พระพุทธเจ้าท่านสอนบอกว่า
มีธรรมะ ๒ อย่าง ๒ ประการที่เราควรเจริญด้วยปัญญาอันยิ่ง
คือ สมถกรรมฐาน กับ วิปัสสนากรรมฐาน
๒ อันนี้ไม่เหมือนกัน
วัตถุประสงค์ก็ต่างกัน วิธีการก็ต่างกัน
ผลที่ได้จากการปฏิบัติก็ต่างกัน

สมถกรรมฐาน ทำไปเพื่อให้จิตมีความพร้อมที่จะเจริญปัญญา
ฉะนั้นงานหลักจริงๆ คืองานเจริญปัญญา 
หรืองานวิปัสสนากรรมฐาน
สมถกรรมฐานเป็นงานสนับสนุน
งานหลักจริงๆ คือ วิปัสสนากรรมฐาน

แต่ถ้าปราศจากการทำสมถกรรมฐาน
จิตเราไม่มีความพร้อมที่จะเจริญปัญญาได้จริง
มันจะไม่เจริญ เจริญไม่ได้

เราต้องเรียนสองอย่างนี้
เพราะพระพุทธเจ้าบอกว่า
ธรรมะที่ควรเจริญด้วยปัญญาอันยิ่ง
คือ สมถกรรมฐาน และ วิปัสสนากรรมฐาน

-- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช แสดงธรรมที่วัดสวนสันติธรรม
๙ ธันวาคม ๒๕๖๐ แผ่นที่ ๗๓ ไฟล์ 601209A

CD 73

กรรมฐาน : หลวงพ่อปราโมทย์ ๙ ธ.ค. ๒๕๖๐ (601209A)

"เราจะฝึกจิตใจ ๒ อย่าง
อันหนึ่ง ให้จิตใจมีความสงบสุข มันจะได้มีกำลัง
อีกอันหนึ่ง ก็คือฝึกจิตใจให้เกิดปัญญา
จิตใจจะมีปัญญาได้ ต้องมีสมาธิชนิดที่เรียกลักขณูปนิชฌาน
ต้องฝึกให้จิตตั้งมั่นเป็นคนดูให้ได้
ส่วนจิตใจที่สงบสุข ใช้อารัมมณูปนิชฌาน
สงบอยู่ในอารมณ์อันเดียว เป็นสมถะกรรมฐาน
งั้นอันหนึ่งเป็นเป็นสมถะกรรมฐาน
อันหนึ่งเป็นเป็นวิปัสสนากรรมฐาน"

-- พระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ ซีดีแผ่นที่ ๗๔ ไฟล์ 610203A

CD 74

พัฒนาจิตใจตัวเอง :: หลวงพ่อปราโมทย์ ๓ ก.พ. ๒๕๖๑ (610203A)

พวกเราไปเลือกเอา
อารมณ์กรรมฐานสักอย่างหนึ่ง ที่อยู่แล้วมีความสุข 
แล้วเราก็ไปรู้อารมณ์อันนั้น อย่างมีความสุข
สงบก็ช่าง ไม่สงบก็ช่าง
ถ้าอยากสงบจะไม่มีความสุข
ความอยากเกิดเมื่อไร ความทุกข์เกิดเมื่อนั้น
ตัณหาเป็นตัวสมุทัย เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ 
เพราะอย่างนั้น อย่าอยากสงบ

สงบก็ช่าง ไม่สงบก็ช่าง
พุทโธไป หายใจไป ทำไปตามสบาย
เคล้าเคลียอยู่กับพุทโธ อยู่กับลมหายใจของเราไป
ไม่ชอบพุทโธ ไม่ชอบลมหายใจ ใช้อย่างอื่นก็ได้
อย่างหลวงพ่อเทียน ขยับมือ
ขยับมือแล้วมีความสุข ก็ขยับไป
ดูท้องพองยุบแล้วมีความสุข ก็ดูไป
กรรมฐานอะไรก็ได้ สมถะไม่เลือกอารมณ์ 
อะไรก็ได้ แต่ต้องไม่เกิดกิเลสง่าย 
และต้องมีความสุข ตัวสำคัญ
ใช้ใจที่มีความสุข ไปรู้อารมณ์ที่มีความสุข 
จะสงบอย่างรวดเร็ว

ไปหัดนะ เราเป็นฆราวาสก็ต้องหัด
เพราะว่าชีวิตเราเคร่งเครียดมาก ดีไม่ดีบ้า
เหน็ดเหนื่อยมาก เครียดมาก โรคจิตกิน
ถ้าเรามีสมาธิ จิตใจมีความสุข

-- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
๒๑ ตุลาคม ๒๕๖๑ ไฟล์ 611021A ซีดีแผ่นที่ ๗๘

CD 78

หัดทำสมาธิ :: หลวงพ่อปราโมทย์ ๒๑ ต.ค. ๒๕๖๑ (611021A)

(๑)
การทำกรรมฐานนะ ที่ยากที่สุด 
คือการเตรียมจิตให้พร้อมที่จะเจริญปัญญา
ต้องฝึกจิตก่อนที่จะก้าวไปสู่การเจริญปัญญา
จิตที่จะไปเดินปัญญาได้ 
เป็นจิตที่เป็นมหากุศลจิต ประกอบด้วยปัญญา 
มีความพร้อมที่จะเดินปัญญา
เกิดขึ้นมาเองโดยอัตโนมัติ
ฉะนั้น ไม่ใช่จิตที่เราจะทำขึ้นมาได้ตามใจชอบ

(๒)
จุดสำคัญที่เราจะฝึกจิตให้พร้อม
สำหรับการเจริญปัญญา ก็คือต้องรู้เท่าทันจิต
อารมณ์กรรมฐานเป็นแค่เครื่องสังเกตจิต
ให้รู้ทันว่าจิตไปอยู่ที่ไหนแล้ว
ใช้กรรมฐานอะไรก็ได้ แล้วก็สังเกตที่จิต

(๓)
คนที่ไม่ปฏิบัตินะ 
เดี๋ยวจิตก็วิ่งไปดู  เดี๋ยวก็วิ่งไปฟัง
เดี๋ยววิ่งไปดมกลิ่น เดี๋ยววิ่งไปรู้รส
เดี๋ยววิ่งไปรู้สัมผัสทางร่างกาย
เดี๋ยววิ่งไปรู้เรื่องราวที่คิดทางใจ
คนทั่วไปเป็นอย่างนั้น
 
ส่วนนักปฏิบัติ ก็ทำแบบเดียวกันนะ 
ใช้ชีวิตปกติอย่างนี้
แต่เราต่างกับคนที่ไม่ปฏิบัติ ก็คือ
จิตเคลื่อนไปทางตา เรารู้ทันว่าจิตไปทางตา
คนทั่วไป จิตไปทางตาไม่เคยรู้เลย
จิตจะหนีไปอยู่ในโลกของความคิดก็ไม่เคยรู้เลย

เรารู้บ่อย ๆ ​
รู้แล้วเราจะได้อะไร
ทันทีที่รู้ว่าจิตไหลไป 
จิตก็จะเลิกไหลโดยที่เราไม่เจตนาให้เลิก
เห็นไหม? 
เราจะต้องฝึกจิตให้เป็นผู้รู้โดยที่ไม่ได้จงใจ 
ไม่ได้เจตนาที่จะเป็นผู้รู้ มันเป็นผู้รู้ขึ้นมาเอง
ถึงจะเป็นจิตที่เป็นกุศล มีกำลังแก่กล้า

-- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม
วันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๖๑ ไฟล์ 611201A ซีดีแผ่นที่ ๗๙

CD 79

เตรียมความพร้อมจิต เพื่อเจริญปัญญา :: หลวงพ่อปราโมทย์ ๑ ธ.ค. ๒๕๖๑ (611201A)

“ในสภาวะที่ย่ำแย่ กรรมฐานที่เหมาะที่สุด คือการดูจิตของตัวเอง”
 
จิตใจดูง่าย มันเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
อากาศเป็นพิษ จิตใจก็ยังเป็นปกติ จิตใจไม่ได้ถูกพิษด้วย
ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น จิตใจมันเป็นตัวรู้ 
มันไม่ได้ถูกกระทบกระเทือนเพราะรูป เพราะเสียง เพราะกลิ่น เพราะรส เพราะสัมผัส
ไม่เหมือนร่างกาย ถูกกระทบจนทรุดโทรมไป
 
ถ้าเราค่อยๆ ฝึกจิตไปให้เป็นผู้รู้ ผู้ดู
ไม่ว่าอะไรเกิดขึ้น จิตใจจะเบิกบานอยู่ได้ 
ในขณะที่ร่างกายห่อเหี่ยว จิตใจเบิกบาน 
จิตใจมีความสุขอยู่ได้ในทุก ๆ ที่ 
มีความสุขได้ในทุกสถานการณ์ ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น
เราจะแก่ เราจะเจ็บ เราจะตาย
เราจะพลัดพรากจากสิ่งที่รัก จากคนที่รัก
เราจะเจอสิ่งที่ไม่รัก เจอคนที่เกลียดชัง
เราจะผิดหวังในชีวิต
จิตใจจะไม่หวั่นไหว
 
จิตที่ฝึกดีแล้ว นำความสุขมาให้
พระพุทธเจ้าพูดเมื่อ 2600 กว่าปีก่อน
เดี๋ยวนี้ก็ยังเป็นความจริงอยู่

-- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 
วันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2562 ไฟล์ 620202A ซีดีแผ่นที่ 80

CD 80

กรรมฐานในสภาวะที่ย่ำแย่ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 2 ก.พ. 2562 (620202A)

ค่อยๆ ฝึกไป 
พอได้จิตเป็นผู้รู้แล้ว 
รู้ลงไปที่รูปธรรม 
ก็จะเห็นความจริงของรูปธรรม 
เพราะผู้รู้ไม่เจือความคิด
แต่ถ้าเป็นผู้คิดอยู่ 
ดูลงไปที่กาย นี่ตัวเรา
ตัวเราหายใจ ตัวเรายืน เดิน นั่ง นอน
เพราะฉะนั้น การที่ได้จิตผู้รู้ขึ้นมา จิตผู้รู้ไม่เป็นเรา
เราใช้จิตที่มันไม่เป็นเราไปดู มันจะไม่มีอคติ
มันจะเห็นความจริงของรูปธรรม นามธรรมได้
ถ้าเห็นความจริงของรูปธรรม นามธรรม
จิตก็มีสมาธิเพิ่มขึ้นๆ 
แล้วปัญญาก็มากขึ้นเรื่อยๆ
สติ สมาธิ ปัญญา สมบูรณ์ขึ้นแล้ว
สุดท้ายอริยมรรคก็เกิด

ถ้าไม่มีจิตที่เป็นผู้รู้ ผู้ดู อย่ามาคุยเลย
เพ้อ เพราะยังเป็นจิตผู้คิดอยู่
จิตผู้คิดไปทำวิปัสสนาไม่ได้จริงหรอก มันคิดเอา
แต่จิตผู้รู้นี่มันรู้เอา
ฉะนั้น ตัวที่จะเป็นกุญแจของการปฏิบัติ
ฝึกให้ได้ตัวรู้ ฝึกให้ได้ตัวจิตผู้รู้
ถ้าไม่ได้ตัวนี้ ยังอีกไกล

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
9 พฤศจิกายน 2562 ไฟล์ 621109A ซีดีแผ่นที่ 84

CD 84

ฝึกให้ได้จิตผู้รู้ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 9 พ.ย. 2562 (621109A)

พยายามอยู่กับความสงบ ความวิเวก
ถ้ากายวิเวกทำไม่ได้ 
ก็พยายามสร้างเงื่อนไขให้ดีที่สุดที่จะทำได้
เอาสิ่งที่จะรบกวนวุ่นวายทั้งหลายออกไป
อยู่ยากกินยาก ก็หัดอยู่ง่ายกินง่ายบ้าง
ไม่ยุ่งวุ่นวายกับคนอื่นมากนัก
วุ่นวายน้อยๆ คลุกคลีน้อยๆ 
เราจะได้กายวิเวกมา

ทุกวันปฏิบัติในรูปแบบ
อยู่ในชีวิตธรรมดา มีสติ
หายใจออกรู้ตัว รู้สึกตัว
หายใจเข้า รู้สึกตัวไป
คอยรู้สึกตัวเรื่อยๆ ทุกลมหายใจเข้าออก
ยืนเดินนั่งนอน รู้สึกตัว
เคลื่อนไหว หยุดนิ่ง รู้สึกตัว
เป็นสุข ก็รู้สึกตัว เป็นทุกข์ ก็รู้สึกตัว
โลภ โกรธ หลง ก็รู้สึกตัว
ไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง ก็รู้สึกตัวไป
ความรู้สึกตัวสำคัญมากสำหรับนักปฏิบัติ
คนในโลกมันไม่รู้สึกตัว มันหลง 
ลืมเนื้อลืมตัวทั้งวัน เอาดีไม่ได้หรอก
พวกเราก็อย่าเอาแต่หลงลืมตัว รู้สึกตัวไว้

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
10 พฤศจิกายน 2562 ไฟล์ 621110A ซีดีแผ่นที่ 84

วิเวก สัปปายะ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 10 พ.ย. 2562 (621110A)

เราอยู่ในคุก สร้างคุกขึ้นมาขังตัวเองไว้
ใจนี้คือเรา เป็นคุกอันหนึ่ง
ร่างกายนี้ก็คือตัวเรา ก็เป็นคุกอีกอันหนึ่ง
ขังเอาไว้ 2 ชั้น

ต้องแหกคุกนะ
มีสติเข้าไป มีสติ มีสมาธิ
สมาธิ คือ สภาวะที่เราไม่ลืมตัวเอง
จิตใจอยู่กับเนื้อกับตัว
มีอะไรเกิดขึ้นในกายในใจ คอยรู้สึกไป
ตัวที่คอยรู้สึก
ถึงความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงในกาย ในใจ เรียกว่าสติ
มีใจตั้งมั่น ใจอยู่กับเนื้อกับตัว สมาธิ
ต่อไปมันก็จะเกิดความรู้ถูก ความเข้าใจถูก คือปัญญา
เพราะฉะนั้น พยายามเรียนรู้ลงมา
ถึงวันหนึ่ง เราแหกคุกนี้ออกไปได้ 
เป็นอิสระอย่างแท้จริง
ทุกวันนี้ดีแต่ความสำคัญมั่นหมาย
ว่ากูแน่ กูหนึ่ง กูเก่ง กูเหนือคนอื่น

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
10 พฤศจิกายน 2562 ไฟล์ 621110B ซีดีแผ่นที่ 84

ปลดปล่อยคุกที่ขังใจเรา :: หลวงพ่อปราโมทย์ 10 พ.ย. 2562 (621110B)

ถ้าพวกเราขยันดูอย่างที่หลวงพ่อขยัน 
มันก็ได้ผลเหมือนกัน
พวกเราไม่ได้โง่กว่าหลวงพ่อ
หลวงพ่อไม่ใช่คนเก่งอะไร แต่ว่าอึด ทนเอา 
ซ้ำแล้วซ้ำอีก เรียนแล้วเรียนอีกอยู่อย่างนั้น  สู้ไม่ถอย

เคยท้อไหม? ก็เคยเหมือนกัน 
แต่ท้อไม่นาน
พอความท้อเกิดขึ้น 
มันเห็นความท้อ 
มันสนุกขึ้นมาอีกแล้ว
ดูความท้อ ก็เป็นอารมณ์ตัวหนึ่ง
บางทีก็เบื่อ ความเบื่อเกิด ก็ดูความเบื่อ
ก็สนุกดี 
ไม่ยอมเลิกปฏิบัติ แค่นั้น
บางทีก็ขี้เกียจ  ขี้เกียจก็ดูขี้เกียจ
บางทีก็สงสัย ยังไงดีนะๆ 
สงสัย ดูสงสัย
ฉะนั้น ใช้หลักไว้ว่าดูปัจจุบัน
รู้ปัจจุบันไป ไม่พลาดหรอก

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
5 มกราคม 2563 ไฟล์ 630105B ซีดีแผ่นที่ 85

CD 85

สู้ไม่ถอย :: หลวงพ่อปราโมทย์ 5 ม.ค. 2563 (630105B)

ถ้าหากเอาเวลาที่เราอยู่ตามลำพังมาภาวนา มันก็ต้องดีบ้างล่ะ 
ถ้าเราเอาเวลาไปวุ่นวายกับคนอื่นตลอดเวลา ไม่มีทางดี 
บางทีไม่ไปเจอตัวเขาก็เจอกันทางอินเทอร์เน็ต 
เล่นเฟส เล่นไลน์ อะไรอย่างนี้ ก็คือการคลุกคลี 
ตราบใดที่ยังคลุกคลีอยู่อย่ามาพูดเรื่องสมาธิเลยไม่มีหรอก 

หลวงพ่อถึงบอกพวกเราอย่าเล่นเยอะอินเทอร์เน็ต 
สมัยก่อนหลวงตามหาบัว กระทั่งมือถือ 
มือถือมันยังไม่ Smart เหมือนรุ่นนี้
ท่านยังว่าเลย ท่านเรียกเทวทัต 
ถ้าท่านมาเจอรุ่น  Smartphone นี่
ไม่รู้ท่านจะเรียกว่าอะไรแล้ว เรียกเทวทัตไปแล้ว 
ยิ่งกว่านี้ก็หาคำมากกว่านี้ไม่ได้ 
ต้องบอกเทวทัตกำลัง 2 ต้องอย่างนั้น 
เพราะมันขวางการปฏิบัติของเรามากเลย

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
8 สิงหาคม 2563 ไฟล์ 630802 ซีดีแผ่นที่ 86

CD 86

ความขี้เกียจไม่เคยพาใครให้ได้ดี  :: หลวงพ่อปราโมทย์ 8 ส.ค. 2563 (630808)

[คลิปสั้น] วิธีสังเกตว่ามีโยนิโสมนสิการหรือฟุ้งซ่าน หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 18 ต.ค. 63 (631018)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

กรรมฐาน : หลวงพ่อปราโมทย์ ๙ ธ.ค. ๒๕๖๐ (601209A)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks