De Posthoornkerk van toen naar nu (Isa Buskermolen)

Eén van de topstukken van Museum Nairac in Barneveld is een prachtig versierde klokbeker. Het bijzondere object is meer dan vierduizend jaar oud en gevonden in de Gelderse Vallei. De decoratie op de klokbeker is zeer uitgebreid en divers. Wat vertelt dit topstuk ons over kunst en cultuur in de prehistorie? Een klokbeker ging mee in het graf van een overledene. Waarom was die dan zo rijk versierd? Samen met directeur Rens Bleijenberg bespreken we in deze podcast de uitzonderlijke prehistorische collectie van Museum Nairac. Archeoloog Roy van Beek komt ook naar het museum in Barneveld. Hij vertelt ons meer over kunst en cultuur in de prehistorie.


Met dank aan: Rens Bleijenberg, Roy van Beek, Museum Nairac
Maker: René Arendsen
Muziek: Tom Klein
Productie: Erfgoed Gelderland


De Verhaal van Gelderland Podcast is een productie van Erfgoed Gelderland en wordt mede mogelijk gemaakt door provincie Gelderland. Kijk voor meer informatie over het Verhaal van Gelderland op verhaalvangelderland.nl.
Reageren op deze podcast? Neem contact op via: info@erfgoedgelderland.nl.

Aflevering 3.7. De nachtwacht onder de klokbekers - Kunst en cultuur in de prehistorie

Deze week aflevering 47 uit het archief van Springvossen.
Op 10 april 2012 sprak Robert van Altena met socioloog Bart van Heerikhuizen (1948-2022) over Het civilisatieproces van socioloog Norbert Elias (1897 Breslau – 1990 Amsterdam). Dit boek uit 1939 verscheen in 2012 bij Uitgeverij Boom in een vertaling van Willem Kranendonk, Han Israëls en anderen.


Norbert Elias toont in zijn boek  hoe het menselijk gedrag en de maatschappij in West-Europa door de eeuwen verandert. Bovendien beschrijft hij hoe de veranderingen in de uiterlijke wereld van invloed zijn op het innerlijk van de mens. De periode die het boek beslaat: de negende tot de twintigste eeuw.
De term interdependentie, de onderlinge afhankelijk, neemt een centrale rol in in dit werk van Elias. Het vormt het punt van vertrek voor een tocht door de ideeënwereld van Elias, langs elf eeuwen geschiedenis om uiteindelijk terecht te komen bij onszelf.


In de woorden van Norbert Elias:

“Wij zijn geneigd de ‘beschaving’, die op ons de indruk maakt klaar te zijn, te beschouwen als ons eigendom, als iets wat ons afgerond en wel gewoon toekomt, zonder ons af te vragen hoe dat eigenlijk zo gekomen is. Maar de ‘beschaving’ is een proces of een deel van een proces dat zich ook over ons uitstrekt.”

De volledige titel van het werk luidt: Het Civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen. Het verscheen in 1939 bij een kleine Zwitserse uitgeverij als:
Über den Prozeß der Zivilisation: soziogenetische und psychogenetische Untersuchungen (Bazel, Haus Zum Falken, 1939)



Afbeelding (detail): De maand januari uit het getijdenboek  'Les Très Riches Heures du Duc de Berry' van de Gebroeders van Limburg (Folio 1 verso ), tempera op vellum tempera op vellum, hoogte: 22,5 cm; breedte: 13,6 cm ,(1412-1416) (Collectie: Château de Chantilly). Bron: WikiCommons

SPRINGVOSSEN 
redactie + presentatie: Robert van Altena 
contact: springvossen[at]gmail.com  

https://linktr.ee/springvossen
 www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Springvossen 47 Over Het Civilisatieproces van Norbert Elias

Neerlandicus en kunstverzamelaar Lex van de Haterd, kenner van het culturele tijdschrift De Gemeenschap dat in 1925 voor het eerst in Utrecht verscheen. Aan dit blad van 'jonge katholieken' waren bekende schrijvers en kunstenaars verbonden, zoals Jan Engelman en Charles Eyck, maar ook niet-katholieken als de architecten Sybold van Ravesteyn en Gerrit Rietveld. Onlangs is het dubbeldikke themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht verschenen over De Gemeenschap als sluitstuk van allerlei activiteiten in het herdenkingsjaar.

Lex van de Haterd over 100 jaar De Gemeenschap

Het behang van Buda

Op een landgoed tussen Arnhem en Velp is sinds 1863 een militair tehuis voor veteranen uit Nederlands-Indië gevestigd. Nog altijd wonen op Bronbeek enkele tientallen oud-militairen en sommige hebben nog gediend in het huidige Indonesië. Naast een rusthuis is Bronbeek ook een museum. Conservator Mark Loderichs leidt ons in deze podcast door de geschiedenis van Nederlands-Indië in de negentiende eeuw. Daarbij komen we opvallend veel verwijzingen naar Gelderland tegen. Historicus Jonn van Zuthem vertelt over de belangrijkste politieke ontwikkelingen in de negentiende eeuw in Gelderland.

Met dank aan: Mark Loderichs, Jonn van Zuthem, Museum Bronbeek
Maker: René Arendsen
Muziek: Tom Klein
Productie: Erfgoed Gelderland

De Verhaal van Gelderland Podcast is een productie van Erfgoed Gelderland en wordt mede mogelijk gemaakt door provincie Gelderland. Kijk voor meer informatie over het Verhaal van Gelderland op verhaalvangelderland.nl.


Aflevering 3.8. Het negentiende-eeuwse militaire verzorgingstehuis Bronbeek - politiek en samenleving in de 19de eeuw

Het symbool van Harderwijk is geen dolfijn, maar een Hanzepaardje. Het piepkleine beeldje staat uitvergroot en verguld bij de stadsmuur aan de oude Zuiderzee en is te zien op veel afbeeldingen over Harderwijk. Het Hanzepaardje is een tastbaar bewijs dat Harderwijk een vooraanstaand lid was in het beroemde middeleeuwse netwerk van kooplieden en handelssteden. Conservator Sophie van Steenderen laat het originele exemplaar van het Hanzepaardje zien in Stadsmuseum Harderwijk en vertelt het verhaal achter dit topstuk in de collectie. Historicus Rudolf Bosch neemt ons mee op reis naar de middeleeuwse Hanzestad aan de Zuiderzee. We bespreken in deze podcast de economische pijlers van Harderwijk en hoe de stad functioneerde in het Hanzenetwerk.

Met dank aan: Sophie van Steenderen, Rudolf Bosch en Stadsmuseum Harderwijk.
Maker: René Arendsen
Muziek: Tom Klein
Productie: Erfgoed Gelderland
	
De Verhaal van Gelderland Podcast is een productie van Erfgoed Gelderland en wordt mede mogelijk gemaakt door provincie Gelderland. Kijk voor meer informatie over het Verhaal van Gelderland op verhaalvangelderland.nl. Reageren op deze podcast? Neem contact op via: info@erfgoedgelderland.nl.

Aflevering 3.9. Het Hanzepaardje met het gebroken been - Economie in het graafschap en hertogdom

Op het splitsingspunt van de Waal en het Pannerdensch Kanaal ligt Fort Pannerden. Wie over de ophaalbrug wandelt, komt in een labyrint terecht dat half onder de grond verstopt zit. Gelukkig worden we in deze podcastaflevering rondgeleid door twee deskundige gidsen. Wilco Vermeer vertelt over alle vormen van kennis en vernieuwing die bij de bouw van het fort vanaf 1871 zijn toegepast. Wil van Elk neemt ons mee in het soldatenleven op het fort. We praten ook met historicus Jonn van Zuthem over andere vormen van kennis en vernieuwing in het Gelderland van de negentiende eeuw.

Met dank aan: Jos Peters, Wilco Vermeer, Wil van Elk, Fort Pannerden, Jonn van Zuthem
Maker: René Arendsen
Muziek: Tom Klein
Productie: Erfgoed Gelderland

De Verhaal van Gelderland Podcast is een productie van Erfgoed Gelderland en wordt mede mogelijk gemaakt door provincie Gelderland. Kijk voor meer informatie over het Verhaal van Gelderland op verhaalvangelderland.nl.

Reageren op deze podcast? Neem contact op via: info@erfgoedgelderland.nl.


Aflevering 3.10. Een ondergronds labyrint van gangen - Kennis en vernieuwing in de 19de eeuw

Op de grens van Gelderland en Brabant staat één van de mooiste burchten van Nederland. Kasteel Ammersoyen vertelt een nieuw verhaal over de middeleeuwen. Was dit tijdperk echt zo donker als veel geschiedenisboeken ons doen geloven? Leefden de mensen veel ongezonder dan tegenwoordig? En wat waren de rechten van vrouwen? Bezoekers ontdekken bij een bezoek aan kasteel Ammersoyen een andere kant van de middeleeuwen. Conservator Marieke Knuijt neemt ons in deze podcast mee door kelders, muurtrappen en torenkamers op zoek naar de sociale verhoudingen binnen de kasteelmuren. Historicus Rudolf Bosch vertelt over de (on)gelijkheid in een middeleeuwse Hanzestad.


Met dank aan: Marieke Knuijt, Kasteel Ammersoyen, Geldersch Landschap en Kasteelen en Rudolf Bosch
Maker: René Arendsen
Muziek: Tom Klein
Productie: Erfgoed Gelderland


De Verhaal van Gelderland Podcast is een productie van Erfgoed Gelderland en wordt mede mogelijk gemaakt door provincie Gelderland. Kijk voor meer informatie over het Verhaal van Gelderland op verhaalvangelderland.nl.
Reageren op deze podcast? Neem contact op via: info@erfgoedgelderland.nl.

Aflevering 3.11. De natte boterham van de middeleeuwen

Een introductie bij de theatervoorstelling Kow Gwe van Kim Aikman en Geoffri Bell, over de ontstaansgeschiedenis, de voorstellingen die zijn voorgegaan van onder meer Bodil de la Parra en Helen Kamperveen bij Via Rudolphi Producties

Mini-podcast - introductie bij Kow Gwe

Unieke podcasts met mensen uit de wereld van kunst en cultuur; over beeldende kunst, theater, literatuur, muziek, wetenschap en alles daar tussenin, gepresenteerd door cultuurzender AmsterdamFM

In de podcast van de historische vereniging Oud-Utrecht spreekt Arjan den Boer met Utrechtse historici over de geschiedenis van de stad en hun fascinatie daarvoor. Meer info: http://www.oud-utrecht.nl

New tracks tagged #geschiedenis