Sciopticon
‘In de geest van Canto Ostinato’


Het idee voor Sciopticon (toverlantaarn of caleidoscoop) is ontstaan in december 2012, uit waardering voor de muzikale visie en technieken van de latere composities van de Nederlandse componist Simeon ten Holt. Zijn composities hebben inmiddels een unieke eigen plek verovert in het Nederlandse, zo niet wereldwijde, muzikale spectrum. Canto Ostinato is daarvan tot dusver nog steeds het bekendste voorbeeld. Na een brede zoektocht van enkele decennia lijkt Ten Holt met Canto Ostinato zijn eigen antwoord te hebben gevonden op de vraag in welke vorm muziek haar kracht het best kan manifesteren. Canto Ostinato is op die manier een combinatie van basale, verticale en horizontale gebeurtenissen welke resulteren in een idioom van repeterende harmonieën en melodieën die, door interpretatie en de ziel van de uitvoerende of uitvoerenden, een unieke indruk achter laat die enkel via een auditieve abstractie als muziek bereikt lijkt te kunnen worden. 

Ook Sciopticon is zo'n muzikaal proces van veelvuldig herhalende fragmenten. Deze fragmenten bestaan uit verschillende patronen. Een patroon bestaat hier in de basis uit een bepaalde gebroken akkoordenreeks, met een dissonante toevoeging (een muzikaal peperkorreltje).

Sciopticon beweegt zich rondom 4 melodische hoofdthema’s, die verspreid liggen door de compositie. Alle tussenliggende fragmenten bewegen zich schijnbaar statisch naar deze melodische thema’s toe of bewegen zich er vanaf. Bij het langer beluisteren van een steeds herhalend fragment is een bepaalde gelaagdheid waar te nemen. De focus zal in eerste instantie waarschijnlijk horizontaal zijn, oftewel melodisch.  Daarnaast is er een verticale focus, wisselend van aandacht voor tonen in het lage, het midden, of het hoge register. Zo trekt er in Sciopticon een steeds veranderend palet aan structuren en melodieën voorbij.
 
Sciopticon bestaat uit 3 delen, die achter elkaar door worden gespeeld. 
Deel 1 en 3 hebben een sterke verwantschap. Deel 3 blijft dicht bij het introverte d-mineur karakter van de Hang. Deel 2 is een contrasterend overgangsdeel, waarin mineur en majeur verstrengelen. Deel 1 vertoont, in verhouding tot de andere 2 delen, de meeste majeur akkoorden en heeft daardoor een meer extravert karakter dan de andere delen.

Rob Verheul & Jeff Hijlkema (2017)

Sciopticon (part 1, 2 & 3)_ Duo for d-minor Hang

Samenhang

Recent comments

Leilani Biggerstaff