روزگارا قصد ایمانم مکن      
زآنچه می گویم پشیمانم مکن
کبریای خوبی از خوبان مگیر
فضل محبوبی ز محبوبان مگیر
کژ مکن از راه پیشاهنگ را
دور دار از نام مردان ننگ را
گر بدی گیرد جهان را سربه‌سر
از دلم امید خوبی را مَبَر
چون ترازویم به سنجش آوری
سنگِ سودم را منه در داوری
چون که هنگام نثار آید مرا
حبّ ذاتم را مکن فرمانروا
گر دروغی بر من آرد کاستی
کج مکن راه مرا از راستی
پای اگر فرسودم و جان کاستم
آنچنان رفتم که خود می خواستم
هر چه گفتم جملگی از عشق خاست
جز حدیث عشق گفتن دل نخواست
حشمت این عشق از فرزانگی ست
عشق بی فرزانگی دیوانگی ست
دل چو با عشق و خرد همره شود
دست نومیدی از او کوته شود
گر درین راه طلب دستم تهی است
عشق من پیش خرد شرمنده نیست
روی اگر با خون دل آراستم
رونق بازار او می خواستم
ره سپردم در نشیب و در فراز
پای هِشتم بر سرِ آز و نیاز
سر به سودایی نیاوردم فرود
گرچه دست آرزو کوته نبود
آن قَدَر از خواهش دل سوختم
تا چنین بی خواهشی آموختم
هر چه با من بود و از من بود نیست
دست و دل تنگ است و آغوشم تهی است
صبرِ تلخم گر بر و باری نداد
هرگزم اندوه نومیدی مباد
پاره پاره از تن خود می بُرم
آبی از خون دل خود می خورم
من در این بازی چه بردم؟ باختم
داشتم لعل دلی، انداختم
باختم، اما همین بُرد من است
بازیی زین دست در خوردِ من است
زندگانی چیست؟ پُر بالا و پست
راست همچون سرگذشت یوسف است
از دو پیراهن بلا آمد پدید
راحت از پیراهنِ سوم رسید
گر چنین خون می رود از گُرده ام
دشنه ی دشنام دشمن خورده ام
سال ها شد تا برآمد نام مرد
سفله آن کو نام خوبان زشت کرد
سرو بالایی که می بالید راست
روزگار کجروش خم کرد و کاست
وه چه سروی، با چه زیبی و فَری
سروی از نازک دلی نیلوفری
ای که چون خورشید بودی با شکوه
در غروب تو چه غمناک است کوه
برگذشتی عمری از بالا و پست
تا چنین پیرانه سر رفتی ز دست
خوشه خوشه گرد کردی، ای شگفت
رهزنت ناگه سرِ خرمن گرفت
توبه کردی زآنچه گفتی ای حکیم
این حدیثی دردناک است از قدیم
توبه کردی گر چه می دانی یقین
گفته و ناگفته می گردد زمین
تائبی گر ز آن که جامی زد به سنگ
توبه فرما را فزون تر باد ننگ
شبچراغی چون تو رشک آفتاب
چون شکستندت چنین خوار و خراب؟
چون تویی دیگر کجا آید به دست
بشکند دستی که این گوهر شکست
کاشکی خود مرده بودی پیش ازین
تا نمی مردی چنین ای نازنین!
شوم بختی بین خدایا این منم
کآرزوی مرگ یاران می کنم
آن که از جان دوست تر می دارمش
با زبان تلخ می آزارمش
گرچه او خود زین ستم دلخون تر است
رنج او از رنج من افزونتر است
آتشی مُرد و سَرا پُر دود شد
ما زیان دیدیم و او نابود شد
آتشی خاموش شد در محبسی
درد آتش را چه می داند کسی
او جهانی بود اندر خود نهان
چند و چون خویش به داند جهان
بس که نقش آرزو در جان گرفت
خود جهان آرزو گشت آن شگفت
آن جهان خوبی و خیر بشر
آن جهان خالی از آزار و شر
خلقت او خود خطا بود از نخست
شیشه کی ماند به سنگستان درست؟
جان نازآیین آن آیینه رنگ
چون کند با سیلی این سیل سنگ؟
از شکست او که خواهد طرف بست؟
تنگی دست جهان است این شکست
پیش روی ما گذشت این ماجرا
این کری تا چند، این کوری چرا؟
ناجوانمردا که بر اندام مرد
زخم ها را دید و فریادی نکرد
پیر دانا از پسِ هفتاد سال
از چه افسونش چنین افتاد حال؟
سینه می بینید و زخم خون فشان
چون نمی جویید از خنجر نشان؟
بنگرید ای خام جوشان بنگرید
این چنین چون خوابگردان مگذرید
آه اگر این خواب افسون بگسلد
از ندامت خارها در جان خَلد
چشمهاتان باز خواهد شد ز خواب
سر فرو افکنده از شرم جواب
آن چه بود؟ آن دوست دشمن داشتن
سینه ها از کینه ها انباشتن
آن چه بود؟ آن جنگ و خون ها ریختن
آن زدن، آن کشتن، آن آویختن
پرسشی کان هست همچون دشنه تیز
پاسخی دارد همه خونابه ریز

آن همه فریاد آزادی زدید

فرصتی افتاد و زندانبان شدید

آن که او امروز در بند شماست

در غم فردای فرزند شماست

راه می جستید و در خود گم شدید
مردمید، اما چه نامردم شدید
کجروان با راستان در کینه اند
زشت رویان دشمن آیینه اند
آی آدمها ، صدای قرن ماست
این صدا از وحشت غرق شماست
دیده در گرداب کی وا می کنید؟
وه که غرق خود تماشا می کنید

آن همه فریاد آزادی زدید؛ فرصتی افتاد و زندانبان شُدید

شب یلدا فیلمی ایرانی ساخته کیومرث پوراحمد محصول سال ۱۳۸۰ با بازی محمدرضا فروتن، هیلدا هاشم‌پور، الهام چرخنده و پروین‌دخت یزدانیان است. داستان فیلم الهام‌گرفته از زندگی کارگردان است. حامد (محمدرضا فروتن) علی‌رغم علاقه بسیار به همسرش مهناز (الهام چرخنده) و فرزندش نازی، آن‌ها را پس از ده سال زندگی مشترک به خارج از کشور می‌فرستد. بهانه مهناز برای سفر، آزادی بیشتر است، اما پس از خروج از کشور، رفتارهای مشکوکی از او سر می‌زند. دوستان حامد در خارج، به او اطلاع می‌دهند که مهناز با فردی به نام «آقای شریف» (از دوستان قدیمی حامد) در ارتباط است. حامد که از نظر روحی بسیار حساس شده، به همسرش بدگمان می‌شود و خود را در خانه حبس می‌کند. در این مدت، او به‌طور اتفاقی و به صورت تلفنی، با زنی مطلقه به نام «پریا فردوسی» آشنا می‌شود و به توصیه پریا، به مرور گذشته‌اش می‌پردازد. او به تدریج درمی‌یابد که مهناز او را دوست نداشته و بدون عشق با او زندگی کرده‌ است. مهناز پس از مدتی، تلفنی به حامد اطلاع می‌دهد که برای گرفتن اقامت، باید از حامد طلاق بگیرد و به عقد شریف دربیاید. حامد یک سال را در وضعیت سردرگمی و افسردگی می‌گذراند. در انتهای فیلم، پریا به دیدار حامد می‌آید...!ا

مجله فیلم و سینما این فیلم را به عنوان یکی از صد فیلم برتر تاریخ سینمای ایران معرفی کرده و دربارهٔ آن نوشته‌است:ا
حتی کسی که در آثار قبلی پوراحمد (جز در آلبوم تمبر و دقایق و لحظاتی از مجموعه‌های قصه‌های مجید و سرنخ) چیز قابل اعتنا و دندان‌گیری مشاهده نکرده هم نمی‌تواند به کیفیت چشمگیر شب یلدا چشم ببندد. پوراحمد در این حدیث نفس صادقانه و پر حس و حال، خود را به رعایت دقیق جزئیاتی دانسته که نمونه‌هایش را در آثار قبلی‌اش به سختی می‌توان سراغ گرفت. او با تسلطی چشمگیر در فضایی بسته و با تنها یک بازیگر، موفق به جذب همدلی و همراهی مخاطب می‌شود. پوراحمد برای ساختن گذشته حامد (فروتن) به جای متوسل شدن به فلاش بک، استفاده خلاقانه از نوار ویدئو می‌کند. شخصیت زن را هم یک‌بعدی نشان نمی‌دهد (و تازه در کنار مهناز، پریا را هم وارد ماجرا می‌کند تا در جهان اثر نمونه زن مثبت و خوب تنها در وجود مادر خلاصه نشود) بهترین بهره را از وجود تصنیف‌های قدیمی به خصوص در تیتراژ می‌کند، همچنان که بهترین بازی سال‌های اخیر را از فروتن می‌گیرد و بغضش را هم می‌ترکاند، چنان درست و بجا که تحسین نکردنش دشوار است

پوراحمد دربارهٔ این فیلم می‌گوید: «شب یلدا پس از اکران کشف شد و دیده شد. من زیاد از دوستان و اطرافیان و غریبه‌ها شنیده‌ام که فیلم را پنج بار، شش بار و شانزده بار دیده‌اند. آقایی در سوئد به من می‌گفت فیلم را سی چهل بار دیده‌است.» البته پوراحمد معتقد است فیلمی مثل شب یلدا دیگر تکرار نمی‌شود، چون بخشی از هر فیلم، حدیث نفس است و از آنجا که دوز و درجه این حدیث نفس در شب یلدا در بیشترین حد است، دیگر تکرار نمی‌شود.

بعد از یکی از اکران‌های دانشجویی فیلم شب یلدا، یکی از دانشجویان به پوراحمد می‌گوید: «آقای پوراحمد بعد از این فیلم مرده‌ای! برای اینکه دیگر نمی‌توانی بهتر از این فیلم بسازی!» پوراحمد می‌گوید: «من سعی خودم را می‌کنم اگر موفق نشدم انا لله و انا الیه راجعون و اگر موفق شدم که …»

سال‌ها بعد از شب یلدا، پوراحمد با فیلم اتوبوس شب، بار دیگر به آغوش گرم منتقدان و جوایز ریز و درشت جشن‌ها و جشنواره‌های داخلی بازگشت

به گفته پوراحمد: شب یلدا جزو معدود فیلم‌های خودم است که دوستش دارم و مردم هم دوستش دارند و شاید نشانه دوست داشتن این است که در تمام این ۱۰ سال مدام در شبکه نمایش خانگی تکثیر می‌شود و همچنان جزو پرفروش‌های این رسانه است

شب یلدا_کیومرث پور احمد_1380

بخشی از دیالوگ پایانی فیلم "طلا و مس" به همراه مناجات‌خوانی "استاد کریم‌خانی" با موسیقی آریا عظیمی‌نژاد

مناجاتِ، بِشوی اوراق اگر هم درس مایی

لبخند
آهنگ ساز: ابراهیم منصفی
خواننده: علی تاك
شیوه اجرا: اركستر

لبخند

انتظار کشیدن خیلی سخته؛ اصلاً یه جور امتحانه که صبر آدم رو محک می‌زنه. اما انتظار یه عزیز که ازش هیچ خبری نداری و اصلاً نمی‌دونی زنده‌‌ست یا نه، انتظار سخت‌تریه. این رو یه زن، مثل من، بهتر می‌فهمه.

روایت این فیلم تنها یکی از هزاران صبر و قرارِ وصف‌‌ناشدنیِ مادر ایرانیه و ما نمونه‌‌های بی‌‌شماری در فرهنگ و ادبیات دفاع‌مقدس داریم خانم نرگس آبیار، غیر از این فیلم، در کارنامه‌ی کاریشون فیلم‌های ارزشمند دیگه‌ای مثل «شبی که ماه کامل شد» و «نفس» رو هم دارن

انتظار سخته، خیلی سخت؛ اما جایی سخت‌تر می‌شه که در مقامِ مادر چشم‌انتظار پاره‌ی تنت باشی. نرگس آبیار در این اثر سینمایی انتظار مادری رو روایت می‌کنه که جگرگوشه‌‌ش زمان جنگ تحمیلی، در عملیات، مفقود شده و هیچ نشونه‌‌ای ازش نداره... صحبت از یه فیلم شایسته‌ی دفاع مقدسه. شیار ۱۴۳ تونست در سی‌ودومین جشنواره‌ی فیلم فجر نظر منتقدان و علاقه‌مندان به سینما رو جلب کنه

در قبال این مادران چه چیزی جز شرمساری میتونیم داشته باشیم! دستمریزاد به خانم آبیار

نویسنده: نرگس آبیار
راوی: شایسته تاجبخش
قالب: روایی
دسته‌بندی: رمان و داستان

نوع متن
اقتباسی
نوع تولید
تولید
قالب کتاب گویا
روایی
راوی
شایسته تاجبخش
ترجمه / اقتباس شنیداری
امیرسجاد دبیریان
تهیه‌کننده رادیویی
محمدشکری
سردبیر رادیویی
شاهین ملک زاده
صدابردار
راحله غفاری
ملیت
فارسی
بازیگران
مریلا زارعی , گلاره عباسی , جواد عزتی , سامان صفاری
سایر عوامل
ویراستار: فاطمه منشی‌‌پور
نوع مرجع
کتاب
منبع
ایرانصدا
کلمه کلیدی
فیلم بشنوید , جنگ تحمیلی , دفاع مقدس , رادیو , صلیب سرخ , خاكبرداری معدن
دسته بندی ها
رمان و داستان

شیار 143 _ در قبال این مادرانِ فداکارِ واقعی مام وطن چه چیزی جز شرمساری میتونیم داشته باشیم!ا

هیچ می‌دانی چرا چون موج در گریز از خویشتن پیوسته می‌کاهم؟ زان که بر این پرده تاریک، این خاموشی نزدیک آن‌چه می‌خواهم نمی‌بینم و آن‌چه می‌بینم نمی‌خواهم

Mohammad Hossein

Popular tracks