"دف نوازی بر روی قطعه تندباد    از آلبوم "بی غبار عادت     

TondBad

استاد مرتضی خان محجوبی | چهار مضراب ( در زمینه های ابوعطا و حجاز و اشاره به پرده شوشتری ) م

دستگاه: شور
اجرا : لس آنجلس - آمریکا

اجرای خصوصی - تکنوازی تار استاد فرهنگ شریف

voltage controlled C major

Bagatelle No. 16

untitled

Pīšdarmâd Abouatā - پیش درآمد ابوعطا

در این نغمه، صدایی از دور دست‌هاست.
ردّی از رضا محجوبی…
نه در سالن‌ها، که در اتاقی خاموش با پنجره‌ای رو به باغ.
نغمه‌ای برای دل، نه برای شنیده‌شدن.
و حالا، بازخوانی شده با سیمِ عود، در سکوتی از سنگ و نور.
همه‌چیز آن‌جاست؛
و هر چیز، همین‌جاست.

In this melody, a voice echoes from afar.
A trace of Reza Mahjubi…
Not from concert halls, but a quiet room with a window to a garden.
A tune for the heart, not for the crowd.
Now, replayed on the oud — in a silence made of stone and light.
Everything is there;
and everything is here.

____________________________________________

رضا محجوبی در سال1277 خورشیدی در تهران متولد شد.اووبرادرش مرتضی(استاد پیانو) فرزندان عباسعلی و فخرالسلطان بودند.پدرش با نی و مادرش با نواختن تار وپیانوکمی آشنایی داشتند.چون عباسعلی( ناظردردستگاه شجاع السلطنه) زندگی مرفه وآبرومندی داشت فرزندان خود را برای ادامه تحصیل به مدرسه "سن لویی" و برای فراگیری موسیقی نیز نزد استادان برجسته فن فرستاد.نخستین استاد رضا در ویلن،حسین هنگ آفرین بود وپس ازاو تحت تعلیم ابراهیم آژنگ قرار گرفت.اما چون در فرا گرفتن قواعد علمی موسیقی و نت پشتکار به خرج نداد،آژنگ هم دیگر به او درس نداد.رضا که بیشتر مایل بود موسیقی را از راه گوش بیاموزد به کلاس مشق حسین اسماعیل زاده شتافت و بیشترین استفاده را ازمحضراو برد بطوری که در16سالگی سازش کاملاً شنیدنی شد.برادرش مرتضی می گوید:"او پشتکارعجیبی درکار داشت چنانکه سحر بیدار می شد و دست کم چند ساعت ساز می زد و این پشتکار و علاقه باعث شد تا تبدیل به استادی اهل فن در زمینه موسیقی شود."

رضا محجوبی از سال 1305 تا 1306 خورشیدی به تاسیس نخستین کلاس آزاد تعلیم ویلن همت گماشت که در آن بسیاری از خانمهای اشراف و فرزندان رجال کشور و دیگر جوانان طالب این هنر شرکت می کردند بنحویکه از زیادی شاگرد تمام اوقات او صرف این کار می شد.پس از پایان تدریس و در اوایل شب برخی از رجال چون":جان محمد خان" ومرحوم"سپهسالار تنکابنی" او را تا صبح به این طرف وآن طرف می کشاندند به همین سبب طولی نکشیدکه کثرت مشغله روز،کمی استراحت شب،افراط در مکیفات ،توقعات زیاد دوستان و آشنایان ازیکسووبیماری وحسا سیت فوق العاده نیزازسوی دیگر مزاجش را منحرف واو را بسوی جنون کشاند بطوری که یک روز صبح که از خواب برخاست حالتی غیر عادی در خود احساس کرد واعضا ی بدنش را در حال فلج یافت بنا بر این بدون اطلاع خواهر وبرادرش پیاده به نیت توسل رهسپار حضرت عبدالعظیم شد.سه روز در حرم وکوچه های اطراف آن سر و پا برهنه می گشت تا او را به تیمارستان بردند،هفت ماه در تیمارستان بستری بود ودر تمام این مدت اعیان شهر، دوستان،خوانندگان ونوازندگان مشهوربه عیادت اومی رفتند. اندک اندک حالش رو به بهبودی گذاشت منتها دکتر،اورا ازنوشیدن مشروبات الکلی،شب زنده داری وکار زیادشدیدا منع کردویادآورشد که اگر این بارحمله جنون تشدید شود درمان پذیر نیست وتا آخر عمر با او خواهد بود.اما رضا به نصایح پزشک وقعی نگذاشت تا این که به سال 1333 در 56 سالگی به بیماری ذات الریه در یکی از بیمارستان های تهران درگذشت ومجاور ظهیرالدوله در امامزاده قاسم شمیران مدفون گردید.

وی شاگردان زیادی داشت که معروفترین آنها مجید وفادار است.رضا محجوبی آثار بسیاری از پیش در آمد وچهار مضراب در مایه های مختلف ساخت که به سبب بی توجهی بیشترآنها از بین رفته است. اما پیش درآمدهای سه گاه،ابوعطا،چهار مضراب دشتی و رنگ چهار گاه او در میان اهل فن معروف و متداول است.ازآثار مکتوبش می توان به تعدادی پیش در آمد وتصنیف در کتاب "18 قطعه پیش درآمد برای ویلن" به کوشش لطف الله مفخم وازآثار اجرا شده او نیزمی توان به "بهارنو رسیده"درآوازابوعطا با صدای ملوک ضرابی،کاشانی وتارمرتضی نی داوود اشاره کرد.

Pīšdarâmad Abouatā - پیش درآمد ابوعطا

استاد ارسلان درگاهی- سه تار - دستگاه شور

ارسلان درگاهی به سال ۱۲۸۱ خورشیدی در تهران متولد شد. وی از کودکی به موسیقی علاقه داشت و نزد خود سه‌تار می‌نواخت. در کنار موسیقی برای تعلیم گرفتن نقاشی به مدرسه کمال‌الملک هم می‌رفت و مدت‌ها به فراگیری این هنر مشغول بود.

از سن پانزده سالگی برای یادگیری تار و سه‌تار به کلاس درویش‌خان رفت و در طول مدتی که از محضر درس این استاد بزرگ موسیقی بهره گرفت، استعداد و   شایستگی خود را نشان داد و به دریافت نشان تبرزین طلایی درویش مفتخر شد و پس از آن نزد استاد مرتضي خان ني داوود به تحصيل موسيقي ادامه داد، سال‌ها بعد چند صفحه موسیقی از تارنوازی وی (با نام مستعار امیرارسلان) همراه با آواز قمرالملوک وزیری و تاج اصفهانی در دسترس مردم قرار گرفت و موجبات شهرت او را فراهم کرد. وی به سه تار پوستی که از حجم صدای بیشتر و کیفیت صوتی خاصی مابین تار و سه‌تار برخوردار است ، دلبستگی زیادی داشت.

شیوه بدیع سه‌تار نوازی ارسلان درگاهی منحصر به خود اوست و بسیار متنوع و جذاب است، به طوری که برخی از نوازندگان هم‌دوره‌اش و نیز نوازندگان نسل بعدی، تحت تأثیر نوازندگی او قرار داشته‌اند.

با این حال هیچگاه او به صورت حرفه‌ای به موسیقی نپرداخت و ارائه ذوق خود را منحصر به مجالس دوستانه و محافل انس نمود.

زنده‌یاد روح‌الله خالقی در کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» درباره این هنرمند بزرگ چنین نوشته است:

«درگاهی امروز یکی از نوازندگان باسلیقه سه‌تار است که دست همه‌کس به دامانش نمی‌رسد، اما دوستان بسیار دارد که اهل ذوق و دوستدار هنر و شیفته سازش می‌باشند، از آن کسانی است که سعی دارد شخصیت اجتماعی خود را نگهدارد و ذوق موسیقیش لطمه‌ای به شغل اداریش نزند. شاید حق با اوست، چه نااهلان چنان مقام این هنر را خوار و پست و مبتذل کرده‌اند که او هم میل ندارد به نام نوازنده شناخته شود.

هر چند در کشور ما هنوز هنر و هنرمند را مقامی نیست، اما هنرمند واقعی بخصوص کسانی که مثل درگاهی تنها برای دل خود ساز می‌زنند و نوای سازشان هم مطلوب مردم صاحب ذوقست، ارج و ارزش دیگری دارند. مشاغل عالیه که مردم به دنبال آن از همه چیز خود می‌گذرند، دوام و ثباتی ندارد. وزیر و امیر و وکیل فراوانست اما ارسلان یکیست.

درگاهی مردیست با ذوق، مؤدب، لطیفه‌گو، خوش محضر و دوست‌دلشتنی، شور و نشاط و ذوق و عشق جوانیش پابرجاست. اهتزاز سیم‌های سه‌تارش تارهای دل را می‌لرزاند و نغمه‌های طربناک سازش، شنونده را به نشاط و رقص می‌آورد.»

ارسلان درگاهی در سال ۱۳۵۲ چشم از جهان فرو بست.

استاد ارسلان درگاهی- سه تار - دستگاه شور

The Journey- Hossein-Alizadeh

از مجموعه غروب
آهنگساز : مسعود شعاری
همخوانان: فرحناز صاحب قلم ، حسین بهار بین

دگربار دگربار ز زنجیر بجستم
از این بند و از این دام زبون گیر بجستم
فلک پیر دوتایی پر از سحر و دغایی
به اقبال جوان تو از این پیر بجستم
شب و روز دویدم ز شب و روز بریدم
و زین چرخ بپرسید که چون تیر بجستم
من از غصه چه ترسم چو با مرگ حریفم
ز سرهنگ چه ترسم چو از میر بجستم
به اندیشه فروبرد مرا عقل چهل سال
به شصت و دو شدم صید و ز تدبیر بجستم
ز تقدیر همه خلق کر و کور شدستند
ز کر و فر تقدیر و ز تقدیر بجستم
برون پوست درون دانه بود میوه گرفتار
ازان پوست وزان دانه چو انجیر بجستم
ز تأخیر بود آفت و تعجیل ز شیطان
ز تعجیل دلم رست و ز تأخیر بجستم
ز خون بود غذا اول و آخر شد خون شیر
چو دندان خرد رست از آن شیر بجستم
پی نان بدویدم یکی چند به تزویر
خدا داد غذایی که ز تزویر بجستم
خمش باش خمش باش به تفصیل مگو بیش
ز تفسیر بگویم ز تف سیر بجستم

استاد مرتضی خان محجوبی | چهار مضراب ( در زمینه های ابوعطا و حجاز و اشاره به پرده شوشتری ) م

Saghar Kh