19 Temmuz 2023’te Hicri Yılbaşı’nı, 1445’i kutladık. Kutladık mı? İdrak ettik. Ettik mi?
Felsefe ikinci sınıf öğrencisi idim. Merhum Nihat Keklik’in, derslerine dışardan katılan “misafir” ile zaman üzerine
yaptıkları “düşünme temrini”nden kulağıma çarpan cümlelerle sarsılmıştım. Tartışmanın başını ve sonunu hatırlamıyorum.
Aklımda sadece Prof. Dr. Nihat Keklik’in “O halde zamanın mahlûk olduğuna dair vereceğimiz misaller üzerinden gidelim”
cümlesi kaldı. Zamanın mahlûk oluşunu ayn el yakîn olarak kavrayabilmek için çok uğraştım, lakin bir arpa boyu yol
gidemedim.
Zamanın mahlûk oluşu ile açılan dosya “zamanın sömürgeleştirilmesi” ile devam etti. Değerli arkadaşım Nazife
Şişman ile Zygmunt Bauman okumaları yaparken rastladığımız “zamanın sömürgeleştirilmesi” kavramını, değişik
vesilelerle kendi zaman idrakimizdeki değişim üzerinden görmeye çalıştık.
Aşağıda okuyacağınız satırlar on beş yıl öncesinden, telefon tellerinde kayıtlı kalan bir “gün izi.” “Hangi zamanı
yaşıyorsun?” diye sorduğum soru ile başlıyor. Zamanı idrak edebilmek kaygısıyla yaptığımız “sonu gelmemiş” bir sohbet...
Dikkatinize sunduğum bu sohbetin on beş yıl öncesine ait olduğunu bilhassa vurgulamak isterim.
F. B.: Hangi zamanı yaşıyoruz?
N.Ş.: Tabiatın döngüsüne uygun bir zamanı yaşadığım günler çok gerilerde kaldı. Çocukluğumda güneş saati
hakimdi. Akşam olunca “Evli evine, köylü köyüne, evi olmayan sıçan deliğine” tekerlemeleri eşliğinde evlerimize girer;
dedem yatsı namazından geldiğinde de yatmış olurduk. Sabah evdeki büyüklerin üzerine güneş doğmazdı. Biz çocuklara
belki biraz daha müsamahakâr davranılırdı. Güneşin yüzümüzü hafiften okşamaya başlamasıyla kalkardık.
Biz büyüdük ve hızlandı dünya. Önce okulla birlikte saat zamanı hâkim olmaya başladı hayatımıza. Ardından
televizyon saati belirlemeye başladı yatış zamanını. Bugün benim zamanı örgütleyişimde hem saat zamanı hâkim hem de
ibadetleri tayin eden güneş saati. Kış aylarında bu ikisi çoğu zaman örtüşüyor. En azından sabahları. Namaza kalkışla
okula ve işe gidiş saatleri aynı zamana denk geldiği için gün başlarken bir zorluk yaşanmıyor.
Ama yaz aylarında ne saat zamanı ne güneş zamanı hâkim olabiliyor genelde zamana. Açık pencerelerden ve
balkonlardan gelen sesler geceyi gece gibi yaşamanıza izin vermiyor. Eğlencenin ve televizyonun zamanı her şeye hâkim
oluyor. Siz dışında olsanız bile nüfuzunu engelleyemiyorsunuz.

Fatma Barbarosoğlu - Hangi zamanı yaşıyoruz?

Farklı bağlamlar ve süreçlerde ortaya çıksa da tüketici ve seçmen demokratik alışverişin sadık müşterileridirler.
Tercih ve değerler üzerinden aynı kümede buluşabilen tüketici ve seçmenler, bugün kişisel değer, ideoloji ve
ihtiyaçları doğrultusunda beklentilere yön verebiliyorlar. İsrail’in zulmü karşısında boykot kararlığı gösterirken kişisel
değer ve dürtülerini en önemlisi vicdanlarını görmezden gelmiyorlar.
Tüketici ve seçmeni ortak paydada birleştiren bir diğer husus ise toplumdaki tüm bireylerle etkileşim içinde
bulunmaları. Örneğin Murat Kurum’un sizde bıraktığı olumlu izlenimi çevrenizle paylaşırken de zulme karşı
Galata’da biraraya gelirken de aynı düşünce ve duygu seli ile etkileşime girebiliyor, en önemlisi aynı bilinç etrafında
birleşebiliyoruz.
Tüketici iken bilinçli tüketimin nasıl hayati bir öneme sahip olduğunu biliyorsak, seçmen iken de bilinçli bir
tercihin dönüşümün ve istikrarın anahtarı olduğunu o derece biliyoruz.
ORTAK PAYDA: GÜVEN
Güven ve itibar, tüketici ve seçmenin en kritik ortak paydası. Tüketici bugün ekonomi politikalarına duymuş olduğu
güven çerçevesinde oy kullanma davranışına şekil veriyor. Rasyonel mi yoksa partizan bir şekilde mi oy kullanacak,
karşısındaki partiye ya da adaya ödül mü yoksa ceza mı verecek bunda karar kılabiliyor. Balıkesir’de Balbucks’da
kahvesini yudumlarken de Kocaeli’de Ormanya’da derin bir nefes alırken de, İstanbul’un her sokağında “çoğu
bitti azı kaldı” dizelerini mırıldanırken de.
Bu noktada tüketici ve seçmeni buluşturan en önemli gösterge “Tüketici Güven Endeksi”. Tüketici eğilimine ilişkin,
gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimleri başta olmak üzere pek çok değerlendirmeyi kapsayan ve
seçmen davranışı hakkında ipucu veren kritik bir gösterge. Göstergenin 100’ün üzerine çıkması elbette geleceğe dair
iyimserliği yansıtıyor. Ancak özellikle pandemi ile birlikte gelişen kur atakları ve enflasyon endeksin 100’ün üzerine
çıkmasını baskılıyor. Bu ortamda 100’e yaklaşan her değeri iyimserlik yolunda bir adım olarak nitelendiriyoruz.
GÜVENİN ŞİFRESİ: İSTİKRAR

Özgür Bayram Soylu - Bu şehrin her sokağında  güven inşa ediliyor

Hazır şehirlerimizin kimin tarafından ve nasıl yönetileceği üzerine bir seçime gidiyoruz, vesile
edinip bir süre şehir üzerinde düşünmekte büyük fayda var.
Daha önce de yazdığım bir yazıdan, yine yeri tekrar gelmişken uzun bir iktibastan önce
şehirle ilgili güncel imtihan sorularımıza bir bakalım:
Tamamen özgür insanların, belki de dünyadaki en özgür insanların, dünya tağutlarına boyun
eğmeme dirayetini gösteren tek şehir halkının, Gazze’nin üzerine 120 gündür bombalar
yağıyor. 30 bine varan ölümler, dörtte üçü çocuk ve kadın, 70 bini bulan yaralısı ve
yaşanamayacak hale gelmiş bir şehir olarak Gazze orada o halde soykırıma maruzken “ben
varım” diyen insanların gündemlerine başka bir şeyi almasını aklınız alabiliyor mu?
Soykırım yapılırken başka her şeyin durması, insanların, cemaatlerin, toplulukların,
şirketlerin, ülkelerin, liderlerin bütün çabalarını, bütün önceliklerini önce bu soykırımı
durdurmaya vermeleri gerekmez mi?
Aklı, vicdanı, bedeni esir şehrin taşrasından gelen bir haberci, olabilecek en sahih, en
gösterişiz, en yalın haliyle ve kendi halinde insanları gelmekte olan felaketleri konusunda,
tamamen kendi iyilikleri için uyarırken, sadece “rabbim Allah, sizin de rabbiniz aslında
Allah” dediği için şu güzelim şehrin içinde katledildi. Alimi katleden onun peygamberi
katletmiş gibi değil midir? “Gariban Diyarbakırlı Ramazan hoca ne zaman alim oldu?”
dediğinizi duyar gibiyim. Sizce âlimlik nedir, her şeyden önce kendini bilmek değil mi, sonra
rabbini bilmek? Ramazan hocadan daha fazla kendilik ilmine, rabbinin ilmine vakıf kaç
insan yetişiyor şehirlerimizde?
Alimlerini, dervişlerini, zahitlerini katleden şehirde çoluk çocuğunun rızkının peşinde koşan
taksiciyi öldüren canavarlığın ortaya çıkmasını kim önleyebilecektir? Hangi medresenin
mollası, hangi tekkenin şeyhi, hangi örgütün lideri veya hangi üniversitenin profesörü?
Şehir üzerine düşünmek insanın kendisi üzerinde düşünmesi, hatta bu düşüncede önemli
bir aşama kaydetmesi demek. İnsan, tabiatı itibariyle kendisi üzerinde düşünebilen tek
varlık.
Düşünebiliyor olması, bu imkanını kullanıyor olduğu, yani düşündüğü anlamına gelmiyor tabi.
Tıpkı düşünebiliyor olması her düşündüğünün isabetli, sağlıklı olduğu anlamına gelmediği
gibi.
İnsanın kendi üzerinde düşünmesi, kendini tanıması, kendinin farkında olması, aklının
sınırlarını bilmesi, kişiliğinin güçlü ve zayıf yanlarını öğrenmesi, iyi duyguları kadar kötü
duygularının farkına varması; mesela kibrinin, nankörlüğünün, kıskançlığının ve
çekememezliğinin, bencilliğinin ve sadizminin, bir dizi kompleksinin canlandığı anları izlemesi,
dolayısıyla kendini kontrol etmesi. Bütün bu farkındalığı sağlayacak bir şehirlilik mi
arıyoruz?
Aslında şehir içinde yaşayanın en canlı ve en yoğun şekilde yaşadığı bütün bu duyguların
farkına varmak kendi üzerinde düşünmenin bir erdemi. İnsan salt akıldan ibaret değil tabi.
İnsan salt felsefi metinlerde adını sıkça zikrettiğimiz şu büyük harfli “İnsan” da değildir.
O resimlerde çizilen bir insan da yok aslında.
İnsan hep ete kemiğe bürünmüş bir anne ve bir babadan doğmuş, kendi özel hikayesiyle,
kendini mutlaka başkalarından ayırt eden özel yanlarıyla temayüz etmiş, bir yaşı, bir cinsiyeti,
bir mesleği, bir memleketi, bir tipi, bir kendine özgü bedeni, bir dili, bir cemaati, bir
akrabalıklar bağı, bir sosyal çevresi olan bir özne olarak var oluyor.

YASİN AKTAY - ŞEHİR ÜZERİNE DÜŞÜNMEK: GAZZE, RAMAZAN HOCA, TAKSİCİ CİNAYETİ

Şehir üzerine düşünmek, kendimiz üzerinde düşünmenin, kendimizi anlamanın en iyi yolu.
Şehirlerimizi yönetmeye talip olanları seçeceğimiz süreçteyken esaslı soruları sormaya,
kendimize ışık ve ayna tutmaya devam edelim. Tam bir yıl önce ülkemizde yaşanan asrın
felaketi karşısında şehirlerimiz, bir bakıma, nesiller boyunca birbirimize yükleyip
ertelediğimiz borçları karşımıza çok acı bir biçimde çıkardı.
Ödenmemiş borçların, yerine getirilmemiş sorumlulukların, ihmallerin karşımıza çıkardığı
felaket, bu nesil için bir imtihan da oluşturuyordu. Bu imtihanda kimi her zaman yaptığı gibi
hiçbir sorumluluk üstlenmeden, borçlarını inkâr ederek karşılık verdi. Halkımızın önemli bir
kısmı da bu felaket karşısında hatırladığı borçlarını, hatta başkalarının borçlarını da
üstlenerek yardıma koştu. Böylece asrın felaketi aynı zamanda asrın dayanışma olayını
yaşamamızı da sağlamış oldu.
Dünyada birçok ülkenin rahatlıkla altında kalabileceği bu felaketin daha ilk saatlerinden
itibaren halkıyla, devletiyle hatta bütün gönül coğrafyasıyla bu millet asaletiyle, birlik ve
beraberliğiyle çıkmayı başardı. İki hafta içinde yıkılan konutların yerine yeni konutların
temelleri atılmaya başlandı. Yıldönümü itibariyle afetzedelere teslim edilen konutlar, devam
edenlerle birlikte bütün dünyaya yeni bir destan yazdık desek yeridir. Bu destanın ufkunda
depremde hayatlarını kaybeden insanlarımıza Allah’tan rahmet, geride kalanlara da
başsağlığı, sabır ve metanet diliyor, bütün halkımızı da bu felaket karşısında sergiledikleri
asrın dayanışması dolayısıyla tebrik ederek şehir üzerine düşünmeye devam edelim.
Şehir insanın bütün kapasiteleriyle dünyaya dair hayallerini gerçekleştirebildiği, ideallerini
yansıtabildiği, değerlerini izleyebildiği, tasarımlarını ortaya koyabildiği yerdir demiştik.
O yüzden büyük devletler, baştan itibaren iddia sahibi devletler iddialarını kurdukları
şehirlerle ortaya koymaya çalışmışlardır.
Aristo’nun Devlet felsefesinden etkilenen Büyük İskender çıktığı meşhur büyük Doğu
seferinde (tabii ki ustasını kendine göre yorumlayarak, hatta onun kastetmediği şekilde
yorumlayarak) kurduğu şehirleriyle de meşhurdur. Kurduğu şehirlerin hepsinde sonrayı çok
iyi gören müthiş bir öngörülülük ve düzen olduğu bilinir.
Gerçekten de insanların yaşayabileceği, meydanlarıyla, sokaklarıyla, pazarıyla, bütün
sokakların meydana açılan düzeniyle bu şehirlerine yön veren şey sadece İskender’in
kafasındaki felsefi tasarım değil, aynı zamanda dillere destan Atina şehrinin kötü
tecrübeleridir.

Yasin Aktay - Asrın felaketinin yıldönümünde, şehirlerimiz ve borçlarımız

Yerel yönetim seçimlerine gittiğimiz bugünlerde şehrin yönetimine talip olanlardan ne
bekliyoruz? Yönetime talip olanlar, istedikleri oy karşılığında halka ne vaat ediyorlar. Bu
beklentilerle vaatler arasındaki diyalog demokrasinin özü, ama aynı zamanda bir toplumun
kalitesini de gösteriyor. Yöneticiden talep edilenler, talep etme biçimi bir medeniyetin bütün
inceliklerini veya kabalıklarını, sıradanlığını veya özgünlüğünü izleyebileceğimiz yerler.
Neticede ortaya çıkan şehirlerimiz de bu alacak-verecek, beklenti ve sonuç ilişkisinin bir
hasılası olarak ortaya çıkar.
Şehir yönetimi sadece bilimsel ve teknik yöntemlerin en iyi şekilde kullanılarak, mükemmel
geometrik şekillere ulaşılan bir uygulamalar dizisinden ibaret değil. Hatta şehir ahalisinin
su, aş, ulaşım ve temizlik ihtiyaçlarının mükemmel bir mekanik organizasyonla görüldüğü bir
performanstan ibaret de değil. Şehrin barındırdığı ekonomik sınıfsal, kültürel ve etnik
farklılıkların iyi ve adil yönetimidir esas olan.
Bu açıdan bakıldığında bugünün şehirlerinin ahvali elbette farklı klasmanlara ve
değerlendirmelere konu olabilir. Her şeyden önce, şehirliliğin içerdiği borcu hatırladığımızda
konunun sadece “yönetim”le sınırlı olmadığını da görmüş oluruz. Şehir tabiatı itibariyle
karmaşık bir ilişkiler ağı, büyük şehir ise karmakarışık bir ilişkiler ağının oluşturduğu bir sosyal
yapıdır.
Bu ağ içinde yönetenler kadar yönetilenlerin de kalitesi çok önemli. Çok yakındığımız dikey
yapılanmalar, içinde insan bulunmayan ama lüks mekanlar, komşuluk ilişkilerinin azalması,
steril güvenlik sitelerinin oluşumu gibi sorunlar sadece yönetenlerin ürettiği sorunlar değil
insanlık durumumuzun trajik bir gelişimiyle ilgili bir sorun.
Ünlü Alman filozofu Martin Heidegger’in teknolojinin tabiatına atfettiği bir gâye, insanın da
içinde sadece üzerine düşeni yaparak tamamladığı bir süreç, bütün dünyayı yavaş yavaş bir
kıyamete doğru sürüklüyor. Çok karamsar bir bakış açısıyla resmettiği bu çağdaş varoluş
içinde Heidegger işin içinden “bizi ancak bir Tanrı kurtarabilir” diyerek çıkmıştı.
Aslında çıkamamıştı. Dünyayı böyle resmettiğinde insana hiçbir sorumluluk da bırakmayan
bir kaderciliğe veya hatta etik ibahiyeye kadar işi götürmek de mümkündü.

Yasin Aktay - Şehir yönetimine talip olanlardan ne bekliyoruz?

Youtubedaki 140 Journos kanalının bence harika işi “Adnan”ı izledikten, Adnan Oktar’ın
bütün pisliklerine vakıf olduktan sonra ister istemez döküldü dudaklarımdan bu cümle:
“Tanrıyı şehirden kovarsan sonuçlarına katlanırsın.”
Biraz geriden alayım.
Bu hafta sonu izlediğim tek belgesel Adnan değildi. Kendini UFO dininin peygamberi ilan
eden Rael ile ilgili bir belgesel de izledim. Bununla da yetinmedim. Bence işi bütün
detaylarıyla anlatmak dururken magazine eden epeyce yüzeysel “Tarikat Lideri Nasıl
Olunur?” belgesel serisine de göz attım.
Zaten bildiğim meselelerdi ama peş peşe bu kadar “modern kült” izledikten sonra bu
husustaki inancım bir kez daha pekişti. Bu üçkâğıtçılara gönül indiren ve sonra pişman olan
biri, Batı düşüncesine dönüp “Elimizden inancımızı aldınız ama inanma ihtiyacımız yerinde
durduğu için Jim Jones’undan Rael’ine, Osho’sundan Adnan’ına, İskender’inden Fetoş’una
kadar bir yığın ne idiğü belirsiz soysuz herif gelip bize ‘İnanmak istediğini biliyorum, o halde
bana inan’ dedi ve biz de onlara inandık” dese, edecek tek bir kelimesi, verecek tek bir cevabı
yok Batı’nın.
Biraz daha geriden alayım.
2013 yılında taş gibi yazmışım: “Haydar Baş, Adnan Oktar, Edip Yüksel, Zekeriya Beyaz ve
daha nicesi. Suç bizde. Vaktiyle kovalamadığımız için evimizin önüne pisliyorlar.”
Bugün de böyle mi düşünüyorum? Evet, kesinlikle. Bu işleri temizlemek kesinlikle
Türkiye’deki dini hareketlere ve dindarlara düşerdi. Sorun onların sorunu değildi ama
temizlik onların vazifesiydi. Ama daha başka söyleyeceklerim de var bu meselede.
İşin açığını konuşmasak olmayacak. Tanzimat öncesi başlayan ve adına Türk modernleşmesi
dediğimiz kendine mahsus modernleşme biçimi bizi her bakımdan ama en çok da bilinç
bakımından yaralı bıraktı. Bu tabii, uzun bir mesele. Biz şimdilik yazımıza bakan kısma
odaklanalım.
Türk modernleşmesi bizi Tanrıyla, tanrısallıkla ve inançla kandırmaya çabalayan
madrabazları şehirden kovmak yerine bizatihi Tanrı’yı şehirden kovmayı seçince olacak
zannetti ama olmadı. Şehrin ürettiği dindarlık yerin altına, taşraya, köye doğru gerileyince
türlü tuhaflıklar zuhur etti. Safahatı uzun tabii ama “bugün Türkiye’de başımıza bela olan
İrancılık akımı bile Tanrıyı şehirden kovan Türk modernleşmesinin bir semptomu” desek
sezadır.

İsmail Kılıçarslan - Tanrıyı şehirden kovarsan sonucuna katlanırsın

Şehri yönetecek olanları seçeceğimiz süreçte adayların her şeyden önce şehirle ilgili fikir ve
vizyonlarını ortaya koymaları beklenir. Adı yerel yönetimler olsa da bu sürecin, günümüzde hiçbir
şehir yerel sınırlarda kalamıyor. Dünyanın geri kalan kısmından etkilendiği gibi burada ortaya
konulan beşerî pratiğin bütün dünyaya etkisi olmasının yolu ardına kadar açıktır. Dünyamız böyle
bir dünya: bütünleşmiş, birbiriyle irtibatlanmış bir dünya. O yüzden günümüzde şehirleri
yönetenlerin küresel ve evrensel bir vizyona sahip olması en önemli kalite kriterlerden biridir.
Özellikle Türkiye gibi önümüzdeki yüzyıla damga vurmaya talip, bu yüzyılı kendi yüzyılı kılma
iddiasına sahip bir ülkede şehir yöneticilerinin de bu talep ve iddiadan nasiplenmiş olmaları,
şehirleri yönetmeye dair liyakatlerinin en önemli ölçütü olsa gerek.
Şehirlerimiz dünyanın geri kalan kısmıyla nasıl bir iletişime sahip olacak? Dünyanın farklı
kültürlerine, insanlarına, yatırımlarına ne kadar ve ne şekilde açılacak? Bu şehrin insanlarını
dünyanın geri kalan kısmına sefer yapmaya, oralara kültürlerini, yatırımlarını, projelerini
taşımaya ne kadar hazırlayacak?
Şehirlerin, bilhassa büyük şehirlerimizin kozmopolit niteliği, şehir yönetiminin de öncelikli olarak
yönetimde ayak uydurmasını gerektiren önemli bir husus. Ayak uydurmanın ötesine geçip bu
alanda daha da iddialı olmak da gerekiyor ama bazen şahit olduğumuz kalitesizlikler karşısında
şimdilik o kadar da iyimser olmayı bir lüks olarak hissettiriyor.
CHP’nin Mamak Belediye Başkan Adayı Veli Gündüz Şahin’in, oy toplamak için çıktığı sokaklarda
gezerken kendisine ilgiyle ve belki de çocuksu bir heyecanla yaklaşan bir grup çocuğu görünce
sergilediği tepki ise şehri yönetmeye talip olanların bırakınız küresel vizyonunu, ufkunu bilmem
neyini, her şeyden önce insan olması şartını nasıl atlamış olduğumuzu düşündürtüyor.
Karşılarındaki 10 yaşlarındaki çocuklara karşı bir anda şahin bir kahraman kesilmiş Şahin ve
haykırmış: “Bunlar Iraklı değil mi? Gönderirim ben bunları memleketine. Bu çocuklar büyüsünler
yarın memleketimize büyük sorun olurlar.”

Yasin Aktay - Bu düşmanlık, bu nefret geleceğin şehirlerine ne vaat ediyor?

Arapça bir kelime olan ‘şehir’, “Halkının çoğunluğu ticaret, sanayi ve yönetim işleri ile
uğraşan, tarımsal etkinliklerin olmadığı yerleşim alanı; kent”; ‘emin’ ise “Korkusuz;
emniyet içinde olan; şüphe etmeyen, kesin bilgi sahibi; kendisine güvenilebilir; emniyet
edilebilecek olan” demek
Şehir ve emin’den oluşan ‘şehremini’ ise, Osmanlı İmparatorluğu döneminde “İstanbul’da
sarayların bakım ve onarımı ile ilgili görevli; İstanbul’da ilk belediye teşkilatı olan
şehremaneti kurulduktan sonra, bu kuruluşun başındaki görevliye verilen ad; belediye
başkanı” demek. (Çağbayır Sözlüğü)
Buradaki ‘şehremaneti’ terimini Mehmet Zaki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve
Terimleri Sözlüğü’nde şöyle açıklamış:
“İstanbul Belediyesi’nin eski adıdır. Başındaki memura ‘Şehremini’ denilirdi. Eski İslam
hükumetlerinde olduğu gibi Osmanlıda da belediye işleri Kadılar tarafından görülüyor ve
‘İhtisap Ağası’ gibi bazı memurlar da bu hususta yardımcı mevkiinde bulunuyordu.
Şehremantinin teşekkül tarihi 1271/1854-1855’tir.
Şehremini terimini de “Biri Tanzimat’ın ilanına yakın bir zamana kadar saray memuru,
öbürü Cumhuriyet devrinde tarihe karışan Belediye Reisi olmak üzere bu adla mevcut iki
vazife sahibin unvanıdır. Saray memurları arasında bulunan ve vazifesi saray ve
hükumete ait binaların tamir işlerine bakmak, lüzumlu şeyleri satın almak olan
Şehremini’nin, Fatih Kanunnamesi’nde yazılı olduğuna göre eski memuriyetlerden olduğu
anlaşılmaktadır.” şeklinde açıklamakla kalmamış, İsmail Hakkı Uzunçarşılı ve Osman
Ergin gibi değerli isimlerin araştırmalarına yaslanarak tatlı tatlı anlatmış.
Bugün itibariyle altmış yaş üstündekilerin ‘Belediye Başkanlığı ya da Mahalli İdare’, daha
aşağı yaştakilerin ‘Yerel Yönetim Birimi” olarak tesmiye ettikleri bir kurum için, dar
çerçeveli de olsa bir kelime arkeolojisine başvurmamın nedeni, canlı hükmünde olan dilde
bir kelimenin hangi değişikliğe uğrarsa uğrasın, ilk anlamını ve mahiyetini sûreta
muhafaza etmesindendir.
Buna göre sekiz gün sonra şehirlerimizde yeni bir ‘Yerel Yönetici’ seçerken aslen
şehrimize bir emin -Şehremini- seçeceğimizin, onun aslının Kadı’lık olduğunun, bu
kurumla ilgili ilk emrin de Fatih Sultan Mehmet Han’dan geldiğinin bilinmesi gerekir.
Bu mümkün olunca mahallî ya da yerel seçimler ahvali adiyeden bir siyasi ikbal seçimi
olmaktan çıkıp, Peygamber Aleyhisselam’ın sıfatından mülhem bir ‘emin’ arayışına
dönüşecek ve bu manada kullanılacak her bir oy, ifa edilen bir sorumluluk ödülü ya da
sorgusu olarak kullanıcılarına geri dönecektir.
Emin, negatif karşılığını kendi içinde taşıyan bir kelimedir. Konumuz esasında eminin ilk
anlamı kendisinden şüphe edilmeyen, kesin bilgi ile amel ettiğine inanılan, güvenilir olma,
emniyeti hak etme… olduğuna göre, bunların negatifi davranışları kuşkulu olan, amel
ederken doğru ile yalanı ayıramayan ve dolayısıyla yalan söyleyen, güvenilmeyen,
emanete ihanet eden… şeklinde olacaktır.
İstanbul’da ikamet eden biri olarak şehrime yeni bir yerel yönetici seçerken bunları
dikkate alırım ve kendimi mevcut durum üzerinden mezkur ayrıştırmayı yapmakla
yükümlü sayarım. Bunun aksi yalanı doğrudan, iyiyi kötüden ayrıma kabiliyetime -
mümeyyizliğime- aykırı davranmam demek olacaktır.
Bunlara şu iki husustan bakalım:
Bir şehr-emini, devletten ve şehirdeki muhtelif ticari faaliyetlerde elde edilen gelirlerden
oluşan bir bütçeyi şehir halkının mutluluğu ve refahı, şehrin daha da güzelleştirilmesi için
değerlendirmekle yükümlü bir emanetçidir.
Eğer bu emanetçi, bunlara dair kayda değer, dişe dokunur işler yapmadığı gibi, üç kalem
olarak devraldığı bütçeyi eksi altı zararla devrederse, bu kişi önce kaydî manada emanete
ihanet etmiş demektir.

ÖMER LEKESİZ - Şehre Bir ‘emin’ Seçmek

Yaz sıcaklığının yavaş yavaş bunaltıcı etkisini göstermeye yüz tutmaya başladığı Haziran’ın ilk
günlerinden beri seyahatte bereket vardır, hayır vardır diyen bir dostumun teklifine icabetle
yönümüzü Samsun’a çevirdik. Sadece bir ziyaret olsun, güzel insanları ziyaret, yaptıklarını
dinlemek, çalışmalarına muttali olmak ve bir selam vermek için. Bir konferans veya başka bir
etkinlik daveti veya organizasyonu olmadan.
Samsun benim için her zaman özellikle akademik hayata kattığı çok önemli değerleriyle,
güzel isimleriyle çok özel bir yere sahip olmuştur. Yıllar önce orada çalıştığı günlerden
itibaren tanıdığım, dinler tarihi alanında ülkemizin en yetkin isimlerinden Şinasi Gündüz, yine
felsefi hermenötik alanında Türkiye’nin bence en yetkin ismi, aynı zamanda çok iyi bir sanatçı
da olan Burhanettin Tatar demektir. Kemal Ataman, Yavuz Ünal, Mahmut Aydın gibi her biri
alanlarında işlerini oldukça ciddi yapan, çok güzel eserler ortaya koyan, ama her biri de
tevazusuyla, beyefendilikleriyle adeta bir ortak tarz yapmış isimler de bu havzadan.
Bu özellikleri ortaya koydukları eserlere de yansımış gibi. Bu Samsun’un suyundan mı,
havasından mı, toprağından mı dedirten enteresan bir ortaklık. Gerçi 28 Şubat döneminde
varsa bu hava, su ve toprakla hiç bağdaşmayan başka olumsuz isimleriyle de temayüz etmişti,
ama geçelim onları.
Şimdilerde dikkat çekecek, Samsun Üniversitesi Sosyoloji bölümünde aynı evsafı hissettiren,
aynı intibaı veren çok güzel bir kadro oluşmuş. Her biri çalışkanlığıyla, entelektüelliğiyle ve
bilgelik aşkıyla temayüz eden isimler. Ne de olsa entelektüelliğin kitabını yazmış Prof. Kenan
Çağan’ın öncülüğünde oluşmuş bölümde oturup sadece yaptıkları tezlerle ilgili saatlerce
sohbet edebileceğiniz ufuk ve heyecanlara sahip genç akademisyenlerin oluşturduğu canlı bir
akademik ortam.
Samsun Üniversitesi henüz 6 yıllık bir üniversite ama kurulduğu andan itibaren çok hızlı ve
oldukça inovatif bir gelişim sergilemiş kısa süre içinde bütün akademik birimlerini
oluşturmuş. Rektör Prof. Dr. Mahmut Aydın kurduğu ekiple üniversiteye epey yol aldırmış.
Bir yıl kadar önceki son ziyaretimizde de sözünü ettiği mimarlık bölümü mesela eski tütün
depolama hangarlarının üniversite binaları olarak yeniden tasarlanmasıyla oluşmuş ve ciddi
bir masrafa girmeden kendine özgü mimarisiyle eğitim hayatına kazandırılmış.
Burada birkaç yıl içinde yapılan faaliyet sadece bir üniversitenin ihtiyaç duyduğu bina
inşaatından ibaret değil tabi, bir mimari projenin üniversite bilgi üretim sistemi içinde çok
başarılı bir uygulaması aynı zamanda. Daha önce Mardin Artuklu Üniversitesi’nde birlikte
çalışmış ve orada da tarihi binaların restore edilmesi ve yeniden tasarlanmasıyla üniversite
eğitim ve yönetim binalarına dönüştürülmesi uygulamasını yapmış olan Doç. Dr. Halil
İbrahim Düzenli, Dr. Abdullah Asım Divleli ve Dr. Emin Selçuk Taşar’dan oluşan ekip, birlikte
Samsun Üniversitesi’ne geçiş yaparak Mimarlık Fakültesini tesis etmiş ve burada da bu sefer
yıllardır atıl harabeler olarak duran tütün depolama hangarlarından çok güzel, işlevsel yapılar
üretmişler.

YASİN AKTAY - Şehrin Ve Mekânın Hafızasını Ihyası Yolunda, Samsun Üniversitesi

Rahmetli Nurettin Topçu ızdıraptan bahsederken şunları söylüyor:
“Izdırap insanda kalbin varlığına ilk alâmettir ve onun dost gibi
karşılanması kalbin şaheseridir.”
Uğranılan büyük felaketler ve sevdiğim insanların kaybı karşısında bir
şey yazamıyorum.
Herhâlde şu sebepten olmalı. Kaybettiğim şey (kişi) bende öylesine
büyük bir yer tutuyor ki; bu kaybı söz ile anlatmaya kalkıştığımda
sözlerim duyduğum ızdırap yanında çok zayıf, cılız, acımı
yansıtmaktan çok uzak görünüyor.
Yazınca Âkif gibi yazacaksın. Çanakkale’yi onun gibi içimize
gömeceksin. Yoksa herkes elbette bir şeyler duyuyor, bir iki söz
edebilir. Ama düşünün aklınızda “Çanakkale Şehitleri” gibi bir Bosna
şiiri var mı?
Filistin yıllardır kan ağlıyor, şimdi de Irak, Suriye, Arakan. Her nereye
baksan Müslüman kanı akıyor. Izdırap gittikçe katlanıyor. Ya feryat
edeceksin ya sükut (bu konularda kırık dökük denemelerimi daha
sonra Fırtınayı Kucaklamak adlı kitabımda topladım).
Topçu Hoca şöyle devam ediyor:
“İnsanlığın büyük hareketlerini yansıtan ızdıraptır. Dinler ve sanatlar,
tarihin kaydettiği parlak medeniyetler ızdırabın şaheserleridir.
Peygamberler ümmetlerinin ızdırabını yüklenerek kurtuluş vadini
Allah’tan getiren büyük muzdariplerdir. Büyük sanatkârlar da
dünyamızın bahtiyarları değillerdir. Yunus’tan Âkif’e, Fuzulî’den
Dostoyevski’ye kadar bu insanüstü kafilenin sahip olduğu büyük ve
adeta ilahî imtiyaz, onların büyük ızdıraplarıdır.”
Mevlânâ İdris bir görünüp bir kaybolan yıldız gibidir. Onu
Atmeydanı’nda ararsınız, o sırada Kaçkar dağlarında sadece orada
yetişen bir çiçeği koklamaktadır.

Mustafa Kutlu - Izdırabın boyutu

Erzincan kampımız, geçen hafta Cuma günü sabah 09.00&#39;da İstiklal Marşı ve anlamlı bir
Kur&#39;ân tilaveti ile başladı.
Müftümüzün ayarladığı Cami-i Kebîr İmam Hatibi hocamız çok yürekten, günün anlam ve
önemine binaen özenle seçilmiş ilim, hikmet, tefekkür âyetleri okudu. Rektör Hocamız Akın
ve Belediye Başkanımız kısa bir selamla konuşması yaptı. Erzincan Valimiz, aynı zamanda
doçent olduğu için güzel bir açılış konuşması yaptı, ülkemizin entelektüel ve akademik
hayatının nasıl sıçrama yapabileceği ve bu süreçte bizlere düşen rolü zihin açıcı bir şekilde
özetledi.
Sonra iki kampımızdan ilkini, Kudüs Araştırmaları kampını açıyoruz. Almanya&#39;dan ve
Azerbaycan&#39;dan da güzel makale sunumları var. Makaleleri ve yazarlarını teker teker yazmak
isterdim ama o zaman bu yazı hiçyetmez, en az bir kaç yazı daha yazmam gerekir.
Cuma günü, Cuma&#39;dan sonra makale sunumlarımız başladı.
Akşama kadar kısa namaz ve çay araları dışında pür dikkat sunumları izledik hepimiz. Vakit
geç oldu. Kimse yerinden kıpırdamadı neredeyse. Sunumlar dikkatle dinlendi, notlar özenle
alındı. Canlı olarak da hem Türkiye&#39;nin hem de dünyanın dört bir tarafından izlendi makale
sunumlarımız heyecanla. 
 ŞEHİRLERİN RUHU NEREYE UÇTU? 
Büyümemiş şehirleri seviyorum.
Sahici ve samimi oluyorlar.
Özlerini, kimliklerini koruyorlar.
Bir ruhları oluyor bu şehirlerimizin.
Erzincan da ruhu olan, ruhunu koruyabilen şirin şehirlerimizden biri.
Sanayileştikçe şehirlerimiz tecavüze uğruyor.
Aslında sanayileşme şehirler için kaçınılmaz gibi. Hem sanayileşmek hem de kimliğini
koruyabilmek mümkün değil mi?
Biraz zor bir soru bu: İmkânsız değil, elbette mümkün. Modernlik, ruhun düşmanıdır. Ruhu
yok edebildiği ölçüde modernlik varolabilir.
Modernlik, maddî uygarlığın, din-dışı uygarlığın kurucu kaynağıdır.
Modernliğin kurucu kentleri, Londra&#39;nın, Paris&#39;in, Viyana&#39;nın bir kimliği vardır ama ruhu
yoktur o yüzden. Yine bu yüzden Eyfel Kulesi dikildiğinde Paris&#39;in göbeğine, ilkin şairler,
düşünürler “kşm sapladı Paris&#39;in kalbine bu hançeri?” diye isyan ettiler, “bu tecâvüzdür, kabul
edilemez!” dediler.

YUSUF KAPLAN - Rüya gibi bir kamptı (III)

Çok yakınımızdaki bir şehirde, Gazze’de temel ihtiyaç dendiğinde ekmek,
su, ilaç gibi olmadığında hayatın idame ettirilemediği şeyler anlaşılıyor.
Gazzeli kardeşlerimiz içecek su, yiyecek aş, yarasını saracak bir doktor
bulabildiğinde kendini her şeye sahipmiş gibi hissediyor. Bizim herhangi
bir ek gayret göstermeden sahip olabildiğimiz nimetler bunlar. Herhalde
bu kadar kolaylıkla sahip olabildiğimiz için olacak, ekseriyetimizin aklına
bu nimetlere şükretmek gelmiyor. Yokluğu yaşayanlarsa bir parça kuru
ekmek için bile gönül dolusu şükrediyor. Görüyoruz işte, zalimlerin
saldırılarında bir kolunu kaybetmiş gazi, diğer kolunu kaldırıp geriye
kalan kolu için şükrünü ifade ediyor.
Kulluk imtihanında sorular farklı yerlerden geliyor; kimine varlıktan sual
ediliyor, kimine yokluktan. Yokluğu, yoksunluğu yaşayanlar, ellerinde
kalan en ufak şey için bile hallerine şükrediyor, görünen o. Temel hayati
ihtiyaçlarını rahatlıkla giderebilenler içinse bu temel seviye şükre layık
bulunmuyor pek. Ekmeğe, suya, ilaca, barınağa, güvenliğe ve başka temel
ihtiyaçlarına kolayca sahip olanların şükür kavramını hatırlamaları için
bundan fazlası gerekiyor çoğu zaman. Hayatı idame ettirmemiz için
olmazsa olmaz olan bu nimetlerin bize bu kadar kolay bağışlanıyor olması
şükrü icap ettiren bir şey olarak görülmüyor. Sokak röportajlarında sık sık
“Ben neyime şükredeyim…” ile başlayan yakınma cümleleriyle konuşan
insanlarımıza rastlıyoruz.

GÖKHAN ÖZCAN - Şükrün varlığı ve yokluğu

"Bu Şehir Uyanıyor", direnişi, özgürlüğü ve umudu simgeleyen güçlü bir şarkıdır. Karanlık zamanlarda halkın gücünü ve birliğini anlatan bu parça, adaletin peşinden koşan bir kitleyi yansıtır. 

Sözlerinde sokaklarda yankılanan barışçıl bir isyanın, toplumsal değişim arzusunun ve umudun izleri vardır. Şarkı, halkın sesinin duyulacağına ve zincirlerin kırılacağına dair güçlü bir mesaj verir. 

"Bu Şehir Uyanıyor", sadece bir şarkı değil, bir direnişin, uyanışa ve barışçıl mücadeleye bir çağrıdır.

Bu Şehir Uyanıyor

Bir tebrikle başlayayım. Avrupa Konseyi Parlamenterler Birliği’nin yüksek prestijli ödülü “Europe Prize”ı bu yıl Gaziantep Büyükşehir Belediyesi kazandı. Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin şehrini 1955’ten bu yana verilen bu ödülde ödül alan dördüncü Türkiye şehri yapmayı başardı. 

İsmail Kılıçarslan - Çölleşmek değil yeşillenmek

Küçük Kutu (Şiir: Gülcan Korkmaz) Seslendirmen: Yapay Aİ

Sevdamız Karabük (Şiir: Gülcan Korkmaz) Seslendirmen: Yapay Ai

We bring wild, fun ideas to life through song! Whether it’s a unique tune or a custom celebration, we’re here to make special moments even more unforgettable. Join us on this musical journey where imagination meets melody!

Sosyal medyanın en güçlü haber mecrası Yeni Şafak.
Yeni Şafak Gazetesi olarak yayın hayatına başladığımız ilk günden itibaren ülkemizde demokrasinin tüm kurumları ile yerleşmesi, milli irade ve değerlerimizin hâkim olması için tüm gücümüzle çalıştık. Bu ülkenin geleceğinin derin sularda boğulup gitmemesi için çaba sarf ettik. Fırtınalı günlerde sığınılacak bir liman olduk. Bugüne kadar ülkemize yapmış olduğumuz katkıyı bundan sonra da okurlarımızın desteği ile sürdürmeye devam edeceğiz. Her gün Yeni Şafak’la yeni bir umut olacak.

New tracks tagged #şehir