Premiera Pisma

W jednym z opowiadań Olgi Tokarczuk cały ziemski plastik pożerają bakterie. Czy to zwykłe science fiction? Czym zastąpić plastik i co zrobić z miliardami ton tworzyw sztucznych, które już wyprodukowaliśmy? Czy segregacja śmieci ma sens? Jak naprawdę wygląda recykling plastiku i jak rozwiązać problem jednorazowych opakowań? O tym wszystkim porozmawiam w piętnastym odcinku podcastu Jak naprawić przyszłość.

Impulsem do nagrania tego odcinka było obserwowanie efektów unijnego zakazu sprzedaży plastikowych produktów jednorazowych – sztućców, słomek, patyczków do uszu – który wszedł w życie na początku lipca tego roku. A właściwie braku efektów, bo Polska nie wprowadziła na czas odpowiednich przepisów, które tę unijną dyrektywę pozwoliłyby wykonywać. Z ostatnich wypowiedzi ministra klimatu i środowiska Michała Kurtyki wynikało, że będzie na nie trzeba czekać najpewniej do jesieni. Tymczasem wakacje są okresem, kiedy jemy więcej śmieciowego jedzenia w jednorazowych opakowaniach – kupujemy rybkę na tacce, która po chwili ląduje w śmietniku, czy piwo z nalewaka w plastikowym kubku. Już dziś co drugi śmieć znaleziony na plaży to jednorazowy kubek albo innego rodzaju opakowanie. Zanim zdążymy z ustawą, mamy szansę dołożyć światu więcej odpadów niż przez resztę roku.

O lukach i absurdach związanych z krajową czy unijną polityką walki z plastikiem, a nade wszystko o skutecznych strategiach, które moglibyśmy wdrożyć w najbliższej przyszłości, porozmawiam z Michałem Pacą, ekspertem ds. gospodarki odpadami, autorem bloga Sortownia Opinii, zaangażowanym w takie inicjatywy jak „Las na zawsze” oraz „School of Life”. 

W drugiej części podcastu będziecie mogli posłuchać dr. Macieja Guzika, mikrobiologa z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN w Krakowie, który pracuje nad wykorzystaniem zestresowanych bakterii do produkcji bioplastiku. 

Zapraszam!
Barbara Sowa

Jak naprawić przyszłość? Recykling nie działa. Czym zastąpić plastik?

Zarówno numer marcowy jak i podcast z cyklu Premiera Pisma powstawały w zupełnie innej rzeczywistości, zanim w czwartek, 24 lutego, świat stanął na głowie. Wtedy postanowiliśmy, że przyjrzymy się nudzie. Kiedy dziś myślimy o tym temacie, stagnacja jawi się jako stan, do którego chętnie byśmy wrócili. 

Co miesiąc staramy się, by to, co publikujemy, było aktualne dłużej niż cztery tygodnie. Mamy nadzieję, że w tej trudnej sytuacji, kiedy wojna otacza nas ze wszystkich stron, w przygotowanych przez nas materiałach znajdziesz choć odrobinę wytchnienia, a może nawet źródło siły, inspiracji do działania. Dlatego zapraszamy do wysłuchania dyskusji o potencjale nudy i sposobach ucieczki od nadmiaru bodźców w nastawionym na ciągły rozwój i jego monetyzację świecie. Czy potrafimy się jeszcze nudzić? Jak sprawić, by produktywność przestała być naszym nadrzędnym celem? Czy nicnierobienie może pobudzać naszą kreatywność i wpływać pozytywnie na zdrowie psychiczne?

W rozmowie wzięli udział Katarzyna Wągrowska (eko-aktywistka, twórczyni internetowa, ekspertka od zero waste. Autorka bloga Ograniczam Się i książki „Życie zero waste. Żyj bez śmieci i żyj lepiej”. Inicjatorka akcji Givebox Poznań, współzałożycielka Po-Dzielni – pierwszego w Polsce freeshopu) oraz dr Mariusz Finkielsztein (adiunkt w Instytucie Socjologii Collegium Civitas. Badacz nudy, założyciel i organizator Międzynarodowej Interdyscyplinarnej Konferencji Nudy. Sekretarz International Society of Boredom Studies. Autor książki „Boredom and Academic Work”). Debatę poprowadziła dziennikarka wiele lat związana z radiem, Justyna Dżbik-Kluge.

Premiera Pisma. Nuda, nic się nie dzieje... I komu to przeszkadzało?

Czy wojna w Ukrainie przyspieszy transformację energetyczną? Które państwo za kilka dekad będzie nowym, zielonym „petromocarstwem”? Czy zwykły Kowalski może nałożyć sankcje na Rosję Putina? 

W 22. odcinku podcastu „Jak naprawić przyszłość?” zabieram Was na protest pod marketem budowlanym przy ul. Modlińskiej w Warszawie, gdzie o bojkocie konsumenckim rozmawiałam z jednym z inicjatorów Ogólnopolskiego Bojkotu Leroy Merlin, Dariuszem Gąsiorowskim. 
W drugiej części podcastu zapraszam na rozmowę z Justyną Piszczatowską, redaktor naczelną serwisu green-news.pl, dziennikarką, która od wielu lat specjalizuje się w temacie szeroko pojętej elektroenergetyki. Rozmawiałyśmy co prawda, zanim Rosja zakręciła Polsce kurek z gazem, ale Justyna odpowie na moje pytania o to, czy jesteśmy w stanie uniezależnić się od rosyjskich surowców, ile nas to będzie kosztowało i jaki wpływ na przyszłość transformacji energetycznej będzie miała wojna w Ukrainie. 

Posłuchajcie!


Tu znajdziecie profil Ogólnopolskiego Bojkotu Leroy Merlin: https://www.facebook.com/leroy.nachuj
To na bieżąco aktualizowana lista wstydu firm, które zdecydowały się trwać w Rosji:
https://som.yale.edu/story/2022/over-750-companies-have-curtailed-operations-russia-some-remain
Link do strony, o tym, jak nakładać prywatne sankcje na Rosję: 
https://www.mysanctions.com/
Dziesięciopunktowy plan IEA odcięcia się od rosyjskiej ropy i gazu: 
https://www.iea.org/reports/a-10-point-plan-to-cut-oil-use
A poniżej linki do tekstów Justyny Piszczatowskiej opublikowanych w „Piśmie”: 
https://magazynpismo.pl/cykle-pisma/jesli-nie-wegiel-cykle-pisma/czy-wodor-bedzie-paliwem-przyszlosci/
https://magazynpismo.pl/cykle-pisma/jesli-nie-wegiel-cykle-pisma/boom-na-fotowoltaike/

Kto komu zakręci kurek?

„My, mieszkańcy Zachodu, jesteśmy w miarę zdrowi i w większości mamy co jeść – a i tak jesteśmy zaskakująco nieszczęśliwi” – pisze Karolina Lewestam w swoim najnowszym eseju, który publikujemy w sierpniowym numerze miesięcznika. Jak zauważa autorka, chroniczny brak szczęścia to nasza choroba cywilizacyjna. Z czego wynika ten stan? Dlaczego nie potrafimy czerpać satysfakcji z bycia tu i teraz? Co sprawia, że ciągle chcemy więcej? Wciąż czekamy na szczęście, stawiamy sobie kolejne cele. Czy jeśli nie uda nam się osiągnąć wyznaczonych celów, to jesteśmy skazani na wieczne niespełnienie?

W rozmowie o poszukiwaniu szczęścia wzięli udział:

Karolina Lewestam – dziennikarka i redaktorka, członkini redakcji „Pisma”. Obroniła doktorat z filozofii na Uniwersytecie Bostońskim. Wielokrotnie nominowana do nagrody Grand Press w kategorii „Publicystyka”. W 2021 roku ukazał się jej debiut prozatorski Mała Księżniczka, a w 2022 roku wydała zbiór esejów Pasterze smoków.

Tomasz Stawiszyński – filozof, eseista, ukończył studia magisterskie i doktoranckie w Instytucie Filozofii UW, autor bestsellerowych książek „Potyczki z Freudem. Mity, pokusy i pułapki psychoterapii” (2013), „Co robić przed końcem świata” (2021), „Ucieczka od bezradności” (2021) i „Misja Sowy. Tosia, Franek i sekrety filozofii” (2022) oraz dwóch zbiorów wierszy „Nie ma takiego imienia” (1999) i „Rzecz ciemna” (2002). Od wielu lat zajmuje się problemami z pogranicza filozofii i psychoterapii. 

Debatę poprowadziła Justyna Dżbik-Kluge związana obecnie z Radiem 357.

Kod na roczną prenumeratę ze zniżką dla słuchaczy podcastu Premiera Pisma PREMIERA do wykorzystania na magazynpismo.pl/prenumerata

Partnerem wydarzenia jest kancelaria CMS.

Premiera Pisma. Jak być szczęśliwym w trudnych czasach?

Każdego dnia tysiące osób opuszcza swój dom w poszukiwaniu nowego miejsca do życia. W wielu przypadkach nie jest to dobrowolna decyzja. Z domu wygania wojna, prześladowania, przemoc. Także katastrofalne skutki zmian klimatycznych: dotkliwe susze, wyschnięte studnie, wyjałowiona gleba. Stary dom przestaje karmić i ochraniać. Czas wyruszyć w drogę i przekraczać granice – te państwowe i symboliczne.

Jak zbudować nowy dom? Co znaczy dziś to pojęcie? Jak można pomóc migrantom i migrantkom odnaleźć się w nowej rzeczywistości? Czy istnieją systemowe rozwiązanie, które by to umożliwiły?

W rozmowie o domu, migracjach, granicach i ich przekraczaniu wzięli udział:

Bartek Sabela – podróżnik, fotograf, reporter, autor książek, związany z wydawnictwem Czarne. Za reportaż literacki Wszystkie ziarna piasku nominowany do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. Regularnie współpracuje z „Kontynentami” i „Pismem”. Autor cyklu Nasze zwierzobójstwo oraz Soczewki Pisma Mur nadziei o panafrykańskim projekcie, który ma powstrzymać pustynię. 

Agnieszka Kosowicz – założycielka i prezeska Fundacji Polskie Forum Migracyjne. Inicjatorka wielu projektów dotyczących integracji cudzoziemców i dialogu międzykulturowego m.in. projektu „Migroteka”, który wyposaża sieć polskich bibliotek w literaturę dotyczącą migracji, uchodźstwa i międzykulturowości. Autorka monografii „Working Together – 15 lat UNHCR w Polsce”, opisującej początki budowy systemu ochrony uchodźców w Polsce, współautorka licznych publikacji na temat cudzoziemców w Polsce. Przez ponad sześć lat prowadziła politykę informacyjną Przedstawicielstwa Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców w Polsce. 

Draginja Nadaždin – Dyrektorka Generalna Lekarzy bez Granic w Polsce. Od wielu lat staje w obronie praw człowieka. Pracowała na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w różnych organizacjach pozarządowych, w tym w Polskiej Akcji Humanitarnej oraz w Amnesty International Polska, którym kierowała w latach 2007-2021. W swojej pracy dąży do ukazywania globalnej współzależności, jest oddana idei solidarności, niezależnie od tego, czy rozgrywające się kryzysy bądź naruszenia praw człowieka dzieją się blisko czy daleko od nas. 

Debatę poprowadziła Justyna Dżbik-Kluge związana obecnie z Radiem 357.

Kod na roczną prenumeratę ze zniżką dla słuchaczy podcastu Premiera Pisma PREMIERA do wykorzystania na magazynpismo.pl/prenumerata.

Partnerem wydarzenia jest kancelaria CMS.

Premiera Pisma. Dom zamiast muru. Czy można zatrzymać migracje?

Tocząca się od miesięcy wojna w Ukrainie powoduje, że dotychczasowy ład światowy przestaje istnieć, a nowy dopiero się wyłania. Światowe mocarstwa przystąpiły do rozgrywki o dominację polityczną i ekonomiczną. W tle toczy się rywalizacja o dostęp do surowców i przejęcie kontroli nad światowymi przepływami towarów.

Zimna wojna była starciem dwóch wielkich bloków światowych. Teraz o przywództwo nad światem konkuruje wiele mocarstw. Co to oznacza dla Polski? Które kraje zyskują, a które tracą na skutek zmiany układu sił? Jak będzie się kształtować geopolityka w najbliższej przyszłości?

W rozmowie o zmieniającym się układzie sił na świecie wzięli udział:

Agnieszka Bryc – badaczka stosunków międzynarodowych na Wydziale Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorka książek, m.in. Rosja w XXI wieku: gracz światowy czy koniec gry? oraz Izrael 2020: skazany na potęgę?.

Paweł Marczewski – socjolog, historyk idei, publicysta. Szef działu Obywatele w forumIdei, think tanku Fundacji Batorego. Jest członkiem Carnegie’s Civic Research Network, międzynarodowej grupy badaczek i badaczy analizujących globalne przemiany społeczeństwa obywatelskiego. Obecnie pracuje nad książką o współczesnym, wielokulturowym Wiedniu.

Mateusz Piotrowski – amerykanista, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (PISM). Specjalizuje się w amerykańskiej polityce wewnętrznej i zagranicznej oraz stosunkach transatlantyckich. Doktorant w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Stażysta Ambasady RP w Waszyngtonie, Biura Bezpieczeństwa Narodowego i Parlamentu Europejskiego. 

Debatę poprowadziła Justyna Dżbik-Kluge, związana obecnie z Radiem 357.

Kod na roczną prenumeratę ze zniżką dla słuchaczy podcastu Premiera Pisma PREMIERA do wykorzystania na magazynpismo.pl/prenumerata

Premiera Pisma. Jak zmieni(a) się układ sił na świecie?

„Polaryzacja” to hasło, które od lat odmieniamy przez różne przypadki. Zamiast wskazywać winnych, bo przecież wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za nakręcanie spirali niechęci i wzajemnego braku zaufania, zastanówmy się, dlaczego tak trudno przychodzi nam uszanowanie różnic. Jak znaleźć wspólny język ponad podziałami? Jak inicjować i podtrzymywać dialog? Z jakich narzędzi i doświadczeń korzystać? Czy w naszym skonfliktowanym kraju można stworzyć przyjazną przestrzeń do budowania więzi i szukania wspólnego mianownika? O tym rozmawiamy w czasie listopadowej Premiery Pisma.  

W rozmowie wzięli udział:

Wawrzyniec Smoczyński – twórca centrum analitycznego Polityka Insight i Fundacji Nowej Wspólnoty, która opracowuje metodę dialogu dla silnie podzielonych społeczności, 

Jakub Wygnański – socjolog, założyciel Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia i współtwórca Funduszu Obywatelskiego,

Joanna Berendt – coachka, mediatorka, trenerka porozumienia bez przemocy i pozytywnej neuroplastyczności.

Debatę poprowadziła Justyna Dżbik-Kluge, dziennikarka. 


Kod na roczną prenumeratę ze zniżką dla słuchaczy podcastu Premiera Pisma PREMIERA do wykorzystania na magazynpismo.pl/prenumerata.

Premiera Pisma. Jak prowadzić dialog w podzielonym świecie?

Nowe światy to nowy potencjał – zarówno na ocalenie, jak i schrzanienie tego, co najbardziej cenne – pisze w najnowszym, grudniowym numerze „Pisma” Zuzanna Kowalczyk. Piotr Fortuna w eseju o metawersum dodaje z kolei, że warto się zawczasu zastanowić nad tym, jakie zagrożenia może na nas sprowadzić nowy, trójwymiarowy internet. Może dzięki temu uda nam się uniknąć części szkód, zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, a najlepiej zawczasu skierować rozwój metawersum na właściwe tory.

Jak to zrobić? Czy wirtualna rzeczywistość, w której za pomocą awatarów za kilka, kilkanaście lat mamy się spotykać, pracować, tworzyć i bawić, pozwoli nam rozwinąć skrzydła – dosłownie i w przenośni – czy wręcz przeciwnie, obnaży najciemniejsze strony ludzkiej natury?

Marki i świat biznesu widzą tu szansę na zdobycie uwagi i wydrenowanie portfeli klientów głęboko zanurzonych w wirtualnej przestrzeni, artyści już dziś przekraczają tam nieosiągalne dotąd granice sztuki, a co metawersum zaoferuje nam, zwykłym użytkownikom internetu?

W spotkaniu wzięli udział:

Zuzanna Kowalczyk – szefowa Działu Ekonomia i Technologie w „Piśmie”, dziennikarka, kulturoznawczyni, autorka esejów i podcastów. 

Artur Kurasiński – przedsiębiorca, twórca, inwestor, obserwator zjawisk związanych z technologią. Autor książek, gier i komiksów edukacyjnych o nauce i technologii z serii „Róża, a co chcesz wiedzieć?”. Tech-realista. Autor jednego z najpoczytniejszych polskich blogów oraz podcastów kurasinski.com. 

Juan Bossicard – pasjonat metawersum, który największą uwagę skupia na wpływie, jaki ta nowa technologia wywrze na mieszkańcach Europy. Kieruje zespołem European Metaverse Campaign w Meta.

Debatę prowadziła Justyna Dżbik-Kluge.

Kod na roczną prenumeratę ze zniżką dla słuchaczy podcastu Premiera Pisma PREMIERA do wykorzystania na magazynpismo.pl/prenumerata.

Premierę Pisma wspiera kancelaria CMS.

Premiera Pisma. Po co komu metawersum?

Kiedy nagrywałam ten odcinek, zachwycałam się obfitością przyrody o tej porze roku. Tymczasem, w dramatycznych okolicznościach, południowo-zachodnia Polska mierzy się z obfitością i siłą wody. Może więc ten odcinek – i wiersz Zuzanny Ginczanki – będzie możliwością ucieczki w miejsce, w którym jest tylko piękno i dobro. 

Posłuchajcie!
Magdalena Kicińska

---
Słuchaj więcej materiałów audio w stałej, niższej cenie. Wykup miesięczny dostęp online do „Pisma”. Możesz zrezygnować, kiedy chcesz.
https://magazynpismo.pl/prenumerata/miesieczny-dostep-online-audio/

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Wiersz z obfitości

„Pismo. Magazyn opinii” to miesięcznik, który łączy w sobie fakt, literaturę, obraz oraz humor. Podcasty to nasz konik, dlatego wszystkie teksty udostępniamy naszym prenumeratorom w wersji audio. W kanale Pismo do słuchania znajdziesz aktorskie interpretacje wierszy, ale też nagrania esejów czy reportaży publikowanych na łamach magazynu, comiesięczną debatę z cyklu Premiera Pisma oraz podcasty: "Jak naprawić przyszłość?" autorstwa Barbary Sowy, "Wiersz na poniedziałek", Magdaleny Kicińskiej i cykl "A propos" Zuzanny Kowalczyk. Aby słuchać wszystkich naszych tekstów wykup prenumeratę na stronie www.magazynpismo.pl.

Premiera Pisma. Nuda, nic się nie dzieje... I komu to przeszkadzało?

Pismo. Magazyn Opinii

Related tracks