101 In Focus

ทฤษฎี ‘สองนคราประชาธิปไตย’ โดยเอนก เหล่าธรรมทัศน์ ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี 2537 ผ่านระยะเวลามาสามทศวรรษ มาถึงปัจจุบันที่การเมืองไทยยังเต็มไปด้วยความขัดแย้งทางการเมืองที่นับวันก็ยิ่งซับซ้อนและร้อนระอุมากขึ้น 

101 In Focus ตอนนี้ชวนคุยว่า ‘สองนคราประชาธิปไตย’ ยัง ‘ใหม่’ พอที่จะอธิบายการเมืองไทยได้อยู่หรือไม่

ดำเนินรายการโดย ศุภวิชญ์ ศิริสวัสดิ์วัฒนา กองบรรณาธิการ The101.world และ สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world
...
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ :

จาก ‘ไข่ดาวหนึ่งใบ’ สู่ ‘ไข่ดาวหลายใบ’: อ่านใหม่ ‘สองนคราประชาธิปไตย’ เมื่อภูมิทัศน์การเมืองไทยเปลี่ยน กับ ณพล จาตุศรีพิทักษ์
https://www.the101.world/napon-jatusripitak-interview/

ไม่ว่าอยู่เมืองใหญ่หรืออยู่ป่า เราต่างมองหาความยุติธรรม: หาคำตอบเรื่อง ‘เมืองยุติธรรม’ กับ อภิวัฒน์ รัตนวราหะ
https://www.the101.world/apiwat-ratanawaraha-interview-multiverse-of-justice/

เจ้าฟ้า-เจ้าสัว: จากความมั่งคั่งบนสายสัมพันธ์ สู่การปฏิรูปสถาบันกษัตริย์ ‘ปวงชน อุนจะนำ’
https://www.the101.world/puangchon-unchanam-interview/

3 ทศวรรษของ ‘สองนคราประชาธิปไตย’ ในวันที่สังคมไทยไม่เหมือนเดิม | 101 In Focus EP.217

‘อยากเรียน ไม่ได้เรียน’
‘อีก 10 ปีข้างหน้า ผมก็น่าจะทำไร่อยู่บนดอย’
‘ถ้าเด็กมีทางเลือก เขาก็ไม่มามาบวชเรียน’

ข้างต้นนี้คือเสียงสะท้อนส่วนหนึ่งจากกลุ่ม ‘เด็กนอกสายตา’ ที่กำลังเผชิญปัญหาความเหลื่อมล้ำหลายมิติ และเงื่อนไขสภาพความเป็นอยู่ที่แตกต่างกันออกไป บางคนคือเด็กจากครอบครัวยากไร้ บางคนเป็นเด็กจากภาคเกษตรบนดอยสูง บางคนเป็นสามเณรที่ต้องบวชเพื่อให้ได้เรียน

พ้นไปจากนี้ยังมีเด็กอีกมากมายที่ไม่เคยถูกมองเห็น ให้ความสำคัญ หรือกระทั่งทำความเข้าใจตัวตนและชีวิตเขาอย่างแท้จริง 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุณมาลองเปิดตา เปิดใจ รับฟังเรื่องราวจากเด็กหลากหลายกลุ่มในชุดผลงาน Spotlight ‘เด็กนอกสายตา’ โดย 101 ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ดำเนินรายการโดย ภาวรรณ ธนาเลิศสมบูรณ์ บรรณาธิการ The101.world และสมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world


เด็กนอกสายตา | 101 In Focus EP.225

ChatGPT บุกห้องเรียนมหาวิทยาลัย เอไอละเมิดลิขสิทธิ์ เอไอแย่งงานมนุษย์ ฯลฯ

ประเด็นเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป เพราะในปัจจุบัน ไม่ว่าหันไปทางไหน เอไอก็แทรกซึมอยู่ในชีวิตประจำวันของเราทุกคน

แม้เราจะอยู่ท่ามกลางการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดของเอไอในทุกๆ วัน กระนั้นการมองเอไอในฐานะจุดเปลี่ยนสำคัญของวัฒนธรรมมนุษย์ กลับไม่ค่อยถูกกล่าวถึงเท่าไรนัก

101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุยเรื่องบทบาทของ ‘เอไอ’ ในการเปลี่ยนวัฒนธรรมมนุษย์ ตลอดจนหลักการและนโยบายกำกับดูแลเอไอ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับเทคโนโลยีใหม่ได้อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี

ดำเนินรายการโดย ณัชชา สินคีรี กองบรรณาธิการ The101.world และ สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่:

แย่งงาน หลายใจ และใดๆ ที่เอไอทำได้: คุยเรื่องเอไอในฐานะจุดเปลี่ยนวัฒนธรรมมนุษย์ กับ อาทิตย์ สุริยะวงศ์กุล https://www.the101.world/arthit-suriyawongkul-interview/

มหาวิทยาลัยมีไว้ทำไม? เมื่อ ChatGPT และ AI ทำให้เราเรียนจบได้เหมือนกัน 
https://www.the101.world/chatgpt-in-the-academic-world/

อาจารย์มหาวิทยาลัยจะสอนอย่างไร เมื่อ ChatGPT บุกห้องเรียน: ตัวอย่างการปรับตัวอย่างสร้างสรรค์ https://www.the101.world/chatgpt-in-the-academic-world-7/

ปรับตัวอย่างไร เมื่อ ‘เอไอ’ เปลี่ยนวัฒนธรรมมนุษย์ | 101 In Focus EP.226

หลังจากที่ สว. ชุดเก่าหมดวาระลงไปเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคมที่ผ่านมา ประเทศไทยก็กำลังเข้าสู่กระบวนการเลือก สว. ชุดใหม่ โดยมีกำหนดเปิดรับสมัครระหว่างวันที่ 20-24 พฤษภาคม ก่อนจะไปสู่กระบวนการเลือกในระดับอำเภอ จังหวัด และประเทศ ในช่วงเดือนมิถุนายน
.
เพื่อต้อนรับเทศกาลการเลือก สว. ชุดใหม่ 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนมาคุยว่าถึงแนวคิด-ข้อถกเถียงต่างๆ ว่าด้วย สว. โดยเฉพาะในประเด็นที่ว่า เราเลือก(ตั้ง) สว. กันไปทำไม และ สว. ยังจำเป็นต้องมีอยู่ไหมสำหรับประเทศไทย
.
ดำเนินรายการโดย วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา และ วจนา วรรลยางกูร บรรณาธิการ The101.world
.
อ่านเพิ่มเติมที่
.
เลือก(ตั้ง) ส.ว. ไปทำไม?
https://www.the101.world/senator-nuttakorn/
.
หาคำตอบ ‘ส.ว. มีไว้ทำไม?’ กับปุรวิชญ์ วัฒนสุข เมื่อวุฒิสภาเป็นอุปสรรคต่อพัฒนาการประชาธิปไตย
https://www.the101.world/purawich-watanasukh-interview/

เลือก(ตั้ง) สว. ไปทำไม? | 101 In Focus EP.227

22 พฤษภาคม 2557 ถือเป็นหนึ่งในวันสำคัญของประวัติศาสตร์การเมืองไทยร่วมสมัย เมื่อพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ประกาศรัฐประหารเวลา 16.30 น.

ในวาระครบรอบ 10 ปีรัฐประหาร ชวนสำรวจภาพใหญ่ของการยึดอำนาจที่ส่งผลต่อโครงสร้างทางการเมืองการปกครองทั้งองคาพยพ ทั้งในแง่สถาบันหลัก, การแต่งตั้ง สว. 250 รายที่มีสิทธิในการเลือกนายกรัฐมนตรี, การถือกำเนิดขึ้นของรัฐธรรมนูญ 2560, การผูกขาดของระบบทุนกับเศรษฐกิจ ตลอดจนบาดแผลของผู้คนมากมายที่ได้รับผลกระทบจากรัฐประหาร

101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนผู้ฟังพินิจพิเคราะห์บาดแผลและมรดกตลอดสิบปีที่ผ่านมาของการรัฐประหารโดย คสช. ไปด้วยกัน

10 ปีรัฐประหาร การเปลี่ยนผ่านที่ยังไม่จบ 101 In Focus EP.228

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา หนังสือแนว ‘ฮาวทู’ (how to) หรือ Self-Help Books ได้รับความนิยมในหมู่นักอ่านเป็นอย่างสูง เห็นได้จากยอดขายที่ติดอันดับหนังสือขายดีอย่างต่อเนื่องและกระแสการพูดถึงในโลกออนไลน์ ความเฟื่องฟูของหนังสือฮาวทูเหล่านี้กำลังสะท้อนความเปลี่ยนแปลงอะไรบ้างในสังคม

ท่ามกลางยุคสมัยแห่งความอ่อนล้าและการแสวงหาที่พึ่ง 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนมองวิวัฒนาการ ‘หนังสือฮาวทู’ ที่กำลังเป็นที่นิยมในท้องตลาด หาคำตอบว่าหนังสือเหล่านี้มีส่วนช่วยให้เราพัฒนาตัวเองได้จริงหรือไม่ พร้อมสำรวจเทรนด์แห่งยุคสมัยที่ ‘แมว’ ปรากฏตัวอยู่ในหนังสือในฐานะผู้ให้บทเรียนในการใช้ชีวิต

ดำเนินรายการโดย เพ็ญพิชชา มุ่งงาม และ ณัชชา สินคีรี กองบรรณาธิการ The101.world

…

อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่:

หนังสือ ‘ฮาวทู’ มีประโยชน์จริงหรือ?
https://www.the101.world/self-help-books/

เมื่อเหมียวบุกชั้นหนังสือ: สำรวจ ‘แมว’ ในฐานะความรู้สึกแห่งยุคสมัย ที่คนกลายเป็น ‘ทาสแมว’
https://www.the101.world/cat-books/

‘จากหนังสือฮาวทู สู่หนังสือปกแมว’ แนวทางการใช้ชีวิตที่คนไม่รู้ แต่แมวรู้ | 101 In Focus EP.229

การชุมนุมต่อต้านรัฐบาลของกลุ่มเยาวชนปลดแอกและสหภาพนักเรียนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย (สนท.) ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ได้กลายเป็นชนวนให้เกิดการประท้วงในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่ริเริ่มโดยคนรุ่นใหม่ และมีประชาชนทั่วไปหลายช่วงอายุเข้าร่วมการประท้วง

สิ่งที่น่าสนใจการประท้วงที่เกิดขึ้นมีการใช้ความคิดสร้างสรรค์อย่างโดดเด่น เช่น ป้ายประท้วงที่เต็มไปด้วยการเสียดสี เล่นมุกตลก หรือรูปแบบการชุมนุมของกลุ่มต่างๆ เช่น การนัดไปชม ‘สวน’ ที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย, การนัดรวมตัวกันร้องเพลงการ์ตูนแฮมทาโร่, การนัดต่อบทภาพยนตร์หอแต๋วแตก เพื่อผลักดันเรื่องสมรสเท่าเทียมเพิ่มเติมจากข้อเรียกร้องสามข้อ

ความคิดสร้างสรรค์และการเรียกเสียงหัวเราะเป็นอีกหนึ่งวิธีในการต่อสู้กับอำนาจรัฐ แต่เหนืออีกใดคือเส้นทางที่จะทำให้ข้อเรียกร้องของประชาชนบรรลุผลอย่างสันติวิธี และไม่มีการใช้ความรุนแรงจากอำนาจรัฐ

101 ชวนมองสถานการณ์การประท้วง ผ่านมุมมองของ ดร.จันจิรา สมบัติพูนศิริ นักวิจัยประจำสถาบัน German Institute of Global and Area Studies (GIGA) และสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ว่าอะไรคือสิ่งที่น่าจับตามองในความเคลื่อนไหวครั้งนี้ รูปแบบการชุมนุมมีผลต่อข้อเรียกร้องแค่ไหน มีอะไรที่ควรระมัดระวัง และเหตุการณ์ทั้งหมดที่เกิดขึ้นนี้อาจนำไปสู่อะไร

ดำเนินรายการโดย วจนา วรรลยางกูร หัวหน้ากองบรรณาธิการ The101.world

101 One-on-One EP.165 | พลังประชาชนและเสียงหัวเราะในการประท้วง กับ จันจิรา สมบัติพูนศิริ

The101.world คือสื่อความรู้สร้างสรรค์ (creative knowledge media) ของทีมงาน The 101 Percent เราพยายามทำสื่อความรู้สร้างสรรค์ที่มีแก่นชีวิตและความคิด 
- เป็นสื่อที่ชวนสังคมตั้งคำถามที่ ‘ใช่’ ในเรื่องสำคัญต่อชีวิต 
- เป็นสื่อที่บอกเล่าเบื้องลึกเบื้องหลังของสถานการณ์การเมือง เศรษฐกิจ และสังคมวัฒนธรรม 
- เป็นสื่อที่มองวัฒนธรรมรอบตัวและไลฟ์สไตล์ในแง่มุมใหม่ที่ไม่มีใครเคยมอง
- เป็นสื่อที่เชื่อม ‘โลกความรู้’ เข้ากับ ‘โลกความคิดสร้างสรรค์’ 
- เป็นสื่อที่ทำหน้าที่ด้วยความเป็นมืออาชีพ 
- เป็นสื่อที่ร่วมสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ และ
- เป็นสื่อที่ทำหน้าที่ ‘สื่อสาร’ ความรู้สู่สังคม

3 ทศวรรษของ ‘สองนคราประชาธิปไตย’ ในวันที่สังคมไทยไม่เหมือนเดิม | 101 In Focus EP.217

101 Podcast

Related tracks