ส่วนใหญ่ครูบาอาจารย์สอนให้ดูกายก่อน 
เพราะมันดูง่าย มันเป็นของหยาบ 
ร่างกายไม่เคยหนีไปไหนเลย 
มีแต่จิตเราหนีไปจากร่างกาย 
พอเรารู้ความจริงของร่างกาย 
มันเป็นของไม่เที่ยง 
มันถูกความทุกข์บีบคั้นอยู่ตลอดเวลา 
มันบังคับควบคุมอะไรไม่ได้ 
มันเป็นแค่วัตถุ เป็นแค่ก้อนธาตุที่หมุนเวียนเปลี่ยนแปลง 
พอใจมันเห็นความจริง 
ใจมันก็จะหมดความยึดถือในร่างกาย 

ในส่วนนามธรรมเราก็ดูไป 
ค่อยๆ แยกสภาวธรรม ให้มันละเอียดขึ้น 
เราจะเห็นว่าจิตนั้นก็เป็นสภาวะอันหนึ่ง
ไม่ดีไม่ชั่ว ไม่สุขไม่ทุกข์โดยตัวของมันเอง 
มันดีมันชั่ว มันสุขมันทุกข์ 
เพราะมีธรรมะอย่างอื่น มีขันธ์อย่างอื่น 
นามขันธ์อันอื่นที่ไม่ใช่จิตเข้ามาปรุงแต่ง 
ความสุขมาปรุงแต่งขึ้นมา มันก็เป็นเราสุข 
ความทุกข์ปรุงแต่งก็เป็นเราทุกข์ 
ความดีปรุงแต่งก็เป็นเราดี 
ความโลภ โกรธ หลง เกิดขึ้นมา เราโลภ เราโกรธ เราหลง 
กลายเป็นเราทุกทีไป 
ถ้าหัดแยกได้ เราก็จะเห็นเวลาความสุขเกิดขึ้น 
เราจะเห็นว่าจิตก็เป็นอันหนึ่ง ความสุขก็เป็นอันหนึ่ง 
ความสุขกับจิตเป็นสภาวธรรมคนละชนิดกัน เกิดด้วยกัน 
แต่ว่ามันเป็นคนละอย่างกัน 

ความสุขทั้งหลายล้วนแต่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ บังคับไม่ได้ 
จิตที่ไปรู้ความสุขเข้า ก็ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ บังคับไม่ได้เหมือนกัน 
หัดดูอย่างนี้เรื่อยๆ ไป 
แล้วต่อไปพอจิตใจเราประณีตมากขึ้น 
เราจะเห็นว่ากระทั่งตัวจิตเองก็เกิดดับ 
จิตไม่ได้มีดวงเดียว จิตเกิดดับอยู่ตลอดเวลา
สุดท้ายก็คือไม่ว่าจะเห็นจิตผู้รู้เป็นอนิจจัง หรือทุกขัง หรืออนัตตา 
สุดท้ายก็คือปล่อยวางจิต 
ปล่อยวางจิตได้ก็ปล่อยวางขันธ์ทั้งหมดได้ 
ปล่อยวางขันธ์ทั้งหมดได้ ก็ปล่อยโลกทั้งหมดได้ 
ก็ไม่ยึดถือสิ่งใดในโลกอีกแล้ว 
จิตก็พ้นจากความทุกข์ พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิด 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
31 มีนาคม 2567

2567

รู้ทันความปรุงแต่งจนหลุดพ้น :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 31 มี.ค. 2567

ตัวผู้รู้เราก็ไม่รักษา 
แต่มันต้องพัฒนาให้มีขึ้นมาเพื่อใช้งาน 
เราก็จะเห็นว่าตัวผู้รู้เองก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
อย่างจิตเราโกรธ พอเรารู้ว่าโกรธ 
จิตโกรธดับ จิตผู้รู้เกิด 
มีอารมณ์มากระทบทางหู มีเสียงเพลงเพราะๆ 
จิตเกิดราคะขึ้น สติระลึกรู้ 
จิตที่มีราคะก็ดับ จิตที่รู้ก็เกิด 
จิตรู้มันจะคั่นจิตที่หลง นานาชนิด 
มันจะมีตัวรู้แทรกๆๆๆ เข้ามา 
แล้วมันก็จะทำให้เราเห็นว่า 
จิตมีราคะอยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับ 
จิตมีโทสะ จิตมีโมหะ จิตฟุ้งซ่าน จิตหดหู่ 
อยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับ 
จิตสุข จิตทุกข์ อยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับ 

เราจะเห็นอย่างนี้ แล้วเราก็เห็นลึกลงไปอีกชั้นหนึ่ง 
จิตผู้รู้เองก็เกิดดับ เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้หลงไปดูรูป 
เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็หลงไปฟังเสียง ไปดมกลิ่น 
ไปลิ้มรส ไปรู้สัมผัสทางกาย ไปคิดนึกทางใจ 
เห็นมันเกิดดับอยู่ทางทวารทั้ง 6 
พอมันกระทบอารมณ์ทางทวารทั้ง 6 แล้ว 
มันก็จะเกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดกุศลอกุศลขึ้นมา 

ค่อยๆ มีสติตามรู้จิตของตัวเองไปเรื่อยๆ 
ทีแรกเราก็สามารถแยกจิตกับเจตสิกออก 
เราก็เห็นจิตสุข จิตทุกข์ จิตดี จิตชั่ว 
ล้วนแต่เกิดแล้วดับทั้งสิ้น 
พอสติเราเข้มแข็ง เราก็เห็นจิตผู้รู้ก็เกิดดับ 
เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้อยู่เฉยๆ เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ที่มีความสุข 
ผู้รู้มีอารมณ์ มีความรู้สึก มีเวทนา 
เกิดร่วมกับจิตผู้รู้ 2 ชนิด คือ
โสมนัสเวทนา คือความสุข กับอุเบกขา 
เพราะฉะนั้นบางทีเราฝึกมา 
จิตเราเป็นผู้รู้ บางทีเป็นผู้รู้เฉยๆ มีอุเบกขา 
บางทีก็มีความสุขแทรกขึ้นมาพร้อมๆ กัน

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
27 เมษายน 2567

เราไม่ได้ภาวนาเพื่อสนองกิเลส :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 เม.ย. 2567

จิตมันเป็นตัวทุกข์ มันอยู่ในกองทุกข์ 
ในขันธ์ 5 ส่วนใหญ่เป็นตัวทุกข์ 
ยกเว้นตัวโลภะอย่างแรงๆ เป็นตัวสมุทัย เป็นตัณหา 
นอกจากนั้นส่วนใหญ่ก็เป็นตัวทุกข์ 
จิตก็เป็นตัวทุกข์ 
ถ้าเรารู้แจ้งแทงตลอดว่าจิตเป็นตัวทุกข์ 
เรียกว่ารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง 
เราก็ละสมุทัย ละความอยาก 
เมื่อละความอยากได้ เราก็ละความยึดถือจิตได้ 
เมื่อเราละความยึดถือจิตได้ 
ภพคือความดิ้นรนที่จะแสวงหาจิต 
หรือที่จะปล่อยวางจิต หรือที่จะรักษาจิต มันก็ไม่มี 
พอเราหมดความยึดถือจิต 
มันก็ไม่มีการที่จะต้องเที่ยวแสวงหาจิต 
ไม่มีการรักษาจิต ไม่มีความพยายามจะต้องปล่อยวางจิต 

เมื่อเราไม่มีความดิ้นรนของจิต คือไม่มีภพ 
จิตก็จะไม่หยิบฉวยจิตขึ้นมา คือไม่มีชาติ 
ทันทีที่ไม่มีชาติ ความทุกข์ก็ไม่เกิดขึ้น 
สิ้นชาติก็สิ้นทุกข์กันตรงนั้นล่ะ 
เพราะชาติคือการหยิบฉวยตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจไม่ใช่ของดีของวิเศษ 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจคือตัวทุกข์ 
ถ้าเราภาวนาจนเราแจ้งตรงนี้ 
เรียกว่าเราล้างอวิชชาได้แล้ว 
รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจแล้ว 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
28 เมษายน 2567

รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 เม.ย. 2567

[คลิปสั้น] กรรมลิขิตเหนือพรหมลิขิต หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 8 ม.ค. 67 (670108)

[คลิปสั้น] การเจริญปัญญาเป็นเนื้องานที่แท้จริง หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 14 ม.ค. 67 (670114)

[คลิปสั้น] ภูมิธรรมของพระโสดาบัน หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ม.ค. 67 (670121)

[คลิปสั้น] อ่านจิตตัวเองไม่ออก หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ม.ค. 67 (670128)

[คลิปสั้น] จิตชาร์จตัวเอง หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ม.ค. 67 (670128)

ไปหัดอ่านจิตตัวเอง 
ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 
กระทบอารมณ์เหมือนคนทั่วไป 
กระทบแล้วก็เกิดความรู้สึกเหมือนคนทั่วๆ ไป 
ที่ต่างกับคนทั่วไป 
คือความรู้สึกอะไรเกิดขึ้น 
จิตใจเราเป็นอย่างไร 
รู้เข้ามาตรงนี้ แค่นี้ล่ะ 
ที่ไม่เหมือนชาวบ้านเขา 
ตรงนี้ล่ะเป็นธรรมะข้ามโลก 
ไม่อย่างนั้นมันก็หลงอยู่กับโลก 
หลงอยู่ในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส 
ในสัมผัสอะไรเพลินๆ ไปวันๆ 
อยู่ไปจนแก่ แก่แล้วก็เจ็บ 
เจ็บแล้วก็ตาย ตายแล้วก็กลับมาเกิดอีก 
วนเวียนไม่รู้จักจบจักสิ้น 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
15 มิถุนายน 2567

ธรรมะข้ามโลก :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 15 มิ.ย. 2567

ฝึกจิตให้ตั้งมั่น 
สติระลึกรู้อะไรก็เห็นทุกข์ 
เห็นไตรลักษณ์ของมันไป 
พอเห็นแล้วใจมันจะคลายออกจากโลก 
ไม่มีใครสั่งจิตให้บรรลุมรรคผลให้เข้าถึงโลกุตตระได้ 
จิตบรรลุเองเมื่อปัญญาแก่รอบ 
ปัญญามันเห็นทุกข์ 
ทุกข์เพราะไม่เที่ยง ทุกข์เพราะถูกบีบคั้น 
ทุกข์เพราะไม่อยู่ในอำนาจบังคับ 
ตรงที่เห็นไตรลักษณ์นั่นล่ะ
เรียกว่าเราเห็นทุกข์แล้ว

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
20 มิถุนายน 2567

เห็นไตรลักษณ์ใจจึงคลายจากโลก :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 มิ.ย. 2567

งานหลักของเราจริงๆ คือเรียนรู้กายรู้ใจของเรา 
หน้าที่ของชาวพุทธเราคือเราเป็นนักศึกษาๆ 
ศึกษาอะไร ศึกษาตัวเอง 
เรียนรู้กายเรียนรู้ใจของตัวเองไป พอมันรู้ถ่องแท้ 
กายนี้ใจนี้ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
ไม่มีอะไร ไม่มีตัวมีตน 
ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เขา 
อันนี้จิตเขาเรียกว่ามันตกกระแสธรรมแล้ว 
จิตตกกระแสธรรม 
มันก็จะเที่ยงต่อการที่จะพ้นทุกข์ไป 
วันหนึ่งจะต้องได้เป็นพระอรหันต์แน่ 

ทำหน้าที่ศึกษาตัวเองให้ถ่องแท้ไป สํารวจใจเรา 
เรามั่นคงกับพระรัตนตรัยแค่ไหน 
หรือเราเห็นพระรัตนตรัยเป็นบ่อเงินบ่อทอง 
เป็นที่แสวงหาผลประโยชน์ 
คนจํานวนมากเอาศาสนาไปแสวงหาผลประโยชน์ 

เรามีศีลดีงามไหม สํารวจตัวเอง 
ถ้าศีลเรายังด่างพร้อยอยู่ 
เราก็ยังไม่ใช่ชาวพุทธที่ดี 
ไม่ใช่ลูกที่ดีของพระพุทธเจ้า 
เราไม่เคารพพระพุทธเจ้า 
ท่านสอนให้เราถือศีลแล้วเราไม่ถือ
อีกข้อหนึ่งก็คือเราเชื่อกฎแห่งกรรมไหม 
หรือเชื่อบ้างไม่เชื่อบ้าง 
หรือบางวันไม่เชื่อเลยอะไรอย่างนี้ สํารวจตัวเอง 
คนที่เชื่อกฎแห่งกรรมก็จะเชื่อว่า 
เราจะต้องพ้นทุกข์ไปด้วยความเพียรของเราเอง

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
7 กรกฎาคม 2567

คุณสมบัติของชาวพุทธที่ดี :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 7 ก.ค. 2567

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

[คลิปสั้น] อ่านจิตตัวเองไม่ออก หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ม.ค. 67 (670128)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks