หมวดกรรมฐาน

ธรรมให้เข้าถึงความตรัสรู้

038 ระลึกรู้ดูเวทนา

สิ่งสำคัญที่เราต้องฝึกให้ได้ 
ถ้าเราไม่ได้สิ่งนี้เราปฏิบัติไม่ได้ 
ไม่ว่าจะทำสมถะหรือทำวิปัสสนา
ก็ขาดสภาวะอันนี้ไม่ได้ คือสติ 
สติสำคัญที่สุด ขาดสติก็คือไม่ได้ปฏิบัติ 
สมถะก็ไม่มี วิปัสสนาก็ทำไม่ได้ 
สติมันเป็นตัวที่คอยรู้เท่าทัน 
มันรู้อะไร มันรู้ว่าร่างกายเรามีอยู่ 
ร่างกายเราเคลื่อนไหว มันรู้ว่าจิตใจเรามีอยู่ 
จิตใจเราเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง 
สติจะเป็นตัวคอยรู้ทันความมีอยู่ของร่างกายจิตใจ 
รู้ทันความเปลี่ยนแปลงเคลื่อนไหวของร่างกายจิตใจ

สติถ้าเกิดขึ้นแล้วมันจะทำหน้าที่รักษาจิตใจของเรา 
ทันทีที่สติที่แท้จริงเกิดขึ้น 
อกุศลที่เคยมีอยู่จะดับทันที 
อกุศลใหม่จะเกิดไม่ได้ในขณะที่เรามีสติ 
ขณะที่เรามีสติจิตเราเป็นกุศลเรียบร้อยแล้ว 
แล้วถ้าสติยิ่งเกิดบ่อย กุศลของเราก็จะยิ่งมากขึ้นๆ 
พัฒนาเป็นศีล เป็นสมาธิ เป็นปัญญา 
ขาดสติจริงๆ ก็ไม่มีศีล ไม่มีสมาธิ ไม่มีปัญญา 
ฉะนั้นสติเป็นองค์ธรรมสำคัญที่ขาดไม่ได้ 
สติเป็นอนัตตา สั่งให้เกิดไม่ได้ 
เราจะต้องดูว่าอะไรเป็นเหตุให้เกิดสติ ให้สติเกิดบ่อยๆ 
สตินั้นมีการที่จิตจำสภาวธรรมได้แม่น เป็นเหตุใกล้ให้เกิด 
ถ้าเรารู้จักสภาวธรรมแล้วจำตัวไหนได้แม่นๆ สติจะเกิด 

สิ่งที่เรียกสภาวธรรมก็มีรูปธรรมกับนามธรรม 
อย่างร่างกายเรานี่เป็นส่วนของรูปธรรม 
จิตใจเราเป็นส่วนของนามธรรม 
ถ้าเรามองคำสอนของพระพุทธเจ้า 
มีคำสอนสำคัญอันหนึ่งคือเรื่องสติปัฏฐาน 
สติปัฏฐานเป็นหลักสูตรในการฝึกให้เรามีสติ 
เราก็ต้องคอยรู้ที่พระพุทธเจ้าท่านสอน 
รู้ร่างกายนี้เป็นส่วนของรูปธรรม 
รู้ความรู้สึกสุขทุกข์อันนี้เป็นส่วนของนามธรรม 
รู้ความเป็นกุศลเป็นอกุศลของจิตนี่ก็เป็นนามธรรม 
รู้ธรรมะอันนี้มีทั้งรูปธรรมทั้งนามธรรม 
เห็นกระบวนการทำงานของจิตใจ

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
26 กุมภาพันธ์ 2567

2567

การฝึกสติ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 26 ก.พ. 2567

ก่อนที่จะเห็นไตรลักษณ์ได้ 
ก็ต้องเห็นลักษณะแต่ละตัวๆ 
จะเห็นว่าสภาวะแต่ละตัวเกิดแล้วดับ 
สภาวะแต่ละตัวเกิดแล้วดับ 
เห็นซ้ำๆๆ ร้อยครั้ง พันครั้ง หมื่นครั้ง แสนครั้ง ล้านครั้ง 
แล้วแต่ความดื้อของจิต 
บางคนเห็น 2 - 3 ที จิตเข้าใจแล้ว 
ยอมรับความจริงแล้ว 
เออ ทุกอย่างเกิดแล้วดับ เป็นพระโสดาบัน 
บางคนดูตั้งล้านครั้งแล้วถึงจะเห็น 
เพราะจิตมันสะสมปัญญามาน้อยหน่อย

เพราะฉะนั้นลักษณะ 2 ประการนี้ ทำความรู้จักไว้ 
สภาวธรรมทั้งหลายมีลักษณะ 2 ประการ 
คือลักษณะเฉพาะตัว 
ทำให้ตัวมันแตกต่างกับสภาวะอันอื่น 
ทำให้เราเห็นได้ว่า 
ตอนนี้ตัวนี้เกิด ตอนนี้ตัวนี้ดับ มันจะเห็นได้ 
อีกอันหนึ่งคือลักษณะร่วมคือไตรลักษณ์ 
อันนั้นเป็นปัญญารวบยอดแล้ว 
เกิดจากการเห็นแต่ละตัวๆ เกิดดับ 
สุดท้ายจิตมันสรุป จิตสรุปไม่ใช่เราสรุป 
ถ้าให้เราสรุป เราสรุปกันตอนนี้เลยว่า 
สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับ 
แล้วเราก็เป็นปุถุชนเหมือนเดิม 
ต้องให้จิตมันสรุปเอง 
ถ้าไปคิดนำ มันก็ไม่ได้เรื่องหรอก

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
2 มีนาคม 2567

การดูสภาวธรรม :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 2 มี.ค. 2567

เรียนธรรมะ 
เราฟังหรือเราอ่านพอให้รู้วิธีปฏิบัติ 
ครูบาอาจารย์ช่วยเราได้แค่นั้น ให้เรารู้วิธีปฏิบัติ 
ถัดจากนั้นเราก็ต้องลงมือทำด้วยตัวเอง 
ทำไปแล้วมีปัญหาติดขัดอะไร 
ก็ถามครูบาอาจารย์ ไม่ใช่นั่งคิดไปเรื่อยๆ 
ฟังแล้วก็คิดไปๆ หวังว่าวันหนึ่งจะเข้าใจธรรมะ 
ธรรมะเข้าใจไม่ได้ด้วยการคิดเอาหรอก 
ต้องลงมือเจริญสติ 
จุดอ่อนของปัญญา ก็คือคิดมาก 

หลายคนหลวงพ่อสอนให้รู้สึกตัว ให้ดูกายดูใจ 
เขาบอกเขายังดูไม่ได้ ต้องคิดไว้ก่อน 
เออ ก็คิดไป ชาตินี้คิด ชาติหน้าก็ไปคิดต่อ 
ธรรมะเรียนไม่ได้ด้วยการคิดเอา 
เรียนด้วยการรู้สึก รู้สึกกาย รู้สึกใจ 
ดูกายหายใจออก หายใจเข้า 
ก็เห็นร่างกายหายใจออกหายใจเข้า 
ไม่ใช่เราหายใจออก ไม่ใช่เราหายใจเข้า 
ร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน 
เราก็เห็นร่างกายมันยืน เดิน นั่ง นอน 
ไม่ใช่เรายืน เดิน นั่ง นอน 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
3 มีนาคม 2567

ธรรมะเรียนไม่ได้ด้วยการคิด :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 มี.ค. 2567

ธรรมะคือความจริง 
ความจริงขั้นที่หนึ่งก็คือ 
ทุกอย่างที่ผ่านเข้ามาสู่ความรับรู้ของเรา 
อยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับทั้งสิ้น 
ความจริงระดับกลางก็คือ 
ร่างกายนี้ไม่ใช่ของดีหรอก 
ร่างกายนี้คือทุกข์ 
มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย 
ความจริงขั้นสูงก็คือ 
จิตใจนั่นล่ะมีแต่ทุกข์ 
ทุกข์มากกับทุกข์น้อย 
ตรงที่เห็นทุกข์เรียกว่าเรารู้ทุกข์ 
ถ้ารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง กายนี้ทุกข์ ใจนี้ทุกข์ 
ความยึดถือในกายในใจก็ไม่มี 
ความอยากให้กายให้ใจเป็นสุข 
ความอยากให้กายให้ใจไม่ทุกข์ ก็ไม่มี 
นี่รู้ทุกข์ก็ละความอยากได้ 
เรียกรู้ทุกข์แล้วละสมุทัยได้ 

ทันทีที่เราละความอยากออกจากจิตได้ 
นิโรธคือภาวะที่พ้นจากความดิ้นรนปรุงแต่ง 
พ้นจากความอยากคือพระนิพพาน 
จะปรากฏขึ้นให้เรารับรู้ 

นิพพานคือสภาวะที่สิ้นตัณหาสิ้นความอยาก 
มันสิ้นความอยากได้เพราะมันรู้ทุกข์แจ่มแจ้ง 
การรู้ทุกข์ก็คือการรู้ความจริงของกายของใจอย่างแจ่มแจ้ง 
ก็จะละความอยากได้ ทันทีที่จิตหมดความอยาก 
จิตเข้าถึงความสงบสุข 
ความสงบสุขนั่นล่ะคือสภาวะของนิพพาน 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
6 มีนาคม 2567

ธรรมะคือความจริง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 6 มี.ค. 2567

การปฏิบัติ ให้เราคอยรู้ทันความปรุงแต่งเอาไว้ 
จิตเรามันปรุงแต่งตลอดเวลา 
ปรุงสุข ปรุงทุกข์ ปรุงดี ปรุงชั่ว 
ถ้าเราไม่รู้เท่าทัน 
ความปรุงแต่งก็ครอบงำจิตใจเรา 
มันปรุงสุขขึ้นมา เราก็หลง ระเริง 
ปรุงทุกข์ขึ้นมา เราก็กลุ้มอกกลุ้มใจ เสียอกเสียใจ 
ปรุงกุศล คนไม่มีสติปัญญาพอ 
จิตปรุงดีขึ้นมาก็หลง หลงดี หลงดีก็ทุกข์อย่างคนดี 
จิตปรุงชั่วร้ายที่สุด มันปรุงโลภขึ้นมา เราไม่เห็น 
ปรุงทิฏฐิขึ้นมา ไม่เห็น ปรุงโกรธ ปรุงหลง 

ฉะนั้นจุดสำคัญ 
เราจะต้องคอยรู้เท่าทันความปรุงแต่งที่เกิดขึ้นในจิตใจเรา 
มันไม่ยากหรอก 
อย่างขณะนี้ใจเราสุขหรือใจเราทุกข์ ยากไหมที่จะรู้ 
ส่วนใหญ่พอมีความสุขมันก็เผลอเพลิน 
มีความทุกข์ก็มัวแต่เศร้าโศก หดหู่ ท้อแท้ 
แทนที่มีความสุขก็รู้ว่ามีความสุข 
เห็นว่าความสุขเป็นของที่แปลกปลอมผ่านเข้ามาแล้วก็ผ่านออกไป 
ความทุกข์เกิดขึ้นมาก็ไม่ต้องไปหดหู่ท้อแท้ 
ก็เห็นว่าความทุกข์ทั้งหลายผ่านมาแล้วก็ผ่านไป เหมือนกันหมด 
จะสุขหรือจะทุกข์ก็คือมาแล้วก็ไป 
กุศลหรืออกุศลก็เหมือนกัน ผ่านมาแล้วก็ผ่านไป 

ถ้าเราไม่รู้ทันความปรุงแต่ง 
จิตจะหลงในความปรุงแต่ง 
แล้วจิตเรามันจะยึดถือ ยึดถือจิตขึ้นมา 
ถ้ามีความปรุงแต่งเกิดขึ้น เรามีสติมีปัญญา 
จิตไม่เข้าไปยึดถือความปรุงแต่ง 
จิตก็ไม่เข้าไปยึดถือจิต

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
10 มีนาคม 2567

คอยรู้ทันความปรุงแต่ง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 มี.ค. 2567

LINE ID: @mahaeyong
YouTube: วัดมเหยงคณ์ Official Channel
https://www.youtube.com/c/Thewatmaheyong?sub_confirmation=1
Facebook: www.facebook.com/watmahaeyong
Website: www.watmahaeyong.or.th

279.2 ธรรมบรรยายเรื่องอุบายภาวนา

240301A-4 Peaceful Mind Part 2

61-หมวดนำปฏิบัติ

409.1 โอวาทธรรมนำปฏิบัติเรื่อง ดูความรู้สึก อยู่กับความรู้สึก

25. การปฏิบัติโดยความปล่อยวาง

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ธรรมะเรียนไม่ได้ด้วยการคิด :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 มี.ค. 2567

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks