شعرخوانی

بیش از اینها ، آه ، آری
بیش از اینها میتوان خاموش ماند

عروسک کوکی - شعر و صدای فروغ فرخزاد

عشق را ای کاش زبان سخن بود / احمد شاملو

در آوارِ خونینِ گرگ ومیش 
دیگرگونه مردی آنک، 
که خاک را سبز می خواست 
و عشق را شایسته ی زیباترینِ زنان 

که این اش 
به نظر 
هدیّتی نه چنان کم بها بود 
که خاک و سنگ را بشاید. 

چه مردی! چه مردی! 
که می گفت 
قلب را شایسته تر آن 
که به هفت شمشیرِ عشق 
در خون نشیند 
و گلو را بایسته تر آن 
که زیباترینِ نام ها را  بگوید. 

شیرآهن کوه مردی از اینگونه عاشق 
میدانِ خونینِ سرنوشت 
به پاشنه ی آشیل درنوشت. 
رویینه تنی 
که رازِ مرگش 
اندوهِ عشق و غمِ تنهایی بود. 

« آه، اسفندیارِ مغموم! 
تو را آن به که چشم 
فروپوشیده باشی!» 

« آیا نه 
یکی نه 
بسنده بود 
که سرنوشتِ مرا بسازد؟ 

من تنها فریاد زدم نه! 
من از فرورفتن تن زدم. 

صدایی بودم من 
شکلی میانِ اشکال ، 
و معنایی یافتم. 

من بودم 
و شدم، 
نه زانگونه که غنچه یی گُلی 
یا ریشه یی که جوانه یی
یا یکی دانه که جنگلی 

راست بدانگونه 
که عامی مردی شهیدی؛ 
تا آسمان بر او نماز بَرَد. 

من بی نوا بند گکی سربراه نبودم 
و راهِ بهشتِ مینوی من 
بُز روِ طوع و خاکساری نبود: 

مرا دیگرگونه خدایی می بایست 
شایسته ی آفرینه یی 
که نواله ی ناگزیر را 
گردن کج نمی کند. 

و خدایی دیگرگونه آفریدم». 

دریغا شیرآهن کوه مردا 
که تو بودی، 
و کوهوار پیش از آن که به خاک افتی 
نستوه و استوار مُرده بودی. 

اما نه خدا و نه شیطان 
سرنوشتِ تو را 
بُتی رقم زد 
که دیگران می پرستیدند. 
بُتی که 
دیگران اش می پرستیدند. 


احمد شاملو - سرود ابراهیم در آتش - فریدون شهبازیان

شعر سهراب با صدای فروغ فرخزاد

با یاد نیما
سرایندۀ «آی آدم‌ها»

ما، همان جمع پراکنده . . .

موج، می آمد، چون کوه و به ساحل می خورد ! 
از دل تیره امواج بلند آوا، 
که غریقی را در خویش فرو می برد، 
و غریوش را با مشت فرو می کشت، 
نعره ای خسته و خونین ، بشریت را، 
به کمک می طلبید : 
 " آی آدمها " 
" آی آدمها " 

ما شنیدیم و به یاری نشتابیدیم ! 
به خیالی که قضا، 
به گمانی که قدر، بر سر آن خسته ، گذاری بکند ! 
 دستی از غیب برون آید و کاری بکند 
هیچ یک حتی از جای نجنبیدیم ! 
آستین ها را بالا نزدیم 
دست آن غرقه در امواج بلا را نگرفتیم، 
تا از آن مهلکه، شاید برهانیمش، 
به کناری برسانیمش! ... 

موج، می آمد، چون کوه و به ساحل می ریخت . 
با غریوی، 
که به خاموشی می پیوست . 
با غریقی که در آن ورطه، به کف ها، به هوا 
چنگ می زد، می آویخت ... 

ما نمیدانستیم 
این که در چنبر گرداب، گرفتار شده است ، 
این نگونبخت که اینگونه نگونسار شده است ، 
این منم، 
این تو، 
آن همسایه، 
آن انسان! 
این مائیم ! 

ما، 
همان جمع پراکنده، 
همان تنها، 
آن تنها هائیم ! 

همه خاموش نشستیم و تماشا کردیم . 
آن صدا، اما خاموش نشد . 
" آی آدمها " 
" آی آدمها "  
آن صدا، هرگز خاموش نخواهد شد ، 
آن صدا، در همه جا دائم، در پرواز است ! 
تا به دنیا دلی از هول ستم می لرزد، 
خاطری آشفته ست، 
دیده ای گریان است، 
هر کجا دست نیاز بشری هست دراز؛ 
آن صدا در همه آفاق طنین انداز ست . 

آه، اگر با دل وجان، گوش کنیم، 
آه اگر وسوسه نان را، یک لحظه فراموش کنیم، 
" آی آدمها " را 
در همه جا می شنویم . 

در پی آن همه خون، که بر این خاک چکید، 
ننگ مان باد این جان ! 
شرم مان باد این نان ! 
ما نشستیم و تماشا کردیم ! 

در شب تار جهان 
در گذرکاهی، تا این حد ظلمانی و توفانی ! 
در دل این همه آشوب و پریشانی 
این از پای فرو می افتد، 
این که بردار نگونسار شده ست، 
این که با مرگ درافتاده است، 
این هزاران وهزاران که فرو افتادند؛ 
این منم، 
این تو، 
آن همسایه ! 
آن انسان، 
این مائیم . 

ما، 
همان جمع پراکنده، همان تنها، 
آن تنها هائیم ! 

این همه موج بلا در همه جا می بینیم، 
" آی آدمها " را می شنویم، 
نیک می دانیم، 
دستی از غیب نخواهد آمد 
هیچیک حتی یکبار نمی گوئیم 
با ستمکاری نادانی، اینگونه مدارا نکنیم 
آستین ها را بالا بزنیم 
دست در دست هم از پهنه آفاق برانیمش 
مهربانی را، 
دانائی را، 
بر بلندای جهان، 
بنشانیمش ... ! 

آی آدم ها! 
موج می آید ...


Fereydun Moshiri - Ma Haman Jam`e Parakandeh

AHMAD SHAMLOU / احمد شاملو . کیفر

خوانده شده در تئاتر خشکسالی و دروغ

ریتا و تفنگ - شعر محمود درویش با صدای علی سرابی

موسیقی از فریدون شهبازیان

آسمانش را گرفته تنگ در آغوش
ابر با آن پوستين سرد نمناكش.
باغ بي برگي، روز و شب تنهاست،
با سكوت پاك غمناكش.

ساز او باران ، سرودش باد
جامه‌اش شولاي عرياني ست
ور جز اينش جامه‌اي بايد،
بافته بس شعله‌ي زر تار پودش باد.

گو برويد يا نرويد هر چه در هر جا كه خواهد يا نمي‌خواهد،
باغبان و رهگذاري نيست.
باغ نوميدان،
چشم در راه بهاري نيست.

گر ز چشمش پرتوِ گرمي نمي‌تابد،
ور به رويش برگِ لبخندي نمي‌رويد؛
باغ بي برگي كه مي گويد كه زيبا نيست؟
داستان ازميوه‌هاي سر به گردون‌سايِ اينك خفته درتابوت پست خاك مي‌گويد.

باغ بي برگي
خنده اش خوني است اشك آميز.
در آن
جاودان بر اسبِ يال افشانِ زردش مي‌چمد 
پادشاه فصل ها، پاييز.

باغ بی برگی - شعر و صدای مهدی اخوان ثالث

به باغ همسفران - شعر سهراب سپهری - صدای خسرو شکیبایی

یاد آر ز شمع مرده یاد آر - شعر علی‌اکبر دهخدا - صدای ایرج گرگین - تار از محمدرضا لطفی

یاد آر ز شمع مرده یاد آر - شعر علی‌اکبر دهخدا - صدای ایرج گرگین

-------
چه رفته است بر تو، بر ما،
چرا چنین شده‌ای؟
آه که عشق ما طنابی است خشن
که ما را به هم گره می‌زند
با نشانۀ زخمی بر تن‌مان،
هرگاه که سرِ رها شدن داشته باشیم
از این زخم،
سر جدا شدن از هم،
گرهی دیگر بر ما می‌زند
با زخمی دیگر و آتشی دیگر.
چرا چنین شده‌ای؟
تو را که می‌نگرم جز دو چشم
چون چشم همگان چیزی نمی‌بینم،
دهانی را که، زیباتر از هر دهانی، بوسیده‌ام
در میان هزاران دهان دیگر گم می‌بینم
و تنت را که می‌بینم چون تمامی تن‌ها
که بی‌هیچ خاطره‌ئی از من جدا شدند.
چه تهی می‌گذشتی از میان جهان
چون سبوئی گندم رنگ
بی‌هیچ هوائی، صدائی، رنگی!
بیهوده در تو می‌جستم
ژرفائی برای بازوانم
که چنین بی‌درنگ زمین را می‌کاوند:
و در زیر پوست تو، زیر چشمان تو،
چیزی نیست،
در زیر سینه‌هایت
جریانی بلورین
بی‌اینکه بداند چرا می‌لغزد و نغمه سر می‌دهد.
چرا، چرا، چرا،
عشق من، چرا؟
---------------
ترجمه : احمد پوری

دکلمه شعر‌ "عشق" از پابلو نرودا

هوا را از من بگیر، خنده ات را نه!

هوا را از من بگیر خنده‌ات را نه!
نان را از من بگیر، اگر می‌خواهی
هوا را از من بگیر، اما
خنده‌ات را نه


 گل سرخ را از من بگیر
سوسنی را که می‌کاری
آبی را که به ناگاه
در شادی تو سرریز می‌کند

موجی ناگهانی از نقره را
که در تو می‌زاید
از پس نبردی سخت باز می‌گردم
با چشمانی خسته

که دنیا را دیده است
بی هیچ دگرگونی
اما خنده‌ات که رها می‌شود
و پروازکنان در آسمان مرا می‌جوید

تمامی درهای زندگی را
به رویم می‌گشاید
عشق من، خنده تو
در تاریکترین لحظه‌ها می‌شکند

و اگر دیدی، به ناگاه
خون من بر سنگفرش خیابان جاری است
بخند، زیرا خنده تو
برای دستان من 
شمشیری است آخته

خنده تو، در پاییز
در کناره دریا
موج کف‌آلوده‌اش را
باید برافروزد،

و در بهاران، عشق من
خنده ات را می‌خواهم
چون گلی که در انتظارش بودم 

بخند بر شب
بر روز، بر ماه
بخند بر پیچاپیچ خیابان‌های جزیره،
بر این پسر بچه کمرو
که دوستت دارد

اما آنگاه که چشم می‌گشایم و می‌بندم،
آنگاه که پاهایم می‌روند و باز می‌گردند

نان را، هوا را
روشنی را، بهار را
از من بگیر
اما خنده‌ات را هرگز!
تا چشم از دنیا نبندم

ترجمه احمد پوری

شعر "هوا را از من بگیر، خنده ات را نه!" پابلو نرودا

چاه
---------------------------
گاه و بیگاه فرو می شو

در چاه خاموشی ات،

در ژرفای خشم پر غرورت،

و چون باز می گردی

نمی توانی حتی اندکی

از انچه در آنجا یافته ای

با خود بیاوری.

عشق من، در چاه بسته ات

چه می یابی؟

خزه ی دریایی،مانداب، صخره؟

با چشمانی بسته چه می بینی،

زخم ها و تلخی ها را؟

زیبای من، در چاهی که هستی

آنچه را که در بلندی ها برایت کنار گذاشته ام

نخواهی دید.

دسته ای یاس شبنم زده را،

بوسه ای ژرف تر از چاهت را.

از من وحشت نکن،

بار دیگر در ژرفای کینه ات ننشین.

واژه هایم را که برای آزار تو می آیند

در مشت بگیر و از پنجره رهایشان کن.

آن ها باز می گردند برای آزار من

بی اینکه تو رهنمونشان باشی

آن ها سلاح را از لحظه ای درشتخویانه گرفته اند

که اینک رد سینه ام خاموش شده است.

اگر دهانم سر آزارت دارد

تو لبخند بزن.

من چوپانی نیستم نرم خو، آنگونه که رد افسانه،

اما جنگلبانی ام

که زمین را ، باد را و کوهها را

با تو قسمت می کند.

دوستم داشته باش، لبخند بزن

یاریم کن تا خوب باشم.

در درون من زخم بر خود مزن، سودی ندارد،

با زخمی که بر من می زنی خود را زخمی نکن.

ترجمه احمد پوری

شعر "چاه" پابلو نرودا

 آی آدم ها
 نیما یوشیج
  با صدای احمد شاملو

آی آدم ها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید
یک نفر در آب دارد می سپارد جان
یک نفر دارد که دست و پای دائم می زند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که می دانید
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن
آن زمان که پیش خود بیهوده پندارید
که گرفتستید دست ناتوانی را
تا توانایی بهتر را پدید آرید
آن زمان که تنگ می بندید
بر کمرهاتان کمربند

در چه هنگامی بگویم من
یک نفر در آب دارد می کند بیهوده جان قربان
آی آدمها که بر ساحل بساط دلگشا دارید
نان به سفره جامه تان بر تن
یک نفر در آب می خواند شما را
موج سنگین را به دست خسته می کوبد
باز می دارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایه هاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده در گود کبود و هر زمان بی تابیش افزون
می کند زین آبها بیرون گاه سر گه پا
آی آدم ها که روی ساحل آرام ، در کار تماشائید !
موج می کوبد به روی ساحل خاموش
پخش می گردد چنان مستی به جای افتاده ، بس مدهوش
می رود نعره زنان. وین بانگ باز از دور می آید :
 آی آدم ها .. 

و صدای باد هر دم دلگزاتر
در صدای باد بانگ او رساتر
از میان آبهای دور یا نزدیک
باز در گوش این نداها
 آی آدم ها

آی آدمها

رضا براهني- اسماعيل

چیدن سپیده دم از مارگوت بیگل، با ترجمه و صدای شاملو

ahmad shamlou . shabgir /احمد شاملو،  شبگیر

احمد شاملو - خواب وجین گر


چه بی تابانه می خواهمت

ای دوریت آزمون تلخ زنده به گوری!


چه بی تابانه تو را طلب می کنم!


بر پشت سمندی


گویی، نو زین


که قرارش نیست


و فاصله


تجربه ئی بیهوده ست


بوی پیرهنت


این جا، واکنون...


کوه ها در فاصله


سردند


دست، در کوچه و بستر


حضور مانوس دست تو را می جوید


و به راه اندیشیدن


یاس را، رج می زند


بی نجوای انگشتانت


فقط...


و جهان از هر سلامی خالی است

احمد شاملو/  ‏چه بی تابانه می خواهمت /  ای دوریت آزمون تلخ زنده به گوری

اشک رازیست - لبخند رازیست - عشق رازیست
اشک آن شب لبخند عشقم بود
قصه نیستم که بگویی - نغمه نیستم که بخوانی
صدا نیستم که بشنوی
یا چیزی چنان که ببینی - یا چیزی چنان که بدانی
من درد مشترکم مرا فریاد کن
درخت با جنگل سخن میگوید - علف با صحرا - ستاره با کهکشان
و من با تو سخن میگویم
نامت را به من بگو - دستت را به من بده
حرفت را به من بگو - قلبت را به من بده
من ریشه های تو را دریافته ام
با لبانت برای همه لبها سخن گفته ام
و دستهایت با دستان من آشناست
در خلوت روشن با تو گریسته ام برای خاطر زندگان
و در گورستان تاریک با تو خوانده ام زیباترین سرودها را
زیرا که مردگان این سال عاشقترین زندگان بوده اند
دستت را به من بده - دستهای تو با من آشناست
ای دیریافته با تو سخن میگویم
بسان ابر که با توفان - بسان علف که با صحرا
بسان باران که با دریا - بسان پرنده که با بهار
بسان درخت که با جنگل سخن میگوید
زیرا که من ریشه های تو را دریافته ام
زیرا که صدای من با صدای تو آشناست

شعرخوانی

shirin_chocolate