Makala yanaoyoangazia umuhimu wa uhuru wa vyombo vya habari haswa matumizi ya redio katika maeneo ya mashinani kuchochea mabadiliko ya tabia nchi, utunzi wa mazingira na usalama wa chakula.

Kupitia matumizi ya michezo ya kuigiza, vipindi vya redio na mahojiano kwa wataalamu,  maisha ya raia yanapigwa jeki kwa kubadili fikra na miendendo jinsi ya kukabiliana na mabadiliko ya tabia nchi haswa maeneo ya kasikazini mwa Kenya, kaunti ya Marsabit.

Matumizi ya lugha ya mama na ile ya taifa yaani Kiswahili kupitisha ujumbe kwa umma kwenye redio pia inaonekana kuwa na athari nzuri katika kuchechea mabadiloko kwenye jamii. 
Baadhi ya wakulima, wafugaji, watunzi wa mazingira na wataalamu waliofaidika na vipindi vya redio katika harakati za kuboresha maisha ya jamii kwa jumla wanaangaziwa.

Hatimaye, mwandishi wa habari mshindi wa tuzo za MCK-AJEA anaelezea kwa kina jinsi maisha ya  watu wengi yamebadika kupitia vipindi vya redio haswa jinsi ya kukabiliana na mabadiliko ya tabia nchini, kutunza mazingira na kuimarisha kilimo miongoni tu mwa maswala mengine.

MBIU YA MGAMBO

Mkurupuko wa ugonjwa usiojulikana unazuka katika kata ya Kargi, eneo bunge la Laisamis. Watu zaidi ya 80 wanaripotiwa kuathirika na vifu 9 kuripotiwa.

Hata hivyo serikali ya kaunti  haswa idara ya afya inasailia kimya, baadaye msemaji wa serikali anajitokeza kupuzilia mbali ripoti za mlipuko huo. Ananukuliwa akisisitiza kuwa watu wanaugua majonjwa ya “kawaida” na maafa pia ni “kawaida tu.”

Kwa hofu, watu wanageukia dawa za kienyeji huku wengine wakisalia manyumani wakisubiri mauti. 

Hali inaendele kuwa mbaya zaidi, huku sehemu zingine jimboni pia zikianza kuripoti visa vya dalili za ugonjwa kama huo. 

Umma unalama kukosa hudumu muhimu za matibabu katika hospitali na zahanati kote jimboni kutokana na ukosefu wa dawa,wahudumu wa afya na huduma za magari ya ambulensi.
 
Shughuli za usafiri pia zimekatizwa katika maeneo ambayo yameathirika na ugonjwa huo, barabara zimekatika na mvua zinaendelea kunyesha kwa wangi kwani ni simu wa mvua za masika. 

Serikali ya kaunti bado inasisitiza kuwa ripoti hizo ni propaganda kutokana na ubabe wa siasa kati ya waliopasua mbarika kuhusu mkurupuko.
 
Ili kuokoa maisha, tunatekeleza haraka upekuzi kabla ya kubaini mkurupuko wa Malaria kali na visa vya ugonjwa wa Kala-azar. 

Baadaye maisha ya raia yanaokolewa kutokana na upekuzi huo.

SANDA YA MBALI - UPEKUZI WA MKURUPUKO WA UGONJWA USIOJULIKA SERIKALI IKIPUUZA

Marsabit ni mmoja wapo ya maeneo ambayo yameathirika pakubwa na mabadiliko ya tabia nchi.

Athari mbaya zaidi za hali hiyo kuwahi shuhudiwa kwa kipindi cha miongo 4 iliyopita, ilikuwa mwaka jana wakati mvua zilifeli kunyesha kwa misimu 6 ikufuatana.

Hali hiyo ya kiangazi ilisababisha, mimea kunyauka na asilimia 75 ya mifugo, ikiwa ni zaidi ya mifugo 700,000 kuangamia kutokana na ukosefu wa lishe na maji kwa mjibu wa takwimu za mamlaka ya kukabiliana na ukame nchini NDMA.

Kutokana na hasara hiyo na uhamsisho kupitia vyombo vya habari na warsha za wataalamu wa kilimo sawa na mashirika ya kiserikali na yasiyokuwa ya kiserikali, wakulima na baadhi ya wafugaji wameanza kukumbatia ufugaji na kilimo cha mimea ambayo inastahimili.

Hali hii inapelekea kilimo cha Teff kupata umaarufu mkubwa miongoni mwa wakulima na wafugaji wa maeneo kame Kaskazini mwa Kenya, haswa kaunti ya Marsabit.

Umaarufu wake unatokana jinsi nafaka hiyo inauwezo wa kustahimili athari za mabadiliko ya tabia nchi, kustahimili wadudu waharibifu, kuwa lishe bora kwa afya ya binadamu na mifugo pamoja na kuwa na faida kubwa kwa soko la hapa nchini na kimataifa.

Tunazuru maeneo ya mbali mbali kaunti ya Marsabit kutoa uhamasisho na kukutana na wataalamu kubaini zaidi kuhusu kilimo cha Teff.

KILIMO CHA TEFF-DHAHABU YA MARSABIT.

Makala ya Utamaduni na hifadhi ya mazingira yanaangazia siri ya wakaazi katika eneo Gatab, kule Mt. Kulal, eneo bunge la Laisamis, kaunti ya Marsabit wanavyotumia tamaduni, mafunzo na ushirikiano wa jamii kutunza msitu huo na mazingira.

Wakaazi katika eneo hili hawatunzi tu mazingira kwa kuacha msitu isalie ilivyo, bali wanakumbatia upanzi zaidi wa miche, ukuzaji wa miti asili, miti ya matunda pamoja na mbinu zingine za utunzi wa mazingira kwa jumla.

Wanafanya hivyo  kwa kuzingatia kanuni na destiri zilizobuniwa na kuendelezwa na wazee wa jamii tangu jadi.

Kulingana nao mazingira na haswa msitu wa mlima Kulal ni sehemu takatifu na muhimu sana kwa kizazi cha sasa na kijacho.

Wakaazi hao kando na kutambua umuhimu wa msitu, wanaogopa sana laana na maonyo kutoka kwa wazee wa jamii dhidi ya kukiuka sheria zilizowekwa katika hifadhi ya mazingira.

Yeyote anayekiuka maamuzi na maonyo ya wazee kuhusu hifadhi yam situ na mazingira hulaaniwa na hata laana hiyo hupelekea maafa.

Tangu msitu wa mlima kulal kutambuliwa rasmi na shirika la Elimu, Sayansi na Utamaduni la Umoja wa Mataifa-UNESCO kama eneo la hifadhi ya vyanzo vya maji na uhai wa viumbe tofauti mwaka wa 1978-1979, wakaazi na wazee wa jamii hiyo wamekuwa  watunzi wakubwa wa mazingira.

Hata hivyo kutokana na mabadiliko ya hali ya hewa, eneo hilo ambalo linajulikana kwa mazingira safi, hali ilianza kuwa tofauti.

Hali hii imewachochea kutia bidii zaidi katika juhudi zao za hifadhi ya mazingira kwa kujihusisha na upanzi wa miche, ikiwemo miti asili na ile ya matunda.


KILIMO CHA TEFF-DHAHABU YA MARSABIT.

mike kwoba

Related tracks