Bir Cezaevinde, Tecritteki Adamın Mektupları

I

Senin adını
kol saatımın kayışına tırnağımla kazıdım.
Malum ya, bulunduğum yerde
ne sapı sedefli bir çakı var,
(bizlere âlâtı-katıa verilmez),
ne de başı bulutlarda bir çınar.
Belki avluda bir ağaç bulunur ama
gökyüzünü başımın üstünde görmek
bana yasak...
Burası benden başka kaç insanın evidir?
Bilmiyorum.
Ben bir başıma onlardan uzağım,
hep birlikte onlar benden uzak.
Bana kendimden başkasıyla konuşmak
yasak.
Ben de kendi kendimle konuşuyorum.
Fakat çok can sıkıcı bulduğumdan sohbetimi
şarkı söylüyorum karıcığım.
Hem, ne dersin,
o berbat, ayarsız sesim
öyle bir dokunuyor ki içime
yüreğim parçalanıyor.
Ve tıpkı o eski
acıklı hikâyelerdeki
yalnayak, karlı yollara düşmüş, yetim bir çocuk gibi bu yürek,
mavi gözleri ıslak
kırmızı, küçücük burnunu çekerek
senin bağrına sokulmak istiyor.
Yüzümü kızartmıyor benim
onun bu an
böyle zayıf
böyle hodbin
böyle sadece insan
oluşu.
Belki bu hâlin
fizyolojik, psikolojik filân izahı vardır.
Belki de sebep buna
bana aylardır
kendi sesimden başka insan sesi duyurmayan
bu demirli pencere
bu toprak testi
bu dört duvardır...

Saat beş, karıcığım.
Dışarda susuzluğu
acayip fısıltısı
toprak damı
ve sonsuzluğun ortasında kımıldanmadan duran
bir sakat ve sıska atıyla,
yani, kederden çıldırtmak için içerdeki adamı
dışarda bütün ustalığı, bütün takım taklavatıyla
ağaçsız boşluğa kıpkızıl inmekte bir bozkır akşamı.

Bugün de apansız gece olacaktır.
Bir ışık dolaşacak yanında sakat, sıska atın.
Ve şimdi karşımda haşin bir erkek ölüsü gibi yatan
bu ümitsiz tabiatın
ağaçsız boşluğuna bir anda yıldızlar dolacaktır.
Yine o malum sonuna erdik demektir işin,
yani bugün de mükellef bir daüssıla için
yine her şey yerli yerinde işte, her şey tamam.
Ben,
ben içerdeki adam
yine mutad hünerimi göstereceğim
ve çocukluk günlerimin ince sazıyla
suzinâk makamından bir şarkı ağzıyla
yine billâhi kahredecek dil-i nâşâdımı
seni böyle uzak,
seni dumanlı, eğri bir aynadan seyreder gibi
kafamın içinde duymak...

II

Dışarda bahar geldi karıcığım, bahar.
Dışarda, bozkırın üstünde birdenbire
taze toprak kokusu, kuş sesleri ve saire...
Dışarda bahar geldi karıcığım, bahar,
dışarda bozkırın üstünde pırıltılar...
Ve içerde artık böcekleriyle canlanan kerevet,
suyu donmayan testi
ve sabahları çimentonun üstünde güneş...
Güneş,
artık o her gün öğle vaktine kadar,
bana yakın, benden uzak,
sönerek, ışıldayarak
yürür...
Ve gün ikindiye döner, gölgeler düşer duvarlara,
başlar tutuşmaya demirli pencerenin camı :
dışarda akşam olur,
bulutsuz bir bahar akşamı...
İşte içerde baharın en kötü saatı budur asıl.
Velhasıl
o pul pul ışıltılı derisi, ateşten gözleriyle
bilhassa baharda ram eder kendine içerdeki adamı
hürriyet denen ifrit...
Bu bittecrübe sabit, karıcığım,
bittecrübe sabit...

III

Bugün pazar.
Bugün beni ilk defa güneşe çıkardılar.
Ve ben ömrümde ilk defa gökyüzünün bu kadar benden uzak
bu kadar mavi
bu kadar geniş olduğuna şaşarak
kımıldanmadan durdum.
Sonra saygıyla toprağa oturdum,
dayadım sırtımı duvara.
Bu anda ne düşmek dalgalara,
bu anda ne kavga, ne hürriyet, ne karım.
Toprak, güneş ve ben...
Bahtiyarım...

1938
Nâzım Hikmet

Bir Cezaevinde, Tecritteki Adamın Mektupları - Nâzım Hikmet

İki Düş Arasında Beklenti

Ablan çiçekli şapkalar yapıyor mu gene
Üstüne buğulu yaz tülleri serpiştiriyor mu
Kadife sesleri, ibrişim kokulan
Dolduruyor mu dört bir yanı
Küçük küçük güneşler halinde
Makaslarda geziniyor mu parmak izlerin
Onca uzaklığındaki ben
Geçiyor muyum belli belirsiz
Gözlerinin içdenizlerinden
Nasıl mı,
Nasıl yaratılmışsa boşluk
Kendine bakan irice bir vişneden.
Hani
Elini alnına koyup da
Daldığın olurdu ya bazen
Dalgınlığının ipekli giysinle birlikte
Hiç değinmeyen bir hışırtısı olurdu ya
Kime duyuruyorsun o sesi şimdi
Kime
— Yokluğuma bakarak
Çizilmiş bir taslak gibi
Uçup giden bir taslak gibi
Dağılan, toz olan bir taslak gibi —

Pencerenden baktığında— arasıra —,
— Ah bu kımıltısız yaz uzaklıkları —
Sana küçük küçük armağanlar verilird
..........
..........

Edip Cansever

İki Düş Arasında Beklenti - Edip Cansever

İsa Çelik'in kaleminden bir yazı ve yine İsa Çelik'in kadrajından fotoğraflar...

Sözcükler Edebiyat Dergisi Mayıs-Haziran 2017/3
Sayı : 67

26 Mart Dünya Ölmeme Günü

Madem İyisin

Anladık iyisin,
Ama neye yarıyor iyiliğin.

Seni kimse satın alamaz,
Eve düşen yıldırım da
Satın alınmaz.
Anladık dediğin dedik,
Ama dediğin ne?
Doğrusun, söylersin düşündüğünü,
Ama düşündüğün ne?
Yüreklisin,
Kime karşı?
Akıllısın,
Yararı kime?
Gözetmezsin kendi çıkarını,
Peki gözettiğin kimin ki?
Dostluğuna diyecek yok ya,
Dostların kimler?

Şimdi bizi iyi dinle:
Düşmanımızsın sen bizim
Dikeceğiz seni bir duvarın dibine
Ama madem bir sürü iyi yönün var
Dikeceğiz seni iyi bir duvarın dibine
İyi tüfeklerden çıkan
İyi kurşunlarla vuracağız seni.
Sonra da gömeceğiz
İyi bir kürekle
İyi bir toprağa.

Bertolt Brecht

Madem İyisin - Bertolt Brecht

Yalnızlık - Yaşar Kemal
Sığınak - Ahmet Oktay
Yorgun - İsmet Özel
Öldükten Sonra - Muzaffer Tayyip Uslu
Harb - Rüştü Onur

Yalnızlık - Sığınak - Yorgun - Öldükten Sonra - Harb

Uğur Mumcu - Sesleniş

Söz : Ziya Tokdemir
Beste : Serhat Kerim Avşar
Solist - Gitar : Serhat Kerim Avşar
-
ayrızlık
-
bir kelebeğin rüyasıyla uyandım bir sabah
uyumadan gördüğüm rüya oldu niyetimde
sonra kanatlandı sonbahar yaprakları renginde
yoluma eşlik etti sarı siyah bir kelebek
küllendi sonbahar alev aldı içimde

vardır muhtemelen daha iyi tamlamalar
kurduğum cümlenin de farkında değilim zaten
seni yaşatan da beni yaşatmaz içinde
öldürür hep bir ağızdan söylenen şarkı
aslında yalnızlığın şarkısı öldürmez insanı

düşündükçe kabusa dönüşen kabalıklar
yaşadıkça yalnızlaştıran kalabalıklar
öldürür hep bir ağızdan söylenen şarkı
kucaklayıp kaldırmak koskoca dünyayı
çok zor olmasa gerek benim için

düşmek
düşerken hissettiğin uğultu öldürür
rüzgarın sana son kabalığı olur bu
kaç durak geçti ama gelmedi o tren
ne kadar beklesen gelmiyor bazen

umutsuz bir cümleciktir sevmek
dedim ya
öldürür hep bir ağızdan söylenen şarkı
neden* fırtınalı temmuzda deniz
söylenmeyecek bir daha, kalmayacak iz

artık adımlarına uymak zorunda değilim 
tek yürümeyi unutmuş da değilim
yürürken ayaklarını izlemem kimsenin
izlemek istersem eğer durup izlerim
ben bu boşluktan göğe çakıldım

birbirine değmeyen seslerimiz
çok uzak ihtimallerin birinde
eğer söylenirse o şarkı
belki susmamın zamanı gelmişti
geçmiş olsun ikimize de

Ayrızlık

kimse bana sormadı neden durgun olduğumu

kırık çanaklardan sonra pencereler örtülür
perdeler, komşuların kalbi kırılmasın diye vardır
ben küçükken sadece izler vardı yüreğimde
her kavgada eskilerden bir ses çınlar kulağımda
güçsüz ve korkak bir çocuğun ağıdını duyarım

babam öfkeli, annem matemliydi ben çocukken
sonra büyüdüm
babamın öfkesi kadar sakin
annemin matemi kadar duygusuz olmak için
işte bunun için büyüdüm

ismiyle müsemma biri değildim eskiden
benim aydınlığa açılan pencerelerim olmadı
bu yüzdendir güneşe küskünlüğüm
geceyi sevdim senden sonra
çünkü sen geceyi bile aydınlattın

sonra gündüzleri saydırdın parmaklarımla
ben senin kaldırımlarının çıkmaz sokağıydım
ama sen bana inat - o sokağın sonundaki
bitişik iki apartmanın arasından doğan güneş
ancak şimdi kuşluk vaktinde sıkıştım kaldım

Müzik : Beyza Güven
Şiir : Ziya Tokdemir

Kimse Bana Sormadı Neden Durgun Olduğumu - Ziya Tokdemir

Gemilerde “jurnal” adı verilen bir seyir defteri bulunur. Gemi limandayken ya da seyir halindeyken yaşanan gelişmeler bu jurnal defterine kaydedilir. Geminin rotası, hızı, geldiği ve gideceği liman, vardiya değişimleri gibi bilgiler jurnale not edilir.

Gemi sığ sulardan ve önemli su yollarından geçerken de jurnal sürekli güncellenir.

Örneğin, Cebelitarık Boğazı geçilirken “03:00 Cebelitarık’a girildi” , “07:00 Cebelitarık geçildi” gibi saat belirtilerek yazılır.

Keza İstanbul Boğazı’ndan geçerken “08:00 İstanbul Boğazına girildi, 10:00 kavaklar geçildi, 11:00 hisar geçildi, 13:00 İstanbul Boğazı geçildi” gibi sürekli notlar jurnal edilir.

Lakin aynı gemiler Çanakkale Boğazı’na geldiklerinde jurnal defterine bunlar yazılmaz.

Çanakkale Boğazı seyri tamamlandığında jurnale “09:00 Çanakkale çıkıldı” yazılır;

ya da “15:00 Şehitler Abidesi 2 milden selamlandı” şeklinde not düşülür.

Çünkü herkes bilir ki bu dünyada her yer geçilir ama Çanakkale GEÇİLMEZ!

Ayrızlık

Ziya Tokdemir

Related tracks