การที่เราตามรู้ตามเห็น ความเกิดดับของกายของใจ 
เรียกว่าวิปัสสนากรรมฐาน 
เราเห็นความเป็นไตรลักษณ์ของมัน 
เกิดๆ ดับๆ ไปเรื่อย บังคับไม่ได้ 
พอเราเข้าใจความจริง 
จิตจะเบื่อหน่ายคลายความยึดถือ แล้วก็หลุดพ้น 
ทำไมจิตไม่รู้จักหลุดพ้นเสียที 
เพราะจิตไม่ยอมวาง จิตยึดอยู่นั่นล่ะ 
ก็ต้องอบรมฝึกฝนตัวเองไปเรื่อยๆ 
ด้วยศีล ด้วยสมาธิ ด้วยปัญญา 
ถึงจุดที่จิตมันมีปัญญา มันฉลาด 
รู้ความจริงของรูปนามกายใจ มันก็วาง 
ไม่ใช่ของวิเศษ มีแต่ของเกิดแล้วดับ 
มีแต่ทุกข์เกิดขึ้น ทุกข์ตั้งอยู่ ทุกข์ดับไป 
มันเห็นแล้วมันก็วาง

เบื้องต้นตรงที่เราเห็นว่าสิ่งใดเกิด สิ่งนั้นก็ดับ 
เราวางความเห็นผิด 
ไม่มีอะไรที่เป็นอมตะ ไม่มีตัวตนถาวร 
อย่างปุถุชนจะรู้สึกว่า ตัวเรามีอยู่อย่างถาวร 
ตัวเราตอนนี้ กับตัวเราตอนเด็กๆ มันก็คนเดิม 
ตัวเราตอนนี้กับตอนแก่ มันก็คนเดิม 
ตัวเราเดี๋ยวนี้กับตัวเราชาติก่อน มันก็คนเดิม 
ตัวเราเดี๋ยวนี้กับตัวเราชาติหน้า มันก็คนเดิม 
ปุถุชนมันจะเห็นอย่างนี้ มันเห็นว่าตัวเรามีจริงๆ 
เราพาจิตใจให้มาเรียนรู้ความจริง ซ้ำแล้วซ้ำอีกลงไป 
มันมีแต่ของที่เกิดแล้วก็ดับ เกิดแล้วก็ดับ 
ไม่มีหรอกอะไรที่เป็นอมตะถาวร 
ในขันธ์ 5 นี้ จะเป็นกายหรือจิตใจ เกิดแล้วก็ดับเหมือนๆ กัน 
เพราะฉะนั้นการที่เราล้างความเห็นผิด ว่ามีตัวมีตนได้ 
เกิดจากเราเห็นความจริง ว่าสิ่งทั้งหลายเกิดแล้วดับทั้งสิ้น 
ในขันธ์ 5 นี้ไม่มีอะไรอมตะเลย


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 ธันวาคม 2565

CD 96

ล้างความเห็นผิด :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 ธันวาคม 2565

พยายามฝึกตัวเองในทุกที่ทุกสถานการณ์ 
จะต้องฝึกตัวเองให้จิตใจมันตั้งมั่น อยู่กับเนื้อกับตัวให้ได้ 
ศัตรูสำคัญที่ทำให้เราภาวนาไม่สำเร็จ ก็คือความฟุ้งซ่าน 
ในนิวรณ์ 5 ตัว ตัวฟุ้งซ่านมันเกิดบ่อยที่สุด 
กามฉันทะ นิวรณ์ ความผูกพัน พออกพอใจ 
ในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในสัมผัส ก็มีเป็นคราวๆ 
ความฟุ้งซ่านมีตลอด นิวรณ์ มันเป็นเครื่องกั้นความเจริญ 
จะทำสมาธิ มีนิวรณ์ มันก็ไม่เจริญ 
จะเจริญปัญญา เกิดนิวรณ์ก็ทำไม่ได้ 

ฉะนั้นพวกเราต้องระมัดระวัง 
เรื่องเล็กๆ น้อยๆ บางอย่างดูไม่น่าจะมีพิษมีภัย 
อย่างเรื่องฟุ้งซ่าน คุยไม่เป็นเรื่องเป็นราว 
ดูแล้วไม่ได้เป็นพิษเป็นภัย ไม่ได้ทำชั่วร้ายอะไร 
คุยทักทาย ปฏิสันถารไม่รู้จักจบจักสิ้น 
สิ่งที่เสียไปก็คือความเป็นปกติของจิต 
จิตที่จะเจริญสมาธิได้ก็ต้องเป็นปกติ 
ถูกกิเลสย้อมอยู่ ก็ไม่ปกติ 
จิตจะเจริญปัญญา ก็ต้องปกติ 

ฉะนั้นเราทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
แล้วคอยรู้เท่าทันจิตใจของตนเองเรื่อยๆ ไป 
จากคนที่เคยทำผิดศีลง่ายๆ จะไม่อยากทำแล้ว 
จากคนที่ฟุ้งซ่าน จิตใจก็เริ่มสงบ 
แล้วก็จิตใจที่มีความเป็นปกติธรรมดา 
ไม่ถูกกิเลสเร้าให้กระโดดไปกระโดดมา มันมีศีลภายในอยู่ 
แล้วก็จิตใจที่มันไม่หลงตามความฟุ้งซ่านไป 
มันก็จะสงบ มีสมาธิขึ้นมา 
อาศัยกำลังของศีล กำลังของสมาธิเกื้อกูลให้เกิดการเจริญปัญญาได้ 
ถ้าจิตเราไม่ปกติ หรือจิตเราถูกกิเลสเหวี่ยงไปเหวี่ยงมา 
เราไม่สามารถเจริญปัญญาได้ 
หรือจิตเราไม่สงบ เราก็เจริญปัญญาไม่ได้


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
บ้านจิตสบาย
18 ธันวาคม 2565

บ้านจิตสบาย

ความเป็นปกติของจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 ธันวาคม 2565

การปล่อยวางกาย ปล่อยวางจิตนั้น 
ไม่มีใครสั่งให้จิตปล่อยวางได้ จิตมันปล่อยวางเอง 
เมื่อศีล สมาธิ ปัญญาของมันสมบูรณ์ 
ศีล สมาธิ ปัญญา จะสมบูรณ์ได้ อาศัยสติเป็นเบื้องต้น 
อาศัยความรู้เนื้อรู้ตัว สติสัมปชัญญะ คอยรู้สึกตัวไว้ 
อย่าใจลอย ฟุ้งซ่านไปทั้งวัน 
อาศัยธรรมะคู่นี้ 
แล้วศีล แล้วสมาธิ แล้วปัญญาของเราจะแก่รอบ 
พอศีล สมาธิ ปัญญาของเรา แก่กล้าขึ้นมาแล้ว 
จิตมันจะเห็นทุกข์เห็นโทษ 
มันยึดอะไรมันก็ทุกข์เพราะอันนั้น 
อย่างบางคนพระพุทธเจ้าท่านก็เคยสอน 
มีนาก็ทุกข์เพราะนา ก็ห่วง กลัวคนอื่นเขาจะมารุกที่นาเรา 
มีบ้านก็ทุกข์เพราะบ้าน เป็นห่วง 
เดี๋ยวปลวกมันจะกิน เดี๋ยวธนาคารจะมายึด 
มีรถยนต์ก็เป็นห่วงรถยนต์
มีลูกก็ห่วงลูก มีเมียก็ห่วงเมีย
มีพ่อมีแม่ก็ห่วงพ่อห่วงแม่ 
มีอะไรก็ทุกข์เพราะอันนั้นทั้งหมดเลย
เราค่อยๆ สังเกตตัวเองเรื่อยๆ ไป 
ปัญญาของเราจะแก่กล้าเลย ยึดอะไรก็ทุกข์เพราะอันนั้น 

เราเรียนรู้ความจริง ไม่มีอะไรหรอก มีแต่ทุกข์ทั้งนั้นเลย 
อย่านึกว่าชีวิตเราไม่ทุกข์ นั่งอยู่นี่ก็ทุกข์ 
หนาวก็ทุกข์ ร้อนก็ทุกข์ หิวก็ทุกข์ กระหายน้ำก็ทุกข์ 
ปวดอึ ปวดฉี่ก็ทุกข์ นั่งนานก็ทุกข์ เมื่อย 
ความทุกข์มันบีบคั้นเราอยู่ตลอดเวลาเลย 
เฝ้ารู้ลงไป ถ้าเราเห็นว่ากายนี้เป็นทุกข์ 
มีแต่ทุกข์ล้วนๆ ทุกข์มากกับทุกข์น้อย มันจะปล่อยวางกาย 
ถ้าเราเห็นว่าจิตมันเป็นทุกข์ 
เพราะความไม่เที่ยง เพราะถูกบีบคั้นให้แตกสลาย เพราะบังคับไม่ได้ 
รู้อย่างนี้แจ่มแจ้ง มันจะปล่อยวางจิต 
ตรงที่มันปล่อยวางจิตได้ ที่สุดของทุกข์อยู่ตรงนั้น

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
อุทยานธรรมหลวงปู่ดูลย์ อตุโล
23 ธันวาคม 2565

อุทยานธรรม หลวงปู่ดูลย์ อตุโล จ.สุรินทร์

วิธีปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 23 ธันวาคม 2565

ต้องมาฝึกจิตให้มันตั้งมั่นจริงๆ 
ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง จิตเคลื่อนไปไหนก็รู้ 
จิตหลงไปคิดก็รู้ จิตถลำลงไปเพ่งก็รู้ 
รู้อย่างนี้เยอะๆ จิตมันจะค่อยตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา 
คราวนี้ไม่ได้เจตนาเลย 
แล้วพอจิตมันตั้งมั่น 
สติระลึกรู้กาย เห็นเลยกายไม่ใช่เรา 
ระลึกรู้เวทนา เวทนาไม่ใช่เรา 
ระลึกรู้สังขาร สังขารไม่ใช่เรา 
สุดท้ายก็ระลึกรู้จิต จิตก็ไม่ใช่เรา 
หรือถ้าชำนาญจริง สมาธิพอ 
ดูโลกข้างนอก จักรวาลข้างนอก 
คนอื่นๆ ตัวเรา ร่างกาย จิตใจนี้ 
มันอันเดียวกัน มันก็คือวัตถุ 
มันคือก้อนธาตุอันเดียวกันนั่นล่ะ 
เหมือนกันหมด เสมอกันหมด 
มีความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เสมอกันหมด 

ทำไปเรื่อยๆ วันแรกไม่รู้สึกอะไรหรอก 
เดือนหนึ่ง 2 เดือน 3 เดือน มันจะเริ่มเห็นผล 
จิตมันจะเริ่มตั้งมั่น มีกำลังมากขึ้น 
สติมันจะว่องไวขึ้น แล้วจิตมันตั้งมั่นจริงๆ 
แล้วคราวนี้สติระลึกรู้อะไร 
ก็จะเห็นไตรลักษณ์ของสิ่งนั้นทันทีเลย 
ระลึกรู้กายก็เห็นไตรลักษณ์ของกาย 
ระลึกรู้เวทนา ระลึกรู้สังขาร ระลึกรู้จิต ก็เห็นแต่ไตรลักษณ์ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
22 มกราคม 2566

วันตรุษจีน

ถ้าจิตตั้งมั่นจะเห็นไตรลักษณ์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 มกราคม 2566

หลวงพ่อจะต่างกับครูบาอาจารย์ทั่วไป 
ส่วนใหญ่ท่านจะสอนให้เดินทีละก้าว 
เอ้า ไปพุทโธ พอสัก 3 ปีก็ค่อยมาว่ากันต่อ 
ซึ่งคนรุ่นนี้มันทำไม่ได้ 
ที่หลวงพ่อสอนมันเลยเป็นภาพทั้งกระดานเลย 
เหมือนเราดู GPS เราไม่ได้ดูเฉพาะหน้านี้ใช่ไหม 
เริ่มต้นเราก็ดูภาพรวมก่อน 
จากกรุงเทพฯ จะไปเชียงใหม่ มันจะไปทางทิศทางไหน 
มันจะเห็นภาพรวมก่อน แล้วค่อยลงรายละเอียด 
ฉะนั้นเวลาที่หลวงพ่อสอน หลวงพ่อจะสอนในระบบ GPS 
เห็นภาพกว้างๆ ก่อน แล้วก็มาลงรายละเอียดเป็นช็อตๆ ไป 

ถ้าบอกพวกเราบอกว่า 
“เดินไปทางนี้ เลี้ยวซ้ายไป 
เดินไปข้างหน้า 300 เมตรแล้วเลี้ยวซ้าย” 
มันก็จะสงสัย จะให้เราเลี้ยวไปไหน 
สันดานของคนรุ่นนี้ ไม่ยอมเชื่ออะไรง่ายๆ หรอก 
จะฟุ้งซ่านง่าย ฉะนั้นถึงต้องบอกทั้งระบบ 
พอเข้าใจทั้งกระดานแล้ว ทั้งระบบ 
แล้วบอกไปทางนี้ มันถึงจะยอมไป 
นิสัยคนรุ่นนี้มันเป็นอย่างนี้ 
แล้วก็สมาธิก็สั้นด้วย สั้นจุ๊ดจู๋เลย 
เพราะฉะนั้นใช้ขณิกสมาธิ หลงแล้วรู้ๆ ไว้ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 กุมภาพันธ์ 2566

CD 97

GPS เส้นทางการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กุมภาพันธ์ 2566

วิปัสสนาคือการเห็น 
ปัสสนะ แปลว่าการเห็น ตรงตัวเลย 
วิ แปลว่าแจ้ง คือเห็นถูกต้องตามความเป็นจริง 
เราเห็นกายถูกต้องตามความเป็นจริง คือเห็นกายเป็นไตรลักษณ์ 
เห็นจิตถูกต้องตามความเป็นจริง ก็คือเห็นจิตเป็นไตรลักษณ์ 
เราจะเห็นตามความเป็นจริงได้ 
จิตต้องไม่หลงไปอยู่ในโลกของความคิด 
มิฉะนั้นผิดทันที จิตต้องตื่น ตื่นขึ้นมาให้ได้ 

เพราะฉะนั้นเรื่องภาวะที่จิตเราตื่นขึ้นมา 
มีสมาธิที่ถูกต้องขึ้นมา เป็นเรื่องใหญ่ 
ตรงนี้เป็นสิ่งที่พวกเราขาดมากที่สุดเลย 
ฆราวาสทั้งหลายขาดสัมมาสมาธิ ขาดสมาธิที่ถูกต้อง 
มีสมาธิเคลิ้มๆ สมาธิเห็นโน่นเห็นนี่ อันนั้นไม่ได้เรื่องอะไร 
ไปทำสมาธิแล้วก็มีสติคอยรู้ทันจิตเอาไว้ 
แล้วเราจะได้สมาธิที่ถูกต้อง 
สัมมาสติ สัมมาสมาธิ 
สัมมาๆ ทั้ง 8 ประกอบด้วยสติทั้งสิ้น 
ขาดสติตัวเดียว สัมมาทั้งหลายหายหมด 
กลายเป็นมิจฉาหมดเลย 
ฉะนั้นสติจำเป็น จำเป็นในที่ทุกสถาน ในกาลทุกเมื่อ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
บ้านจิตสบาย
19 กุมภาพันธ์ 2566

ทำสมาธิด้วยความมีสติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 19 กุมภาพันธ์ 2566

หน้าที่เรา ไม่ใช่ละขันธ์ ไม่ใช่ดัดแปลงขันธ์ 
แต่รู้กายอย่างที่กายเป็น รู้จิตใจอย่างที่จิตใจเป็น 
ในส่วนของจิตใจไม่ได้อยู่โดดๆ 
จิตใจก็ต้องอยู่กับสิ่งที่ปรุงแต่งจิตใจด้วย 
สุข ทุกข์ ดี ชั่ว อะไรพวกนี้ 
ความจำได้หมายรู้เป็นตัวที่เข้ามาปรุงแต่งจิตใจ 
เรียนรู้ลงไปเรื่อยๆ ถ้ามันแจ่มแจ้ง มันก็วาง 

เราปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม 
ธรรมะฝ่ายชั่ว ละเสีย ธรรมะฝ่ายดี เจริญขึ้นมา 
แต่ธรรมะทั้งชั่วทั้งดี ทั้งเป็นกลางๆ ให้รู้อย่างที่มันเป็น 
ถ้ารู้อย่างธรรมะฝ่ายชั่ว ถ้าเรารู้ มันก็ดับ 
อย่างโทสะเกิด เรารู้ มันก็ดับ 
วิธีดับกิเลส รู้ทันมัน 

ถ้าเรารู้ลงไป กิเลสเกิดหรือกุศลเกิดก็ตามเถอะ 
หรือร่างกายเคลื่อนไหวอยู่ รู้สึก 
สุข ทุกข์เกิด รู้สึก ดี ชั่วเกิด รู้สึก 
ถ้าเรามีสติรู้ทัน มันจะไม่ปรุงตัณหาขึ้นมาหรอก 
เมื่อไม่ปรุงความอยากขึ้น ตามอำนาจของกิเลส 
จิตใจก็จะไม่ดิ้นรนปรุงแต่ง 
จิตใจเราก็พ้นจากความปรุงแต่ง บางทีพ้นชั่วคราว 
ถ้าอย่างเรายังทำอยู่อย่างนี้ ก็พ้นชั่วคราว 
แต่มันจะพ้นถาวรได้ ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ 
รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 
ถ้ารู้แจ้งแทงตลอดแล้ว ขันธ์ 5 ทั้งหมดตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
ตัณหาจะไม่เกิดอีก ความปรุงของจิตจะไม่มี 
จิตก็จะพ้นจากความปรุงแต่งไป 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
12 มีนาคม 2566

CD 98

รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มีนาคม 2566

การเจริญสติปัฏฐานเป็นการที่เรามีความเพียร 
คอยระลึกรู้กาย ระลึกรู้เวทนา คือความรู้สึกสุขทุกข์ 
ระลึกรู้จิตที่เป็นกุศล ที่เป็นอกุศล 
ระลึกรู้สภาวธรรมที่เป็นกุศลบ้าง อกุศลบ้าง 
เป็นรูปธรรมบ้าง เป็นนามธรรมบ้าง 
แล้วก็สูงสุดเลย ก็คือเรียนรู้กระบวนการของจิต 
ที่สร้างความทุกข์ขึ้นมาแผดเผาตัวเอง 
อันนั้นก็คืออริยสัจ หรือปฏิจจสมุปบาท

ในสติปัฏฐานมีตั้ง 4 อย่าง 
เรียกว่ากาย เวทนา เวทนาคือสุขทุกข์ 
จิตก็คือ จิตที่เป็นกุศล อกุศล 
แล้วก็ธรรมะทั้งกุศล ทั้งอกุศล กว้างขวาง 
ฉะนั้นตัวธัมมานุปัสสนา เป็นธรรมะที่กว้างขวางที่สุด 
ละเอียด ประณีตลึกซึ้งที่สุด 
ที่ง่ายๆ นั้นก็คือกายานุปัสสนา การดูกาย 
กับจิตตานุปัสสนา ดูง่ายๆ 
ที่จริงเวทนานุปัสสนา 
ถ้าเรารู้จักวิธีการพลิกแพลงสักนิดหนึ่ง ก็ง่าย 

ทำไมสติปัฏฐานต้องมีทั้ง 4 ด้าน 
มีกาย เวทนา จิต ธรรม ตั้ง 4 อย่าง 
ในความเป็นจริงแล้ว สำหรับคนๆ หนึ่ง
จะเริ่มต้นจากกายก็ได้ จากเวทนาก็ได้ จากจิตก็ได้ 
หรือถ้าบารมีสูงจริงๆ 
จะเริ่มที่ธัมมานุปัสสนาเลยก็ได้
สติปัฏฐาน 4 มันเหมือนประตูเมือง 4 ทิศ 
ไม่ว่าเราจะเข้าทางทิศไหน สุดท้ายมันก็เข้าเมืองได้
เพราะฉะนั้นสติปัฏฐาน 4 
ไม่ใช่ว่าอันนั้นดีกว่าอันนี้ อันนี้ดีกว่าอันนั้น ไม่ใช่ 
พระพุทธเจ้าแจกแจงเอาไว้ตั้ง 4 อย่าง 
เพราะว่าจริตนิสัย วาสนาบารมีของพวกเรามันไม่เท่ากัน

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
18 มีนาคม 2566

มาริไทม์ ปาร์ค แอนด์ สปา รีสอร์ท จ.กระบี่

สติปัฏฐาน :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 18 มีนาคม 2566

จะเริ่มจากการดูกายก็ได้ เวทนา หรือดูจิต 
หรือเจริญธัมมานุปัสสนาก็ได้ แล้วแต่ความถนัด
สติระลึกรู้กาย สัญญาหมายรู้ความเป็นไตรลักษณ์ของกาย ปัญญาก็เกิด 
สติระลึกรู้เวทนา ความรู้สึกสุขทุกข์ 
สัญญาหมายรู้อย่างถูกต้อง ปัญญาก็เกิดก็วาง 
พอปัญญาเกิดมันจะละ มันจะวาง มันจะเป็นตัวตัด 
ปล่อยวาง มันวางของมันเอง 
ไม่มีใครสั่งปัญญาให้เกิดได้หรอก อาศัยการเจริญสติ 
แล้วก็หมายรู้ให้ถูกไปเรื่อยๆ 
นั่งอยู่อย่าไปคิดว่าเรานั่ง พยายามรู้สึกไป 
ถ้ามันมองไม่เห็นด้วยตัวเอง 
พยายามรู้สึกว่ารูปมันนั่ง ร่างกายมันนั่ง 
ดูอย่างนี้เรื่อยๆ ต่อไป ไม่ได้เจตนา 
เวลาร่างกายเคลื่อนไหว 
มันเห็นรูปมันเคลื่อนไหว ไม่ใช่เราเคลื่อนไหว 
พอมีความหมายรู้ถูก เกิดความคิดถูก ต่อไปก็เกิดความเห็นถูก 
ตัวความเห็นถูกนั้น ตัวปัญญา 
ฉะนั้นหมายรู้ให้ถูก แล้วก็ความเห็นถูกคือตัวปัญญามันก็จะเกิด 

นักปฏิบัติบางคนรังเกียจสัญญา 
บอกสัญญานี้ไม่ดี เป็นศัตรูของปัญญา 
สัญญาจำเป็น 
แล้วในความเป็นจริง 
สัญญาเกิดร่วมกับจิตทุกดวง 
ไม่มีหรอกจิตที่ไม่มีสัญญา 
เพียงแต่เป็นสัญญาที่ถูก 
หรือสัญญาที่ผิดเท่านั้นเอง 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
29 เมษายน 2566

หมายรู้ให้ถูก :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 29 เมษายน 2566

เวลาเราจะปฏิบัติธรรม 
ไม่ใช่นั่งบังคับตัวเองให้เคร่งเครียด แต่รู้สึกตัวเองไว้ 
ร่างกายหายใจออก รู้สึก หายใจเข้า รู้สึก 
ร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน รู้สึกไว้ 
การที่เรารู้สึกกาย รู้สึกจิต มันมี 2 สเต็ป 
ขั้นแรก รู้ถึงความมีอยู่ของร่างกาย 
รู้ถึงความมีอยู่ของจิตใจตัวเอง 
ร่างกายมีอยู่ รู้สึก ความรู้สึกนึกคิดทั้งหลายมีอยู่ รู้สึก 
ถัดจากนั้น ก็รู้ให้ลึกลงไปอีกชั้นหนึ่ง 
ทีแรกเรารู้สึกถึงความมีอยู่ของกายของใจ 
ลึกลงอีกชั้นหนึ่ง รู้สึกถึงความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของกายของใจ 
ตรงนี้เราจะเห็นไตรลักษณ์ได้

การที่หลวงพ่อบอกให้มีสติ 
คือคอยรู้สึกถึงความมีอยู่ของกายของใจ อันนี้สมถะ 
รู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลงของกายของใจ อันนี้คือวิปัสสนา 
ทำสมถะก็ต้องมีสติ ทำวิปัสสนาก็ต้องมีสติ ถึงจะเรียกว่าการปฏิบัติ 
หลวงปู่มั่นสอนชัดเจน “มีสติคือมีการปฏิบัติ 
ขาดสติคือขาดการปฏิบัติ” ไม่ได้ปฏิบัติแล้ว 
เดินจงกรมแล้วก็เครียด ไม่ได้ปฏิบัติ อันนั้นเป็นอัตตกิลมถานุโยค 
เพราะฉะนั้นรู้สึกตัวให้เป็น
แล้วการปฏิบัติธรรมจะไม่ยากเท่าที่คิดหรอก 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
บ้านจิตสบาย
21 พฤษภาคม 2566

การรู้สึกกายรู้สึกใจ 2 ขั้น :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 21 พฤษภาคม 2566

แก่นกลางของการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 มิถุนายน 2566

อาศัยจุดตั้งต้นอ่านจิตตัวเองให้ออกนั่นล่ะ 
จิตคิดชั่ว ยังไม่ทันพูด คิดชั่วก่อน ยังไม่ทันทำชั่ว คิดชั่วก่อน 
พอรู้ทันตั้งแต่ต้นตอ ตรงที่คิดชั่วนั้น 
คิดด้วยราคะ โทสะ โมหะ รู้ทันไป 
รู้ทันอย่างนี้แล้วองค์มรรคทั้งหลายจะเจริญขึ้น
นี้เป็นวิธีปฏิบัติที่เรียบง่าย ลัดสั้นที่สุดแล้ว 
ปกติก็ไม่ค่อยมีใครเขาสอนกันหรอก 
เขาจะสอนรูปแบบของการปฏิบัติ 
ให้นั่งสมาธิอย่างนี้ เดินจงกรมอย่างนี้ 
ส่วนหลวงพ่อจะเน้นลงมาที่แก่นกลางของการปฏิบัติ 
คือจิตของเรานั่นเอง 
ได้จิตก็ได้ธรรมะ ไม่ได้จิตก็ไม่ได้ธรรมะ 
ฉะนั้นถ้าเราตัดตรงเข้าที่จิตได้เลย ก็คอยรู้เท่าทันไป 
ถ้าตัดตรงเข้าทิ่จิตไม่ได้เลย ก็ผ่านกระบวนการตัวอื่นมา 
ที่สอนให้วันนี้ มันเป็นกระบวนการที่ลัดสั้นสุดๆ แล้ว ตัดเข้าที่จิตเลย 
จิตคิดเพราะอะไร ก็รู้ทันไป 
ทำไม่ได้ก็ทำความสงบก่อน สงบแล้วก็มาดูกายไป 
จากกายเขยิบขึ้นดูเวทนา 
จากเวทนาเขยิบขึ้นมาดูจิตตสังขาร ความปรุงดีปรุงชั่ว 
ถัดจากนั้นก็ขึ้นมาสู่ธัมมานุปัสสนา 
เห็นสภาวธรรม รูปธรรมนามธรรม ทำงานไป 
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา กุศล อกุศล ก็เกิดดับ 
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา 
สิ่งทั้งหลายมีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ บังคับไม่ได้ 
อันนั้นคือจุดสุดยอดกรรมฐาน 
เราจะเห็นสิ่งนี้เกิดเพราะสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี สิ่งนี้ไม่มี สิ่งนี้จึงไม่มี 
ฉะนั้นเราเห็นสัจจะ เห็นความจริงแท้ 
ไม่มีอะไรที่เกิดขึ้นลอยๆ สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ 
มีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ บังคับไม่ได้ 

กรรมฐานมีมากมาย ถ้าตัดตรงเข้าที่จิตได้ก็เข้ามาเลย 
ถ้าไม่ได้ก็ไปดูเอา ถนัดดูกายก็ดูกาย 
ถนัดดูเวทนาก็ดูเวทนา ถนัดดูจิตที่เป็นกุศล อกุศล ก็ดูเอา 
ถ้าลึกซึ้งลงมาเห็นกระบวนการที่จิตมันทำงาน 
ตรงนั้นจริงๆ คือธัมมานุปัสสนา ถ้าเข้าตรงนี้ได้ก็เข้าเลย 
เข้าไม่ได้ก็ไปกายานุปัสสนา เวทนานุปัสสนา จิตตานุปัสสนาไป


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วันสวนสันติธรรม
3 มิถุนายน 2566

วันวิสาขบูชา

แก่นกลางของการปฏิบัติ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 มิถุนายน 2566

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

รู้แจ้งแทงตลอดในขันธ์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 12 มีนาคม 2566

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks