั้นถ้าเรานั่งสมาธิแล้วก็ลืมตา 
ไปเห็นโลกพระนิพพาน เห็นพระพุทธเจ้านั่งอยู่หลายองค์ 
อันนั้นไม่ใช่นิพพานเป็นความปรุงแต่ง เป็นนิมิต

ฉะนั้นก่อนที่จะถึงคำว่า 
“ธรรมทั้งหลายทั้งปวง สิ่งทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น” 
ต้องรู้ว่าเราไม่ยึดเพราะเห็นทุกข์ ไม่เห็นทุกข์ก็ยังยึดอยู่นั่นล่ะ 
จะเห็นทุกข์ก็ต้องดูกาย มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง 
รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง คือมีสมาธิที่ดี 
ตั้งมั่นและเป็นกลาง นี่เรื่องของสมาธิ 
สติเป็นตัวรู้ทันว่ามีอะไรเกิดขึ้นในกายในใจ 
แต่รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
คือจิตที่ทรงสมาธิที่ถูกต้องอยู่ ปัญญามันถึงจะเกิด 
มีปัญญาก็ไม่ใช่เพื่อจะมีปัญญา 
มีปัญญาเพื่อจะได้เห็นทุกข์ 
แล้วจิตมันถึงจะปล่อยวางของมันเอง 
มันเป็นของมันเอง ค่อยๆ เรียนค่อยๆ รู้ไป 
ฝึกทุกวัน อดทนดูแล้วดูอีกไป 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 เมษายน 2565

ธรรมทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 เม.ย. 2565

เรียนรู้ความจริง รูป เสียง กลิ่น รส 
โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ทั้งหลาย 
อารมณ์ทั้งหลายที่คนโง่คนเขลาใฝ่หา แสวงหา 
ฆ่าฟันทำร้ายกันเพื่อแย่งอารมณ์ที่ดี 
เพื่อจะผลักไสอารมณ์ที่ไม่ดี 
แล้วตกเป็นทาสของอารมณ์ทั้งหลาย 
ถ้าเราภาวนาเราก็รู้ ของชั่วคราวเท่านั้นเอง 
ของชั่วขณะจิตหนึ่งเท่านั้นเอง 
สั้นนิดเดียว เดี๋ยวก็ไปแล้ว 
ถ้ารู้อย่างนี้ ความอยากมันจะไม่เกิด 
ตรงที่เราเห็นความจริงนั่นล่ะ เรียกว่าเรามีปัญญา 
มีวิชชาตัณหามันก็ไม่เกิด 
ถ้ามีอวิชชา ไม่รู้ความจริง ตัณหามันก็เกิด 
ฉะนั้นวิธีที่เราจะละตัณหา คือรู้ความจริงลงไป 
รู้ความจริงของทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่านเข้ามา



หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 เมษายน 2565

เรียนรู้อายตนะเพื่อละตัณหา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 เม.ย. 2565

หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนบอกว่า 
“การปฏิบัตินั้นไม่ยาก ยากเฉพาะผู้ไม่ปฏิบัติ” 
ผู้ไม่ปฏิบัติก็คือผู้ละเลย 
ไม่สนใจที่จะเรียนรู้กายรู้ใจของตัวเอง 
ถ้าเราสนใจที่จะเรียนรู้กายรู้ใจ 
การรู้กายรู้ใจไม่ใช่เรื่องยากเลย

การปฏิบัตินั้นไม่ยาก ยากเฉพาะผู้ไม่ปฏิบัติ 
ตั้งใจเสียใหม่ แทนที่จะสนใจแต่คนอื่น สนใจแต่สิ่งอื่น 
หันมาสนใจร่างกาย จิตใจของตัวเองบ้าง 
สะสมความรู้ถูก ความเข้าใจถูก
ในร่างกายในจิตใจของตัวเองให้มากๆ 
ชาตินี้ยังไม่ได้มรรคผล ชาติหน้าก็จะได้ง่ายๆ 
ถ้าบุญบารมีพอ สะสมมามากพอ 
ศีล สมาธิ ปัญญาสมบูรณ์ 
การจะได้มรรคผลในชีวิตนี้ก็ไม่ใช่เรื่องยาก 
พระโสดาบันไม่ได้รู้อะไรเยอะเลย 
ท่านรู้แค่ว่าสิ่งใดมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา 
สิ่งนั้นทั้งหมดมีความดับเป็นธรรมดา รู้อยู่เท่านี้ล่ะ 
เราดูของจริง สิ่งที่เกิดล้วนแต่ดับ 
ดูไป ไม่ใช่เรื่องยาก 
ในที่สุดปัญญามันก็จะเกิด มันก็จะรู้เลย 
ทุกสิ่งมันของชั่วคราว 
สิ่งใดสิ่งหนึ่ง มีความเกิดขึ้น สิ่งนั้นมีความดับเป็นธรรมดา 
รู้ตรงนี้เป็นพระโสดาบันได้ ไม่ยากหรอก 
มันยากที่ไม่ยอมรู้


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 เมษายน 2565

การปฏิบัตินั้นไม่ยาก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 เม.ย. 2565

ข้อที่หนึ่ง อย่าอยากรู้แล้วเที่ยวแสวงหาว่าตอนนี้จิตเป็นอย่างไร 
ให้ความรู้สึกเกิดขึ้นก่อนแล้วค่อยรู้ว่ามันรู้สึกอะไร 
กฎข้อที่สอง ระหว่างรู้ อย่าถลำลงไปรู้ 
จิตต้องเป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน 
จิตผู้รู้ก็ต้องอาศัยการฝึกอย่างที่ว่า 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
แล้วรู้ทันจิตที่มันหลงไปไหลไป 
กฎข้อที่สามของการดูจิตก็คือ 
อย่าเข้าไปแทรกแซงสภาวะ 
ความสุขเกิด ไม่ต้องไปหลงยินดีมัน 
ถ้าหลงยินดีให้รู้ทัน 
ความทุกข์เกิด ไม่ต้องไปยินร้าย 
ถ้ายินร้ายเกิด ให้รู้ทัน 
จิตมันจะเป็นกลาง ตั้งมั่น 
มันมาในขั้นที่สอง ต้องตั้งมั่นแล้ว 
ขั้นที่สาม รู้ซื่อๆ  คือขั้นของความเป็นกลาง
 เพราะฉะนั้นเวลาสภาวะใดๆ เกิดขึ้น 
แล้วจิตยินดีให้รู้ทัน จิตยินร้ายให้รู้ทัน 
จิตก็จะเป็นกลางต่อสภาวะทั้งหลายทั้งปวง 

เพราะฉะนั้นหลวงพ่อถึงสรุปการปฏิบัติเอาไว้ในประโยคสั้นๆ 
“ให้เรามีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง” 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 เมษายน 2565

กฎของการดูจิต 3 ข้อ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 เม.ย. 2565

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

กิเลสกลัวคนรู้ทัน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 มี.ค. 2565

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks