مثنوی

Sound of Life

AUTUMN LOVE

AUTUMN LOVE - Shayan Tajbakhsh

SUNSET OF THE SOUTH

SUNSET OF THE SOUTH - Shayan Tajbakhsh

SILVER MOON

SILVER MOON - Shayan Tajbakhsh

دلم برای باغچه می‌سوزد

کسی به فکر گل‌ها نیست
کسی به فکر ماهی‌ها نیست
کسی نمی‌خواهد
باور کند که باغچه دارد می‌میرد
که قلب باغچه در زیر آفتاب ورم کرده‌است
که ذهن باغچه دارد آرام‌آرام
از خاطرات سبز تهی می‌شود
و حس باغچه انگار
چیزی مجردست که در انزوای باغچه پوسیده‌ست.
حیاط خانه‌ی ما تنهاست
حیاط خانه‌ی ما
در انتظار بارش یک ابرِ ناشناس
خمیازه می‌کشد
و حوض خانه‌ی ما خالیست
ستاره‌های کوچکِ بی‌تجربه
از ارتفاع درختان به خاک می‌افتند
و از میان پنجره‌های پریده رنگ خانه‌ی ماهی‌ها
شب‌ها صدای سرفه می‌آید
حیاط خانه‌ی ما تنهاست.

پدر می‌گوید:
" از من گذشته‌ست
از من گذشته‌ست
من بار خودم را بردم
و کار خودم را کردم"
و در اتاقش، از صبح تا غروب،
یا شاهنامه می‌خواند
یا ناسخ التواریخ.
پدر به مادر می‌گوید:
لعنت به هر چه ماهی و هر چه مرغ
وقتی که من بمیرم دیگر
چه فرق می‌کند که باغچه باشد
یا باغچه نباشد
برای من حقوق تقاعد کافیست.

مادر تمام زندگیش
سجاده‌ایست گسترده
در آستانِ وحشتِ دوزخ
مادر همیشه در ته هر چیزی
دنبال جای پای معصیتی می‌گردد
و فکر می‌کند که باغچه را کفر یک گیاه
آلوده کرده‌است.
مادر تمام روز دعا می‌خواند
مادر گناهکار طبیعیست
و فوت می‌کند به تمام گل‌ها
و فوت می‌کند به تمام ماهی‌ها
و فوت می‌کند به خودش
مادر در انتظار ظهور است
و بخششی که نازل خواهد شد.
برادرم به باغچه می‌گوید قبرستان
برادرم به اغتشاش علف‌ها می‌خندد
و از جنازه‌های ماهی‌ها
که زیر پوست بیمار آب
به ذره‌های فاسد تبدیل می‌شوند
شماره برمی‌دارد
برادرم به فلسفه معتاد است
برادرم شفای باغچه را
در انهدام باغچه می‌داند.
او مست می‌کند
و مشت می‌زند به در و دیوار
و سعی می‌کند که بگوید
بسیار دردمند و خسته و مأیوس است
او ناامیدیش را هم
مثل شناسنامه و تقویم و دستمال و فندک و خودکارش
همراه خود به کوچه و بازار می‌برد
و ناامیدیش
آنقدر کوچک است که هر شب
در ازدحام میکده گم می‌شود.

و خواهرم که دوست گل‌ها بود
و حرف‌های ساده قلبش را
وقتی که مادر او را می‌زد
به جمع مهربان و ساکت آن‌ها می‌برد
و گاه‌گاه خانواده‌ی ماهی‌ها را
به آفتاب و شیرینی مهمان می‌کرد...
او خانه‌اش در آنسوی شهر است
او در میان خانه‌ی مصنوعیش
با ماهیانِ قرمزِ مصنوعیش
و در پناه عشق همسر مصنوعیش
و زیر شاخه‌های درختان سیب مصنوعی
آوازهای مصنوعی می‌خواند
و بچه‌های طبیعی می‌سازد
او
هر وقت که به دیدن ما می‌آید
و گوشه‌های دامنش از فقرِ باغچه آلوده می‌شود
حمام ادکلن می‌گیرد
او
هر وقت که به دیدن ما می‌آید
آبستن است.

حیاط خانه‌ی ما تنهاست
حیاط خانه‌ی ما تنهاست
تمام روز
از پشت در صدای تکه‌تکه‌شدن می‌آید
و منفجرشدن
همسایه‌های ما همه در خاک باغچه‌هاشان بجای گل
خمپاره و مسلسل می‌کارند
همسایه‌های ما همه بر روی حوض‌های کاشی‌شان
سرپوش می‌گذارند
و حوض‌های کاشی
بی آنکه خود بخواهند
انبارهای مخفی باروت‌اند
و بچه‌های کوچه‌ی ما کیف‌های مدرسه‌شان را
از بمب‌های کوچک پر کرده‌اند
حیاط خانه‌ی ما گیج است.

من از زمانی که قلب خود را گم کرده‌است می‌ترسم
من از تصور بیهودگی این همه دست
و از تجسم بیگانگی این همه صورت می‌ترسم
من مثل دانش‌آموزی
که درس هندسه‌اش را
دیوانه‌وار دوست می‌دارد تنها هستم
و فکر می‌کنم که باغچه را می‌شود به بیمارستان برد
من فکر می‌کنم...
من فکر می‌کنم...
من فکر می‌کنم...
و قلب باغچه در زیر آفتاب ورم کرده‌است
و ذهن باغچه دارد آرام‌آرام
از خاطرات سبز تهی می‌شود.

از مجموعه‌ی ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد(۱۳۴۲)

دلم برای باغچه می‌سوزد. شعر از فروغ فرخزاد

هزاران ترانه‌ی ماتم 

نه زبانی مبهم داشتم و نه تابستان را دوست داشتیم 
در کنار یک سبد انگور مانده بودیم 
می‌پنداشتیم در انتظار ورود قطاری به ایستگاه هستیم 
استغاثه‌ی پرندگان 
خاموشی آب و این هزاران ترانه‌ی ماتم
که تا به لب می‌رسیدند ما را فراموش 
می‌کردند و ما خاموش ساعت طبخ 
ناهار را از یکدیگر می‌پرسیدیم 
تسلی نبود 
ما سقوط دخترک را از طبقه‌ی هشتم ندیده بودیم 
امّا 
هنگامی که به زمین رسید صدای تصادم با علف‌های 
زرد و هرزه را بر سنگ‌فرش حیاط خلوت شنیدیم 
ساعت ده صبح بود-ساعت کوک داشت 
یا کوک نداشت چه تفاوت داشت 
دخترک 
پس از سقوط از جهان ما به سرعت 
فاصله گرفت 
اگر زنده مانده بود 
ما فقط قادر بودیم 
یک سیب پژمرده و یک خوشه‌ی له شده‌ی 
انگور را به دخترک بسپاریم.

#poetry

هزاران ترانه‌ی ماتم. شعر از احمدرضا احمدی

برنامه شیرازه در فصل جدید، به کتاب‌های تاثیرگذار قرن چهاردهم ایران می‌پردازد. سام فرزانه تهیه‌کننده این برنامه در این قسمت به بررسی مفاتیح الجنان پرداخته است. کتابی مشتمل بر دعاهای شیعه که در اوایل قرن چهاردهم شمسی نوشته و منتشر شد و خیلی زود به کتاب‌خانه‌های شیعیان ایران راه یافت.

شیرازه (۳): مفاتیح الجنان

شیرازه، پادکستی از بی‌بی‌سی فارسی، درباره کتاب است. این برنامه در سال ۱۴۰۱ کتاب‌های تأثیرگذار در قرن گذشته را بررسی می‌کند.

در این بخش، فرهنگ انگلیسی به فارسی حییم بررسی می‌شود. یکی از کتاب‌هایی که نسل‌های مختلفی از ایرانیان با آن انگلیسی آموختند و متونی را از این زبان به فارسی ترجمه کردند.

شیرازه (۵): فرهنگ حییم

شیرازه، پادکستی از بی‌بی‌سی فارسی، درباره کتاب است. این برنامه در سال ۱۴۰۱ کتاب‌های تأثیرگذار در قرن گذشته را بررسی می‌کند.‏

این بخش از شیرازه درباره "سیر حکمت در اروپا" نوشتۀ محمد‌علی فروغی است. ‏

شنوندۀ شیرازه باشید با اجرای سام فرزانه.‏

شیرازه (۶): سیر حکمت در اروپا

مثـنوي معـنوي  گفتار دکتر عبدالکريم سروش 1

مثـنوي معـنوي  گفتار  دکتر عبدالکريم سروش 2

مثـنوي معـنوي  گفتار  دکتر عبدالکريم سروش 13

برنامه رادیویی چشم‌انداز بامدادی بی‌بی‌سی فارسی، هر روز صبح از ساعت ۷ تا ۹ صبح به وقت تهران، از سایت فارسی بی‌بی‌سی، فرکانس‌های پخش ماهواره‌ای تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی، فرکانس رادیویی ۱۱۷۲۷ عمودی بر روی ماهواره هاتبرد، و نیز امواج کوتاه و متوسط رادیویی پخش می‌شود.

چشم‌انداز بامدادی ۳۰ مه ۲۰۲۲ / ۹ خرداد ۱۴۰۱

غزلی از مولوی با صدای دکتر عبدالکریم سروش

رَستَم از این بیت و غزل، ای شه و سلطان ازل

اين دلم باغست و چشمم ابروش	
ابر گريد باغ خندد شاد و خوش

ز ابر گریان شاخ سبز و تر شود
زانک شمع از گریه روشن‌تر شود

ز امر حق وابکوا کثيرا خوانده ای
چون سر بريان چه خندان مانده ای

دیده آ بر دیگران نوحه‌گری
مدتی بنشین و بر خود می‌گری

روشني خانه باشي هم چو شمع	
گر فرو پاشي تو هم چون شمع دمع

ز آتش دل و آب دیده نقل ساز
بوستان از ابر و خورشیدست باز

ذوق خنده ديده اي اي خيره خند	
ذوق گريه بين که هست آن کان قند

خنده ها در گريه ها آمد کتيم	
گنج در ويرانه ها جو اي سليم

ذوق در غمهاست پي گم کرده اند	
آب حيوان را به ظلمت برده اند

خویش را موزون و چست و سخته کن
ز آب دیده نان خود را پخته کن

زآن که آدم زان عتاب، از اشک رَست
 اشکِ تر باشد دَمِ توبه‌پرست

بهر گریه آمد آدم بر زمین
تا بود گریان و نالان و حزین

گر ز پشت آدمی وز صلب او
در طلب می‌باش هم در طلب او

ای خنک چشمی که آن گریان اوست
وی همایون دل که آن بریان اوست

آخر هر گریه آخر خنده‌ایست
مرد آخربین مبارک بنده‌ایست

هرکه آخر بین تر او مسعود تر
هرکه آخر بین تر او مطرود تر





دکتر عبدالکریم سروش - لُب لُبّاب - اين دلم باغست و چشمم ابروش

شعر: مولوی | صدا: احمد شاملو | موسیقی: فرهاد فخرالدینی | از آلبوم «غزلیات مولوی» - نشر ماهور - 1389 | نقاشی چهره: ضیاءالدین جاوید
*
در وصالت چرا بیاموزم
در فراقت چرا بیاموزم
یا تو با درد من بیامیزی
یا من از تو دوا بیاموزم
می گریزی ز من که نادانم
یا بیامیز یا بیاموزم
پیش از این ناز و خشم می کردم
تا من از تو جدا بیاموزم
چون خدا با تو است در شب و روز
بعد از این از خدا بیاموزم
در فراقت سزای خود دیدم
چون بدیدم سزا بیاموزم
خاک پای تو را به دست آرم
تا از او کیمیا بیاموزم
آفتاب تو را شوم ذره
معنی والضحی بیاموزم
کهربای تو را شوم کاهی
جذبه کهربا بیاموزم
از دو عالم دو دیده بردوزم
این من از مصطفی بیاموزم
سر مازاغ و ماطغی را من
جز از او از کجا بیاموزم
در هوایش طواف سازم تا
چون فلک در هوا بیاموزم
بند هستی فروگشادم تا
همچو مه بی‌قبا بیاموزم
همچو ماهی زره ز خود سازم
تا به بحر آشنا بیاموزم
همچو دل خون خورم که تا چون دل
سیر بی‌دست و پا بیاموزم
در وفا نیست کس تمام استاد
پس وفا از وفا بیاموزم
ختمش این شد که خوش لقای منی
از تو خوش خوش لقا بیاموزم

مثـنوي معـنوي گفتار دکتر عبدالکريم سروش 13

Md MK

Related tracks