เวลาภาวนา 
เราจะพบความแตกต่างของคน 2 จำพวก 
พวกหนึ่งภาวนาด้วยตัณหา 
พวกนี้จะคิดอย่างเดียวว่าเมื่อไรจะจบ 
เมื่อไรจะสำเร็จ เมื่อไรจะได้มรรคผลสักที 
พอทำไปนานๆ แล้วไม่ได้ 
มันจะได้ได้อย่างไร เพราะเราทำเหตุของทุกข์ 
มันจะไปพ้นทุกข์ได้อย่างไร 
อยากพ้นทุกข์ก็ต้องทำเหตุของความพ้นทุกข์ 
คือการเจริญอริยมรรคมีองค์ 8 
ก็ต้องทำเหตุให้ถูก ผลก็จะถูก 
พอเราเริ่มด้วยอยากๆ 
อยากบรรลุเร็วๆ อยากเห็นผลเร็วๆ 
สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือความดิ้นรนของจิต 
พยายามจะทำอย่างนั้น พยายามจะทำอย่างนี้ 
สิ่งที่ได้คืออะไร ได้ทุกข์ ยิ่งพยายามมากยิ่งทุกข์มาก

หลวงพ่อเคยพูดเรื่อยๆ 
บางคนนึกว่าหลวงพ่อพูดเล่น หลวงพ่อบอก 
“ความพยายามอยู่ที่ไหน ความล้มเหลวอยู่ที่นั่น” 
เพราะว่าความพยายามตัวนี้ 
มันเป็นความพยายามที่เจือด้วยตัณหา เจือด้วยโลภะ 
มันมีความพยายามอีกอย่าง ความอยาก 
ความอยากมันมี 2 อย่าง 
อันหนึ่งอยากได้มา อยากรักษาไว้ 
อยากให้เป็นอย่างนั้น อยากให้เป็นอย่างนี้ 
อันนี้คือตัณหา 
อีกอันหนึ่งคือฉันทะ 
ถ้าเราภาวนาด้วยตัณหา เราอยากได้ผล 
ถ้าเรามีฉันทะ เรามีความพึงพอใจที่จะทำเหตุ 
ถ้าเรามีฉันทะ เราพอใจที่จะทำเหตุ ไม่ใช่แสวงหาผล 
ถ้าอยากได้ผล เป็นตัณหา 
ถ้าอยากทำเหตุที่ดีที่ถูกต้อง อันนี้เรียกว่าฉันทะ 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
22 มิถุนายน 2567

2567

ภาวนาด้วยตัณหาหรือฉันทะ :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 22 มิ.ย. 2567

240612B-3 ลืมธรรมไม่เกิดไม่ตาย ตอนที่ 5

240702A-1 ข้ามผู้รู้ สู่ธรรมไม่เกิดไม่ตาย ตอนที่ 1

240811B-1 สมถะ วิปัสสนา นิพพาน ตอนที่ 1

240811B-2 สมถะ วิปัสสนา นิพพาน ตอนที่ 2

อยู่กับโลก ต้องรู้จักมัน ต้องเข้าใจมัน 
ถ้าเราอยู่กับโลก จิตใจเราสงบสุข 
สบายตามสมควรกับอัตภาพแล้ว 
การที่เราจะมาถือศีลมาภาวนา
มันจะไม่มีเครื่องกังวลใจ 
อย่างบางคนเป็นหนี้บอล เจ้าหนี้ตามฆ่า 
หนีมาภาวนาในวัด หลบมาอยู่ตามวัด 
ใจมันจะสงบไหม ใจไม่มีทางสงบหรอก 
มันก็หวาดระแวงว่าเขาจะมาฆ่าเมื่อไร 
เพราะฉะนั้นการประพฤติตัวให้สะอาดหมดจดสำคัญ 
จะทำให้เรามีความสุข 
ถ้าเมื่อไรเราย้อนมาดูตัวเองแล้วเราไม่เห็นข้อบกพร่อง 
ผิดศีลผิดธรรม หรือบางทีมองตัวเองไม่ออก 
พรรคพวกเพื่อนฝูงที่ดีเขาก็เห็นว่าเราดีจริง 
หรือครูบาอาจารย์เห็นว่าเราดีจริง 
คนอย่างนี้ใจมันสงบสุข 

ถ้าเราใช้ชีวิตอย่างสะอาดหมดจด 
เวลาเราลงมือภาวนาจิตมันจะรวมง่าย 
หายใจไม่กี่รอบก็จิตรวมแล้ว 
ถ้าฝึกจนชำนิชํานาญ 
นึกอยากให้จิตรวมก็รวมทันทีเลย 
แต่ถ้าใจเราเศร้าหมอง 
มีแต่เรื่องชั่วๆ มีแต่ความหวาดระแวง 
กลัวคนจับได้อะไรอย่างนี้ 
นั่งให้ตายมันก็ไม่รวมหรอก 
จิตมันภาวนาไม่ได้ 
เพราะฉะนั้นถ้าเป็นฆราวาสอยู่กับโลกอยู่อย่างฉลาด 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
11 สิงหาคม 2567

อยู่กับโลกให้เป็นจะภาวนาง่าย :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 11 ส.ค. 2567

240813B-3 สิ้นยึดที่ใจ ก็พ้นทุกข์

เครื่องมือสำคัญที่เราจะอ่านความปรุงแต่งของจิตออก 
มีเครื่องมือหลักๆ 2 ตัว สติกับสมาธิ 
สติเป็นตัวรู้ทัน 
สังเกตจิตใจเรามีความปรุงแต่งใดๆ เกิดขึ้นให้รู้ทัน 
ปรุงสุข ปรุงทุกข์ ให้รู้ทัน 
ปรุงเฉยๆ ไม่สุข ไม่ทุกข์ ให้รู้ทัน 
ปรุงดี ปรุงชั่ว ให้รู้ทัน 
หัดรู้ทันความปรุงแต่งไป 
แล้วต่อไปเราจะเห็นความปรุงแต่งกับจิตมันทำงานด้วยกัน 
เกิดมาด้วยกัน แต่มันเป็นคนละอันกัน 
ความโกรธก็อันหนึ่ง จิตก็อันหนึ่ง 
ความโลภกับจิตก็คนละอัน 
ความหลงกับจิตก็คนละอันกัน 
เพราะธรรมชาติของจิตนั้นผ่องใส 
แต่ว่าสิ่งปรุงแต่งนี้ทำให้จิตเรามอมแมมไป 
หัดรู้หัดดูไป 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
28 สิงหาคม 2567

รู้เท่าทันความปรุงแต่งของจิต :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 28 ส.ค. 2567

การที่เรายังยึดติดในกายในใจ 
เรายังไม่พ้นการเวียนว่ายตายเกิด 
เราต้องหมดความยึดติดในกายในใจ 
เราถึงจะพ้นไป 
โลกคือหมู่สัตว์ โลกคือรูปนาม 
หมู่สัตว์มันก็คือรูปกับนามนั่นล่ะ 
ฉะนั้นจิตเราจะพ้นจากโลกได้ 
พ้นจากความเป็นสัตว์ได้ 
ก็ต้องหมดความยึดถือในรูปนาม 
ถ้าเรายังยึดกายอยู่ 
เราก็ยังติดกาม หรือติดรูปฌาน 
ถ้าเรายึดจิตอยู่ก็ยังไปติดอยู่ในอรูปฌานได้ 

ทําอย่างไรเราจะไม่ยึดในรูปในนาม 
เราต้องเห็นความจริงของรูปนาม 
ต้องเห็นความจริงของร่างกายของจิตใจ 
ว่ามันไม่ใช่ของดีของวิเศษ 
ร่างกายเต็มไปด้วยความไม่เที่ยง 
เต็มไปด้วยความทุกข์ 
เต็มไปด้วยอนัตตา บังคับมันไม่ได้ 
มันเป็นแค่วัตถุธาตุ 
ร่างกายเป็นแค่ธาตุที่หมุนเวียน 
มีธาตุไหลเข้ามีธาตุไหลออก 
พอเราเห็นอย่างถ่องแท้มีสติระลึกรู้ร่างกาย 
มีจิตตั้งมั่นเป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน 
เราก็จะเห็นความจริงของร่างกาย 
มีแต่ความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 
ถ้าเห็นถ่องแท้แล้วจิตก็หมดความยึดถือในร่างกาย 
แล้วเราก็ภาวนาของเราต่อไป วางกายได้แล้ว 
งานสุดท้ายก็คือจิต 
ทวนเข้ามาที่จิตสังเกตเข้าไปที่จิต 
จิตเองก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ 
เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตาเหมือนกัน 

หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 
วัดสวนสันติธรรม
25 สิงหาคม 2567

วิธีพ้นการเวียนว่ายตายเกิด :: หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช 25 ส.ค. 2567

240907A-6 ความสำคัญของปัจจุบันขณะ

ลำดับ S 30
“คำาสอนท่านฮวงโป”
เป็นหลักคำาสอนของพุทธศาสนานิกาย เซน ท่านอาจารย์พุทธทาสแปลจากภาษาอังกฤษมาสู่ภาษาไทย; ปัจจุบันเป็นที่นิยมกันอย่างกว้างขวางในสังคมปัญญาชน; เพราะเหตุ ว่าคำสอนของท่านฮวงโปนั้น มีความลุ่มลึก เป็นการยากสำหรับบางคนในการที่จะทำาความเข้าใจ แต่ถ้ามีความสนใจ และตั้งใจ ก็สามารถ ทำให้เข้าถึงความเห็นแจ้งธรรมะได้เร็วขึ้น เป็นการประหยัดเวลาได้ มากทีเดียว.
คำสอนท่านครูบาฮวงโป แห่งนิกายเซน แปลโดย ท่านพุทธทาสภิกขุ 
ต้นฉบับ จาก ธรรมสภา
เสียงจาก
https://www.youtube.com/watch?v=paiVR_qefCA&t=50s

คำสอนของฮวงโป (Full Version)

ธรรมะสำหรับผู้แสวงหาธรรมเพื่อความพ้นทุกข์ในปัจจุบัน เพื่อเข้าถึงใจ ที่ปราศจากการปรุงแต่งโดยแท้จริง

240702A-1 ข้ามผู้รู้ สู่ธรรมไม่เกิดไม่ตาย ตอนที่ 1

เสียงธรรมะ หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย