จริงๆ แล้ว เราเรียนในสิ่งที่พอดีกับเรา 
ไม่ต้องเรียนเยอะหรอก 
เรียนเยอะๆ แล้วท่องๆ เอาไว้สอบ
แล้วก็สอบเสร็จแล้วก็ลืม 
เรียนจริงๆ ย่อลงมาก็คือกายกับใจเรานี้ 
ดูกาย ถ้ากายไม่ใช่เรา ใจไม่ใช่เรา 
มันก็ไม่มีเราที่ไหนอีกแล้ว 
เฝ้ารู้เฝ้าดูลงไปเรื่อยๆ 
ปัญญามันเกิดมันก็ล้างความเห็นผิดได้ 



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
14 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640214 ซีดีแผ่นที่ 89

CD 89

เรียนย่อลงมาที่กายกับใจ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 14 ก.พ. 2564 (640214)

ไม่มีใครสั่งจิตให้เกิดปัญญาได้ 
ไม่มีใครสั่งจิตให้มีสติได้ 
ไม่มีใครสั่งจิตให้ดีได้ 
ไม่มีใครสั่งจิตให้บรรลุมรรคผลได้ 
เพราะจิตทั้งหมดนั้นเป็นอนัตตา บังคับไม่ได้ 
จิตเป็นธรรมชาติที่บังคับไม่ได้แต่ฝึกได้ 
ฝึกด้วยศีล ด้วยสมาธิ ด้วยปัญญา 
การเจริญปัญญาก็คือ มีจิตตั้งมั่นเป็นผู้รู้ผู้ดู 
มีสติระลึกรู้กาย ระลึกรู้ใจที่กำลังปรากฏอยู่ 
แล้วก็หมายรู้ความเป็นไตรลักษณ์ของสิ่งที่กำลังปรากฏนั้น 
ทำไปเรื่อยๆ เดี๋ยวปัญญามันจะเกิดเอง

ปัญญาคือความรู้ถูก ความเข้าใจถูก 
ถ้าปัญญาชั้นสูง ก็เรียกว่าสัมมาทิฏฐิ อยู่ในโลกุตตระ 
ปัญญาในโลกุตตระเรียกว่าสัมมาทิฏฐิ 
ปุถุชนไม่มีสัมมาทิฏฐิ ปุถุชนมีแต่ว่าเรียนเอาไว้ 
ท่องเอาไว้ จำเอาไว้ ลึกๆ ก็ยังเป็นมิจฉาทิฏฐิอยู่ 
เป็นพระอริยบุคคลขึ้นมา ถึงจะได้มีสัมมาทิฏฐิ 
สัมมาทิฏฐิเกิดในมรรค ไม่ได้เกิดข้างนอก 
ฉะนั้นถ้าได้เป็นพระโสดาบันขึ้นไป ก็เริ่มมีสัมมาทิฏฐิแล้ว 
มีความรู้ถูก มีความเข้าใจถูก 
ภาวนาไปจนถึงสุดขีดเลย 
เราจะรู้เลยว่าที่เราภาวนามาแทบเป็นแทบตาย ก็เพื่อจะได้มีสัมมาทิฏฐิ 
ไม่ได้มีอะไร ไม่ได้อะไรมานอกจากสัมมาทิฏฐิ 
ไม่ได้เสียอะไรไปนอกจากมิจฉาทิฏฐิ 
เราได้ความรู้ถูกได้ความเข้าใจถูกมาจากการปฏิบัติ 
แล้วผลที่ตามมาก็คือการปล่อยวาง 
ปล่อยวางความยึดถือในสิ่งทั้งหลายทั้งปวง


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
20 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640220 ซีดีแผ่นที่ 89

จิตเป็นธรรมชาติที่บังคับไม่ได้แต่ฝึกได้ :: หลวงพ่อปราโมทย์ 20 ก.พ. 2564 (640220)

ทีแรกมันไม่สักว่ารู้ว่าเห็นหรอก 
เห็นอันนี้ ได้ยินอันนี้ ได้สัมผัสอันนี้ 
ได้คิดเรื่องนี้ ก็ยินดีบ้างยินร้ายบ้าง 
เรามีสติรู้ลงไปเรื่อย จนเห็นเลยทุกสิ่งทุกอย่างมันหาสาระไม่ได้ 
รูปธรรมก็ไม่มีสาระ นามธรรมทั้งหลายก็ไม่มีสาระ 
พอเห็นอย่างนี้แล้ว มันจะสักว่ารู้ว่าเห็นได้
ฉะนั้นเราต้องฝึกตรงนี้ก่อน 
จนกระทั่งจิตมันสามารถสักว่ารู้ว่าเห็นได้ 
แล้วมันถึงจะเห็นว่าตัวเราไม่มี 

กว่าที่พวกเราจะสักว่ารู้ว่าเห็นได้
มันก็ต้องฝึก คอยรู้คอยเห็นไปเรื่อยๆ 
แล้วมันก็ยินดียินร้ายอะไรอย่างนี้ ไม่ห้ามมัน 
มันยินดี รู้ทัน มันยินร้าย รู้ทันไปเรื่อย 
สุดท้ายสติปัญญามันแก่กล้าขึ้นมา 
มันจะรู้เลยว่า ทุกสิ่งที่จิตไปรู้เข้านี่หาสาระแก่นสารอะไรไม่ได้เลย 
รูปธรรมไม่มีสาระแก่นสาร นามธรรมก็ไม่มีสาระแก่นสาร 
เอาเป็นที่พึ่งที่อาศัยไม่ได้
เพราะฉะนั้น จิตมันเลยรู้สึกว่าพวกนี้ไม่ได้เรื่อง 
จิตมันก็เลยเป็นกลางกับสิ่งเหล่านี้ ทีแรกเกลียด 
ฝึกไปเรื่อยเลยรู้ว่าหนีไม่ได้ มันก็เป็นกลางขึ้นมา 
นี่คือเส้นทางที่นักปฏิบัติจะเจอ เส้นทางนี้ค่อยๆฝึกไป 
ถ้าอินทรีย์แก่กล้า เราก็อาจจะเข้าถึงความเป็นกลางได้ 
จนสักว่ารู้ว่าเห็นอย่างพระพาหิยะได้ 
ถ้าบารมียังไม่แก่กล้า ก็อาจจะได้โสดาบัน 
ได้สกิทาคามี ได้อนาคามี ไปตามลำดับ


--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
31 มกราคม 2564 ไฟล์ 640131 ซีดีแผ่นที่ 89

อินทรีย์แก่กล้าจึงสักว่ารู้ว่าเห็น :: หลวงพ่อปราโมทย์ 31 ม.ค. 2564 (640131)

ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา 
สติมันอยู่กลางเป็นเบอร์ 3 ใน 5 ตัว
สติเป็นตัวคอยสอดส่อง ศรัทธาล้ำไปก็งมงาย 
เชื่ออะไรงมงาย เชื่ออะไรนอกคำสอนของพระพุทธเจ้า 
เกินเรื่องกรรมก็งมงาย อย่างนั้นไม่เรียกว่าศรัทธาที่แท้จริง เรียกว่างมงาย 
ค่อยสังเกตตัวเองไป มันรู้สึกงมงาย ใช้เหตุใช้ผลให้เยอะขึ้น 
เอาปัญญามาช่วย ปัญญาในการพิจารณา 
โยนิโสมนสิการพิจารณาด้วยเหตุด้วยผล
ศรัทธางมงายใช้ไม่ได้ ก็เอาโยนิโสมนสิการ 
เอาตัวปัญญามากระหนาบศรัทธางมงายให้มันลดลง 
 บางทีเดินปัญญามากใจมันเซลฟ์จัด นั่นก็รู้นี่ก็รู้ 
เซลฟ์จัดขึ้นมา ก็ต้องอาศัยศรัทธามาช่วย 
เพราะพระพุทธเจ้าไม่สอนเราให้กิเลสหนาอย่างนี้ 
ภาวนาแล้วต้องลดละกิเลส ไม่ใช่ภาวนาแล้วกูแน่ กูหนึ่ง กูเก่ง 
เจริญปัญญามาก โลกนี้ว่างเปล่าอะไรก็ว่างเปล่า ปัญญามันล้ำไปทั้งสิ้น

อาศัยองค์ธรรม 5 ตัวนี้ค่อยๆ พัฒนาขึ้น 
ตัวไหนมากไปก็ไม่ใช่ไปลดมันลง แต่ไปเพิ่มตัวอื่นขึ้นมาให้สมดุล 
อย่างมีความเพียรมากมาย รู้สึกความเพียรล้ำไป 
แล้วจะไปลดความเพียรลงอย่างนี้ไม่ใช่ 
ขยันภาวนาพิจารณาโน้นนี้ 
เจริญปัญญามาก มีความเพียรมาก มันล้ำสมาธิไปเราดูออก 
ตอนนี้ภาวนาขยันมากไปแล้ว จนดูมันฟุ้งซ่านไปหมดเลย 
เราก็กลับมาทำความสงบ ให้มันสมดุลกัน 
พอสงบใจสบายมีความสุข เริ่มขี้เกียจเจริญปัญญาแล้ว 
ไม่อยากเจริญปัญญา วิริยะย่อหย่อนลง 
กระตุ้นตัวเองขยันดูหน่อย อย่าเอาแต่สงบนิ่งเฉยโง่ๆ อยู่อย่างนั้น
ใช้ความสังเกตเอา อะไรมากไปอะไรน้อยไป 
ตัวไหนที่มันมากมันก็ดีอยู่แล้ว 
เราก็เพิ่มตัวที่น้อยๆ ขึ้นมาให้สมดุลกัน 
มีสติเป็นตัวสอดส่องตัวเอง 
ตอนนี้ศรัทธาล้ำหน้าไปแล้ว ตอนนี้วิริยะมากไปแล้วทำให้ฟุ้งซ่าน 
ตอนนี้สมาธิมากไปแล้วติดในความสุขความสงบ 
ตอนนี้เจริญปัญญาเยอะเกินไปแล้วจนฟุ้งซ่าน 
ปัญญาเจริญมากก็ฟุ้งซ่าน แล้วบางทีก็ทำให้เซลฟ์จัด 
นึกว่ากูรู้ไปหมดทุกสิ่งทุกอย่าง 
ไม่เชื่อใครทั้งสิ้นเชื่อแต่ตัวเอง ขาดศรัทธาแล้ว 
สังเกตตัวเองไปเรื่อยๆ แค่ไหนพอดี 
พัฒนาเป็นลำดับๆ ไป อดทนใช้ความสังเกตเอา



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
6 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640206 ซีดีแผ่นที่ 89

ความสมดุลของอินทรีย์ 5 :: หลวงพ่อปราโมทย์ 6 ก.พ. 2564 (640206)

[คลิปสั้น] กุญแจไขตู้พระไตรปิฏก หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 7 ก.พ 64 (640207)

[คลิปสั้น] กรรมฐาน 5 หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 13 ก.พ 64 (640213)

[คลิปสั้น] ประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่ หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 13 ก.พ 64 (640213)

จากคนไปเป็นสัตว์นี่ไม่ยากเลย 
แต่จากสัตว์นี่กว่าจะขึ้นมาเป็นคนนี่ยากมาก 
เพราะสัตว์มันมีโมหะเยอะ 
อย่างเราดูมันน่ารักน่าชังอะไร จริงๆ มันน่าสงสาร 
สัตว์ส่วนใหญ่ตายแล้วไปอบาย 
เพราะมันประกอบด้วยโมหะ ตกนรกบ้างอะไรบ้าง 
กว่าจะพัฒนาการขึ้นมาเป็นคนได้นี่ ลำบากมาก 
เป็นคนแล้วนี่กว่าจะได้เจอพระพุทธศาสนา ก็ลำบาก 
เจอพระพุทธศาสนาแล้ว จะมีศรัทธาที่จะเข้ามาฟังมาเรียนก็ยากอีก 
มีศรัทธา เข้ามาฟังมาเรียน ลงมือปฏิบัติแล้วจะปฏิบัติได้ถูก ก็ยากอีก 
ปฏิบัติถูกแล้วจะให้เกิดมรรคเกิดผล ก็ยากอีก 
เพราะฉะนั้นอย่าไปปล่อยตัวให้ตกต่ำลงไป ๆ ไปเป็นสัตว์เป็นอะไร 
ลำบาก เวียนอยู่ในอบายนาน 
ครูบาอาจารย์ท่านก็เคยเล่า นี้หลวงพ่อไม่ได้ฟังเองหรอก 
ท่านสิ้นไปก่อนหลวงพ่อจะเกิดเสียอีก 
ท่านบอกท่านเคยเกิดเป็นหมาตั้ง 500 ชาติ ซ้ำๆๆ อยู่อย่างนั้น 
กว่าจะค่อยกระเถิบๆ ขึ้นมา แต่เวลาลง ลงเร็ว

(2)
เราศรัทธา เราได้พบพุทธศาสนา 
เรามีศรัทธาที่จะปฏิบัติ 
เราได้ฟังธรรมภาคปฏิบัติ 
ก็เหลืออันเดียว ลงมือปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
7 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640207 ซีดีแผ่นที่ 89

อย่าทิ้งโอกาสให้สูญเปล่าไป :: หลวงพ่อปราโมทย์ 7 ก.พ. 2564 (640207)

ทันทีที่เราเกิดมา เราก็มีวันตายของเรารออยู่ข้างหน้า 
ทุกปีๆ อายุของเราก็สั้นลง ทุกเดือนทุกวันอายุเราก็สั้นลงเรื่อยๆ  
กระทั่งทุกลมหายใจเข้าออก อายุเราก็น้อยลงไปเรื่อยๆ  
หายใจเข้าทีหนึ่ง หายใจออกทีหนึ่ง ชีวิตก็สั้นลงไปรอบหนึ่งแล้ว 
ฉะนั้นสิ่งที่พวกเราควรเรียนรู้ก็คือ อย่าประมาท 
รีบพัฒนาจิตใจให้ดีที่สุด 
ให้สมกับที่เราเกิดมาเป็นมนุษย์ ได้พบพระพุทธศาสนา

(2)
พยายามฝึกทุกวันๆ  ตอนเราจะนอนเราฝึกเลย 
ฝึกหายใจไป หายใจออกหายใจเข้า 
หายใจเข้าพุทโธๆ หรือหายใจเข้าหายใจออกก็ได้ 
พุทโธๆ ไปเรื่อยๆ  ดูสิมันจะไปหลับตอนไหน มันเหมือนเตรียมตัวไว้ 
เวลาเราจะตาย เราก็นอนหายใจไป ดูสิมันจะตายตอนไหน 
ถ้าสติปัญญามันพอมันจะเห็น 
ไม่มีคนตาย มีแต่ธาตุขันธ์มันแตกมันดับ 
แต่ธาตุขันธ์มันเกิดแล้วมันก็ต้องดับ ใจไม่หวั่นไหว 
เวลาเรานอนหลับเราเตรียมฝึก 
หายใจเข้าพุท หายใจออกโธ นอนไป 
ใจมันสงบ ใจมันมีความสุข ใจมันผ่อนคลาย 
อย่าภาวนาแบบเคร่งเครียด 
ถ้าเครียดๆ ภาวนาเครียด 
หายใจเข้าพุทออกโธแบบเคร่งเครียด 
มันจะไม่หลับ ใจมันไม่ผ่อนคลาย 
หายใจไปด้วยใจที่สบายๆ  ให้ใจมีความสุขใจก็จะหลับ 
หลับแล้วถ้าฝันมันจะฝันดี มันจะไม่ได้ฝันร้าย 
ฝึกตัวนี้ไว้บ่อยๆ  จนกระทั่งฝันก็ฝันดี ไม่ฝันร้าย

--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
8 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640208 ซีดีแผ่นที่ 89

ตายอย่างไม่ขาดทุน :: หลวงพ่อปราโมทย์ 8 ก.พ. 2564 (640208)

การทำสมาธิภาวนา พวกเราควรจะทำ 
ทำให้ได้อย่างน้อยก็สักอันหนึ่ง 
ให้เป็นเครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน 
ถนัดอันไหนเอาอันนั้น ทำแล้วจิตสงบ จิตสบายเอาอันนั้น 
สมาธิภาวนามีประโยชน์อย่างที่สอง ทำให้เกิดญาณทัสสนะ 
ทัสสนะ แปลว่าการเห็น ญาณเป็นตัวปัญญา 
การเห็นความจริงนั่นล่ะ การเห็นด้วยปัญญา 
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำวิปัสสนากรรมฐาน 
แล้วจะได้ญาณทัสสนะ คือได้วิปัสสนาญาณขึ้นมา

(2)
ฉะนั้นการที่เราฝึกสมาธิภาวนาของเราทุกวันๆ 
บางส่วนเราก็ได้เครื่องอยู่เป็นสุขในปัจจุบัน 
บางส่วนถ้าเราเจริญวิปัสสนา 
เราก็จะได้ญาณทัสสนะที่แก่กล้ามากขึ้นๆ 
ทำสมถะเฉยๆ จะไม่ได้ญาณทัสสนะแบบนี้ 
มันเป็นสมถะก็ได้แต่สงบ แต่ถ้าทำสมาธิชนิดตั้งมั่น เดินวิปัสสนาไปเรื่อยๆ จิตจะได้ทั้งความสงบ แล้วได้ทั้งปัญญา แล้วมันจะเกิดญาณทัสสนะขึ้น 
เราค่อยๆ ภาวนาจะได้ของดีของวิเศษ 
ญาณทัสสนะก็ไม่ได้เกิดตลอดเวลา 
แต่การที่เราภาวนาสม่ำเสมออยู่ 
เราจะได้ประโยชน์อันที่สามของสมาธิภาวนา 
คือเราจะได้สติสัมปชัญญะอยู่ในชีวิต 
ไม่ได้เดินวิปัสสนาไม่ได้ทำสมถะ 
แต่ร่างกายขยับเกิดสติรู้ จิตใจเคลื่อนไหวสติรู้ รู้อย่างรวดเร็วเลย 
แล้วก็ไม่หลงลืมกาย ไม่หลงลืมจิตใจของตัวเอง 
นี่เป็นผลจากการที่เราทำสมถะ ทำวิปัสสนามามากแล้ว 
สติสัมปชัญญะของเราจะดีขึ้นๆ อยู่ในชีวิตธรรมดา

(3)
แล้วประโยชน์สูงสุดเลยของการทำสมาธิภาวนา 
บอกแต่แรกแล้วไม่ใช่ทำสมถะอย่างเดียว วิปัสสนาอย่างเดียว 
มันเป็นคำกลางครอบคลุมทั้งสมถะ ทั้งวิปัสสนา 
ประโยชน์สูงสุดของสมาธิภาวนา ก็คือการทำลายอาสวะกิเลสได้ 

(4)
ค่อยๆ ฝึก เราก็จะมีเครื่องอยู่เป็นสุข 
ถ้าทำได้ถึงฌานก็มีเครื่องอยู่ที่มีกำลังแรง 
ถ้าเข้าฌานได้ จิตใจสงบ สบายอยู่ได้ประมาณอาทิตย์หนึ่ง 
ไม่เกินนั้นหรอกเดี๋ยวก็เสื่อม เพราะมันเป็นของเสื่อม 
ถ้าเราฝึกของเราทุกวันมันก็ไม่ทันเสื่อม มันก็สบายทุกวันๆ 
แต่อย่าติดความสบาย ก็ต้องมาเจริญปัญญาให้เกิดญาณทัสสนะ  
ฝึกไปเรื่อยๆ จนกระทั่งสติสัมปชัญญะกับชีวิตเรามันเป็นอันเดียวกันเลย 
อย่างนี้ใช้ได้แล้ว แล้วต่อไปๆ มันจะค่อยๆ ล้างอาสวะในส่วนลึกออกไป 
คือประโยชน์ยิ่งใหญ่ของการทำสมาธิภาวนา 



--
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม 
13 กุมภาพันธ์ 2564 ไฟล์ 640213 ซีดีแผ่นที่ 89

ประโยชน์ของสมาธิภาวนา :: หลวงพ่อปราโมทย์ 13 ก.พ. 2564 (640213)

[คลิปสั้น] ดูจิตตรงๆ ไม่ได้ หลวงพ่อปราโมทย์​ ปาโมชฺโช 27 ก.พ 64 (640227)

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง

ตายอย่างไม่ขาดทุน :: หลวงพ่อปราโมทย์ 8 ก.พ. 2564 (640208)

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช

Related tracks