دوتار خراسان

سنتی قدیمی فولکلور

💂🏻‍♀️💂🏻‍♂️ محلی 💂🏻‍♂️💂🏻‍♀️

دوتار

دو تار

دوتار و آواز موسیقی مقامی شرق خراسان به محوریت تربت‌جام و تایباد را در اینجا می‌شنوید

Dotar Torbat e Jam / دوتار تربت جام

آواز و دوتار تربت جام_قطعه آرزومند_به رویت آرزومندم کجایی_عزیز احمدی_غفور محمد زاده

This Song carries a sad story on a remote Land named Khurasan.

Goli

folk music khorasan khafcity
khalil sheikh

magham allah /khalil sheikh

نوایی - دوتار عثمان خوافی

Folk music khorasan

موسیقی مقامی شرق خراسان، دوتارنوازی دادمحمد غمخوار احمدی، مقام‌های مرغ‌سقا و الله

موسیقی شرق خراسان، دوتار استاد دادمحمّد غمخوار احمدی، مقام‌های مرغ‌سقّا و اللّه

موسیقی شرق خراسان، مقام اشترخجو، دوتار بینا نیکبخت دوتاری اصفهانی

دوتار، دوتار خراسان، موسیقی محلی ایران

ذوالفقار عسگری پور ـ دوتار، موسیقی تربت جام

جمشید پور عطایی
از خوانندگان خوش صدای تربت جام

افتاب به تیغ کوه

لم‌چغا نوعی لباس چوپانان که از نمد تهیه می شد
خواننده عباس ماندگار معروف به عباس گدار
گدار: گاودار. قوم کولی از شمال هند
گودار(گدار)های مازندران 
گدارها که در منابع تاریخی و محاورات مردم مازندران با نام‌های متفاوتی همچون گدار Godar ، گودار Gudar، گجر Gojar، گسار Gosar، خی کش ‌Xikes و برخی عناوین دیگر خوانده شده‌اند در محاورات درون قومی خود را چوله Cule می‌نامند.   
این قوم تیره ای از خنیاگرانند که در مقاطع مختلفی از تاریخ همراه با آهنگران، بازیگران و نجاران از شبه قاره هند به سرزمین ایران کوچانده شده‌اند.گدارها امروزه به عنوان اقلیتی غیررسمی در فرهنگ، آداب و رسوم و زبان مازندرانی مستحیل شده‌اند. جمعیت آنان بالغ بر سی هزار نفر است که عمدتا در روستاها و محلات حد فاصل شهرستان بهشهر تا گرگان متمرکز می‌باشند. گدارها به دلیل پیشنه‌ای دیرپا و مهارت در خنیاگری تاثیر قاطع و قابل ملاحظه‌ای در فرهنگ موسیقی منطقه به جای گذارده‌اند. قوم گدار توانسته‌اند به تدریج و با گذشت زمان بخشی از نغمات، الحان و دانسته‌های موسیقی قوم خود را به استادی با موسیقی مازندران تلفیق نمایند، از همین رو امروزه بسیاری از مقامات و ریزمقامات مازندرانی در بخش سازی و هم در قسمت آوازی، در مناطق شرقی مازندران، دارای نوعی حالات و لهجة انحصاری است که  از آنها به عنوان موسیقی گداری یاد می شود. 
آنها به دلیل استعداد ویژة قومی و سابقه در زمینة موسیقی موفق شده‌اند با فراگیری استادانة برخی از سازهای ترکمنی و خراسانی برای مردم این منطقه بیان تازه‌ای بیابند. از طریق هنرمندان گدار نوع ویژه‌ای از موسیقی در مناطق شرق مازندران موجود است که از موسیقی روایی و خنیایی پرقدمت مازندران الهام گرفته است، که این موسیقی با عنوان «موسیقی شرقی» شناخته می شود.  

موسیقی شرق مازندران امروزه از میاندرود ساری تا کوهپایه های طبری زبان  گرگان جریان دارد . این موسیقی علاوه بر موسیقی نواحی مرکزی و غربی مازندران با موسیقی کتولی ، ترکمنی و تا حدودی موسیقی خراسانی نیز ارتباط دارد. قوم گدار نقش عمده ای در تکوین و تکمیل این موسیقی ایفا کرده است . موسیقی شرق مازندران بر مبنای چند مقام اصلی شکل گرفته است که رایجترین آن مجموعه ی هرایی ( منظومه ی هرایی ) یا مجموعه ی چند مقام است که با عنوان هرایی متشکل شده است.
این منظومه که ریشه در موسیقی ترکمنی و موسیقی شمال خراسان دارد با تاثیرپذیری از برخی ویژ گیهای موسیقی کتولی که آن نیز آمیزه ای از چند فرهنگ موسیقاییست با دو سبک یا شیوه ی اصلی یعنی هرایی کتولی و هرایی قنبر آبادی اجرا می شود. این منظومه دارای شاخه های متعدد و تعداد قابل توجهی ریز مقام و ترانه است. سبک هرایی قنبر آبادی بیشتر مربوط به نوازندگان گدار و شیوه ی هرایی کتولی بیشتر متاثراز نوازندگان غیر گداراست.
موسیقی امروز شرق مازندران حاصل روایت های استادان گدار و غیر گدار است. علاوه بر منظومه ی مفصل هرایی می توان ازکتول ، مسکین ، طالبا،  کنار شهری ها و... نام برد ، که از مهمترین آهنگ های این منطقه محسوب می شود.  لاره ، توتون جاری ، نیره جان ، نرگس بانو ، عمی دترجان و... از آهنگ ها وریز مقام های این منطقه اند . امیری ، حقانی ، نجما اگر چه مربوط به نواحی مرکزی مازندران هستند اما در شرق مازندران نیز رواج دارند .
عنوان هرایی ارتباط این مجموعه را با مقام « هرای » در شمال خراسان و  شیوه ی اجرایی ، ارتباط آن را با موسیقی ترکمنی تا حدودی روشن می کند . دراین نقل وانتقال که از صافی موسیقی منطقه ی کتول نیز گذشته است تاثیر موسیقی کتولی را بر این منظومه تا اندازه ای می توان مشاهده نمود ، مرحله ی نهایی این تکوین و تکامل با انطباق این منظومه با ویژگی های موسیقی شرق مازندران پایان می گیرد .
حاصل این آمیختگی پیدایش منظومه ای زیبا و مهم است که با فاصله گیری درست از موسیقی شمال شرق خراسان و موسیقی ترکمنی به بیان ویژه ای در موسیقی شرق مازندران دست یافته است و امروزه مقام مازندرانی به شمارمی رود .از هنرمندان مشهور این سبک میتوان به قدر کتولی و  نظام شکارچیان و رمضان شکارچیان (ارزمون)و خان عمو عشقی و تقی کتولی و اصغر کتولی اشاره کرد. به جز هنرمندان گدار، هنرمندان دیگری مانند محمد رضا اسحقی و حاج محمد حسین خلیلی و سید علی اصغرجویباری ( هاشمی ) نیز در پرورش موسیقی شرق مازندران سهم داشته اند .
هنرمندان قوم گدار علاوه بر نقش مهمی که در تکوین و تکامل موسیقی شرق مازندران داشته اند روایت گر شیوه ای منحصر به فرد در موسیقی شرق مازندران نیز بوده اند که ما آن را ( روایت های گداری از موسیقی شرق مازندران ) می نامیم. گدارها تیره ای از خنیا گران هندی الاصل هستند که در برخی از نقاط مازندران بویژه نواحی شرق این استان پراکنده اند . ظاهرا مهاجرت و استقرار این قوم در مازندران در دوره های مختلف تاریخی شکل گرفته است . منابع تاریخی بر سه چیز یعنی هندی الاصل بودن آنها ، کوچ اجباری و خنیا گری آنان اتفاق نظر دارند .
گدارها امروزه به عنوان اقلیت غیر رسمی و ادغام یافته در فرهنگ مازندران   می باشند که جمعیتی بالغ بر 30 هزار نفر را شامل می شوند که عمدتا در روستاهای حد فاصل بهشهر وگرگان تا فاضل آباد کتول گرد آمده اند .    
گدارها به دلیل نوع پیشه و مهارت در خنیا گری تاثیر قاطعی بر موسیقی شرق مازندران به جا گذاشته اند مثل : انتقال برخی از ویژگی های موسیقی ترکمن صحرای شمال خراسان و منطقه ی کتول به نواحی شرق مازندران ، انتقال برخی از سازها مانند دوتار و کمانچه از موسیقی ترکمنی و شمال خراسان به نواحی شرق مازندران ، انتقال ویژگی های موسیقی برخی از قوم های دیگر و نیز برخی ازسازها مانند تمبک و دایره به نواحی شرق مازندران . تاثیر زیبا شناسی قوم گدار بر موسیقی مازندران و همچنین حفظ بسیاری از ویژگی های اصلی موسیقی شرق مازندران می باشد. اجرای تحریرهای لبی یکی از ویژگی ها و روایت های گداری است ، در واقع هر خواننده ای که تحریرها را با لب اجرا نماید می توان گفت که گداری است. سازهای متداول در موسیقی شرق مازندران عبارت اند از : کمانچه ، دوتار ، سرنا ، دهیل ( دهل ) ، تمبک و دایره .
کمانچه از مهمترین سازهای این منطقه است و از عمده ترین سازها در همراهی با آواز به شمار می آید. بیشتر نوازندگان کمانچه در شرق مازندران از طایفه ی گدار بوده و شیوه ی کمانچه نوازی گدارها تا حدود زیادی تاثیر گذار وتاثیر پذیر در مناطق هم جوار شرق مازندران بوده است.

منبع: http://zingari.blogfa.com/post/92

بنال بلبل- مازندرانی (عباس ماندگار) دو تار

الله مدد الله مدد یا احمد جامی مدد
یا پیر جیلانی مدد یا ژنده پیل یا شیخ جام
از مسجد نور آمدم
دل خسته رنجور آمدم
با دیده ی کور آمدم
الله مدد الله مدد یا احمد جامی مدد
تربت بود مقام تو
از عرش آمد نام تو
مردم همه غلام تو
یا احمد جامی مدد
گلدسته‌های روبرو
مردم همه در آرزو
احمد بکن تو گفتگو
یا ژنده پیل یا شیخ جام
نوبر درخت پسته‌ای
بالای سر گلدسته‌ای
مهرت به دل‌ها بسته‌ای
الله مدد الله مدد یا احمد جامی مدد
احمد به تربت آمده
از روی شفقت آمده
مردم به خدمت آمده
یا احمد جامی مدد
من عاشق روی توام
من بنده‌ی هندوی توام
اندر تکاپوی توام
یا ژنده پیل یا شیخ جام
هستم ز جان و دل غلام
یا احمد جامی مدد ما را نگه‌داری ز بد

الله مدد-دوتار و آواز غلامعلی پورعطایی

www.radionavahi.com

خانگل مصرزاده ـ آواز کرمانجی الله مزار

مقام های سازی تربت جام
نظر محمد سلیمانی

مقامِ الله

My collage 28th of June
(Olafur, Shamlou,Chamamyan collage)

چه بی تابانه می خواهمت
ای دوریت آزمون تلخ زنده بگوری 

چه بی تابانه تو را طلب می کنم
بر پشت سمندی
گویی
نوزین
که قرارش نیست.

و فاصله
تجربه یی بیهوده است

بوی پیرهنت
این جا
و اکنون
کوه ها در فاصله
سردند
دست
در کوچه و بستر
حضور مأنوس دست تو را می جوید

و به راه اندیشیدن
یأس را
رج می زند

بی نجوای انگشتانت
فقط.

و جهان از هر سلامی خالی است

بی‌ نجوای انگشتانت فقط

مقام آلاآیش نوازنده کرم کریمی  دوتار شمال خراسان

تک‌نوازی  دوتار و آواز استاد «غلامعلی پورعطایی» با عنوان «از من چرا رنجیده‌ای» از آلبوم (نوایی) آن دگر 2

آن دگر 2

از من چرا رنجیده‌ای (ماه عالم‌سوز) - تک‌نوازی دوتار و آواز استاد غلامعلی پورعطایی

مقام الله‌مدد یکی از مقام‌های کهن موسیقی شرق خراسان به محوریت کنونی تربت‌جام است. اجرای استاد حاجی مرادعلی سالار احمدی یکی از اجراهای استادانه و بی تکرار از این مقام است

موسیقی شرق خراسان، مقام الله‌مدد، آواز استاد حاجی مرادعلی سالار احمدی

The Dotar of east of Khorasan

موسیقی شرق خراسان، مقام چاربیتی کوچه‌باغی، دوتار استاد پیمان غمخوار احمدی

torbatjam.com

موسیقی شرق خراسان، مقام نوایی، تک‌نوازی دوتار استاد نظرمحمد سلیمانی












آخ مي جانه ي ياري دگوده بو قباي گالشي **** تو تن يار من يه قباي گالشي ( محلي) بود 

امره به جور بنه بو زحمت بكشي ( آها بگو ) **** به ما احترام كرد ( بازم بخون) 

مي چل چرانه (2 ) **** امروز روز خوش منه 

امشو شمي خونه ور شيريني خورانه **** امشب خونه شما بله برونه 

ده گوته منم ؛ شو خوته منم **** ديگه نميتونم بگم ؛ از بس كه شوق دارم شب نميتونم بخوابم 

آفتابه او سنگينه جور گيته منم **** آب آفتابه سنگينه ؛ نميتونم بلند كنم ببرم براي مراسم (به دليل اينكه خوشحالم و دستپاچه ) 

چندي مو پوس وا بكنم اي پرتغاله **** چقدر من بايد پوست بكنم اين پرتغال رو (مثلا داره تو مراسم بله برون زحمت ميكشه ) 

چندي نگه وا بكنم بلندي براره **** چقدر من خونه يار رو نگاه بكنم 

بلندي برار دگوده بو مي دل كاره **** لباس بلند و زيبايي كه خودش بافته بود پويشده بود ؛ باب سليقه من بود 

امروز نشاس وا بكنيم فردا دوباره **** كنايه از اينه : يعني بهار اومده موقع نشاء برنجه و فردا هم علف هاي هرزش رو بكنيم ( كنايه از دير بودن مراسم عروسيست ) 

مي چيني كاساي (2) **** يه كاسه ي چيني تو دستش بود داشت آب مي خورد 

قربان بشوم لاكوي تي چار برا ساي **** قربون قد و قامت عروس بشم من

Zacon - Aha boogo

Shah Yuli
Composer: Hamid Khezri
Album: Le dotar du Khorassan
Year: 2000


Hamid Khezri - Shah Yuli (شاه یولی - دوتار)

نادر یولی ، موسیقی شمال خراسان ، دوتار

استاد غلامعلی پورعطایی - یا هو زنم

Gholamali Poor Attaei - Ya Hoo Zanam

استاد ولی رحیمی در سال 1311 در روستای آزادگان در 65 کیلومتری شهرستان بجنورد مرکز استان خراسان شمالی دیده به جهان گشود. از 10 سالگی نزد پدرش
«رحیم عاشق» نوازندگی را شروع کرد و پس از چندی که سایه پرمهر پدر از سرش کم شد عمویش «رضاقلی» در کنار برخی بزرگان دیگر وجود پرگوهر او را با کمانچه درهم آمیختند.
استاد در مسیر موسیقی مشقت های فراوانی را به جان خرید زیرا که شانه های نحیف و دل پر دردش میراث دار ملودی ها و روایت های اصیل و پر غبار فرهنگ کهن منطقه بود. «ولی عاشق» نیز همچون بسیاری ازنوازندگان حرفه ای ، سازش را در هیچ شرایطی از دست نداد همواره عاشقانه می خواند و عاشقانه می نواخت تا این که بر حسب شرایط ، دورانی در آن روستا سازها را می شکنند ،اما قلب پاک ولی با ندای کمانچه اش می تپید بنابراین یکی از کمانچه های میراثی اش را در لابلای کاه های کاهدان و و دیگری را لابلای اجناسی که در پستو خانه داشت نهان میکند تا زمان نواختنش فرا برسد.
مهارت او در نوازندگی باعث شد تا کیهان کلهر به دیارش سفر کرده و مدت ها در خانه اش بماند تا بتواند از تکنیک های نوازندگی او بهره لازم را ببرد.
از دیگر افتخارات این بزرگ مرد اخلاق و هنر می توان به موارد زیر اشاره کرد: کسب دیپلم افتخار از جشنواره از جشنواره گروهی موسیقی در پاریس، شرکت در همایش چهره های ماندگار 1382، مقام نخست جشنواره موسیقی فجر 1385، کسب مقام نخست نوازندگی کمانچه ایران 1385، کسب مقام نخست در بین 460 نوازنده برتر در اراک و کسب مقام های دیگر در جشنوارهای ملی.
اما گلچین روزگار این بار هم فرهنگ را مجال نداد و «ولی عاشق» در 12 بهمن 1388 در خانه ساده و حقیرانه خود در شهر آشخانه غریبانه کوچید و ما تدفین بخشی از میراث فرهنگ*مان را نظاره کردیم. یادش گرامی.

Ellah Mezar -- الله مزار -  - ولی رحیمی - موسیقی شمال خراسان

- Leyli O Leylâne موسیقی شمال خراسان

Pallett - mosallas

مگري مگري
موسيقي كرمانجي شمال خراسان
دوتار و آواز:زنده ياد بخشي سهراب محمدي

sohrab mohammadi سهراب محمدي

«از آلبوم «شب، سکوت، کویر

دوتار نوازی» ــ حاج قربان سلیمانی»

موسیقی مقامی سرحد شرق خراسان به محوریت تربت‌جام و تایباد


موسیقی شرق خراسان، دوتار استاد دادمحمّد غمخوار احمدی، مقام‌های مرغ‌سقّا و اللّه

Sarhad e Khorasan