ไปทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง 
อะไรก็ได้ที่เราถนัด 
กรรมฐานทั้งหลายเท่าเทียมกันหมด 
แต่จับหลักให้แม่น 
เราไม่ได้ทำเพื่อความสงบ 
เพื่อความสุข เพื่อความดีใดๆ ทั้งสิ้น

เราทำไปเพื่อความรู้ตื่นเบิกบานของจิตขึ้นมา คอยรู้ทันไป 
แล้วจิตมันจะตั้งมั่นเด่นดวงขึ้นมา 
พอจิตตั้งมั่นได้ ขันธ์จะแยก 
ขันธ์แยกได้เราก็จะเห็นไตรลักษณ์ของแต่ละขันธ์ 
พอเห็นความจริงว่าขันธ์ทั้งหลาย 
ทั้งกายทั้งใจเราล้วนแต่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
จิตมันจะเบื่อหน่ายคลายความยึดถือ 
แล้วมันก็จะหลุดพ้น เกิดอริยมรรคอริยผล 
ไม่มีใครทำจิตให้บรรลุมรรคผลได้ 
จิตบรรลุมรรคผลเอง 
เมื่อศีล สมาธิ ปัญญาของเราแก่รอบ

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดศรีมหาราชา พระอารามหลวง 
27 เมษายน 2568

หลุดพ้นด้วยอริยมรรคมีองค์ 8 :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 27 เม.ย. 2568

ที่จิตเข้าถึงพระนิพพาน 
เป็นจุดที่เข้าถึงสันติอย่างแท้จริง 
สงบ ในความสงบนี่มีบรมสุข 
เป็นบรมสุขเพราะไม่มีอะไรเสียดแทงได้แล้ว 
ไม่มีอะไรเสียดแทงจิตใจของเราได้อีกต่อไป 
เกิดจากการที่เราหัดเจริญสติมานั่นล่ะ 
จากสติปัฏฐานในเบื้องต้นจนกระทั่งเราได้จิตตั้งมั่น 
พอเรามีจิตตั้งมั่นแล้วเราแยกขันธ์ได้ 
ต่อมาเราเห็นขันธ์แต่ละขันธ์ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
แล้วก็ต่อมาปัญญามันแก่กล้ามันก็วาง 
พระอนาคามีก็วางได้ระดับหนึ่ง 
พระอรหันต์ท่านวางขันธ์ทั้งหมด 
ขันธ์ตัวสุดท้ายที่วางคือตัววิญญาณตัวจิตนั่นเอง

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
15 มิถุนายน 2568

ฝึกสติปัฏฐานจนปล่อยวางจิต :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 15 มิ.ย. 2568

"เรากลับข้างกับคนทั่วไปนิดเดียวเอง 
คนทั่วไปเวลารู้อะไรมันรู้ออกนอก 
หลวงปู่ดูลย์เรียกว่าส่งจิตออกนอก 
ส่งจิตออกนอกเป็นสมุทัย ท่านว่าอย่างนี้ 
คือเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ 
ให้เกิดความดิ้นรนปรุงแต่งวุ่นวายขึ้นมา 
ท่านบอก “อย่าส่งจิตออกนอก” คือ
ให้ดูตัวเองไว้ ตาเห็นรูป จิตเกิดอะไรขึ้น รู้ที่จิตนี้ 
มันต่างกับคนปกติทั่วไปในโลกก็แค่นี้เอง 
คือเราสามารถรู้ทันจิตใจตัวเองได้ ไม่ใช่เรื่องยาก"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
6 กรกฎาคม 2568

เวลาภาวนาให้ดูตัวเอง :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 6 ก.ค. 2568

"ทำผิดทำถูกแล้วไปส่งการบ้าน 
ตรวจสอบด้วยตัวเองก่อน 
ไม่มั่นใจไม่แน่ใจ ค่อยไปถามครูบาอาจารย์ 
ไม่ได้ถามทุกวันถามทุกเรื่อง 
ถามทุกวันถามทุกเรื่องไม่พัฒนาหรอก ฟุ้งซ่าน 
ฉะนั้นธรรมะใช้โยนิโสมนสิการให้มาก 
พิจารณาตัวเองให้มาก 
สิ่งที่เราทำอยู่หรือผลที่เราทำอยู่ 
สอดคล้องกับคำสอนของพระพุทธเจ้าของครูบาอาจารย์ไหม 
อย่างที่หลวงพ่อไปถามหลวงตามหาบัว 
เพราะหลวงพ่อสังเกตุเราต้องทำผิด 
ทำไมจิตเราว่างสว่าง 
ไม่มีกิเลสมีแต่ความสุข ก็เฉลียวใจ 
พระพุทธเจ้าบอกว่าจิตไม่เที่ยง ทำไมจิตเราเที่ยง 
ท่านว่าจิตเป็นทุกข์ ทำไมจิตเรามีแต่ความสุข 
ท่านว่าจิตเป็นอนัตตา บังคับไม่ได้ 
ทำไมเราบังคับได้ สังเกตอย่างนี้

เพราะฉะนั้นเวลาเราภาวนา 
ตรวจสอบการปฏิบัติของเราเอง ให้สม่ำเสมอ 
ตรวจเป็นระยะๆ ไม่ต้องตรวจตลอดเวลา 
ตรวจตลอดเวลาเดี๋ยวฟุ้งซ่าน ไม่ได้ปฏิบัติ"

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
11 กรกฎาคม 2568 

ครูบาอาจารย์สอนแล้วเรามีหน้าที่ทำ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 11 ก.ค. 2568

250809B-1 สิ้นหลงสังขาร สิ้นยึดถือผู้รู้

250816B-1 ไม่มีสังขารใดที่เป็นเราเป็นของเรา

250816B-2 ยอมรับตามความเป็นจริงของสังขารทั้งปว

"คนซึ่งภาวนาที่หลวงพ่อว่าดีแล้วล่ะ จิตตื่นขึ้นมา ขันธ์แยกอะไร 
สิ่งที่ต้องระวังต่อไปคือความจงใจ 
พอหลวงพ่อบอกอย่างนี้ถูก มันจงใจทำให้ถูกอีกแล้ว 
ที่ถูกไม่ได้จงใจ ทำไปตามขั้นตามตอน 
มีสติรู้สึกกายรู้สึกใจไป จิตก็ถูกของมันเอง 
พอได้ยินหลวงพ่อบอกอย่างนี้ดีอย่างนี้ถูก คราวนี้โลภแล้ว 
มีความโลภเกิดขึ้น มีเจตนาที่จะทำ 
ทำอย่างไหน นึก ทำอย่างไรดีที่ทำแล้วหลวงพ่อว่าดี 
ตรงนี้เป็นกับดักอันสำคัญ 
คนซึ่งภาวนาเข้าหลักเข้าเกณฑ์แล้วไปติดกับตัวที่อยากดี 
พออยากดีก็เกิดเจตนา ตัวเจตนาที่จะทำให้ดี 
ในหัวจะมีคำว่าทำขึ้นมาแล้ว ลืมคำว่ารู้ 
ที่เราดีขึ้นมาได้เพราะเรารู้ 
หายใจออกก็รู้ หายใจเข้าก็รู้ 
ยืนก็รู้ เดินก็รู้ นั่งก็รู้ นอนก็รู้ คู้ก็รู้ เหยียดก็รู้ 
เคลื่อนไหวก็รู้ หยุดนิ่งก็รู้ สุขก็รู้ดี ทุกข์ก็รู้ ดีก็รู้ ชั่วก็รู้ 
เราได้ดีขึ้นมาก็เพราะคำว่ารู้ 
พอเราโลภ อยากดีมากๆ 
อยากดีไปเรื่อยๆ อยากดียิ่งขึ้น มีความโลภเกิดขึ้น 
ก็เกิดความจงใจที่จะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งเกินจากการรู้ 
ตัวเจตนา ตัวจงใจ เรียกตัวสังขารๆ 
อวิชชา ปัจจยา สังขารา สังขารตัวนี้ตัวเจตนานั่นล่ะ 
เจตนาที่ดีเกิดขึ้น จิตก็ดิ้นรนปรุงแต่ง 
สร้างภพ สร้างชาติ สร้างทุกข์ขึ้นมาอีก 
ที่เคยดีอยู่ก็เสื่อมไป ทำไมเสื่อม 
เพราะทิ้งการรู้สภาวะ หันไปคิดแต่ว่าจะทำอย่างไรๆ 
กิริยาเปลี่ยนจากรู้มาเป็นทำ ทำไม่ได้หรอก 
เพราะทุกอย่างในขันธ์ 5 เรา กระทั่งจิตใจของเรา 
ทำอะไรมันไม่ได้ มันเป็นอนัตตา 
ถ้าทำเหตุของมันให้ถูก 
มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริงด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง 
รู้ไปเรื่อยๆ เดี๋ยวมันก็ดีเอง" 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
3 สิงหาคม 2568

ความอยากดีคือกับดักสำคัญ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3 ส.ค. 2568

Chanting for inner peace

004 พุทธาภิถุติง

005 ธัมมาภิถุติง

006 สังฆาภิถุติง

มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง