สิ่งที่เรียกว่าสภาวธรรมไม่ใช่เรื่องที่คิดเอา 
เรื่องราวที่คิดไม่มีสภาวะ 
เขาเรียกเป็นอารมณ์บัญญัติ 
เรื่องที่คิดๆ ขึ้นมาตกลงกันว่า ตัวนี้เรียกอย่างนี้ๆ 
คิดเรื่องโน้นคิดเรื่องนี้ไป อันนั้นเรียกว่าอารมณ์บัญญัติ 
กระทั่งคิดว่าร่างกายนี้เป็นปฏิกูลอสุภะ 
ร่างกายไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
ถ้ายังเจือด้วยการคิดอยู่ยังไม่ขึ้นวิปัสสนาจริง 
วิปัสสนาต้องเห็นสภาวะ 
เห็นสภาวะอย่างเดียวยังไม่เกิดวิปัสสนาญาณ ไม่เกิดปัญญา 
จะเกิดปัญญาเกิดวิปัสสนาญาณได้ 
ต้องเห็นความจริงของสภาวธรรม 

สิ่งที่เรียกว่าสภาวธรรม ก็คือรูปธรรมกับนามธรรมเท่านั้น 
มี 2 อย่างรูปธรรม นามธรรม 
สภาวธรรมมีอีกอย่างหนึ่ง คือนิพพาน 
ปุถุชนไม่เห็น ฉะนั้นยังไม่ต้องสนใจ 
ถ้าสนใจตัวรูปธรรม ตัวนามธรรม 
ดูรูปธรรม นามธรรมเรื่อยๆ จนมันเห็นไตรลักษณ์ 
ไตรลักษณ์คือความจริง 
รูปธรรม นามธรรมเป็นของจริง 
ส่วนเรื่องราวที่คิดเป็นบัญญัติไม่ใช่ของจริง 
เราดูของจริง คือดูรูปธรรม ดูนามธรรม 
แต่ต้องดูจนเห็นความจริงคือไตรลักษณ์ 
ฉะนั้นสิ่งที่ต้องการเห็นจริงๆ คือไตรลักษณ์ของรูปธรรม นามธรรม



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
1 พฤษภาคม 2564 ไฟล์ 640501 ซีดีแผ่นที่ 89

วันแรงงานแห่งชาติ

เห็นความจริงของสภาวธรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 1 พ.ค. 2564

[คลิปสั้น] มหากิริยาจิต หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 29 ต.ค. 66 (661029)

การปลูกต้นไม้ก็ต้องรู้จักต้นไม้ชนิดนี้
จะรดน้ำแค่ไหน จะใส่ปุ๋ยแค่ไหน 
เหมือนเรา เป็นต้นไม้ชนิดไหน 
เป็นต้นไม้ที่จะต้องเร่งความเพียรมาก 
หรือเป็นต้นไม้ที่ภาวนาไปเรียบๆ ง่ายๆ 
สังเกตตัวเองเอา 
อย่าทำไปด้วยความอยาก 
เห็นเขาภาวนาก็อยากอย่างเขา 
อย่างได้ยินว่าหลวงพ่อดูจิต เราก็อยากดูจิต 
เรายังไม่มีกำลังจะดูจิต เราก็ดูกายไป 
มันต้นไม้คนละชนิดกัน 

ต้นไม้แต่ละต้น เวลาจะใส่น้ำ จะใส่ปุ๋ยก็ต้องดู 
ต้นไม้ต้นนี้ต้องการน้ำมาก ก็ให้น้ำมาก 
ต้นนี้ต้องการน้ำน้อย ก็ให้น้ำน้อย 
ต้นนี้ต้องการปุ๋ยอย่างนี้ 
เราเอาปุ๋ยอีกอย่างไปใส่ มันก็ไม่โต ดีไม่ดีตาย 
ฉะนั้นต้นไม้แต่ละชนิดต้องการน้ำ 
ต้องการปุ๋ยไม่เหมือนกัน 
เราแต่ละคนก็ดูตัวเอง 
เราต้องการกรรมฐานชนิดไหนที่เหมาะกับเรา 
เรารู้จักประเมินตัวเอง ว่าเราเป็นต้นไม้ชนิดไหน 
ค่อยๆ ฝึกเอา 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
16 มีนาคม 2567

2567

ภาวนาเหมือนปลูกต้นไม้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 16 มี.ค. 2567

พอเราเจริญวิปัสสนากรรมฐานมากๆ 
เราก็จะเห็นข้อบกพร่องของกาย 
มันบกพร่องคือมันไม่เที่ยง 
มันถูกความทุกข์บีบคั้น 
มันเป็นแค่วัตถุธาตุ 
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา จิตก็วาง 
เห็นความจริงทางนามธรรมทั้งหลาย 
ล้วนแต่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
ไม่อยู่ในอำนาจบังคับ ควบคุมไม่ได้ 
พอเห็นความจริง จิตก็วาง 
เรื่องอะไรต้องไปดิ้นรนแสวงหาความสุขในโลกให้วุ่นวาย 
ในเมื่อมันเป็นของที่ไม่ยั่งยืน 
เรื่องอะไรจะต้องเกลียดความทุกข์มากมาย 
ในเมื่อจริงๆ แล้วโลกนี้ก็มีแต่ทุกข์ ไม่มีอย่างอื่นหรอก 

พอเราเดินปัญญาจริงๆ 
จิตเราก็จะเป็นกลางต่อสุขและทุกข์ ต่อดีและชั่ว 
สุดท้ายเราก็ปล่อยวาง 
เห็นความไม่ได้สาระแก่นสารก็วาง 
เพราะฉะนั้นการที่เราจะปล่อยวางรูปธรรมนามธรรมได้ 
เราต้องเดินวิปัสสนา 
ดูไตรลักษณ์ของรูปธรรมของนามธรรม 
ดูแล้วดูอีก ไม่ใช่คิดเอาเองว่ามันเป็นไตรลักษณ์ 
ต้องรู้สึกเอา ต้องดูจนซาบซึ้งถึงอกถึงใจ 
ถึงจะปล่อยวางได้ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
17 มีนาคม 2567

วิธีปล่อยวาง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 มี.ค. 2567

อันหนึ่งเข้าฌานให้ได้ ซึ่งเรายุคนี้เล่นยาก 
ถ้าได้ถึงฌานที่ 2 ตัวผู้รู้จะเด่นดวงขึ้นมาเลย 
แล้วยิ่งฌานสูงขึ้นๆ ตัวรู้ก็ยิ่งแข็งแรง 
เวลาออกจากฌานมา ตัวรู้จะเด่นดวงอยู่ได้หลายวัน 
ไม่ต้องทำอะไร ไม่ต้องรักษา 
แต่พวกเราทำฌานไม่เป็น ก็ใช้อีกวิธี 
อาศัยสติรู้ทันความปรุงแต่งของใจตัวเอง 
รู้มันไปเรื่อยๆ รู้ทันความปรุงแต่งของกายก็ได้ 
ร่างกายหายใจออกรู้สึก ร่างกายหายใจเข้ารู้สึก 
แล้วพอมันหลงลืมที่จะรู้ร่างกาย 
เราเคยฝึกที่จะรู้สึก ร่างกายหายใจออกหายใจเข้า 
พอมันหลงลืมร่างกายแป๊บเดียว 
มันก็จะกลับมารู้สึกได้

สภาวะอะไรก็ได้ 
ถ้าเรารู้ร่างกายหายใจออก ร่างกายหายใจเข้า พอเราลืม 
หลงไปแล้วก็จังหวะการหายใจเปลี่ยน สติจะเกิดเองเลย 
จิตจะรู้ตัวขึ้นมา ตื่นขึ้นมา 
หรือจิตใจเรา เราเคยอ่าน มันสุขบ้าง มันทุกข์บ้าง เฉยๆ บ้าง 
เรารู้ทันความปรุงแต่งที่มันเปลี่ยนไปเรื่อยๆ พอเราหลง 
จิตมีความทุกข์ขึ้นมา ทุกข์ดูง่ายกว่าสุข 
อย่างดูเวทนา ทุกข์มันดูง่ายกว่าสุข 
เฉยๆ ดูยากที่สุดเลย 

ฉะนั้นทีแรกเราจะเห็นทุกข์ก่อน 
พอใจเราทุกข์ขึ้นมา มันแน่นๆ ขึ้นมา ก็มีสติรู้ทัน 
เราเคยดูความทุกข์ความสุขของจิตใจชำนาญ 
พอโกรธปุ๊บ ใจมันมีความทุกข์ขึ้นมาแล้ว มันก็จะเห็น 
มีสติรู้ทันขึ้นมา ทันทีที่รู้ว่ามีความทุกข์ 
จิตจะดีดผางขึ้นมา ตั้งมั่นขึ้นมาเป็นผู้รู้เลย

ส่วนที่ครูบาอาจารย์สอน ส่วนใหญ่ให้ดูหลง 
เพราะหลงนั้นเกิดบ่อยที่สุด 
ถลำลงไปเพ่งไปจ้องภายใน 
อารมณ์กรรมฐานบ้าง อะไรที่แปลกปลอมไหวๆ ขึ้นข้างในบ้าง 
จิตไหลไปเพ่งไปจ้อง รู้ทัน 
ตรงที่เรารู้ทันจิตที่ไหลไปไหลมา รู้ทันหลงแล้ว 
จิตจะดีดผางขึ้นมาเป็นผู้รู้ 
พอมีจิตเป็นผู้รู้ คราวนี้การภาวนาจะง่ายแล้ว

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
23 มีนาคม 2567

วิธีฝึกให้ได้ตัวรู้ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 23 มี.ค. 2567

ในความเป็นจริงแล้วเรื่องของกรรม
มันก็คือเรื่องของเหตุกับผลนั่นเอง 
ถ้าเราทำเหตุอย่างนี้ ผลมันก็เป็นอย่างนี้ 
ทำเหตุอีกอย่างหนึ่ง ผลก็เป็นอีกอย่างหนึ่ง 
มันเป็นเรื่องของเหตุกับผล 
ธรรมะของพระพุทธเจ้าเต็มไปด้วยเรื่องเหตุกับผลทั้งนั้น 
ไม่มีอะไรเลื่อนๆ ลอยๆ พิสูจน์ไม่ได้ 
ฉะนั้นคำสอนของท่านจะเป็นเรื่องของเหตุกับผล 

อย่างถ้าเรามีตัณหา มีความอยากเกิดขึ้น 
ผลคือความทุกข์จะต้องเกิดขึ้น 
ฉะนั้นความอยากเกิดขึ้นเมื่อไร 
จิตก็สร้างภพทันทีเลย ตัณหาเป็นผู้สร้างภพ 
ภพก็คือความดิ้นรนปรุงแต่งของจิต 
แล้วทันทีที่เกิดความดิ้นรนปรุงแต่งของจิต 
ความทุกข์ก็เกิดขึ้นทันทีเลย 
มันไม่มีใครคัดค้านได้ มันเป็นสัจธรรมอย่างนี้ 
เพราะฉะนั้นถ้าเราทำเหตุคือตัณหา 
ผลก็คือความทุกข์ 

ถ้าเราทำเหตุ 
คือศีล สมาธิ ปัญญา หรืออริยมรรคมีองค์ 8 
สิ่งที่เราได้คือความพ้นทุกข์ ความดับทุกข์ 
อันนี้ก็ไม่มีใครกล้าเถียงได้เพราะว่ามันเป็นสัจธรรม

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
24 มีนาคม 2567

กฎแห่งกรรม :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 มี.ค. 2567

[คลิปสั้น] จิตสักว่ารู้ว่าเห็น หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 พ.ย. 66 (661102)

[คลิปสั้น] กตัญญูกตเวทีคือตัวทานที่สำคัญ หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 พ.ย. 66 (661102)

[คลิปสั้น] สิ้นสงสัยในพระพุทธศาสนา หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 พ.ย. 66 (661104)

[คลิปสั้น] บางคนกลัวนิพพาน หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 พ.ย. 66 (661104)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

เห็นความจริงของสภาวธรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 1 พ.ค. 2564

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks