Bandari\Khodmooni music.  أغاني بندری/خودمونی

ترانه‌های بندری

جزیرتی

تهیه شده در انجمن سرود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان

اعضای گروه سرود:
امیرعلی مزین
محمدامین سالاری
حدیث حق پرست
دنیا دلگرمی
ستیا کریمی
ماهان اکرمی
محمد مهدی صفت زاده
فاطمه اسلامی
زهرا جمشیدی
علی احمدزاده
رویا سلیمانی

فصل گل و بلبل و بهارِن | سرود هرمزگان

Ejra Mahali - Gholam Hosein Nazari محلی غلامحسین نظری- .mp3

بخشی از گذشته‌ی هرمزگان و جنوب ایران به دسترنج و آواهای سواحیلی و مردمان آفریقایی‌تبارش گره خورده است.‌ چه در رقص و دلخوشی و چه در غربت و غم، لحن و نواهایشان تاثیر بی‌چون و  چرایی بر موسیقی جنوب ایران داشته‌ است. جاسم آبکار در اجراها و بازخوانی‌های  خلاقانه‌اش به گویش بندری این میراث را زنده و جلوه‌گر نگه‌می‌دارد. زنده‌باد او که حالا سال‌هاست در سوئد زندگی می‌کند. 

متن ترانه:

روخونَه ای‌واردِن مُی چَلی
داغ وَ دل پامنجلی
منجلی که شیرازیِن
گِردِ لُوی مرواریِن

بِی.. کی زَدِن 
حُسین مَسِین ای‌زَدِن
وا چی زَدِن وا چی زَدِن
وا کهنه‌شمشیر ای‌زَدِن

اَلَل مَکارا کو کو 
به زنگبار آ

بشنوین ای حکایت 
حکایت تورک و آدم
نه بشنوید ای گپ‌شُوون
که شَگُتَه بی‌بی‌گپون
که شَگُتَه غایه‌ی خُو رو گُفارَه
یکَ ستاره دو سَتاره مِیون سیصد ستاله
یکی جمال‌دینه یکی کمال دینه
... که اگَردِت رو برنجون
اَکُن شمشیربازی
اَزَن گردُنِ کاضی
دگه ملاحسن دوماد اَبو
پَنگِ سرش کَمار ابو
آتیش اَکِیت نهَ‌کون نَری
استخر ...
...زک بخاری








الَل مَکارا | فولکلور هرمزگانی | جاسم آبکار   Jasem Abkar | Hormozgan Folklore

شعر از داوود شاکرحق
به گویش قشمی (جزیرتی)

بو خاطرِ چِشمونِ تو بِی‌خو نَه دِریا اُم‌کِه خار
هر چه وا مِت گو ای عزیز، از جان و دل اُم‌بو به کار
وا مِت گو کار کاچاک بکن تا زودی تو پولدار بَشی
وا هم زن و شوهر اَبیم از پهلو تو نارَم کنار

زودی ناخداییم‌ کِه یاد زِ شوقت ای آرام دل
بو خاطه که زنُم بَشی خسته نه مَهبو مِه زِ کار
وا قایق وَ خَصب مَرَه سیگار مَزَه پنچ تا مَهوند
دِیرَه مَه هستَه روی تو ترسی نَه مَکِه از غبار 

بو خاطر چِشمونِ تو بِی‌خو نَه دِریا اُم‌کِه خار
هر چه وا مِت گو ای عزیز، از جان و دل اُم‌بو به کار
وا مِت گو کار کاچاک بکن تا زودی تو پولدار بَشی
وا هم زن و شوهر اَبیم از پهلو تو نارَم کنار 

به ماه بَه خونه نِه مَهوند شو و روز هَستَه بیمِ یَک
وختی اَه کایِک زیر مبو سیدَه مهوند پیت ای نگار
تا بت مَدی خوشحال مَبو نه جان خو مبودَه سُبُک
تا تَپُرسی از حال مِه کارکرد خو مَکِه بی تو شمار
وا توم گو اگه وضع خوب بَشِت بعد از دو ماه پولدار اَبُم
ناخدا هستُم مِه خودُم هم شریکُم داخل بار
تو تگو وا مه بهترن کز هر دو راه سود اَبری
فک نه مَکِه از عشک تو که کار کاچاکن قمار 

وینستون سی بستم زَخَن وا جفت موتور دویست و بیست
پیش که برسُم سرحدِ هفت یَک مَکینه خوب ننگ کار
ام‌دی که گشت ا بر رسی سینه‌ای به دریام دا چرخ
کایک مَه اَه رو اسکی کَه نَم‌دُنو بکنم فرار
شو گو که سیگارت کیان ام‌گو سیگار نین واگَرُم
ایطو کشیده زَه به مه که دنیا زیر چم مه ای که تار
کلاف شو زَه دستونُم به کابل فرمون شو کِه بند
خونه‌ی عشک خراب بَشِت دل مو پی تون ای گلعذار 

جاشوی مِه چیهار شَدا چن تا شو زَه بِی توسری
ام‌گو گِری مکُن که آزاد اَبی به گردُن اَگیرُم مِه بار
دست شناور بندِرِن یک راست بِی مو بندِر شو بو
صبح از مو بازجویی شوگِه اه دست مه شون‌گه اختیار
اُم‌گو که بارن مال خودُم کسی واگَر مِه نی شریک
وا مه شوگو گول اَخوری ای فکر از سر خو دربیار
پرونده ما کامل شوکِه  شو‌بو بِی ما دخانیات
جریمه بِی مِه شو‌بُری هفت میلیون و ششصدهزار 

از آنجا بِم دادگاه شو‌بو جریمه مِه هیچ نَهکِه کم
حکم بازداشت مِه اِه‌نوشت نَخَل ماشی شوکِه سُوار
به زندون شهرک شوبو قرنطینه تحویل شو‌دا
همرا معتادون چن نفر که پِل شون‌اَزَه بَه مثل مار
تا صُحب نرفتُم مِه به خُو ایشون شونگو چا بهم
مِه اَ فراق روی تو معتادون اَه درد و خمار
نَزیک ظهر جاروم شو‌زَه شوگو بدو برِیم به بند
آمار مِه بند هشت شو‌دا پلیدر یک اتاق چار
 
چوکون جزیرَه دور مِه شوگو که شهر چه خبرن
نه شوفهمی که کوه عشق بَه رو کوله اُم‌هسته بار
بعد از سه روز شنبه رَسی اُم‌فهمی ملاقات مَتَن
گوش به بلندگو نِشتَرُم ام‌شِنَفت که بِی مِه زَه جار
اُم‌دی موم‌‌خو وا چِم‌گری نیل‌بورکَه اَه روی اه‌کِرده زیر
اِه‌گو ماما گَپ نَت‌کِه گوش نَه مِه و نَه بَپ و نَه بِرار
پول جریمه ایشون شو نین که تا جریمه‌‌ی تو هادَن
مجبوری بُمونی دو سال داخل این زندان دورِت حصار 

آجیر توری ای‌کِه صدا هر چه شَگو نه‌َمِه‌شنفت
مسکین دس خو شَکِه بلند وا حد سر شَدا دوار
ابدَن نهوند رحم و دلُم لعنت به شیطان رجیم
فکر و خیال مِه هَستِر همه پهلو تو ای سیمین عذار
یک سال گذشتن ماجرا شریک مِه ملاقات نهوند
نه پیغومی اَه تو به مِه که اُم‌نهِر بی تو قرار
یَک رو مُم‌مِه اِه‌دا خبر بهم که نومزادتو ای‌کِردِه شو
عقل و هوش اَه سر مِه پَری  وان بو نَه دل مشعل نار 

ام‌گو بَه زور به ای شو‌دا؟ اِه‌گو نه... ای خودش بو گَنوغ
هوندوم که دیوانه بَشُم به یاد اون سالون پار
بعد از دو سال آزاد بودُم رفتُم جزیره بی‌خبر
بَه پی پدر و مادرم که هَستَرِن چِهم انتظار

اگر حرف موم نشنوی وه اه بَپ سرپیچیت بَشِت
ای قصه مِه خوب بشنوی وا درد مِه اَبی دچار
هر که که اول‌بین بَشِت یا آخر کار خو نَگین
اگه وا خو مغرور بَشی چَک اَخوری اَه روزگار
شاکر‌حق اگوت وا شما ای جوونو گوش بُکنی 
قول دُختون ای زمان وا کاچاک ای‌نین اعتبار 

محمد‌عیسی قادری| قاچاق (کار کاچاک) |جزیرتی | A love song about smuggling in southern Iran| Qeshmi

گِریخُم نَهُندِن
گِریخُم نَهُندِن
کسی نی که از مه بُپُرسه چه تِن تو
چه بودِن که لاغرتِه بودِی
همیشَه سَرت بِی‌چه زیرن
چشِت بیِ‌چِه سُرخِن
گِریخُم نَهُندِن، گِریخُم نَهُندِن
.
تو خیلی خاشی
خاشتِر از سوره ی کُل هُوَلّا
که اُن وخَتُ ما رَفته مَختَب
اُ تو، تو چِشُن مه هِجّی تَکِردَه
مِه یادُم نَرَفتن که مارفتَه ایسین
که تو باغ لیمو تو جیکو تخاردَه
مه پُشتِ دِرختُن مَگردی
اُ تو فکرُنُم
روزُنِ شادِمُنی خو پیدا مَکردَه
مه وا کُوت و شلوالِ دومادیمُ
تو وا اُ هَمَه بَنگری
اُهَمَه اَشرفی روی سینَه‌ت
چه تور ِبهاره‌ی سَفیدی
اَگِی بلکه باپیر، آهسته رو تارَه
گازی نَکِردِن
گِریخُم نَهُندِن
 گِریخُم نَهُندِن

مِه بِی‌تو مَواتِن
مِه یَک کال مودِ تو با صدتا ماشین و خانَه عوض ناکُنُم
اگَه شاه دنیا بَشُم
تو وقتی نَبی هیچی اُم‌نی
بدو نزیکُم بدو
بدو تا کَموتر بشیم
بریم رو کَسودنگُن کوه بازگِرد کَلودنگ بسازیم
که اوجا کسی نی
که اوجا تو وامِه اَبی 
مه وا تو اَبُم

گریخُم ...







گِریخُم نَهُندِن| اجرایی ناشنیده از ابراهیم منصفی  Gerikhom Nahonden | Ebrahim Monsefi

 شهرت عالمگیر ترانه به واسطه اجرای آن در یک فیلم پرفروش بالیوودی توجه‌های ملی را هم به تاریخچه این ترانه جلب کرد. هرچند آنچه در رسانه‌های اصلی فارسی گفته شد و از دهانی به دهانی چرخید عمدتا تا ضیا آتابای رفت و زحمت بیشتری به خود نداد که در پی ریشه‌های ملودی و اجراهای قدیمی‌تر و سازندگان اثر در بندر‌عباس بگردد. اولین اجرای این ترانه متعلق به گروه لیوا در دهه پنجاه است. لیوا گروهی بود نوگرا در موسیقی هرمزگان. ترانه نیز نه چنان که گفته شد بخشی از فولکلور جنوب که شناسنامه‌دار است. صاحبش هنوز زنده است. هر چند به تلخی و زحمت.
 شاید قصه ترانه هم طعنه دیگری است به روزگار. آنچه روزی در وصف جمال، پسرک سیاه و رنجی که او از اربابانش بُرده بود سروده شده بود حالا دنیایی را به حرکت و رقص وا داشته. شاید حتی خود جمال را. که سال‌ها پیش در رفت از جور ارباب. زنده در گوشه‌ای اتفاقی به گوشش خورده تن به جنب‌وجوشی هم داده و پیش خود گفته چرا که نه؟
رنج سیاهان جنوب همیشه به حرکت و رقص گره خورده است. 

متن ترانه سیاه زنگی ابراهیم شهدوستی:

ای سیاه زنگی دلُم مَکُن خون
هر جا اَنینی مَگَه رازِت وا مردم
هر روزو باید به دنبالِت بِگردُم
خیر نَگینی سیاه
مِه‌ وا تو هستُم

جِمال جِمالو جمالَک جِمال بُدو

بدو تا هر دومون با هم بَشیم جون
هر چی مردم اَگَن گوش مَدَه تو
خدا خودی اَدون بِی تو مَواتِن
بُدو کنارُم بِنین 
صحرا مَرَه تو

جِمال جِمالو جمالَک جِمال بُدو

محمد‌عیسی قادری| قاچاق (کار کاچاک) |جزیرتی | A love song about smuggling in southern Iran| Qeshmi

Shayan Tadayyon