พอเราภาวนาเราจะเห็นโลกนี้น่าเบื่อ 
โลกนี้น่ารังเกียจ โลกนี้สกปรก 
ใจมันคลายออกจากโลก มันจะยิ่งมีความเด็ดเดี่ยว 
มีความมุ่งมั่นในการภาวนามากขึ้น 
แล้วเวลาเราต้องสัมผัสกับโลก 
สติ สมาธิ มันจะทำงานจี๋ขึ้นมาเลย 
เพราะมันเหมือนเราเดินเข้าไปในฝูงงูพิษ 
ถ้าเราภาวนาถึงจุดหนึ่งเราจะรู้ โลกนี้เหมือนงูพิษจริงๆ 
รูปก็เป็นงูพิษ เสียงก็เป็นงูพิษ 
มันทำให้จิตเราเสียหายได้ทั้งหมด 
พอเราภาวนา พอจะอยู่กับโลก 
เหมือนอยู่ในหมู่งูพิษล้อมตัวเราไว้ทั้งหมดเลย 
มันจะโดนฉกกัดเมื่อไรก็ได้ จิตมันจะ Alert 
มีสติ มีสมาธิ คอยระมัดระวังอยู่ 
อินทรียสังวรเกิดขึ้น ศีลอัตโนมัติของเราเกิดขึ้น 
จิตเราก็ตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา มันจะสำรวม มันจะระวัง 

พอฝึกมันจะเห็นผล อยู่กับโลกไม่ได้ 
โลกร้อนเป็นฟืนเป็นไฟเลย 
มันไร้สาระหาแก่นสารอะไรไม่ได้ 
จำเป็นต้องอยู่กับมันก็อยู่กับมัน 
แต่อยู่กับมันเหมือนอยู่ท่ามกลางฝูงงู 
โลกนี้มีแต่ทุกข์ โลกนี้ไม่มีอะไรหรอก 
เผลอไปยึดไปถือเข้านิดเดียวก็ทุกข์แล้ว 
นี่ใจก็จะยิ่งน้อมๆๆ มาหาการปฏิบัติมากขึ้นๆ 
ช่วงแรกๆ ต้องฝืนใจ ต้องน้อมใจ 
ต้องชักชวนให้จิตใจปฏิบัติ 
แต่เมื่อเราปฏิบัติไปถึงช่วงหนึ่ง ไม่ต้องชักชวนแล้ว 
จิตใจมันเอือมระอาต่อโลกข้างนอก 
มันอยากปฏิบัติของมันเอง 
ตรงนี้อัตราเร่งของความก้าวหน้าในการปฏิบัติมันก็จะมากขึ้นๆ 
ยิ่งภาวนายิ่งไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ 
อันนี้ไม่ว่าพระหรือโยมก็ทำได้ ขอให้ตั้งใจเถอะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2565

CD 95

โลกเหมือนงูพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ก.ค. 2565

ถ้าพวกเราดำรงชีวิตไม่ถูก ชีวิตเราก็วุ่นวาย 
ชีวิตที่มันวุ่นวาย เคร่งเครียด ภาวนายาก 
ถ้าเราดำรงชีวิตเราอย่างถูกต้อง 
ทำหน้าที่ของเราอย่างถูกต้อง จิตใจไม่ฟุ้งซ่านมาก 
การภาวนาไม่ใช่เรื่องยาก 
เพราะฉะนั้นโลกิยธรรมที่ดี 
ก็หนุนเสริมการพัฒนาไปสู่โลกุตตรธรรม 
ถ้าโลกิยธรรมยังทำได้ไม่ดีเลย 
แล้วหวังโลกุตตรธรรม มันทำไม่ได้หรอก 
ฉะนั้นธรรมะที่พระพุทธเจ้าสอนทั้งหมด
เป็นประโยชน์แล้วก็เกื้อกูลเราเพื่อความพ้นทุกข์ทั้งสิ้น 

อย่างเราเป็นฆราวาส ท่านก็สอนโลกิยธรรมให้ 
พอเราประพฤติโลกิยธรรมได้ดี ชีวิตเราสงบสุข 
การที่เราจะศึกษาธรรมะ จะปฏิบัติธรรมะก็ทำแบบหายห่วง 
ไม่กังวล ไม่เคร่งเครียด 
ถ้าจะนั่งสมาธิแล้วก็พรุ่งนี้จะกินอะไรอย่างนี้ 
นั่งยาก ลำบาก 
เพราะฉะนั้นธรรมะฝ่ายโลกิยะก็หนุนก็เสริม 
ให้การเจริญธรรมะฝ่ายโลกุตตระนั้นทำได้ง่ายขึ้น 
เราไม่เคร่งเครียด ไม่กังวล ไม่เสียใจ 
ค่อยๆ พัฒนาตัวเอง ลองไปสังเกตดู 
ธรรมะฝ่ายโลกิยะมีตั้งเยอะตั้งแยะ 
แล้วธรรมะบางอย่างดีทั้งโลกิยะทั้งโลกุตตระเลย 
อย่างการไม่คบคนชั่วอย่างนี้ 
การคบบัณฑิต ดีทั้งทางโลกดีทั้งทางธรรมเลย 

ธรรมะบางอย่างดีกับโลก อยู่กับโลกได้ดี 
ธรรมะบางอย่างก็เน้นมุ่งไปสู่ความบริสุทธิ์หลุดพ้น 
ก็แล้วแต่สถานะของเรา
โลกิยธรรมไม่ใช่เรื่องเล่นๆ 
รู้ว่าเราเป็นใคร มีหน้าที่อะไร 
ทำหน้าที่ของเราให้ถูกต้องเสีย จะได้ไม่เสียใจทีหลัง 
แล้วพอเราทำหน้าที่ของเราถูกต้อง 
จิตใจเราสงบสุข มันมีความอิ่มเอิบ
เพราะฉะนั้นพยายาม 
ความดีอะไรมีโอกาสทำก็ทำเสีย 
ความชั่ว มีโอกาสทำก็ไม่ทำ ละเสีย 
แล้วการภาวนามันจะง่าย 
ทำหน้าที่ของเราในทางโลกให้ดี 
แล้วในทางธรรมมันจะเจริญง่าย 
ถ้าทางโลกเราเสื่อม โอกาสทำทางธรรมให้ดี มันยาก 
จิตใจมันจะเศร้าหมอง กังวลไปเรื่อยๆ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
31 กรกฎาคม 2565

ทำหน้าที่ทางโลกดีจะหนุนทางธรรมให้เจริญ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 31 ก.ค. 2565

ธรรมะของพระพุทธเจ้าเป็นเรื่องเรียก กรรมวาที 
เน้นย้ำเรื่องกรรม การกระทำก็มีผลเป็นกิริยวาที 
เป็น วิริยวาที วิริยวาทีก็คือต้องมีความเพียร
ต้องมีความเพียรต่อสู้กับกิเลส ต่อสู้กับความไม่รู้ของเรา
รู้ ต่อสู้ความอยาก ก็เจริญกุศล
ให้ถึงพร้อมทั้งศีล ทั้งสมาธิ ทั้งปัญญา ต้องเจริญขึ้นมา
เพียร เพียรลดละอกุศลทั้งหลายที่เรามีอยู่ 
เพียรเจริญกุศลให้ถึงพร้อม 
ต้องมีความเพียร ต้องอดทน 
แล้วต้องมีความเชื่อมั่นในเรื่องกรรม เรื่องผลของกรรม 
ชาวพุทธถ้าไม่เชื่อเรื่องกรรมกับเรื่องผลของกรรม ก็เป็นชาวพุทธไม่ได้
ชาวพุทธเราเชื่อเรื่องกรรม 
“เราทำกรรมอันใดไว้จะเป็นบุญหรือเป็นบาป 
เราก็จะต้องรับผลของกรรมนั้นสืบไป” จะเชื่ออย่างนี้ 
ฉะนั้นอะไรที่งมงายไม่ใช่ชาวพุทธหรอก

มนุษย์เป็นผู้มีใจสูง สามารถพัฒนาจิตใจตัวเอง 
จากความมืดบอดไปสู่ความสว่างได้ 
จากความทุกข์ไปสู่ความพ้นทุกข์ได้ 
ไม่มีใครกำหนด เราทำของเราเอง 
แล้วเราจะทุกข์ เราจะได้รับวิบากที่ไม่ดี ก็เพราะเราทำของเราเอง 
เราจะพ้นทุกข์หรือเราจะได้รับวิบากที่ดี 
ได้เป็นมนุษย์ เป็นเทวดา เป็นพรหม 
มีความสุขก็เพราะกรรมของเราเอง 
ฤกษ์ยาม โชคชะตา เคราะห์ร้าย ไม่มีในศาสนาพุทธ 
ฤกษ์มันก็ชื่อของดาว เคราะห์มันก็ชื่อของดาว 
พระพุทธเจ้าบอกว่า ถ้าเราทำความดี ดาวจะมาทำอะไรเราได้ 
ฉะนั้นไม่งมงาย ความงมงายเป็นตัวกีดขวางการเจริญปัญญา 
งมงายก็โง่แล้ว มันจะเจริญปัญญาได้อย่างไร 
ฉะนั้นอะไรที่มันไม่ใช่พุทธ วางๆ มันไป 
เดินเข้ามาสู่เส้นทางของความเป็นพุทธ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
20 สิงหาคม 2565

กรรมวาที กิริยวาที วิริยวาที :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 20 ส.ค. 2565

เริ่มตั้งแต่คอยรู้เท่าทันความคิดของตัวเอง 
อะไรอยู่เบื้องหลังความคิด 
ถ้าเรารู้ตรงนี้ได้ 
ความคิดของเราก็จะสะอาด 
คำพูดของเราก็จะสะอาด 
การกระทำของเราก็จะสะอาด 
การเลี้ยงชีวิตทำมาหากินก็จะสะอาด 
ไม่ฉ้อฉลหลอกลวง เบียดเบียนใคร 
แล้วก็อกุศลที่เคยมีมันก็จะค่อยๆ ลดลง อกุศลใหม่ก็จะไม่เกิด 
กุศลที่ไม่เคยมีก็จะเกิดขึ้น กุศลที่มีแล้วก็จะเจริญขึ้น 

เพราะฉะนั้นตรงที่เรามีสติรู้เท่าทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิดของตัวเอง 
หลวงพ่อมอง มันแทบจะเป็นจุดตั้งต้นของการปฏิบัติจริงๆ 
การปฏิบัติไม่ใช่นั่งสมาธิเดินจงกรมเฉยๆ 
มันตั้งแต่ว่าขัดเกลาตัวเองด้วยศีล 
หรือดูแลคำพูด การกระทำ การเลี้ยงชีวิตของตัวเองให้ดี 
ไม่ทำไปด้วยอำนาจของกิเลส 
แล้วก็ถัดจากนั้นตัวสมาธิมันก็จะเกิดขึ้น 
คือจิตใจเราเป็นปกติ 
ไม่ถูกกิเลสผลักดันให้วิ่งพล่านๆ เหมือนหมาถูกน้ำร้อน 
พอจิตใจเราเป็นปกติ จิตใจมันก็สงบ
เพราะฉะนั้นศีลไม่ใช่เรื่องเล็ก 
ถ้าศีลของเราเสีย อย่ามาคุยเรื่องสมาธิ 
ถ้าไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง อย่ามาพูดเรื่องเจริญปัญญา ทำไม่ได้ 
เพราะฉะนั้นจุดสำคัญบอกแล้วว่าศีลเราจะดี 
ถ้าเราคอยรู้เท่าทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิดของเรา


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
21 สิงหาคม 2565

รู้ทันสิ่งที่อยู่เบื้องหลังความคิด :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 ส.ค. 2565

การที่เราจะเจริญสติปัฏฐาน
จะด้วยกาย เวทนา จิต หรือธรรม อันใดอันหนึ่ง 
ก็ทำไปเพื่อให้เกิดสติบ่อยๆ 
สติปัฏฐานนั้นมีวัตถุประสงค์ 2 อย่าง มี 2 ระดับ 
เบื้องต้นทำไปเพื่อความมีสติ เบื้องปลายทำไปเพื่อความมีปัญญา
ฉะนั้นการที่เรามีวิหารธรรม อย่างไปดูในสติปัฏฐาน 
เริ่มต้นก็ต้องใช้กายในกายเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้เวทนาในเวทนาเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้จิตในจิตเป็นวิหารธรรม 
หรือใช้ธรรมในธรรมเป็นวิหารธรรม 
ก็ต้องมีวิหารธรรม ต้องมีเครื่องอยู่ของจิต เครื่องระลึกของสติ
คำว่า “กายในกาย” “เวทนาในเวทนา” 
“จิตในจิต” “ธรรมในธรรม” 
ฟังแล้วมันแปลไม่ออกไม่รู้ว่าคืออะไร 
มันไม่ใช่ภาษาของคนรุ่นเราแล้ว 
ธรรมะที่แปลจากบาลีเป็นพระไตรปิฎกภาษาไทย 
ก็มีสมัยรัชกาลที่ 5 เวลาร้อยกว่าปี ภาษามันเคลื่อนไปเยอะแล้ว 
เราฟังบางทีไม่เข้าใจแล้ว ก็ต้องแปลไทยเป็นไทยอีกทีหนึ่ง 
“กายในกาย” เป็นอย่างไร หมายถึงเราไม่ต้องเรียนกายทั้งหมด 
เราไม่ต้องเรียนเวทนาทั้งหมด 
เราไม่ต้องเรียนจิตทั้งหมด ไม่ต้องเรียนธรรมะทั้งหมด 
เราเรียนบางอย่างบางข้อ 
ถ้าเข้าใจแจ่มแจ้งในเรื่องนั้นแล้ว เราจะเข้าใจธรรมะทั้งหมด 
เป็นการสุ่มตัวอย่างมาเรียน 
ไม่ได้ผิดอะไรกับการทำงานวิจัยภาคสนามเลย 
อย่างเราจะไปวิจัยทัศนคติของประชาชนต่อรัฐบาล 
หรือของคนกรุงเทพฯ ต่อตัวผู้ว่าฯ ของกทม. 
เราไม่ต้องถามคนทั้งประเทศ เพื่อจะรู้ทัศนคติต่อนายกฯ 
เราไม่ต้องถามคนทั้งกรุงเทพฯ เพื่อจะรู้ทัศนคติต่อผู้ว่าฯ กทม. 
เราสุ่มตัวอย่าง ถ้าวิจัยเป็นก็สุ่มตัวอย่าง
รู้จักวิธีเลือกตัวอย่างให้ดี แล้วมันจะสะท้อน 
จะเป็นตัวแทนภาพรวมของกลุ่มทั้งหมด 
การที่พระพุทธเจ้าสอนสติปัฏฐาน 
สอนไม่ได้แตกต่างกับหลักที่หลวงพ่อบอกเลย สุ่มตัวอย่างมาเรียน 
ถ้าเข้าใจในสิ่งที่เรียนแล้วจะเข้าใจทั้งหมด 
แล้วพระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ให้เราไปสุ่มส่งเดช 
ท่านกำหนดหัวข้อมาให้แล้ว


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
27 สิงหาคม 2565

การสุ่มตัวอย่างมาเรียน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 ส.ค. 2565

เราจะปล่อยวางจิตได้ ก็ต้องเห็นจิตเป็นไตรลักษณ์ 
ถ้าเราไม่ได้เห็นจิตเป็นไตรลักษณ์ มันไม่วางหรอก 
มันเหมือนที่เราปล่อยวางกาย 
เราเห็นกายมันตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา มันก็วาง

จิตนี้ก็เหมือนกัน ถ้าเราไม่เห็น
ว่ามันไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา มันก็ไม่วาง
 ถ้าเราเห็นแล้วมันถึงจะวาง 
เพราะฉะนั้นอย่างที่เรามาหัดดูจิตๆ 
เราก็จะมาเห็น จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปทั้งวันทั้งคืน
จิตสุขเกิดแล้วก็ดับ จิตทุกข์เกิดแล้วก็ดับ 
จิตดีเกิดแล้วก็ดับ จิตชั่วเกิดแล้วก็ดับ 
จิตทุกชนิดเกิดแล้วดับ 
จิตที่ไปดูเกิดแล้วก็ดับ จิตที่ไปฟังเกิดแล้วก็ดับ 
จิตที่ไปดมกลิ่น จิตที่ไปลิ้มรส 
จิตที่ไปรู้สัมผัสทางกาย เกิดแล้วก็ดับ 
จิตที่ไปคิดนึกทางใจ เกิดแล้วก็ดับ 
ตรงที่มันไปคิดนึกทางใจ ก็จะเกิดเป็นจิตสุขบ้าง จิตทุกข์บ้าง 
จิตดีบ้าง จิตโลภ โกรธ หลงบ้าง 
แต่จิตทุกชนิดนั้นเกิดแล้วดับ 
ถ้าเราเห็นอย่างนี้ถึงจุดหนึ่งมันจะวาง มันจะปล่อยวางจิตได้ 
ถ้าปล่อยวางจิตได้ มันก็ไม่มีอะไรให้ยึดอีกแล้ว 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
3 กันยายน 2565

เห็นจิตเป็นไตรลักษณ์จึงปล่อยวางจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 กันยายน 2565

ชาวพุทธเราเอาชนะความอยากด้วยปัญญา 
พระพุทธเจ้าท่านมองลงไปต่อ
ว่าความอยากมันมาจากอะไร 
หลักของเราชาวพุทธ เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น 
จะมองไปว่า ต้นตอ ต้นเหตุของปัญหาคืออะไร 
แล้วเราก็ไปแก้ที่ต้นเหตุ นี่เป็นวิธีการของชาวพุทธ 
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏขึ้นมาเป็นผล มันก็ต้องมีเหตุ
 
ชาวพุทธเราเวลามีปัญหา 
เราจะมองไปที่ต้นเหตุของปัญหา 
อะไรเป็นเหตุ แล้วไปแก้ที่เหตุ 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
นี่เป็นธรรมะสำคัญ พื้นฐานเลยของเราชาวพุทธ
การที่จะดับผล เราดับที่ตัวผลไม่ได้ 
พระพุทธเจ้าก็สอนอะไรเป็นเหตุของมัน 
แล้วก็สอนความดับ คือดับเหตุของมันนั่นล่ะ 
ถ้าเราดับเหตุของทุกข์ได้ ความทุกข์มันก็ดับ 
ฉะนั้นเราต้องดับที่ตัวเหตุ นี่คำสอนของพระพุทธเจ้า


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 กันยายน 2565

ดับทุกข์ที่ตัวเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กันยายน 2565

งานพัฒนาจิตมี 2 ขั้นตอน 
คือขั้นของสมถกรรมฐาน ฝึกจิตให้สงบ 
ให้ตั้งมั่น ให้มีกำลัง ไม่ใช่สงบอย่างเดียว 
สงบอย่างเดียวไม่ใช่สมาธิของพระพุทธเจ้า 
หรือมีกำลังอย่างเดียว 
สงบแล้วมีกำลังยังไม่ใช่สมาธิของพระพุทธเจ้า 
สมาธิของพระพุทธเจ้านั้นต้องตั้งมั่น 
วิธีฝึกจิตให้ตั้งมั่น ถ้าฝึกเต็มรูปแบบคือเข้าฌาน
แต่ว่าถ้าเราทำฌานไม่ได้ 
อย่างทางวัดป่าท่านหายใจ 
ถ้าสมัยก่อนท่านก็หายใจจนเข้าอัปปนาสมาธิ 
ได้ฌานที่ 2 ได้จิตรู้ขึ้นมาแล้ว 
ถ้าเราไม่ได้เข้าฌาน เราก็ทำลดระดับลงมา 
เช่น เราหายใจเข้าพุท หายใจออกโธ 
แต่ไม่ได้มุ่งไปที่ความสงบ 
หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ 
จิตหนีไปคิดเรื่องอื่นลืมพุทโธแล้ว รู้ทัน 
ตรงที่สติเรารู้ทันจิตที่หลง 
จิตที่หลงจะดับ จิตที่รู้จะเกิดโดยอัตโนมัติ 
เราก็จะได้จิตที่มีเอโกทิภาวะขึ้นมาแล้ว จิตผู้รู้ตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา 
เราจะได้สมาธิที่แข็งแรงขึ้นมา จะค่อยๆ เติบโตขึ้น 

งานฝึกจิตอันที่สอง คือฝึกจิตให้เกิดปัญญา 
การที่เราฝึกจิตให้มีสมาธิ ให้จิตใจตั้งมั่นอยู่กับเนื้อกับตัว 
เพื่อเป็นเครื่องมือในการเจริญปัญญา
การที่เราทำจิตตสิกขา 
คือการทำกรรมฐานอย่างหนึ่ง แล้วรู้ทันจิตที่เคลื่อนไป 
แล้วเราจะได้จิตที่ตั้งมั่นขึ้นมา 
จิตที่ตั้งมั่นมีทั้งสมาธิที่ถูกต้อง มีทั้งสติที่ถูกต้อง 
จิตดวงนี้พร้อมที่จะเจริญปัญญาแล้ว 
บางคนพอมีจิตที่ตั้งมั่นแล้ว ไม่ไปต่อก็ตั้งอยู่อย่างนั้นล่ะ 
อันนี้ก็น่าเสียดาย เหมือนเราชาร์จแบตเตอรี่เอาไว้เต็ม
แล้วเราก็ไม่ได้ใช้ วางทิ้งไว้ให้แบตเตอรี่เสื่อม 
เพราะฉะนั้นเราทำสมาธิเสร็จแล้ว 
เราก็ต้องมาเดินปัญญาต่อ 
นี่คืองานที่สอง งานฝึกจิตให้เกิดปัญญา
ปัญญาคือความรู้ถูกความเข้าใจถูก 
ว่ารูปนาม ขันธ์ 5 นี้ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
ปัญญานั้นถ้าเราสะสมให้มากพอ 
จิตก็จะเกิดวิมุตติขึ้นมา จิตก็เกิดมรรคเกิดผลขึ้นมา 
พระพุทธเจ้าบอกว่า “บุคคลถึงความบริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา”

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 กันยายน 2565

งานพัฒนาจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 กันยายน 2565

ความอยากมันเป็นเจ้านายที่มองไม่เห็นตัว 
มันบงการให้จิตใจของเราวิ่งพล่านๆ ไปตลอดเวลา 
เป็นตัวร้ายกาจมาก 
จิตใจของเรานั้นตกเป็นทาสของตัณหามาแต่ไหนแต่ไร 
คือตกเป็นทาสความอยาก แต่เราไม่เคยรู้ไม่เคยเห็น 
บางคนถึงขนาดอหังการ บอกว่าฉันนี่ไม่มีใครมาสั่งฉันได้เลย 
ฉันเป็นอิสระอย่างแท้จริง มีอำนาจในตัวเอง 
มีเงิน มีทุกสิ่งทุกอย่าง 
ไม่มีใครมีอำนาจเหนือฉันได้หรอก 

ในมุมมองของนักปฏิบัติ 
สิ่งที่มีอำนาจเหนือจิตใจของคนทั้งหลายคือตัวตัณหา 
มันสั่งเราตลอดเวลา
เราสังเกตตัวเองเรียนรู้ตัวเองเรื่อยๆ 
ทุกครั้งที่ความอยากเกิดขึ้น 
ความทุกข์จะเกิดขึ้นเสมอ 
ตัณหาเป็นผู้สร้างภพ 
ภพไม่ว่าจะเล็กน้อยแค่ไหนก็ทุกข์ทั้งสิ้น 
ฉะนั้นสิ่งที่ตัณหามันสร้างขึ้นมาคือทุกข์นั่นเอง
ความอยาก ไม่ว่าเล็กน้อยแค่ไหนเกิดขึ้น ความทุกข์เกิดขึ้นทุกที 
ยิ่งความอยากรุนแรง โอกาสที่ความทุกข์จะรุนแรงก็มาก 
ความอยากรุนแรงก็ดิ้นๆๆ อย่างแรง 
ถ้าความอยากเบาบาง 
โอกาสที่จะเกิดความทุกข์ มันก็เบาบางลง 
ไม่มีความอยาก ก็ไม่มีโอกาสที่จะเกิดความทุกข์ทางจิตใจ 
ตัณหาทำให้เราเกิดความทุกข์ทางใจ 
แต่ทางร่างกายมันเกิดมาแล้ว มันเป็นวิบาก แก้ไม่ได้แล้ว 
มันมีร่างกายอยู่ ร่างกายนี้ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย อันนี้แก้ไม่ได้ 
อย่างไรก็ต้องแก่ อย่างไรก็ต้องเจ็บ อย่างไรก็ต้องตาย
การที่เราเจริญวิปัสสนากรรมฐาน คอยมาดูกายมาดูใจบ่อยๆ 
เพื่อให้จิตมันยอมรับความจริงของกายของใจได้ 
ถ้าจิตมันยอมรับความจริงได้
ว่ามันไม่เที่ยง มันเป็นทุกข์ มันเป็นอนัตตา 
อะไรเกิดขึ้นกับกาย อะไรเกิดขึ้นกับใจ 
มันจะไม่ทุกข์หรอก เพราะตัณหามันไม่เกิด 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
11 กันยายน 2565

ความอยากเป็นเจ้านายตัวร้ายกาจ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 11 กันยายน 2565

บางคนภาวนาแล้วก็เห็นโลกพระนิพพาน อันนั้นเป็นนิมิต 
บางท่านท่านเข้าใจความจริง 
อย่างบางองค์ท่านภาวนาดี แต่ท่านชอบพูดถึงโลกนิพพาน 
อันนั้นเป็นอุบายให้เราอยากได้นิพพานไปก่อน 
แล้วพอเราเจริญสติปัฏฐานมากๆ 
เราไม่ยึดรูป ไม่ยึดนาม ก็รู้จักนิพพานตัวจริงได้ 
เป็นอุบายของท่านบางองค์ 

พระพุทธเจ้าท่านบอกตรงไปตรงมาที่สุดเลย แล้วพวกเรารับไม่ค่อยได้
ท่านบอก “นิพพานไม่มีดิน น้ำ ไฟ ลม 
ไม่มีอากาศ ไม่มีช่องว่าง ไม่มีวิญญาณ 
ไม่มีความไม่มีอะไรเลย 
ไม่มีพระอาทิตย์ ไม่มีพระจันทร์ 
ไม่มีกลางวัน ไม่มีกลางคืน” 
ฟังแล้วไม่น่าอยู่เลย 
กลางวันก็ไม่มี กลางคืนก็ไม่มี 
มันอยู่ใน Twilight Zone หรืออย่างไร มันคิดแต่จะอยู่ 
มันไม่เคยรู้จักสิ่งซึ่งเหนือรูปธรรมนามธรรมขึ้นไป 
พอฟังแล้วมันรับไม่ได้ 
ครูบาอาจารย์รุ่นหลังๆ ก็เลยหลอกๆ เอา 
สร้างอะไรที่ปลุกเร้าให้ก้าวไปข้างหน้า 
อย่างทำวัตถุมงคลมาเพื่อให้เรารักษาศีล เพื่อให้เรานั่งสมาธิ 
แล้วก็สอนโน่นสอนนี่ เห็นนรก เห็นสวรรค์ 
เพื่อเราจะได้ไม่ได้ทำผิดศีล เป็นอุบายมากมาย

ถ้าเรามัวแต่ติดอุบาย เราก็ไปไหนไม่ได้หรอก แหวกอุบายไม่ออก 
ถ้าแหวกออกก็จะเข้าใจร้อง 
โอ๊ย สติปัญญาครูบาอาจารย์ไม่ธรรมดา 
สอนคนโง่ๆ อย่างเราให้ก้าวหน้าขึ้นมาได้ 
ด้วยอุบายวิธีของท่านมากมาย 
แต่พอเราเข้าใจแล้ว มันมีวิธีที่ลัดสั้นที่สุดเลย 
ไม่เห็นจะต้องอ้อมค้อมมาไกลแสนไกล 
ลัดสั้นเลยก็คือเรียนรู้เข้ามาที่จิตเลย 
กุศลเกิดที่จิต อกุศลเกิดที่จิต มรรคผลเกิดที่จิต 
ไม่ได้เกิดที่อื่นหรอก 
มรรคผลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
กุศลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
อกุศลก็ไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
มันเกิดที่จิตนี้ล่ะ
ฉะนั้นถ้าเราภาวนา 
สุดท้ายมันจะตัดตรงเข้ามาที่จิต 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 กันยายน 2565

อุบายของครูบาอาจารย์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 กันยายน 2565

แก่นของการปฏิบัติคือจิตนี้เอง 
เพราะฉะนั้นทำกรรมฐานอย่างหนึ่งไป 
สงบก็ช่าง ไม่สงบก็ช่าง แต่คอยรู้ทันจิตตนเองไป 
จิตที่ไม่สงบ ก็คือจิตที่มันไหลไปทางอารมณ์ต่างๆ 
ไหลไปคิด ไหลไปจมอยู่ในอารมณ์กรรมฐาน 
ซื่อบื้ออยู่อย่างนั้น ไม่สงบจริง 
แต่ตรงที่เรารู้ว่าจิตเคลื่อน 
ตรงนั้นล่ะความสงบจะเกิดขึ้นนิดหนึ่ง ชั่วขณะเท่านั้น 
ทำบ่อยๆ จนกระทั่งความรู้ตัวถี่ยิบขึ้นมาเลย 
หลวงพ่อสอนวิธีนี้ เพราะพวกเราทำฌานไม่ได้ 
สะสมสมาธิเป็นขณะๆๆ ไป 
พอมันมีกำลังมากแล้ว มันจะตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา 
มันเหมือนจิตที่ทรงอุปจารสมาธิได้ มันทรงตัวเด่นดวงขึ้นมา 

จากจุดเล็กๆ เหมือนน้ำหยดใส่ตุ่มทีละหยดๆ 
น้ำก็เต็มตุ่มขึ้นมา จิตก็มีกำลัง ตั้งมั่น เด่นดวงขึ้นมา 
ตรงนี้เราเอาไปเดินปัญญาได้แล้ว 
ถ้าจิตยังไม่ตั้งมั่น อย่าพูดเรื่องเดินปัญญา ทำไม่ได้หรอก 
จิตยังไหลไปไหลมา หรืออ่อนแอปวกเปียก ไม่ได้เรื่องหรอก 
เพราะฉะนั้นเราอย่าละเลยที่หลวงพ่อบอก 
ทุกวันต้องไปทำกรรมฐาน แล้วคอยรู้ทันจิตตนเอง 
จิตไหลไปคิด รู้ทัน จิตไหลไปเพ่ง รู้ทัน 
ในที่สุดเราจะได้จิตที่ทรงสมาธิที่ถูกต้องขึ้นมา 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
22 ตุลาคม 2565

CD 96

แก่นของการปฏิบัติคือจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 ตุลาคม 2565

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ดับทุกข์ที่ตัวเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กันยายน 2565

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks