Bầu trời cao
ngàn vì sao
lấp lánh trên cao nghiêng chào. 

Vành nôi xao
lời đồng dao
hơi ấm đôi tay mẹ thầm trao. 

Dẫn đưa lối con vào
cõi trời đất rộng cao,
lướt trong gió ngọt ngào
cánh nhỏ én liệng chao. 

Khơi mạch sống tuôn trào
phơi mình dưới ngàn sao,
nơi những cánh hoa đào
rơi từ suối nguồn cao. 

Rồi một đêm
thật hồn nhiên
trong giấc mơ con đi tìm...

Lần đầu tiên
thật dịu êm
âu yếm nghe tiếng mẹ gọi tên. 

Ave Maria! Teresa!
Avalokita! Maya-Pajapati!
—————————
Một khúc hát ru tôi viết dâng Đức Mẹ Biểu Hiện Của Tình Thương.

Tranh: A Moment of Stilness của Antonio Bagia

Lời ru thánh

Trời bên ấy sáng chưa

_thơ thiền sư Nhất Hạnh
nhạc Pháp Xa_
trình bày: Vành Khuyên

tặng Huệ Liên

trước ngõ dòng sông cuồn cuộn
mây trắng nhẹ hồn thơ ấu
sau vườn hoa cải rực vàng
bướm lạc quê hương

vầng mộng chàng trao
mặt trời là mặt trời chung
hoa bưởi tóc em phải nào hương xa lạ
đôi tay nhỏ thay chàng khuya sớm
hồn trên nét bút
mầu pha khói sóng
thương những giờ chàng buông bút dạy con

vai gánh lấy trọn vẹn giang sơn
đòn gánh trĩu hai đầu văn hóa
đông tây tiếng gà bồn chồn tấc dạ
nghiêng gối hỏi thầm: trời bên ấy sáng chưa?

trọn một mùa đông
lửa hồng ấp ủ tin yêu
tiếng ngâm thơ vang qua trời tuyết

rau dưa muối lấy tương lai
mùa xuân hoa nở thắm đồi
mắt xanh vì trời xanh
hoa phượng lên rồi
nửa trời tình yêu hé nở.

Sư cô Chân Không viết về bài thơ "Trời bên ấy sáng chưa"
(trích trong cuốn "Thử tìm dấu chân trên cát - Ghi chép về thơ Thầy Nhất Hạnh)

"Huệ Liên là nữ sĩ Helen Coutant, phu nhân của anh họa sĩ Võ Đình. Chị hiền dịu và đảm đang không thua những người đàn bà Á Đông hiền dịu đảm đang nhất. Chị nấu cơm Việt Nam rất khéo. Có lần chị đã viết bài phát biểu về thực phổ Việt Nam trong tập san Chuông Việt, cơ quan của sinh viên Việt Nam tại Chicago. Khi thấy bài chị đăng trên Chuông Việt, anh Võ Đình nói “hoảng”, bèn viết cho báo Chuông Việt nói: “nhà tôi là ai mà dám lên tiếng về môn nấu ăn Việt Nam?” Tôi chắc anh Võ Đình la át chị ấy như thế cho đẹp, chứ trong thâm tâm, anh cũng tự hào về người vợ hiền thục của mình lắm lắm. Huệ Liên (Bông Sen Trí Tuệ tên của hoạ sĩ đặt cho phu nhân) khuyến khích anh rất nhiều trong việc sáng tạo và biên soạn. Một trong những tác phẩm của chị là First Snow được chồng minh họa rất đẹp, do nhà xuất bản Knopt ấn hành. Chị đã dịch nhiều bài thơ của thầy Nhất Hạnh và nhà xuất bản Unicorn Press đã cho in một tập lấy tên là The Cry of Vietnam. Anh chị có hai cháu: Katherine Phượng Nam và Hannah Linh Giang. Bài Trời bên ấy sáng chưa tác giả viết tặng Huệ Liên hồi hai vợ chồng nghệ sĩ này còn cư trú tại Matamoras bên dòng sông Delaware. Lúc ấy trời đã lạnh, hoa cải đã nở sau vườn, trước mặt nhà nước sông Delaware chảy mạnh. Sau buổi cơm chiều có dưa dá chấm tương gừng, thầy ngồi uống trà, anh Võ Đình ngâm bài “Trường Giang” của Huy Cận, Huệ Liên ngồi bên hai mắt sáng trưng. Chị là người được hấp thụ cả hai nền văn hoá, và thương nước Việt Nam không khác gì thương tổ quốc chị: chị ước ao chờ đêm dài chiến tranh được chấm dứt phía trời Đông:

vai gánh lấy trọn vẹn giang sơn
đòn gánh trĩu hai đầu văn hoá
đông tây tiếng gà bồn chồn tấc dạ
nghiêng gối hỏi thầm: trời bên ấy sáng chưa?

chị có dịch bài thơ “trời bên ấy sáng chưa” ra Anh văn như sau:

 

 

East and West
For Hue Lien

wiftly

past the front gate
the river flows,
like childhood memories
the clouds float,

in the backyard
mustard flowers ablaze
where the lost butterflies
hover
within his arms a firmament,

beneath the sun
his and mine,
grapefruit blossoms in my hair
are no strange fragance,
for him
my small hands, night and day,
trace the soul of the calligrapher
who rests his pen
to teach the child.

ancestral rivers and mountains
on my shoulders
two cultures: east and west
bend the carrying pole down,
a rooster crows,
and over pillows the hear throbs
whispers: is it dawn yet, over there?

all winter long
the red fire smolders
where our faith is warmed,
hi sings poem and his voice rings clear
in snowy sky,

to keep alive the future
meals of pickles and rice,
when sping comes back to hills
the sky is blue for eyes are blue
and far away phuong buds burst forth
among the coconuts:
half a world of love
has half – way opened.


Tôi mới gặp lại Huệ Liên cách đây mấy tuần sau hơn mười năm xa cách. Vẫn người phụ nữ hiền thục ấy, vẫn đôi mắt sáng trưng ấy, lúc nào cũng lắng nghe những thao thức của người dân Việt khổ đau. Tôi biết rất rõ tiếng gà vẫn bồn chồn trong lòng chị và chắc hẳn đã nhiều lần chị nghiêng gối hỏi thầm: trời bên ấy sáng chưa?

Trời bên ấy sáng chưa

Mẹ của tôi
      _ Phapxa Chan 
                   viết và hát _

Mẹ tuy không còn trẻ
nhưng chưa quá già
bởi vì mẹ vẫn hát ca mỗi ngày

Chiều nay đi học về
ta trông thấy mẹ
một mình ngồi dưới bóng mây khẽ cười

Một đàn chim trắng bay
nền trời im vắng
mặt hồ trong in dáng cây
gội nắng

Chợt ta nghe giọng mẹ
ru trong gió chiều
một miền cỏ lá xinh tươi... là mẹ

Bordeaux - mùa đông 2012

Mẹ của tôi

Tổ sâu bé nhỏ
_ thơ thiền sư Nhất Hạnh
nhạc Phapxa Chan_
Thanh Thảo trình bày

Tôi đến thăm em sáng nay
Quanh mái nhà em, tuyết rơi êm đềm lặng lẽ
Vũ trụ làm bằng bông tơ nõn nà
Em còn ngủ yên, im lìm
Như một con sâu con không cựa mình trong tổ nhỏ
Vũ trụ làm bằng bông tơ nõn nà
Vũ trụ bé nhỏ sáng nay chỉ vừa bằng một tổ sâu ấm áp
Tuyết vẫn phơi phới bay
Con sâu con còn ngủ
Và tôi ngồi làm thơ
Gió ơi, im đi (ngươi bảo ta sẽ làm gì nếu không làm thơ ?)
Im đi, đừng lay động tổ sâu êm đềm.
Cho tôi bé lại để có thể đi vào thăm
Giấc mơ kỳ diệu của em
Đây lăng kính mang theo,
Tôi đặt vào điểm sáng hồn em
Cho tỏa chiếu đủ bảy màu rực rỡ.
Ai thắp sáng thế giới em ?
Cho tôi buông quanh
Những bức màn tình thương
Màu ngọc thạch
Dễ ghét biết bao, đồng tiền trên má nhỏ
Sáng nay, mười hai bà mụ dạy em cười.
Bài hát ngày xưa mẹ dạy,
Tôi hát lại em nghe
"Con nai con đã nằm yên ổn
Trong đôi tay chở che
Của chàng hiệp sĩ
Và ngộ nghĩnh thay,
Con chó sói bỗng nhiên thấy mình bơ vơ "
Em sẽ mút mãi đầu ngón tay cái, và lắng tai nghe,
Bài hát sẽ dài, bởi tôi sẽ hát hoài điệp khúc
Tôi nhấc ống điện thoại bỏ ra một bên
Một buổi sáng chủ nhật như sáng hôm nay
Không ai có quyền làm náo động
Một tổ sâu an lành bé nhỏ
Tôi sẽ làm xong bài thơ khi em thức giấc
(Khi con sâu khe khẽ cựa mình)
Sẽ có tiếng hát ca bao phủ sáng nay
Đệm nhịp cho tuyết bay
Chín giờ rưỡi sáng rồi
Nhưng tuyết vẫn còn lặng lẽ dịu dàng
Dệt hoài cho em
Một vũ trụ bông tơ trắng nõn
Nụ cười tôi còn giữ mãi
Để dành cho đến khi em thức giấc,
Hào quang ấm áp của mắt tôi,
Khi em choàng thức
Sẽ chảy tràn
Như nước suối ấm mùa Xuân.

Tổ sâu bé nhỏ

Bát cơm mừng
_ Phapxa Chan viết
Thu Thủy hát _

Đóa hồng mới nở
sương sớm đã tan
Gió cười hớn hở
nắng tràn

Giữa đồng nắng đổ
thoăn thoắt gánh tươi
Cuối làng máy nổ
lúa reo

Tay truyền tay 
từng hạt thơm tháng tư
Chân cùng chân
bước hân hoan bội thu
Vai nhờ vai
chở mùa qua nắng mưa
Ai gọi ai
tình quê hương chan chứa

Nắng tưng bừng
xóm thôn lẫy lừng
Bát cơm mừng
lệ rưng
Biết ơn từng 
hôm sớm phơi lưng
Ai vì ai
người ơi...!

Bát cơm mừng

Về nhà
_ Phapxa viết
Đào Anh Khôi hát
Guitar Hiệp_

Người đi hết rồi
Còn ta với đêm
Chùa then đóng 
Phật im bóng
Ta nghe ngóng gió lên

Vài tia nắng tàn
Chìm rơi đáy sông
Rừng cây trút
Lời hun hút 
Từng giây phút sóng sa

Vắt chân kiết già
Ta về với ta
Mắt mi nhắm nghiền
Đây rồi cõi nhà.

Vào
Ra 
Sâu 
Chậm
Vào 
Ra
Sâu 
Chậm

 _ Hải Dương, 2011 _

Về nhà

Lời cầu nguyện buổi sáng
_ Phapxa viết
Nhóm Hồng Hà & Đồng Dao trình bày _

Vườn nhà bừng sáng
Muôn cây reo mừng
Mừng tia nắng đầu ngày nụ xuân hé tròn đầy

Địa đàng rực rỡ 
Muôn hoa khoe màu
Ngàn bông hoa mới
Ngàn trân châu

Ta xin nâng niu mỗi phút trên hành tinh
Là nơi ta sống hay cõi thiên đường xanh
Trong đêm bao la và khi nắng lên ngời
Ta hát vang khúc hoan ca

Ta đi bên nhau mỗi bước trên hành tinh
Từng đôi chân hãy âu yếm da thịt xanh
Cho nhau tin vui rằng muôn trái tim lành
Luôn biết yêu những sớm mai

Vườn nhà bừng sáng
Lòng người bừng sáng
Rộn ràng mừng ánh triêu dương mênh mông qua đây

Địa đàng rực rỡ
Muôn hoa khoe màu
Ngàn bông hoa mới ngàn trân châu.
_ Hà Nội 2014 _

Lời cầu nguyện buổi sáng

Nhạc và lời: Phapxa
Tấm và Phapxa hát

Em cầm con dao, em lên núi, kiếm củi về cho mẹ em đun
khói chiều mong manh
nắng chiều thanh thanh
em rảo chân nhanh
trên mái tóc em vương sợi cỏ lành.

Em ngồi lưng trâu, tay nâng sáo
sáo ru chiều êm lụa say tơ
mây chiều lơ thơ
bướm vàng mộng mơ
đất trời nguyên sơ
sông núi hoát nhiên biến thành bài thơ.

Chân non vượt đồi
 tay xinh lộng trời
một giọt sương khẽ rơi.

Mắt biếc ngời ngời
tóc rối bời bời
một nụ hoa khẽ cười.
 
Một chiều lang thang, em vui bước
bước lạc vào một miền xa xưa
chuông chùa thoảng đưa
sư ngồi nghe mưa
kinh ngủ say sưa
trên án vẫn lưu đôi dòng khép hờ.

Nhắm nghiền đôi mi nghe mưa trút
mõ rơi từng giọt ngoài hiên xanh
bốn bề vắng tanh
chỉ còn hương chanh
đất trời long lanh
mưa ngớt, núi xa in nền trời xanh.

Sơn tăng, tiều đồng
non cao, thiền phòng
từng ngày qua rất trong

Gió núi lồng lộng
mây sa ruộng đồng
một lời kinh rất Hồng.

Sơn đồng ca

Hồi hương ca
Sáng tác: Phapxa Chan
Thể hiện: Lương Huy

Muôn trùng tuyết sương mờ cánh thiên di
Thăm thẳm cố hương một áng đông thi
Gươm đàn muôn hướng phiêu du chợt có khi
Đêm nằm nghe tiếng mưa rơi ướt đôi mi.

Gương hồ lắng soi hồn liễu thiên thu
Mây ngàn đã khơi mạch trúc ưu tư
Khi ngày tan nắng, khi đêm ngừng tiếng mưa
Bên dòng sông vắng, thong dong đò xưa.

Đây rồi bình lặng, rừng ngát trầm xông
Nụ sen hé cánh, sương pha nắng hồng
Bàn tay thắp lên không gian lung linh thơm tho lửa nồng
Bàn chân giấu trong rêu phong cô liêu thâm u ngàn năm.

Muôn trùng tuyết sương một vết thiên thanh
Thăm thẳm cố hương giọng hát long lanh
Buông chèo sông vắng, mênh mang hồn nước xanh
Tiếng cười sâu lắng vang trong lặng thinh.

Hồi hương ca

Hân hoan
Phapxa phổ thơ Ý Nhi

Em tìm đến góc xa nhất trong khu vườn anh
Em muốn trốn vào sự bình yên trong lành
Em muốn trốn sâu mãi, sâu mãi và tình yêu
Tình yêu của anh, anh thôi!

Em chợt muốn ứa nước mắt trong khu vườn xanh
Khi có tiếng chim khuyên hót lên trong lành
Và em muốn khóc khi đốm nắng lan trên vạt cỏ
Làm cho bông hoa bỗng trắng như hạt lệ.

Và rồi em nhớ miên man. Và rồi em nhớ miên man.

Miên man cơn mưa trên mái đầu trần
Miên man cánh võng hát trước sân
Miên man câu ca ước sum vầy
Em muốn được ra đi như thế
Ra đi đôi mi đã khép rồi
Mà còn lăn rơi nước mắt hân hoan

Hân hoan cơn mưa trên mái đầu trần
Hân hoan cánh võng hát trước sân
Hân hoan câu ca ước sum vầy
Em muốn được ra đi như thế
Ra đi đôi mi đã khép rồi
Mà lòng con mang ơn muôn nỗi hân hoan.

Bát cơm mừng

khanhduy