ถ้าเราเห็นกายนี้มีแต่ทุกข์แต่โทษ 
ความหลงใหลในรูป ในเสียง 
ในกลิ่น ในรส ในสัมผัส มันก็จะลดลง 
ไม่รู้จะเสพไปทำไม 
เสพแล้วหวังว่าจะมีความสุข 
แต่เสพแล้วจริงๆ มันก็หนีความทุกข์ไม่พ้น 
เพราะฉะนั้นทางพ้นทุกข์ของพระพุทธเจ้า ไม่ได้สนองกิเลส 
ไม่ได้ว่าเสพกามเยอะๆ แล้วจะพ้น 
แล้วก็ไม่ใช่กดข่มบังคับตัวเอง 
อยากกินไม่กิน อยากนอนไม่นอน 
อยากสบายก็นอนบนตะปูมันเสียเลย 
แต่ท่านให้ใช้ปัญญา มีสติ มีปัญญา 
มีสมาธิคือภาวะที่จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว 
แล้วก็มีสติระลึกลงไปในร่างกาย 
พอสติระลึกลงในกายด้วยจิตที่ตั้งมั่นเป็นกลาง 
มันจะเห็นความจริงของกาย 
กายนี้ไม่ใช่ของดี กายนี้เต็มไปด้วยทุกข์ 
กายนี้เต็มไปด้วยโทษ ไม่น่าปรารถนา 
เพราะฉะนั้นความหลงใหลในรูป ในเสียง 
ในกลิ่น ในรส ในสัมผัสทางกาย มันจะลดลงเอง 
เพราะมันรู้ตัวที่เสพรูป เสียง 
กลิ่น รส สัมผัสอะไรพวกนี้ 
ตัวมันเองนั่นล่ะทุกข์แสนทุกข์

เพราะฉะนั้นถ้าเรามีปัญญารู้ทุกข์ 
เราก็จะละกามทั้งหลายได้ ละความหลงโลกได้ 
เรามาเรียนให้เห็นความจริง ความจริงในกาย 
ถ้ารู้แจ้งความจริงในกาย 
เราก็จะไม่ติดในรูป ในเสียง 
ในกลิ่น ในรส ในสัมผัสทางกาย 
ถ้าเรียนรู้ความจริงของใจ 
เห็นของจริงของจิตแล้ว จิตคือตัวทุกข์ 
เราก็จะไม่ติดในรูปโลก อรูปโลก 
ไม่ติดในฌานสมาบัติทั้งหลาย 
รูปฌาน อรูปฌาน รูปฌาน อรูปฌาน
มันก็เหมือนยาแก้ปวด 
เวลาจิตใจวุ่นวายก็ไปนั่งสมาธิให้จิตสงบ ก็รู้สึกมีความสุข 
พออำนาจยาแก้ปวดหมด 
คือออกจากฌานมามันก็ทุกข์เหมือนเดิม 
หรือบางทีทุกข์มากกว่าเดิม 
อันนั้นเราจะพ้นจากการติด
ในความสงบของจิตของใจ ความสุขทางใจ 
เราจะพ้นได้ถ้าเราเห็นความจริงว่าจิตนี้คือตัวทุกข์ 
เหมือนเราพ้นความติดอกติดใจ
ในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส 
คือกามคุณอารมณ์ทั้งหลาย หรือโลกทั้งหลาย 
เราพ้นได้เพราะเราเห็นความจริงแล้ว กายนี้คือตัวทุกข์ เรา
จะพ้นความติดอกติดใจในฌานสมาบัติทั้งหลาย 
ถ้าเราเห็นว่าจิตมันคือตัวทุกข์ 
เข้าฌานไป ผู้ไม่มีปัญญาก็เห็นว่ามีความสุข 
ผู้มีปัญญาก็ยังเห็นในนั้นก็ทุกข์ 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
23 กรกฎาคม 2565

CD 95

มีปัญญารู้ทุกข์จะละกามได้ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 23 ก.ค. 2565

พอเราภาวนาเราจะเห็นโลกนี้น่าเบื่อ 
โลกนี้น่ารังเกียจ โลกนี้สกปรก 
ใจมันคลายออกจากโลก มันจะยิ่งมีความเด็ดเดี่ยว 
มีความมุ่งมั่นในการภาวนามากขึ้น 
แล้วเวลาเราต้องสัมผัสกับโลก 
สติ สมาธิ มันจะทำงานจี๋ขึ้นมาเลย 
เพราะมันเหมือนเราเดินเข้าไปในฝูงงูพิษ 
ถ้าเราภาวนาถึงจุดหนึ่งเราจะรู้ โลกนี้เหมือนงูพิษจริงๆ 
รูปก็เป็นงูพิษ เสียงก็เป็นงูพิษ 
มันทำให้จิตเราเสียหายได้ทั้งหมด 
พอเราภาวนา พอจะอยู่กับโลก 
เหมือนอยู่ในหมู่งูพิษล้อมตัวเราไว้ทั้งหมดเลย 
มันจะโดนฉกกัดเมื่อไรก็ได้ จิตมันจะ Alert 
มีสติ มีสมาธิ คอยระมัดระวังอยู่ 
อินทรียสังวรเกิดขึ้น ศีลอัตโนมัติของเราเกิดขึ้น 
จิตเราก็ตั้งมั่นอัตโนมัติขึ้นมา มันจะสำรวม มันจะระวัง 

พอฝึกมันจะเห็นผล อยู่กับโลกไม่ได้ 
โลกร้อนเป็นฟืนเป็นไฟเลย 
มันไร้สาระหาแก่นสารอะไรไม่ได้ 
จำเป็นต้องอยู่กับมันก็อยู่กับมัน 
แต่อยู่กับมันเหมือนอยู่ท่ามกลางฝูงงู 
โลกนี้มีแต่ทุกข์ โลกนี้ไม่มีอะไรหรอก 
เผลอไปยึดไปถือเข้านิดเดียวก็ทุกข์แล้ว 
นี่ใจก็จะยิ่งน้อมๆๆ มาหาการปฏิบัติมากขึ้นๆ 
ช่วงแรกๆ ต้องฝืนใจ ต้องน้อมใจ 
ต้องชักชวนให้จิตใจปฏิบัติ 
แต่เมื่อเราปฏิบัติไปถึงช่วงหนึ่ง ไม่ต้องชักชวนแล้ว 
จิตใจมันเอือมระอาต่อโลกข้างนอก 
มันอยากปฏิบัติของมันเอง 
ตรงนี้อัตราเร่งของความก้าวหน้าในการปฏิบัติมันก็จะมากขึ้นๆ 
ยิ่งภาวนายิ่งไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ 
อันนี้ไม่ว่าพระหรือโยมก็ทำได้ ขอให้ตั้งใจเถอะ 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2565

โลกเหมือนงูพิษ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 24 ก.ค. 2565

ถ้าพวกเราดำรงชีวิตไม่ถูก ชีวิตเราก็วุ่นวาย 
ชีวิตที่มันวุ่นวาย เคร่งเครียด ภาวนายาก 
ถ้าเราดำรงชีวิตเราอย่างถูกต้อง 
ทำหน้าที่ของเราอย่างถูกต้อง จิตใจไม่ฟุ้งซ่านมาก 
การภาวนาไม่ใช่เรื่องยาก 
เพราะฉะนั้นโลกิยธรรมที่ดี 
ก็หนุนเสริมการพัฒนาไปสู่โลกุตตรธรรม 
ถ้าโลกิยธรรมยังทำได้ไม่ดีเลย 
แล้วหวังโลกุตตรธรรม มันทำไม่ได้หรอก 
ฉะนั้นธรรมะที่พระพุทธเจ้าสอนทั้งหมด
เป็นประโยชน์แล้วก็เกื้อกูลเราเพื่อความพ้นทุกข์ทั้งสิ้น 

อย่างเราเป็นฆราวาส ท่านก็สอนโลกิยธรรมให้ 
พอเราประพฤติโลกิยธรรมได้ดี ชีวิตเราสงบสุข 
การที่เราจะศึกษาธรรมะ จะปฏิบัติธรรมะก็ทำแบบหายห่วง 
ไม่กังวล ไม่เคร่งเครียด 
ถ้าจะนั่งสมาธิแล้วก็พรุ่งนี้จะกินอะไรอย่างนี้ 
นั่งยาก ลำบาก 
เพราะฉะนั้นธรรมะฝ่ายโลกิยะก็หนุนก็เสริม 
ให้การเจริญธรรมะฝ่ายโลกุตตระนั้นทำได้ง่ายขึ้น 
เราไม่เคร่งเครียด ไม่กังวล ไม่เสียใจ 
ค่อยๆ พัฒนาตัวเอง ลองไปสังเกตดู 
ธรรมะฝ่ายโลกิยะมีตั้งเยอะตั้งแยะ 
แล้วธรรมะบางอย่างดีทั้งโลกิยะทั้งโลกุตตระเลย 
อย่างการไม่คบคนชั่วอย่างนี้ 
การคบบัณฑิต ดีทั้งทางโลกดีทั้งทางธรรมเลย 

ธรรมะบางอย่างดีกับโลก อยู่กับโลกได้ดี 
ธรรมะบางอย่างก็เน้นมุ่งไปสู่ความบริสุทธิ์หลุดพ้น 
ก็แล้วแต่สถานะของเรา
โลกิยธรรมไม่ใช่เรื่องเล่นๆ 
รู้ว่าเราเป็นใคร มีหน้าที่อะไร 
ทำหน้าที่ของเราให้ถูกต้องเสีย จะได้ไม่เสียใจทีหลัง 
แล้วพอเราทำหน้าที่ของเราถูกต้อง 
จิตใจเราสงบสุข มันมีความอิ่มเอิบ
เพราะฉะนั้นพยายาม 
ความดีอะไรมีโอกาสทำก็ทำเสีย 
ความชั่ว มีโอกาสทำก็ไม่ทำ ละเสีย 
แล้วการภาวนามันจะง่าย 
ทำหน้าที่ของเราในทางโลกให้ดี 
แล้วในทางธรรมมันจะเจริญง่าย 
ถ้าทางโลกเราเสื่อม โอกาสทำทางธรรมให้ดี มันยาก 
จิตใจมันจะเศร้าหมอง กังวลไปเรื่อยๆ


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
31 กรกฎาคม 2565

ทำหน้าที่ทางโลกดีจะหนุนทางธรรมให้เจริญ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 31 ก.ค. 2565

โลกไม่มีอะไรมีแต่ทุกข์ 
ผู้มีปัญญาก็หาที่พึ่งที่อาศัย 
ที่พึ่งที่อาศัยของเราก็คือสรณะนั่นเอง 
อย่างเราไปทางทะเลมันก็มีพวกชูชีพ 
พวกเรือลำเล็กๆ เอาไว้อาศัยเวลาเรือใหญ่มันล่ม 
ในสังสารวัฏสิ่งที่จะเป็นที่พึ่งที่อาศัยของเราได้จริงๆ 
ก็มีแต่พระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ 
ของอื่นไม่ใช่สรณะ ไม่ใช่ที่พึ่ง 
ที่อาศัยได้ชั่วครั้งชั่วคราว 
ทำอย่างไรเราจะสามารถมีพระพุทธเจ้า 
พระธรรม พระอริยสงฆ์มาเป็นสรณะ 
และเป็นที่พึ่งในจิตใจของเราได้ 
ตัวนี้เราจะต้องศึกษา ต้องปฏิบัติ 

สิ่งที่ต้องรักษาคือศีล 
สิ่งที่ต้องฝึกซ้อมอยู่เสมอก็เรื่องของสมาธิ 
สิ่งที่ต้องพัฒนาให้เจริญไปเรื่อยๆ คือปัญญา 
การทำ 3 อย่างนี้ 3 สิ่งนี้ 
จะทำให้เรามีจิตใจที่พัฒนาสูงขึ้นเรื่อยๆ สุดท้ายเราก็มีที่พึ่ง 
เราเข้าถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ 
เหมือนเราอยู่ในที่มืดอยู่ในก้นเหวลึกๆ เลย มืดตื๋อเลย 
ต้องพยายามสำรวจตรงไหนจะเป็นทางรอดของเรา 
มีแสงสว่างปรากฏขึ้นบนยอดภูเขา เป็นจุดเป็นดวงเล็กๆ 
นั่นคือแสงสว่างที่พระพุทธเจ้าท่านทำ ประทานมาให้ 
ท่านเป็นผู้จุดโคมไฟในความมืด 
เพื่อให้คนซึ่งมีปัญญาสำรวจไป 
ว่าทางไหนจะออกจากที่มืด 
ออกจากหุบเหว ออกจากถ้ำนี้ได้

พระพุทธเจ้าพยายามจุดไฟขึ้นมาให้เราเห็น 
เรามีหน้าที่ต้องตะเกียกตะกายเข้าไปหาความสว่างนั้น 
ในพระไตรปิฎกคนซึ่งเข้าใจธรรมะแล้ว 
มักจะเปรียบพระพุทธเจ้าเป็นผู้จุดประทีป 
โดยหวังว่าคนซึ่งมีตาจะมองเห็น 
ประทีปที่ท่านให้ไว้คือหลักของการปฏิบัตินั่นเอง 
คือศีล สมาธิ และปัญญา 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
6 สิงหาคม 2565

ผู้มีปัญญามีพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 6 ส.ค. 2565

พระมหากัสสปะท่านเคยตั้งข้อสังเกต 
ท่านพูดกับพระพุทธเจ้า ตั้งข้อสังเกตว่า
ทำไมสมัยต้นพุทธกาลที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ใหม่ๆ สอนธรรมะ 
พระอรหันต์มีมาก พระวินัยมีน้อย 
มาช่วงหลังๆ พระวินัยมีมากขึ้นๆ พระอรหันต์มีน้อยลงๆ 
ฉะนั้นความเป็นโลกของวัดต่างๆ มีมาตั้งแต่พุทธกาลแล้ว 
พวกอินทรีย์แก่กล้ามาพบพระพุทธเจ้า ฟังธรรม
แล้วก็พวกนี้แสวงหาความพ้นทุกข์อยู่แล้ว 
อย่างพวกปัญจวัคคีย์ เขาอุตส่าห์บำเพ็ญตบะ 
บำเพ็ญโน้นบำเพ็ญนี้ เป็นนักบวชอยู่แล้ว 
อยากพ้นทุกข์ แต่ไม่รู้ทาง 
พอพระพุทธเจ้าชี้ทางให้ แต่ละองค์ก็ไปลิ่วเลย 
เพราะท่านเหล่านี้ท่านอยากพ้นทุกข์อยู่แล้ว 

พวกชฎิล 1 พันรูป มีหัวหน้าชื่ออุรุเวลกัสสปะ 
นทีกัสสปะ คยากัสสปะ พันองค์ ท่านก็เป็นนักบวช 
ท่านอยากพ้นทุกข์อยู่แล้วแต่ไม่รู้วิธีพ้นทุกข์ 
ใช้วิธีบูชาไฟเอา นั่งดูไฟไป 
ศาสนา Zoroastrian มีมานานแล้ว 
ก่อนพระพุทธเจ้าอีก บูชาไฟ คนเหล่านี้อยากพ้นทุกข์ 
พวกพระสารีบุตร พระโมคคัลลานะ 250 องค์ 
ท่านเป็นนักบวชชนิดปริพาชก 
พวกนี้ก็แสวงหาความพ้นทุกข์ 
ฉะนั้นในยุคต้นพุทธกาล 
คนที่แสวงหาความพ้นทุกข์เยอะ 
พระพุทธเจ้าท่านมุ่งเข้ามาที่คนกลุ่มนี้ก่อน 
ฉะนั้นบรรลุพระอรหันต์กันในเวลาอันรวดเร็ว 
ปรารถนาความพ้นทุกข์อยู่แล้วล่ะ 
พอรู้วิธีที่จะพ้นทุกข์คือทางสายกลาง 
ท่านก็ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
14 สิงหาคม 2565

ใจที่อยากพ้นโลกจะมีความพากเพียร :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 14 ส.ค. 2565

เราจะปล่อยวางจิตได้ ก็ต้องเห็นจิตเป็นไตรลักษณ์ 
ถ้าเราไม่ได้เห็นจิตเป็นไตรลักษณ์ มันไม่วางหรอก 
มันเหมือนที่เราปล่อยวางกาย 
เราเห็นกายมันตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา มันก็วาง

จิตนี้ก็เหมือนกัน ถ้าเราไม่เห็น
ว่ามันไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา มันก็ไม่วาง
 ถ้าเราเห็นแล้วมันถึงจะวาง 
เพราะฉะนั้นอย่างที่เรามาหัดดูจิตๆ 
เราก็จะมาเห็น จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปทั้งวันทั้งคืน
จิตสุขเกิดแล้วก็ดับ จิตทุกข์เกิดแล้วก็ดับ 
จิตดีเกิดแล้วก็ดับ จิตชั่วเกิดแล้วก็ดับ 
จิตทุกชนิดเกิดแล้วดับ 
จิตที่ไปดูเกิดแล้วก็ดับ จิตที่ไปฟังเกิดแล้วก็ดับ 
จิตที่ไปดมกลิ่น จิตที่ไปลิ้มรส 
จิตที่ไปรู้สัมผัสทางกาย เกิดแล้วก็ดับ 
จิตที่ไปคิดนึกทางใจ เกิดแล้วก็ดับ 
ตรงที่มันไปคิดนึกทางใจ ก็จะเกิดเป็นจิตสุขบ้าง จิตทุกข์บ้าง 
จิตดีบ้าง จิตโลภ โกรธ หลงบ้าง 
แต่จิตทุกชนิดนั้นเกิดแล้วดับ 
ถ้าเราเห็นอย่างนี้ถึงจุดหนึ่งมันจะวาง มันจะปล่อยวางจิตได้ 
ถ้าปล่อยวางจิตได้ มันก็ไม่มีอะไรให้ยึดอีกแล้ว 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
3 กันยายน 2565

เห็นจิตเป็นไตรลักษณ์จึงปล่อยวางจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 กันยายน 2565

ชาวพุทธเราเอาชนะความอยากด้วยปัญญา 
พระพุทธเจ้าท่านมองลงไปต่อ
ว่าความอยากมันมาจากอะไร 
หลักของเราชาวพุทธ เมื่อมีปัญหาเกิดขึ้น 
จะมองไปว่า ต้นตอ ต้นเหตุของปัญหาคืออะไร 
แล้วเราก็ไปแก้ที่ต้นเหตุ นี่เป็นวิธีการของชาวพุทธ 
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏขึ้นมาเป็นผล มันก็ต้องมีเหตุ
 
ชาวพุทธเราเวลามีปัญหา 
เราจะมองไปที่ต้นเหตุของปัญหา 
อะไรเป็นเหตุ แล้วไปแก้ที่เหตุ 
สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ถ้าเหตุดับ สิ่งนั้นก็ดับ 
นี่เป็นธรรมะสำคัญ พื้นฐานเลยของเราชาวพุทธ
การที่จะดับผล เราดับที่ตัวผลไม่ได้ 
พระพุทธเจ้าก็สอนอะไรเป็นเหตุของมัน 
แล้วก็สอนความดับ คือดับเหตุของมันนั่นล่ะ 
ถ้าเราดับเหตุของทุกข์ได้ ความทุกข์มันก็ดับ 
ฉะนั้นเราต้องดับที่ตัวเหตุ นี่คำสอนของพระพุทธเจ้า


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
4 กันยายน 2565

ดับทุกข์ที่ตัวเหตุ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 4 กันยายน 2565

งานพัฒนาจิตมี 2 ขั้นตอน 
คือขั้นของสมถกรรมฐาน ฝึกจิตให้สงบ 
ให้ตั้งมั่น ให้มีกำลัง ไม่ใช่สงบอย่างเดียว 
สงบอย่างเดียวไม่ใช่สมาธิของพระพุทธเจ้า 
หรือมีกำลังอย่างเดียว 
สงบแล้วมีกำลังยังไม่ใช่สมาธิของพระพุทธเจ้า 
สมาธิของพระพุทธเจ้านั้นต้องตั้งมั่น 
วิธีฝึกจิตให้ตั้งมั่น ถ้าฝึกเต็มรูปแบบคือเข้าฌาน
แต่ว่าถ้าเราทำฌานไม่ได้ 
อย่างทางวัดป่าท่านหายใจ 
ถ้าสมัยก่อนท่านก็หายใจจนเข้าอัปปนาสมาธิ 
ได้ฌานที่ 2 ได้จิตรู้ขึ้นมาแล้ว 
ถ้าเราไม่ได้เข้าฌาน เราก็ทำลดระดับลงมา 
เช่น เราหายใจเข้าพุท หายใจออกโธ 
แต่ไม่ได้มุ่งไปที่ความสงบ 
หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ 
จิตหนีไปคิดเรื่องอื่นลืมพุทโธแล้ว รู้ทัน 
ตรงที่สติเรารู้ทันจิตที่หลง 
จิตที่หลงจะดับ จิตที่รู้จะเกิดโดยอัตโนมัติ 
เราก็จะได้จิตที่มีเอโกทิภาวะขึ้นมาแล้ว จิตผู้รู้ตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา 
เราจะได้สมาธิที่แข็งแรงขึ้นมา จะค่อยๆ เติบโตขึ้น 

งานฝึกจิตอันที่สอง คือฝึกจิตให้เกิดปัญญา 
การที่เราฝึกจิตให้มีสมาธิ ให้จิตใจตั้งมั่นอยู่กับเนื้อกับตัว 
เพื่อเป็นเครื่องมือในการเจริญปัญญา
การที่เราทำจิตตสิกขา 
คือการทำกรรมฐานอย่างหนึ่ง แล้วรู้ทันจิตที่เคลื่อนไป 
แล้วเราจะได้จิตที่ตั้งมั่นขึ้นมา 
จิตที่ตั้งมั่นมีทั้งสมาธิที่ถูกต้อง มีทั้งสติที่ถูกต้อง 
จิตดวงนี้พร้อมที่จะเจริญปัญญาแล้ว 
บางคนพอมีจิตที่ตั้งมั่นแล้ว ไม่ไปต่อก็ตั้งอยู่อย่างนั้นล่ะ 
อันนี้ก็น่าเสียดาย เหมือนเราชาร์จแบตเตอรี่เอาไว้เต็ม
แล้วเราก็ไม่ได้ใช้ วางทิ้งไว้ให้แบตเตอรี่เสื่อม 
เพราะฉะนั้นเราทำสมาธิเสร็จแล้ว 
เราก็ต้องมาเดินปัญญาต่อ 
นี่คืองานที่สอง งานฝึกจิตให้เกิดปัญญา
ปัญญาคือความรู้ถูกความเข้าใจถูก 
ว่ารูปนาม ขันธ์ 5 นี้ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
ปัญญานั้นถ้าเราสะสมให้มากพอ 
จิตก็จะเกิดวิมุตติขึ้นมา จิตก็เกิดมรรคเกิดผลขึ้นมา 
พระพุทธเจ้าบอกว่า “บุคคลถึงความบริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา”

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
10 กันยายน 2565

งานพัฒนาจิต :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 10 กันยายน 2565

บางคนภาวนาแล้วก็เห็นโลกพระนิพพาน อันนั้นเป็นนิมิต 
บางท่านท่านเข้าใจความจริง 
อย่างบางองค์ท่านภาวนาดี แต่ท่านชอบพูดถึงโลกนิพพาน 
อันนั้นเป็นอุบายให้เราอยากได้นิพพานไปก่อน 
แล้วพอเราเจริญสติปัฏฐานมากๆ 
เราไม่ยึดรูป ไม่ยึดนาม ก็รู้จักนิพพานตัวจริงได้ 
เป็นอุบายของท่านบางองค์ 

พระพุทธเจ้าท่านบอกตรงไปตรงมาที่สุดเลย แล้วพวกเรารับไม่ค่อยได้
ท่านบอก “นิพพานไม่มีดิน น้ำ ไฟ ลม 
ไม่มีอากาศ ไม่มีช่องว่าง ไม่มีวิญญาณ 
ไม่มีความไม่มีอะไรเลย 
ไม่มีพระอาทิตย์ ไม่มีพระจันทร์ 
ไม่มีกลางวัน ไม่มีกลางคืน” 
ฟังแล้วไม่น่าอยู่เลย 
กลางวันก็ไม่มี กลางคืนก็ไม่มี 
มันอยู่ใน Twilight Zone หรืออย่างไร มันคิดแต่จะอยู่ 
มันไม่เคยรู้จักสิ่งซึ่งเหนือรูปธรรมนามธรรมขึ้นไป 
พอฟังแล้วมันรับไม่ได้ 
ครูบาอาจารย์รุ่นหลังๆ ก็เลยหลอกๆ เอา 
สร้างอะไรที่ปลุกเร้าให้ก้าวไปข้างหน้า 
อย่างทำวัตถุมงคลมาเพื่อให้เรารักษาศีล เพื่อให้เรานั่งสมาธิ 
แล้วก็สอนโน่นสอนนี่ เห็นนรก เห็นสวรรค์ 
เพื่อเราจะได้ไม่ได้ทำผิดศีล เป็นอุบายมากมาย

ถ้าเรามัวแต่ติดอุบาย เราก็ไปไหนไม่ได้หรอก แหวกอุบายไม่ออก 
ถ้าแหวกออกก็จะเข้าใจร้อง 
โอ๊ย สติปัญญาครูบาอาจารย์ไม่ธรรมดา 
สอนคนโง่ๆ อย่างเราให้ก้าวหน้าขึ้นมาได้ 
ด้วยอุบายวิธีของท่านมากมาย 
แต่พอเราเข้าใจแล้ว มันมีวิธีที่ลัดสั้นที่สุดเลย 
ไม่เห็นจะต้องอ้อมค้อมมาไกลแสนไกล 
ลัดสั้นเลยก็คือเรียนรู้เข้ามาที่จิตเลย 
กุศลเกิดที่จิต อกุศลเกิดที่จิต มรรคผลเกิดที่จิต 
ไม่ได้เกิดที่อื่นหรอก 
มรรคผลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
กุศลไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
อกุศลก็ไม่ได้เกิดที่ดิน น้ำ ไฟ ลม 
มันเกิดที่จิตนี้ล่ะ
ฉะนั้นถ้าเราภาวนา 
สุดท้ายมันจะตัดตรงเข้ามาที่จิต 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
17 กันยายน 2565

อุบายของครูบาอาจารย์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 17 กันยายน 2565

ถ้าตัวเราไม่มี ก็ไม่มีที่รองรับความทุกข์อีกต่อไป 
เพราะสิ่งที่รองรับความทุกข์ไว้คือตัวขันธ์ 5 
ย่อๆ ลงมาก็คือรูป นาม กาย ใจของเรา 
สังเกตดูความทุกข์ไม่อยู่ที่กายก็อยู่ที่ใจ 
ถ้ามันเห็นความจริง กายก็ไม่ใช่เรา ใจมันก็ไม่ใช่เรา 
ความทุกข์มันก็ไม่มีที่ตั้ง 
สุดท้ายภาวนาแล้วก็จะเข้าถึงสุญญตา คือเห็นมันว่าง 
ร่างกายนี้ก็ว่าง โลกข้างนอกก็ว่าง จิตก็ว่างเสมอกันหมด 
มันก็เข้าถึงความสงบสุข 
ยิ่งเราปล่อยวางความยึดถือในตัวในตนได้ ก็ยิ่งสบายยิ่งเบา 
ค่อยๆ ภาวนาไปเรื่อยๆ 
ทีแรกมันก็ละความเห็นผิดว่าขันธ์ 5 เป็นเรา 
สุดท้ายมันเห็นความจริงอย่างแจ่มแจ้งแล้ว 
มันก็หมดความยึดถือในขันธ์ 5 

ภาวนาไป แยกธาตุแยกขันธ์ไป อย่าหลงโลก
โลกไม่มีอะไรนอกจากทุกข์ 
ความสุขในโลกก็เหยื่อตกปลา 
มันก็มีความทุกข์ซ่อนอยู่ข้างหลังทุกอย่าง 
ที่ว่าสุขๆ มันซ่อนความทุกข์เอาไว้ข้างหลัง 
ฉะนั้นเราไม่ได้เป็นปลาที่จะต้องกินเหยื่อ 
เราเป็นลูกศิษย์พระพุทธเจ้า 
ตั้งใจรักษาศีลไว้ ฝึกจิตใจให้มันอยู่กับเนื้อกับตัว รู้ตัวไป 
รู้สึกตัวไป เห็นขันธ์มันทำงาน 
ต่อไปปัญญามันก็เกิด ไม่มีตัวเราตรงไหนเลย 
กายไม่ใช่เรา จิตไม่ใช่เรา 
มันก็ไม่มีภาชนะที่จะรองรับความทุกข์อีกต่อไปแล้ว 
ค่อยๆ ฝึก ค่อยๆ ทำไป 


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
9 ตุลาคม 2565

CD 96

ขันธ์ 5 เป็นที่รองรับความทุกข์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 ตุลาคม 2565

งานสุดท้ายของพวกเรา คือปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม 
ตั้งอกตั้งใจเข้าไป วันหนึ่งเราก็จะได้ของดีของวิเศษ 
เราจะรู้เลยสิ่งที่คนในโลกเขาแย่งชิงกันนั้น โง่ที่สุดเลย 
อย่างสมมติว่าแย่งสาวงาม มันแย่งอะไร 
มันแย่งหนังหุ้มกระดูก ข้างในเต็มไปด้วยของสกปรก 
แย่งกันแทบเป็นแทบตาย 
หรือพยายามหลอกลวงตัวเอง 
หน้าเหี่ยวก็ไปฉีด Botox หนังหน้ายานไปก็ดึงให้ตึง 
จมูกไม่โด่งก็ไปผ่าตัด ไปทำอย่างโน้นทำอย่างนี้ 
มันหลอกตัวเองได้ แต่มันหลอกความแก่ไม่ได้ 
รูปร่างยังดูเป็นสาวอยู่ แต่เครื่องในมันทรุดโทรม 
หลอกไม่ได้จริง

ฉะนั้นคนในโลกเขาก็หลงๆ ไป 
เราลูกหลานพระพุทธเจ้า อย่าไปหลงกับมัน 
ทรัพย์สินเงินทองมีพออยู่พอกินได้ดีที่สุดแล้ว 
วางแผนเผื่ออนาคตด้วย 
ไม่ใช่บอกปล่อยวาง 
อนาคตเป็นอย่างไรช่างมัน นั้นไม่ใช่ 
เป็นฆราวาสต้องรู้จัก 
พระพุทธเจ้ายังสอนให้รู้จักอดออม รู้จักลงทุน 
ฉะนั้นเราก็ทำตามหน้าที่ของเรา แล้วพัฒนาตัวเองไป 
เราอยู่ในโลกนี้ชั่วคราว 
เรามาอยู่ในโลกนี้เพื่อพัฒนาจิตใจตนเอง 
ให้พ้นจากวงเวียนวัฏฏะของความทุกข์ทั้งหลาย 
เรามีงานที่ยิ่งใหญ่ที่เราจะต้องทำ 
เราผ่านความยากลำบากมามากมายแล้ว 
จนกระทั่งได้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีศรัทธา 
ได้เข้าใกล้ครูบาอาจารย์ ได้ฟังธรรม 
ทำชิ้นสุดท้ายของเราให้ดี 
ปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม 
อย่างที่ว่ามาทั้งวันตั้งแต่เช้านี้ ฟังไม่ทันก็ไปดู YouTube เอา 
สักประเดี๋ยวเขาก็จะเอาไปขึ้นให้ฟังแล้ว ฟังแล้วฟังอีก 
ปกติสิ่งที่หลวงพ่อสอนแต่ละครั้ง 
เกือบทั้งหมด ธรรมะแต่ละกัณฑ์เกือบๆ ทุกๆ กัณฑ์ 
เกือบ ไม่ทั้งหมดหรอก 
กัณฑ์เดียวเรื่องเดียว พอจะทำที่สุดแห่งทุกข์ได้ 
เพราะสิ่งที่สอนไม่ได้มีการเก็บออม ซ่อนเร้น 
ไม่ได้ซ่อนเคล็ดวิชาชั้นสูงเอาไว้ ให้หมดแล้ว 
อยู่ที่เรารับได้แค่ไหนต่างหาก 
ไปทำเอา ชีวิตจะได้ร่มเย็นเป็นสุข


หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
29 ตุลาคม 2565

ปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 29 ตุลาคม 2565

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ขันธ์ 5 เป็นที่รองรับความทุกข์ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 9 ตุลาคม 2565

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช