เราดูละครเวที 
บางทีมีดารามาเล่นทีหนึ่งตั้งสิบตัว ละครเต็มเวที 
ดูจิตมันก็เหมือนกัน 
ในสภาวะอันหนึ่งๆ มีตัวละครประกอบกันจำนวนมาก 
เวลาดูละครเวที ถึงจะมีตัวละครเป็นสิบตัว 
ยิ่งถ้าเล่นโขนมีหลายสิบตัวเลย 
เราจะดูตัวที่เป็นตัวที่กำลังแสดง เป็นตัวเอกขณะนั้น 
ไม่ใช่ตัวเอกต้องเป็นพระเอก นางเอก 
ตัวเอกหมายถึงตัวที่มีบทบาทหลักในขณะนั้น
ดูละครเดี๋ยวก็ดูตัวนี้ เดี๋ยวก็ดูตัวนี้ แต่ว่าดูได้ทีละตัว 
สังเกตให้ดีเราดูทีละตัวเท่านั้น 
ดูจิตนี้ก็เหมือนกัน 
ในขณะหนึ่งๆ มีองค์ธรรมจำนวนมากเกิดขึ้นด้วยกัน 
ไม่ใช่จิตมีดวงเดียวแล้วก็มีอยู่ดวงเดียวเท่านั้น
มันมีทั้งเวทนาก็มีอยู่ สังขารก็มี สัญญาก็มี 
ความจงใจ มนสิการ ความใส่ใจที่จะรู้ก็มี 
ความเป็นหนึ่ง รู้อารมณ์อันเดียวก็มีเรียก เอกัคคตา 
ความรับรู้เรียกว่าจิต หรือเรียกว่าวิญญาณ ก็มีอยู่

เราดูจิตใจเราเล่นละคร มันเปลี่ยนตลอดเลย 
เดี๋ยวตัวนี้เล่นๆ เดี๋ยวตัวอิจฉาเล่น เดี๋ยวตัวโกรธเล่น 
เดี๋ยวตัวรักเล่น เดี๋ยวตัวโลภเล่น เล่นหมุนไปเรื่อยๆ 
เดี๋ยวตัวเศร้าโศกก็เล่น เดี๋ยวตัวมีความสุขก็เล่นขึ้นมา 
ดูใจของเราเหมือนดูละคร ตัวไหนเด่นดูตัวนั้น ไม่ต้องหา


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
30 กรกฎาคม 2565

CD 95

จิตคือละครโรงใหญ่ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 30 ก.ค. 2565

พอเราภาวนาเราจะเห็นโลกนี้น่าเบื่อ 
โลกนี้น่ารังเกียจ โลกนี้สกปรก 
ใจมันคลายออกจากโลก มันจะยิ่งมีความเด็ดเดี่ยว 
มีความมุ่งมั่นในการภาวนามากขึ้น 
แล้วเวลาเราต้องสัมผัสกับโลก 
สติ สมาธิ มันจะทำงานจี๋ขึ้นมาเลย 
เพราะมันเหมือนเราเดินเข้าไปในฝูงงูพิษ 
ถ้าเราภาวนาถึงจุดหนึ่งเราจะรู้ โลกนี้เหมือนงูพิษจริงๆ 
รูปก็เป็นงูพิษ เสียงก็เป็นงูพิษ 
มันทำให้จิตเราเสียหายได้ทั้งหมด 
พอเราภาวนา พอจะอยู่กับโลก 
เหมือนอยู่ในหมู่งูพิษล้อมตัวเราไว้ทั้งหมดเลย 
มันจะโดนฉกกัดเมื่อไรก็ได้ จิตมันจะ Alert 
มีสติ มีสมาธิ คอยระมัดระวังอยู่ 
อินทรียสังวรเกิดขึ้น ศีลอัตโนมัติของเราเกิดขึ้น 
จิตเราก็ตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา มันจะสำรวม มันจะระวัง 

พอฝึกมันจะเห็นผล อยู่กับโลกไม่ได้ 
โลกร้อนเป็นฟืนเป็นไฟเลย 
มันไร้สาระหาแก่นสารอะไรไม่ได้ 
จำเป็นต้องอยู่กับมันก็อยู่กับมัน 
แต่อยู่กับมันเหมือนอยู่ท่ามกลางฝูงงู 
โลกนี้มีแต่ทุกข์ โลกนี้ไม่มีอะไรหรอก 
เผลอไปยึดไปถือเข้านิดเดียวก็ทุกข์แล้ว 
นี่ใจก็จะยิ่งน้อมๆๆ มาหาการปฏิบัติมากขึ้นๆ 
ช่วงแรกๆ ต้องฝืนใจ ต้องน้อมใจ 
ต้องชักชวนให้จิตใจปฏิบัติ 
แต่เมื่อเราปฏิบัติไปถึงช่วงหนึ่ง ไม่ต้องชักชวนแล้ว 
จิตใจมันเอือมระอาต่อโลกข้างนอก 
มันอยากปฏิบัติของมันเอง 
ตรงนี้อัตราเร่งของความก้าวหน้าในการปฏิบัติมันก็จะมากขึ้นๆ 
ยิ่งภาวนายิ่งไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ 
อันนี้ไม่ว่าพระหรือโยมก็ทำได้ ขอให้ตั้งใจเถอะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2565

โลกเหมือนงูพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ก.ค. 2565

ธรรมะของพระพุทธเจ้าเป็นเรื่องเรียก กรรมวาที 
เน้นย้ำเรื่องกรรม การกระทำก็มีผลเป็นกิริยวาที 
เป็น วิริยวาที วิริยวาทีก็คือต้องมีความเพียร
ต้องมีความเพียรต่อสู้กับกิเลส ต่อสู้กับความไม่รู้ของเรา
รู้ ต่อสู้ความอยาก ก็เจริญกุศล
ให้ถึงพร้อมทั้งศีล ทั้งสมาธิ ทั้งปัญญา ต้องเจริญขึ้นมา
เพียร เพียรลดละอกุศลทั้งหลายที่เรามีอยู่ 
เพียรเจริญกุศลให้ถึงพร้อม 
ต้องมีความเพียร ต้องอดทน 
แล้วต้องมีความเชื่อมั่นในเรื่องกรรม เรื่องผลของกรรม 
ชาวพุทธถ้าไม่เชื่อเรื่องกรรมกับเรื่องผลของกรรม ก็เป็นชาวพุทธไม่ได้
ชาวพุทธเราเชื่อเรื่องกรรม 
“เราทำกรรมอันใดไว้จะเป็นบุญหรือเป็นบาป 
เราก็จะต้องรับผลของกรรมนั้นสืบไป” จะเชื่ออย่างนี้ 
ฉะนั้นอะไรที่งมงายไม่ใช่ชาวพุทธหรอก

มนุษย์เป็นผู้มีใจสูง สามารถพัฒนาจิตใจตัวเอง 
จากความมืดบอดไปสู่ความสว่างได้ 
จากความทุกข์ไปสู่ความพ้นทุกข์ได้ 
ไม่มีใครกำหนด เราทำของเราเอง 
แล้วเราจะทุกข์ เราจะได้รับวิบากที่ไม่ดี ก็เพราะเราทำของเราเอง 
เราจะพ้นทุกข์หรือเราจะได้รับวิบากที่ดี 
ได้เป็นมนุษย์ เป็นเทวดา เป็นพรหม 
มีความสุขก็เพราะกรรมของเราเอง 
ฤกษ์ยาม โชคชะตา เคราะห์ร้าย ไม่มีในศาสนาพุทธ 
ฤกษ์มันก็ชื่อของดาว เคราะห์มันก็ชื่อของดาว 
พระพุทธเจ้าบอกว่า ถ้าเราทำความดี ดาวจะมาทำอะไรเราได้ 
ฉะนั้นไม่งมงาย ความงมงายเป็นตัวกีดขวางการเจริญปัญญา 
งมงายก็โง่แล้ว มันจะเจริญปัญญาได้อย่างไร 
ฉะนั้นอะไรที่มันไม่ใช่พุทธ วางๆ มันไป 
เดินเข้ามาสู่เส้นทางของความเป็นพุทธ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 สิงหาคม 2565

กรรมวาที กิริยวาที วิริยวาที :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ส.ค. 2565

เริ่มตั้งแต่คอยรู้เท่าทันความคิดของตัวเอง 
อะไรอยู่เบื้องหลังความคิด 
ถ้าเรารู้ตรงนี้ได้ 
ความคิดของเราก็จะสะอาด 
คำพูดของเราก็จะสะอาด 
การกระทำของเราก็จะสะอาด 
การเลี้ยงชีวิตทำมาหากินก็จะสะอาด 
ไม่ฉ้อฉลหลอกลวง เบียดเบียนใคร 
แล้วก็อกุศลที่เคยมีมันก็จะค่อยๆ ลดลง อกุศลใหม่ก็จะไม่เกิด 
กุศลที่ไม่เคยมีก็จะเกิดขึ้น กุศลที่มีแล้วก็จะเจริญขึ้น 

เพราะฉะนั้นตรงที่เรามีสติรู้เท่าทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิดของตัวเอง 
หลวงพ่อมอง มันแทบจะเป็นจุดตั้งต้นของการปฏิบัติจริงๆ 
การปฏิบัติไม่ใช่นั่งสมาธิเดินจงกรมเฉยๆ 
มันตั้งแต่ว่าขัดเกลาตัวเองด้วยศีล 
หรือดูแลคำพูด การกระทำ การเลี้ยงชีวิตของตัวเองให้ดี 
ไม่ทำไปด้วยอำนาจของกิเลส 
แล้วก็ถัดจากนั้นตัวสมาธิมันก็จะเกิดขึ้น 
คือจิตใจเราเป็นปกติ 
ไม่ถูกกิเลสผลักดันให้วิ่งพล่านๆ เหมือนหมาถูกน้ำร้อน 
พอจิตใจเราเป็นปกติ จิตใจมันก็สงบ
เพราะฉะนั้นศีลไม่ใช่เรื่องเล็ก 
ถ้าศีลของเราเสีย อย่ามาคุยเรื่องสมาธิ 
ถ้าไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง อย่ามาพูดเรื่องเจริญปัญญา ทำไม่ได้ 
เพราะฉะนั้นจุดสำคัญบอกแล้วว่าศีลเราจะดี 
ถ้าเราคอยรู้เท่าทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิดของเรา


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
21 สิงหาคม 2565

รู้ทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิด :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ส.ค. 2565

มาถึงวันนี้พวกเราจะได้ยินคำว่าไม่มีเวลาบ่อย 
เวลาเราก็เท่าๆ กับคนโบราณ แต่ทำไมเรารู้สึกมันไม่พอ
ทั้งๆ ที่เราพยายามทำทุกอย่างให้เร็วขึ้นๆ 
เวลากลับรู้สึกว่าสั้นลงเรื่อยๆ ไม่พอ 
มันไม่พอใจที่มันดิ้นรน ใจที่มันหิว ใจที่มันอยาก 
การที่ต้องเคลื่อนที่เร็วตลอดเวลา เหนื่อย 
บางทีเหนื่อยจนกระทั่งไม่มีเวลาหยุดคิดทบทวน
ว่าเราวิ่งไปเพื่ออะไร วิ่งตามๆ กันไปเท่านั้นเอง 
ถ้าเรารู้จักคำว่าหยุดเสียบ้าง 
ชีวิตเราจะมีคุณค่ามากขึ้น 
เราจะรู้สึกชีวิตมีเวลามากขึ้น 
ยิ่งทำอะไรเร็วขึ้นเรื่อยๆ เวลายิ่งน้อยลง 
แต่ว่าเรารู้จักหยุด เราก็จะมีเวลาอยู่กับตัวเองได้เยอะขึ้น 
เวลาเราต้องทำมาหากินอยู่กับโลก 
ต้องแข่งขัน ต้องอะไรมากมาย ก็รู้จักเบรกตัวเองเป็นช่วงๆ 
แบ่งเวลาแต่ละวัน หรือแต่ละช่วงเวลา 
หัดแบ่งเวลาไว้เป็นเวลาของการหยุดอยู่กับตัวเอง ไม่ใช่วิ่งตามโลกไปเรื่อยๆ 

เพราะฉะนั้นเรารู้จักหยุด รู้จักรอ 
มันเป็นศิลปะในการดำรงชีวิตอันหนึ่ง 
ในทางธรรมก็ใช้ได้ 
รู้จักหยุดแล้วจิตมันจะมีกำลังมาเจริญปัญญา 
พิจารณาธาตุ พิจารณาขันธ์ 
พิจารณากาย พิจารณาใจ จิตมันต้องมีกำลัง 
ในทางโลก หยุด เวลาที่สับสนวุ่นวาย 
ไม่ต้องคิดมากว่าจะแก้ปัญหาอย่างไร 
บางทีไม่ต้องทำอะไร 
ปัญหามันแก้ตัวของมันเองก็ได้ เพราะมันก็ไม่เที่ยง 
รู้จักเบรกบ้าง แล้วชีวิตจะมีความสุข 
ที่แย่งกันจะเป็นจะตาย สุดท้ายว่างเปล่า 
นอนหายใจแขม่วๆ นึกถึงทุกอย่าง 
มีลาภก็เสื่อมลาภ มียศก็เสื่อมยศ 
เคยได้รับคำสรรเสริญก็ถูกเขาด่าอะไรอย่างนี้ 
แล้วอะไร มีสุขอยู่ก็มีทุกข์ได้ โลกมันเป็นอย่างนั้น 
หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ 
ฉะนั้นรู้จักพัก รู้จักเบรก 
แล้วชีวิตจะก้าวหน้าทั้งทางโลกทางธรรม 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
28 สิงหาคม 2565

รู้จักคำว่าหยุดเสียบ้าง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ส.ค. 2565

ชาวพุทธเราเอาชนะความอยากด้วยปัญญา 
พระพุทธเจ้าท่านมองลงไปต่อ
ว่าความอยากมันมาจากอะไร 
หลักของเราชาวพุทธ เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น 
จะมองไปว่า ต้นตอ ต้นเหตุของปัญหาคืออะไร 
แล้วเราก็ไปแก้ที่ต้นเหตุ นี่เป็นวิธีการของชาวพุทธ 
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏขึ้นมาเป็นผล มันก็ต้องมีเหตุ
 
ชาวพุทธเราเวลามีปัญหา 
เราจะมองไปที่ต้นเหตุของปัญหา 
อะไรเป็นเหตุ แล้วไปแก้ที่เหตุ 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
นี่เป็นธรรมะสำคัญ พื้นฐานเลยของเราชาวพุทธ
การที่จะดับผล เราดับที่ตัวผลไม่ได้ 
พระพุทธเจ้าก็สอนอะไรเป็นเหตุของมัน 
แล้วก็สอนความดับ คือดับเหตุของมันนั่นล่ะ 
ถ้าเราดับเหตุของทุกข์ได้ ความทุกข์มันก็ดับ 
ฉะนั้นเราต้องดับที่ตัวเหตุ นี่คำสอนของพระพุทธเจ้า


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 กันยายน 2565

ดับทุกข์ที่ตัวเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กันยายน 2565

ความอยากมันเป็นเจ้านายที่มองไม่เห็นตัว 
มันบงการให้จิตใจของเราวิ่งพล่านๆ ไปตลอดเวลา 
เป็นตัวร้ายกาจมาก 
จิตใจของเรานั้นตกเป็นทาสของตัณหามาแต่ไหนแต่ไร 
คือตกเป็นทาสความอยาก แต่เราไม่เคยรู้ไม่เคยเห็น 
บางคนถึงขนาดอหังการ บอกว่าฉันนี่ไม่มีใครมาสั่งฉันได้เลย 
ฉันเป็นอิสระอย่างแท้จริง มีอำนาจในตัวเอง 
มีเงิน มีทุกสิ่งทุกอย่าง 
ไม่มีใครมีอำนาจเหนือฉันได้หรอก 

ในมุมมองของนักปฏิบัติ 
สิ่งที่มีอำนาจเหนือจิตใจของคนทั้งหลายคือตัวตัณหา 
มันสั่งเราตลอดเวลา
เราสังเกตตัวเองเรียนรู้ตัวเองเรื่อยๆ 
ทุกครั้งที่ความอยากเกิดขึ้น 
ความทุกข์จะเกิดขึ้นเสมอ 
ตัณหาเป็นผู้สร้างภพ 
ภพไม่ว่าจะเล็กน้อยแค่ไหนก็ทุกข์ทั้งสิ้น 
ฉะนั้นสิ่งที่ตัณหามันสร้างขึ้นมาคือทุกข์นั่นเอง
ความอยาก ไม่ว่าเล็กน้อยแค่ไหนเกิดขึ้น ความทุกข์เกิดขึ้นทุกที 
ยิ่งความอยากรุนแรง โอกาสที่ความทุกข์จะรุนแรงก็มาก 
ความอยากรุนแรงก็ดิ้นๆๆ อย่างแรง 
ถ้าความอยากเบาบาง 
โอกาสที่จะเกิดความทุกข์ มันก็เบาบางลง 
ไม่มีความอยาก ก็ไม่มีโอกาสที่จะเกิดความทุกข์ทางจิตใจ 
ตัณหาทำให้เราเกิดความทุกข์ทางใจ 
แต่ทางร่างกายมันเกิดมาแล้ว มันเป็นวิบาก แก้ไม่ได้แล้ว 
มันมีร่างกายอยู่ ร่างกายนี้ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย อันนี้แก้ไม่ได้ 
อย่างไรก็ต้องแก่ อย่างไรก็ต้องเจ็บ อย่างไรก็ต้องตาย
การที่เราเจริญวิปัสสนากรรมฐาน คอยมาดูกายมาดูใจบ่อยๆ 
เพื่อให้จิตมันยอมรับความจริงของกายของใจได้ 
ถ้าจิตมันยอมรับความจริงได้
ว่ามันไม่เที่ยง มันเป็นทุกข์ มันเป็นอนัตตา 
อะไรเกิดขึ้นกับกาย อะไรเกิดขึ้นกับใจ 
มันจะไม่ทุกข์หรอก เพราะตัณหามันไม่เกิด 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
11 กันยายน 2565

ความอยากเป็นเจ้านายตัวร้ายกาจ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 11 กันยายน 2565

บางคนภาวนาแล้วก็เห็นโลกพระนิพพาน อันนั้นเป็นนิมิต 
บางท่านท่านเข้าใจความจริง 
อย่างบางองค์ท่านภาวนาดี แต่ท่านชอบพูดถึงโลกนิพพาน 
อันนั้นเป็นอุบายให้เราอยากได้นิพพานไปก่อน 
แล้วพอเราเจริญสติปัฏฐานมากๆ 
เราไม่ยึดรูป ไม่ยึดนาม ก็รู้จักนิพพานตัวจริงได้ 
เป็นอุบายของท่านบางองค์ 

พระพุทธเจ้าท่านบอกตรงไปตรงมาที่สุดเลย แล้วพวกเรารับไม่ค่อยได้
ท่านบอก “นิพพานไม่มีดิน น้ำ ไฟ ลม 
ไม่มีอากาศ ไม่มีช่องว่าง ไม่มีวิญญาณ 
ไม่มีความไม่มีอะไรเลย 
ไม่มีพระอาทิตย์ ไม่มีพระจันทร์ 
ไม่มีกลางวัน ไม่มีกลางคืน” 
ฟังแล้วไม่น่าอยู่เลย 
กลางวันก็ไม่มี กลางคืนก็ไม่มี 
มันอยู่ใน Twilight Zone หรืออย่างไร มันคิดแต่จะอยู่ 
มันไม่เคยรู้จักสิ่งซึ่งเหนือรูปธรรมนามธรรมขึ้นไป 
พอฟังแล้วมันรับไม่ได้ 
ครูบาอาจารย์รุ่นหลังๆ ก็เลยหลอกๆ เอา 
สร้างอะไรที่ปลุกเร้าให้ก้าวไปข้างหน้า 
อย่างทำวัตถุมงคลมาเพื่อให้เรารักษาศีล เพื่อให้เรานั่งสมาธิ 
แล้วก็สอนโน่นสอนนี่ เห็นนรก เห็นสวรรค์ 
เพื่อเราจะได้ไม่ได้ทำผิดศีล เป็นอุบายมากมาย

ถ้าเรามัวแต่ติดอุบาย เราก็ไปไหนไม่ได้หรอก แหวกอุบายไม่ออก 
ถ้าแหวกออกก็จะเข้าใจร้อง 
โอ๊ย สติปัญญาครูบาอาจารย์ไม่ธรรมดา 
สอนคนโง่ๆ อย่างเราให้ก้าวหน้าขึ้นมาได้ 
ด้วยอุบายวิธีของท่านมากมาย 
แต่พอเราเข้าใจแล้ว มันมีวิธีที่ลัดสั้นที่สุดเลย 
ไม่เห็นจะต้องอ้อมค้อมมาไกลแสนไกล 
ลัดสั้นเลยก็คือเรียนรู้เข้ามาที่จิตเลย 
กุศลเกิดที่จิต อกุศลเกิดที่จิต มรรคผลเกิดที่จิต 
ไม่ได้เกิดที่อื่นหรอก 
มรรคผลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
กุศลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
อกุศลก็ไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
มันเกิดที่จิตนี้ล่ะ
ฉะนั้นถ้าเราภาวนา 
สุดท้ายมันจะตัดตรงเข้ามาที่จิต 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 กันยายน 2565

อุบายของครูบาอาจารย์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 กันยายน 2565

การภาวนาไม่ใช่เรื่องยากอะไร 
ที่มันยากก็เพราะพวกเราคิดมากเกินไป 
เราคิดว่าการปฏิบัติจะต้องทำอย่างนั้นจะต้องทำอย่างนี้ 
ซึ่งมันเกินความจำเป็น เกินธรรมดา 
คิดว่าปฏิบัติไปแล้วจะได้อะไร 
สิ่งที่ได้ต้องวิเศษวิโส ผิดมนุษย์มนาเกินธรรมดา 
คือมันวาดภาพผิดมาตั้งแต่เริ่มต้น 

วิธีปฏิบัติก็ไม่ใช่เรื่องยากอะไร 
เราไปคิดเอามากมาย ต้องทำอย่างนั้น ต้องทำอย่างนี้ 
แล้วก็เริ่มเถียงกัน วิธีไหนดีกว่าวิธีไหน 
ซึ่งมันไม่มีนัยยะอะไรเท่าไรหรอก 
จะใช้หายใจเข้าพุทออกโธ 
หรือจะทำพุทโธแล้วมาพิจารณากาย 
จะดูท้องพองยุบ จะขยับมืออย่างหลวงพ่อเทียน 
หรือจะเจริญวิปัสสนา ทำอย่างโน้นทำอย่างนี้ 
สายโกเอนก้าเขาก็ทำอานาปานสติก่อน 
พอจิตได้ฌานแล้วก็มาดูเวทนาของร่างกาย 
อันนี้เป็นวิธีการ เป็นกลยุทธ์ที่แต่ละคนก็เลือก
ใช้วิธีที่เหมาะกับตัวเอง 
แต่ไม่ว่าเราจะใช้วิธีอะไร หลักปฏิบัติต้องแม่น 
มันไม่ใช่เรื่องยากหรอก 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่งแล้วรู้ทันจิตตัวเองไว้ หลักมันมีเท่านี้ล่ะ 
กรรมฐานอะไรไม่สำคัญหรอก 
ทางใครทางมัน ใช้ได้ทั้งหมดล่ะ 
แต่ถ้าทำกรรมฐานแล้วไม่ได้รู้ทันจิตตัวเอง 
มันก็ไม่ได้สาระแก่นสาร

การปฏิบัติไม่ยาก มันยากที่พวกเราไม่ปฏิบัติ 
อย่างแทนที่เราจะคอยดูความสุขความทุกข์ในใจเรา 
ไม่ดู เรามัวไปดูสิ่งอื่น 
หรือเวลาใจเราโกรธขึ้นมา เราจะดูอะไร 
ไม่มีใครย้อนมาดูหรอกว่าใจกำลังโกรธ 
แต่จะไปดูคนที่ทำให้เราโกรธ 
มันพลิกกันนิดเดียว หน้ามือเป็นหลังมือเลย 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
บ้านจิตสบาย
18 กันยายน 2565

บ้านจิตสบาย

การภาวนาไม่ยาก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 กันยายน 2565

เราต้องพยายามฝึกตัวเอง มีวินัยในตัวเอง 
แล้วก็พยายามฝึกสติปัฏฐาน ทุกวันๆ ต้องฝึก 
วิธีฝึกสติปัฏฐานก็คือ ต้องมีฐานที่ตั้งของสติเสียก่อน 
ฐานที่จะทำให้เกิดสติปัฏฐาน 
พระพุทธเจ้าท่านกำหนดไว้ให้แล้ว คือกาย เวทนา จิต ธรรม

เราพยายามทำสติปัฏฐานไป 
มีสติรู้กายในส่วนที่เราสามารถรู้ได้ 
เช่น กายหายใจออก กายหายใจเข้า 
กายยืน เดิน นั่ง นอน กายเคลื่อนไหว กายหยุดนิ่ง 
เป็นเรื่องของการทำกายานุปัสสนา 
ดูจิตก็เหมือนกัน ดูจิตในส่วนที่เราดูได้ 
จิตโลภ จิตโกรธ จิตหลง 
จิตไม่โลภ จิตไม่โกรธ จิตไม่หลง 
หรือจิตสุข จิตทุกข์อะไรอย่างนี้ 
เรื่องเวทนา เวทนาคือความรู้สึกสุขทุกข์ในร่างกาย 
ความรู้สึกสุข ความรู้สึกทุกข์ 
ความรู้สึกไม่สุขไม่ทุกข์ในจิตใจ 

พ่วงการดูจิตเข้ากับการดูเวทนาทางใจไปแล้ว เหลือเวทนาทางกาย
เวทนาทางกายเหมาะกับคนเล่นฌาน 
เหมาะกับคนที่ทำสมาธิดีๆ ก่อน 
ถ้าเราสมาธิไม่พอ มันดูเวทนาทางกายเดี๋ยวสติแตก 
มันทนไม่ไหว มันเจ็บ
เพราะฉะนั้นคนที่จะเจริญเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน 
ในกลุ่มของกาย “ควร” 
ไม่ใช่ “ควร” - “ต้อง”  ต้องฝึกสมาธิก่อน 
พวกเรายุคนี้ฝึกสมาธิยาก
ต่อไปก็เหลืออันหนึ่งธัมมานุปัสสนา 
ธัมมานุปัสสนามันก็อยู่ในรูปธรรม นามธรรมอีกนั่นล่ะ 
แต่มันดูละเอียดขึ้นไป ดูลึกลงไป
อย่างแทนที่จะดูแค่ราคะ โทสะ โมหะ ก็ดูละเอียดลงไปอีก 
สิ่งที่อยู่เบื้องลึกลงไป ก็คือพวกนิวรณ์ทั้งหลาย 
มันกิเลสที่ละเอียดลงไปอีก 
ซ่อนเร้นอยู่ในจิตใต้สำนึกของเรา เราไม่ได้ดูแค่ตัวมัน
เราจะรู้ลึกลงไปว่าทำไมมันถึงเกิดขึ้น 
อะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้มันเกิดขึ้น 
อะไรทำให้มันไม่เกิด อะไรทำให้มันเกิด
เพราะฉะนั้นในส่วนของธัมมานุปัสสนา ยาก 
พวกเราอินทรีย์ยังอ่อน เราเว้นไว้ก่อน 
เราเล่นของง่ายๆ เล่นกาย เวทนา จิต 
เวทนาก็เล่นเวทนาทางใจ ทำสิ่งที่เราทำได้ 
ไม่ต้องตะเกียกตะกายทำกรรมฐานซึ่งเกินกำลังของเรา 
ถ้าจะเกินกำลังมันทำไม่ได้จริงหรอก


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กันยายน 2565

วิธีฝึกสติปัฏฐาน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 กันยายน 2565

ถ้าตัวเราไม่มี ก็ไม่มีที่รองรับความทุกข์อีกต่อไป 
เพราะสิ่งที่รองรับความทุกข์ไว้คือตัวขันธ์ 5 
ย่อๆ ลงมาก็คือรูป นาม กาย ใจของเรา 
สังเกตดูความทุกข์ไม่อยู่ที่กายก็อยู่ที่ใจ 
ถ้ามันเห็นความจริง กายก็ไม่ใช่เรา ใจมันก็ไม่ใช่เรา 
ความทุกข์มันก็ไม่มีที่ตั้ง 
สุดท้ายภาวนาแล้วก็จะเข้าถึงสุญญตา คือเห็นมันว่าง 
ร่างกายนี้ก็ว่าง โลกข้างนอกก็ว่าง จิตก็ว่างเสมอกันหมด 
มันก็เข้าถึงความสงบสุข 
ยิ่งเราปล่อยวางความยึดถือในตัวในตนได้ ก็ยิ่งสบายยิ่งเบา 
ค่อยๆ ภาวนาไปเรื่อยๆ 
ทีแรกมันก็ละความเห็นผิดว่าขันธ์ 5 เป็นเรา 
สุดท้ายมันเห็นความจริงอย่างแจ่มแจ้งแล้ว 
มันก็หมดความยึดถือในขันธ์ 5 

ภาวนาไป แยกธาตุแยกขันธ์ไป อย่าหลงโลก
โลกไม่มีอะไรนอกจากทุกข์ 
ความสุขในโลกก็เหยื่อตกปลา 
มันก็มีความทุกข์ซ่อนอยู่ข้างหลังทุกอย่าง 
ที่ว่าสุขๆ มันซ่อนความทุกข์เอาไว้ข้างหลัง 
ฉะนั้นเราไม่ได้เป็นปลาที่จะต้องกินเหยื่อ 
เราเป็นลูกศิษย์พระพุทธเจ้า 
ตั้งใจรักษาศีลไว้ ฝึกจิตใจให้มันอยู่กับเนื้อกับตัว รู้ตัวไป 
รู้สึกตัวไป เห็นขันธ์มันทำงาน 
ต่อไปปัญญามันก็เกิด ไม่มีตัวเราตรงไหนเลย 
กายไม่ใช่เรา จิตไม่ใช่เรา 
มันก็ไม่มีภาชนะที่จะรองรับความทุกข์อีกต่อไปแล้ว 
ค่อยๆ ฝึก ค่อยๆ ทำไป 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 ตุลาคม 2565

CD 96

ขันธ์ 5 เป็นที่รองรับความทุกข์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 ตุลาคม 2565

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

รู้จักคำว่าหยุดเสียบ้าง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ส.ค. 2565

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks