วิธีของพระพุทธเจ้า ไม่ใช่สุดโต่งสองข้าง 
ข้างที่กดข่มจิตใจตนเองไว้ ไม่สนองมัน 
เป็นอัตตกิลมถานุโยค 
ทรมานใจตัวเอง ทรมานกายตัวเอง 
ข้างที่ตอบสนองมันไป เป็นกามสุขัลลิกานุโยค 
ตามใจกิเลสไป มีความสุขได้ แต่มันไม่อิ่ม 
กิเลสสนองเท่าไรก็ไม่รู้จักอิ่ม ค่อยๆ ดูลงไป 
วิธีของพระพุทธเจ้าไม่สุดโต่งสองข้างนี้ 
ไม่ข่มตัวเองจนเครียด ไม่ปล่อยตามใจกิเลส 
ทางสายกลางที่ท่านสอนไว้ คือ 
เรื่องของศีล เรื่องของสมาธิ เรื่องของปัญญา 
ค่อยๆ ฝึกตัวเอง 
รักษาศีลไว้ 
ฝึกจิตฝึกใจให้มันตั้งมั่นอยู่กับเนื้อกับตัว 

(2)
ฝึกตัวเองไปเรื่อยๆ 
ดูความจริงของกาย ดูความจริงของจิตใจไป 
วันใดที่เข้าใจความจริงของกาย 
เราจะหมดความอยากทั้งหลายในกาย 
แล้วเราจะไม่ทุกข์เพราะกาย 
วันใดเข้าใจความจริงของจิตใจ 
เราจะหมดความอยากในจิตใจ
แล้วเราจะไม่ทุกข์เพราะเรื่องราวที่คิด 

นี่ธรรมะของพระพุทธเจ้า ทางสายกลางมันอยู่ตรงนี้ 
ไม่ใช่ตามใจกิเลส แล้วก็ละตัณหาด้วยการตามใจกิเลส 
ข่มตัณหาด้วยการบังคับกายบังคับใจ อันนั้นไม่ใช่ทาง 
ทางคือทางสายกลาง คือรู้อย่างที่มันเป็น 
รู้กายอย่างที่กายเป็น รู้ใจอย่างที่ใจเป็น 
เมื่อรู้แล้วความอยากจะไม่เกิด 
เมื่อความอยากไม่เกิดความทุกข์จะไม่มี 
นี่คือหลักที่เราจะต้องเรียน แล้วลงมือทำ

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
30 สิงหาคม 2563 ไฟล์ 630830 ซีดีแผ่นที่ 87

CD 87

ทางสายกลางคือรู้อย่างที่มันเป็น :: หลวงพ่อปราโมทย์ 30 ส.ค. 2563 (630830)

เราค่อยๆ เรียนรู้ตัวเอง ค่อยๆ เข้าใจไป 
แต่ขั้นแรกง่ายๆ เลยก็คือใจอยากขึ้นมาแล้วรู้ ๆ 
อยากดูก็รู้ อยากฟังก็รู้ อยากได้กลิ่นก็รู้ 
อยากได้รสก็รู้ อยากได้สัมผัสทางกายก็รู้ 
อยากได้ธรรมารมณ์ อารมณ์ทางใจที่ถูกอกถูกใจก็รู้ 
พอได้มาแล้วอยากรักษาไว้ก็รู้ 
อยากให้หมดไปก็รู้ คอยรู้ไป 

เฝ้ารู้เฝ้าดูอย่างนี้บ่อยๆ 
เรียกว่าเราสู้กับตัณหาด้วยสติ 
ทันทีที่เรารู้ว่าจิตอยาก ความอยากจะดับโดยอัตโนมัติ 
เราไม่ต้องไปดับมัน มันดับของมันเอง 
เพราะตัวความอยากนั้นมันเป็นตัวโลภะ 
เป็นตัวโลภ เป็นตัวกิเลส 
เป็นโลภะที่มีกำลังแรง กลายเป็นตัณหา ความอยาก 
ทีนี้ทันทีที่เรามีสติรู้ทันใจที่อยาก 
สติเกิดปุ๊บนี่กิเลสมันทนสติไม่ได้ 
ตัณหาความอยากมันจะดับอัตโนมัติ 
ไม่ต้องไปดับมัน ไม่ต้องหาวิธีต่อสู้กับมัน 
อย่างที่ได้กลิ่นดอกไม้หอม แล้วไปตัดดอกไม้ทิ้งอย่างนี้ 
อันนั้นไม่ได้พ้นตัณหาหรอก 
ทำตามแต่ทำตามในเชิง negative ในเชิงปฏิเสธ 
เรามีสติรู้ลงไปเท่านั้น 
ใจมันอยาก ก็รู้ๆ ความอยากจะดับอัตโนมัติ 
ขั้นต้นฝึกไปอย่างนี้ สู้มันด้วยสติ 
ต่อไปสู้ด้วยปัญญา จะเห็นลึกซึ้งลงไป 
ตรงนั้นต้องเห็นปฏิจจสมุปบาทในขั้นละเอียดลงไปอีก 
พวกเราตอนนี้ยังไม่เห็น ถ้าเห็นละเอียดลงไป เราจะรู้เลยตัณหาเกิดจากอะไร

(2)
การรู้ทุกข์นั้นสำคัญ แต่ขั้นแรกนี่รู้ใช้สติรู้ตัณหาไปก่อน 
แล้วต่อไปมันจะค่อยๆ รู้ลึกซึ้งไปถึงต้นเหตุ 
ต้นเหตุที่ให้เกิดตัณหาคือตัวอวิชชา 
การไม่รู้ความจริงในกายในใจของเรา 
แล้วขุดค้นลงไปถึงจิตถึงใจ เกิดปัญญาอย่างถ่องแท้ขึ้นมา 
ปัญญาขั้นสูงตรงนี้ เขาเรียกว่าวิชชา 
รู้แจ้งแทงตลอดในกองทุกข์ รู้ในอริยสัจ 4 
เรียกว่าวิชชาเกิด อวิชชาตาย ถูกทำลายไป ตัณหาจะไม่เกิดอีก

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
6 กันยายน 2563 ไฟล์ 630906 ซีดีแผ่นที่ 87

สู้กับตัณหาด้วยสติและปัญญา :: หลวงพ่อปราโมทย์ 6 ก.ย. 2563 (630906)

[คลิปสั้น]  ขณิกสมาธิ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 20 ก.ย. 63 (630920)

[คลิปสั้น]  ทางสายกลาง พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 26 ก.ย. 63 (630926)

[คลิปสั้น]  เสมอกันด้วยความเป็นไตรลักษณ์ พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 27 ก.ย. 63 (630927)

เราอาศัยฟังธรรมได้ยินธรรมะของพระพุทธเจ้า 
แล้วก็เริ่มหัดหมายรู้แยกขันธ์ออกไป 
แต่ละขันธ์นี่เราก็ดู ว่ามันเที่ยงหรือมันไม่เที่ยง 
ร่างกายนี้เที่ยงหรือไม่เที่ยง 
ความสุขทุกข์นี้เที่ยงหรือไม่เที่ยง 
ความดีความชั่วทั้งหลายที่เกิดขึ้นในใจเที่ยงหรือไม่เที่ยง 
จิตนี้เที่ยงหรือไม่เที่ยง 
ค่อยๆ ดูความจริงไป 
อย่างจิตนี่มันไม่เที่ยงหรอก 
เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้คิด 
เดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้ไปดูรูป 
เป็นผู้ไปฟังเสียง เป็นผู้ไปดมกลิ่น เป็นผู้ไปลิ้มรส 
เป็นผู้รู้สัมผัสทางร่างกาย เป็นผู้คิดนึกปรุงแต่งทางใจ 
เห็นไหมจิตไม่คงที่เลยเปลี่ยนแปลงตลอด 
เดี๋ยวเกิดที่ตา เดี๋ยวเกิดที่หู ที่จมูก ที่ลิ้น ที่กาย ที่ใจ 
ฉะนั้นจิตเองก็ไม่เที่ยง 

การที่เราแยกขันธ์ได้
ก็เพื่อเราจะได้เห็นว่าขันธ์แต่ละขันธ์มันไม่เที่ยง 
มันถูกบีบคั้น 
มันบังคับไม่ได้ 
คำว่าไม่เที่ยง
หมายถึงของซึ่งเคยมีแล้วมันไม่มี ของที่เคยมีแล้วมันไม่มี 
คำว่าทุกขัง เป็นทุกข์
หมายถึงของที่กำลังมีกำลังถูกบีบคั้นให้แตกสลายไป


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
13 กันยายน 2563 ไฟล์ 630913 ซีดีแผ่นที่ 87

วิธีแยกขันธ์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 13 ก.ย. 2563 (630913)

เราอย่าหายใจทิ้งวันๆ เราหายใจทิ้งไปเยอะแยะเลย 
หายใจแล้วก็รู้สึก ๆ ไป
เราอยู่ลำพังมีลมหายใจเป็นเพื่อน ไม่ต้องมีเพื่อนอื่นก็ได้ 
หายใจออกรู้สึกตัว หายใจเข้ารู้สึกตัว ไปซ้อมเอาไว้ 
ต่อไปพอเราแก่แล้ว บางทีเราก็ต้องอยู่คนเดียว 
บางคนอยู่คนเดียวตั้งแต่หนุ่มแต่สาว ไม่มีแฟนไม่มีลูก 
มีแฟนมีลูกพอลูกโตขึ้นก็ออกไป 
เดี๋ยวนี้ลูกก็ไม่ได้อยู่กับพ่อกับแม่แล้ว ไปอยู่กัน 2 คนตายาย 
ถ้าไม่มีคู่ก็อยู่คนเดียว ถึงอยู่ 2 คนแล้ว วันหนึ่งก็เหลือคนเดียว 
เราต้องซ้อมที่จะอยู่คนเดียวให้ได้ 
ไม่อย่างนั้น พอถึงวันที่มองไปรอบตัว 
ไม่มีใครเหลือเลย มันจะทุกข์จนทนไม่ไหว
รู้สึกชีวิตนี้ว่างเปล่าเหลือเกิน 
อาจจะมีเงินมีทองแต่ไม่มีใครอยู่ด้วยแล้ว 
ถ้าไม่มีเงินยิ่งไปกันใหญ่เลย ไม่มีกิน 
ช่วยตัวเองก็ไม่ได้ นอนจมอึจมฉี่อยู่อย่างนั้น 

เราหวังพึ่งคนอื่นหวังยาก 
บางคนสมัยก่อนมีลูก หวังพึ่งลูก เดี๋ยวนี้พึ่งไม่ได้ 
หวังมีคู่ชีวิต เกิดเหลืออยู่คนเดียว ไม่มีคู่ชีวิตแล้ว 

เราซ้อมอยู่กับธรรมะ 
อยู่กับลมหายใจของเรา อย่าหายใจทิ้ง 
หายใจออก หายใจเข้า รู้สึกไปเรื่อยๆ 
เห็นร่างกายหายใจ ใจเป็นคนดูไปเรื่อยๆ 
เราจะไม่เหงาไม่ว้าเหว่ เรามีลมหายใจเป็นเพื่อน
เป็นเพื่อนที่ไม่ทิ้งเราจนวันตาย 
ตายเมื่อไหร่ก็ทิ้งกันเมื่อนั้น ก็เลิกหายใจ 
ยังไม่ตาย ยังหายใจอยู่ เพื่อนตัวนี้ยังไม่ทิ้งเรา 
คนอื่นสิ่งอื่นทิ้งเราได้ แต่ลมหายใจยังไม่ทิ้งเราไป 
หัดอยู่กับมันให้คุ้นเคย หายใจออกหายใจเข้า รู้สึกไปเรื่อยๆ 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
19 กันยายน 2563 ไฟล์ 630919 ซีดีแผ่นที่ 87

มีลมหายใจเป็นเพื่อนจนวันตาย :: หลวงพ่อปราโมทย์ 19 ก.ย. 2563 (630919)

ช่วงนี้สังคมเปลี่ยนเร็ว 
คนโบราณรุ่นปู่ย่าตายาย รุ่นหลวงพ่อ
เกิดมาอย่างไรตายไปแบบนั้น 
บ้านเมืองไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง มันก็เปลี่ยนไปเรื่อยๆ 
มาถึงวันนี้ก็เปลี่ยนครั้งใหญ่ มีโควิดเข้ามา  
การดำรงชีวิตก็เปลี่ยนหมด 
อาชีพการงานบางอย่างก็หายไป บางอย่างก็เกิดขึ้นใหม่ 
คนไหนปรับตัวได้ตามทันได้ก็อยู่รอด 
ปรับตัวไม่ได้ตามไม่ทันไม่เข้าใจก็อยู่ไม่ได้ 
เป็นหลักของการพัฒนาการ 
เหมือนสัตว์ทั้งหลาย ดินฟ้าอากาศเปลี่ยนแปลง
มันปรับตัวได้มันก็อยู่รอดมา ปรับตัวไม่ได้เผ่าพันธุ์นั้นก็หมดไป 
เราไปควบคุมบังคับไม่ให้โลกมันเปลี่ยนแปลง มันทำไม่ได้ 
เหตุปัจจัยต่างๆ มากมายที่ทำให้มันเปลี่ยน 
ยิ่งกำลังของกิเลสมันแรงเท่าไหร่ 
มันก็ยิ่งดิ้นรนให้เปลี่ยนให้เร็วเท่านั้น 
ถ้าเรายับยั้งมันไม่ได้ เราก็ทำความเข้าใจมัน 
โลกนี้ต้องเปลี่ยนแปลง ทุกอย่างต้องเปลี่ยนแปลง 
สิ่งทั้งหลายล้วนแต่ไม่เที่ยง 
เห็นไหมว่าธรรมะเท่านั้นที่ไม่เปลี่ยนแปลง 
โลกเปลี่ยนแปลงแต่ธรรมะไม่เปลี่ยนแปลง 

(2)
อย่างบริบทสิ่งแวดล้อมทั้งหลายมันเปลี่ยน
แต่เนื้อแท้ของธรรมะไม่เปลี่ยน 
เราภาวนาจนเข้าถึงแก่นของธรรมะแล้ว 
เราจะมองเห็นความเปลี่ยนแปลงทั้งหลาย 
ว่ามันธรรมดา ไม่ใช่ของอัศจรรย์อะไร
แต่มันเป็นของธรรมดาเป็นอย่างนี้  
เพราะฉะนั้นเราไม่ต้องต่อต้านการเปลี่ยนแปลง เพราะต้านไม่ไหว 
ในขณะเดียวกันเราก็ไม่ตื่นตระหนกกับความเปลี่ยนแปลง 
เพราะเรารู้ว่ามันต้องเป็นอย่างนี้มันธรรมดา

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
20 กันยายน 2563 ไฟล์ 630920 ซีดีแผ่นที่ 87

ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงเป็นธรรมดา :: หลวงพ่อปราโมทย์ 20 ก.ย. 2563 (630920)

จุดเริ่มต้นของการปฏิบัติ
เราไปดูได้จากธรรมเทศนากัณฑ์แรกของพระพุทธเจ้า 
ท่านสอนหลักของการปฏิบัติไว้หมดเลย เริ่มต้นท่านบอกว่า
“มีสิ่งอยู่สองสิ่งที่บรรพชิตไม่ควรส้องเสพ” เป็นภาษาโบราณ 
ทีนี้พวกเรายังไม่ใช่บรรพชิต เราเป็นฆราวาส เราเป็นนักปฏิบัติ
มันก็มีสองสิ่ง อันเดียวกันที่เราไม่ควรส้องเสพ 
ไม่ควรทำอันหนึ่งคือกามสุขัลลิกานุโยค 
การปล่อยใจปล่อยกายตามกิเลสไปเรื่อย 
วันๆ ก็เฮฮาปาร์ตี้ไปเรื่อย เที่ยวเล่นเที่ยวคุยไม่ได้เรื่อง 
อันที่สอง เรียกว่าอัตตกิลมถานุโยค 
สิ่งที่ให้ทำก็คืออริยมรรคมีองค์แปด 
อยู่ในทางสายกลางที่ไม่สุดโต่งไปสองฝั่งนั้น 
เราก็รู้ทัน ใช้วิธีคอยรู้ทัน 
นั่งสมาธิเดินจงกรมอยู่ ใจลอยรู้ทันว่าใจลอย 
ทันทีที่รู้ทันว่าใจลอย ใจจะหายลอย 
หรือนั่งสมาธิเดินจงกรมอยู่ แล้วเครียดตึงไปหมด 
ร่างกายก็ตึง จิตใจก็ตึง 
สังเกตลงไปถ้าไปดูที่ตึงยังไม่หายหรอก 
การเพ่งไว้ไม่ใช่กรรมชั่ว เป็นกรรมดี 
การบังคับควบคุมตัวเองเป็นกรรมดี 
แต่การปล่อยเนื้อปล่อยตัวตามกิเลสอันนั้นเป็นกรรมชั่ว

(2)
เวลาภาวนา อย่าผิดสองอย่างนั้นก่อน แล้วลงมือทำกรรมฐานไป 
มีความเพียร เช่น หายใจเข้าพุทหายใจออกโธไป 
แต่ไม่ได้ทำเพื่อเอาความสงบ 
ไม่ได้ทำเพื่อเอาความสุข 
ไม่ได้ทำเพื่อเอาความดี
ทำเป็นเครื่องรู้เครื่องอยู่ของจิตเท่านั้นเอง 
พยายามฝึกตัวเองทุกวันๆ 
เดินจงกรมด้วยความมีสติ 
ไม่ล่องลอยไป ไม่บังคับตัวเอง 
นั่งสมาธินั่งด้วยความมีสติ 
ไม่ปล่อยจิตล่องลอยไป แล้วก็ไม่บังคับตัวเอง 
ต่อไปจิตใจอยู่กับเนื้อกับตัวแล้ว 
มีกิเลสอะไรเกิดขึ้นคอยรู้ทันไว้


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
26 กันยายน 2563 ไฟล์ 630926 ซีดีแผ่นที่ 87

ไม่เผลอ ไม่เพ่ง :: หลวงพ่อปราโมทย์ 26 ก.ย. 2563 (630926)

สภาวะแต่ละตัว
สภาวธรรมทั้งรูปธรรม-นามธรรมทั้งหลาย
แต่ละตัวๆ มีลักษณะเฉพาะ มีลักษณะพิเศษเฉพาะตัว 
ทำให้สามารถแยกได้ ว่าตัวนี้กับตัวนี้เป็นคนละตัวกัน 
โลภกับโกรธนั้นคนละตัว 
สุขกับทุกข์มันคนละตัวกัน 
ดีกับชั่วก็คนละตัว 
กายกับใจก็คนละตัว 
ดิน น้ำ ไฟ ลมก็เป็นคนละตัวกัน 
แต่ละตัว เราแยกได้ 
แต่แค่นี้ยังไม่พ้นทุกข์หรอก 
แค่เห็นลักษณะเฉพาะตัวของสภาวธรรมแต่ละตัว
ยังไม่สามารถทำให้เราพ้นทุกข์ได้ 

เราจะพ้นทุกข์ได้ ถ้าเราเห็นลักษณะร่วมของสภาวธรรมทุกๆ ตัว 
ยกเว้นนิพพาน เป็นสภาวะที่แยกออกไปต่างหาก 
รูปธรรม-นามธรรมอื่น มีลักษณะร่วมกัน
คือความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ ความเป็นอนัตตา 
คำว่าไม่เที่ยงหมายถึง สิ่งซึ่งเคยมีถึงจุดหนึ่งมันไม่มี 
สิ่งที่เคยมีมันไม่มีเรียกว่า มันไม่เที่ยง 
ทุกขัง ความเป็นทุกข์ หมายถึงว่าสิ่งซึ่งกำลังมี 
สิ่งซึ่งกำลังมีอยู่ต่อหน้าต่อตาเรา
กำลังถูกบีบคั้นให้หมดไป สิ้นไป 
อนิจจังจะเห็นว่า สิ่งที่เคยมีนี้มันดับไป 
ทุกขัง เห็นว่าสิ่งซึ่งยังไม่ดับกำลังถูกบีบคั้นให้ดับ 
อนัตตา ก็คือสิ่งทั้งหลายจะมีอยู่ จะตั้งอยู่ หรือจะดับไป
เป็นไปตามเหตุ ไม่ใช่ตามที่เราสั่ง 
อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา 
สามตัวนี้เป็นลักษณะร่วมของสภาวธรรมส่วนใหญ่ 
ยกเว้นพระนิพพาน นอกนั้นตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ทั้งหมดเลย 


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
27 กันยายน 2563 ไฟล์ 630927 ซีดีแผ่นที่ 87

วิเสสและสามัญญลักษณะ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 27 ก.ย. 2563 (630927)

ในขณะที่สมัยนี้มีหลายแพลตฟอร์มที่ครบวงจรทั้งภาพ เสียง วิดีโอให้เราเลือกรับชมได้ตลอดเวลา แต่ทำไมแอปพลิเคชันอย่าง Clubhouse ที่สนทนาผ่านเสียงและมีข้อจำกัดในหลายๆ ด้าน ถึงเกิดเป็นกระแสที่คนทั่วโลกให้ความสนใจ

#MissionToTheMoon
#MissionToTheMoonPodcast

MM EP.1053 | ทำไม Clubhouse ถึงเป็นแอปพลิเคชันที่มาแรงในตอนนี้ ?

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

วิธีแยกขันธ์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 13 ก.ย. 2563 (630913)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks