Gasten: Barbara Visser, beeldend kunstenaar & Samuel Vriezen, dichter, componist en essayist

In de studio in het Allard Pierson gaat Robert van Altena in gesprek met Barbara Visser en Samuel Vriezen over leven, kunst en poëzie van Elsa von Freytag-Loringhoven.

Barbara Visser presenteerde tijdens de afgelopen editie van IDFA Alreadymade, een film over de discussie wie nu eigenlijk de werkelijk kunstenaar is achter de beroemde readymade ‘Fountain’ (1917). Het porseleinen urinoir dat met dikke zwarte letters is gesigneerd met ‘R. MUTT’ staat bekend als een werk van Marcel Duchamp. Duchamp presenteerde het halverwege de jaren dertig in zijn ‘Boîte-en-valise’, een miniatuurpresentatie van zijn œuvre, als een van zijn werken. Toch bestaan er allerlei argumenten waarmee diens auteurschap kan worden betwist. Elsa von Freytag-Loringhoven is een kandidaat die in deze discussie veel naar voren wordt geschoven als mogelijk auteur van het werk.

In een gesprek op Facebook schreef Samuel Vriezen dat het jammer is als Elsa von Freytag-Loringhoven alleen besproken wordt in het debat rond ‘Fountain’. Waarom zo stelde hij, hebben we het niet ook over de uitzonderlijke poëzie van Elsa von Freytag-Loringhoven?

Samuel Vriezen was zo overrompeld door een specifiek gedicht van Elsa von Freytag-Loringhoven dat hij het direct vertaalde. Dit lange gedicht kreeg in zijn vertaling de titel: MIJNEZELF — MIJNEZIEL — EN — MIJN — GIETIJZEREN GELIEFDE. Deze vertaling is nog niet gepubliceerd maar Vriezen zal in de uitzending een passage voordragen.

NB: Alreadymade is op woensdag 29 mei 16:30 te zien bij bioscoop Trianon te Leiden, met voorafgaand aan de vertoning van de film een gesprek met Barbara Visser.

De in de uitzending genoemde boeken:

* Irene Gammel, 'Baroness Elsa. Gender, Dada, and Everyday Modernity—A Cultural Biography' (MIT Press, 2003)

* Body Sweats. 'The Uncensored Writings of Elsa von Freytag-Loringhoven', red. Irene Gammel en Suzanne Zelazo (MIT Press, 2016)

* 'Vergeten paraplu. 16 gedichten van Barones Elsa von Freytag-Loringhoven' met Nederlandse en Friese vertalingen van Hans van der Heijde en Fedde Douwes Dijkstra. (Uitgeverij Perio, 2023)

* Jerome Rothenburg, 'Revolution of the word. A new gathering of American avant garde poetry, 1914-1945', 1e editie; (Seabury Publishers,1974), recente editie; (Exact Change Publishers, Boston Mass., 2004)

Foto: Affiche Barbara Visser, 'Alreadymade' (2023)

SPRINGVOSSEN redactie + presentatie: Robert van Altena contact: springvossen[at]gmail.com   www.instagram.com/springvossen www.facebook.com/springvossen www.amsterdamfm.nl/programma/springvossen

Springvossen 524 Barbara Visser & Samuel Vriezen over Elsa von Freytag-Loringhoven

Springvossen 524 Barbara Visser & Samuel Vriezen over Elsa von Freytag Loringhoven

Access a slow-looking exercise of this work.

Transcript
Narrator: "Nude (Study), Sad Young Man in a Train" is a painting, most likely a self-portrait, by Marcel Duchamp from 1911, dated 1912. Measuring about 3 feet tall by 2 feet wide, it is a vertically oriented oil-on-canvas panel mounted to pressboard. In this dark painting, a figure standing in the center of the composition appears to be in motion, as duplicate images of him radiate outward to either side like in a hall of mirrors. The figure is highly stylized with a helmet-like head, indistinguishable facial features, and planar suggestions of a block-like torso, arms, and legs. There is no clear definition of muscles or bone structure. Sharp black horizontal lines cut across his head and torso, furthering the suggestion of movement. 

The figure is painted in skin-tone shades of dusky brown, caramel, burnt sienna, and raw umber, almost like the colors you might find in a sepia-toned photograph from the same era. The figure is depicted largest and lightest at the center—a clear focal point—with each subsequent depiction on both sides shrinking and darkening toward the painting’s edges, where the figure is entirely swallowed in black. 

This painting displays Duchamp’s interest in various styles and artistic developments of the time, including Cubism, with its subdued palette, emphasis on flat surface planes, and abstracted representations. He also chose to portray two movements: those of the lurching figure enveloped by an abstract speeding train, thus representing the past, present, and future trajectory of a figure. This painting feels like a photograph with multiple exposures capturing an action, or like something predating a stop-motion image. 

We might wonder about Duchamp’s journey, proceeding from past to present, and into what future the train delivers him.

Orphism - Verbal Descriptions

Exhibition Website

Description of Nude (Study), Sad Young Man in a Train,  1911–12

Listen to audio about exhibitions and artworks at the Solomon R. Guggenheim Museum in New York City. Frank Lloyd Wright's landmark building is home to a collection of modern and contemporary masterpieces.

Unieke podcasts met mensen uit de wereld van kunst en cultuur; over beeldende kunst, theater, literatuur, muziek, wetenschap en alles daar tussenin, gepresenteerd door cultuurzender AmsterdamFM

New tracks tagged #marcel duchamp