در نظام‌های اقتدارگرا، پیش بینی نتیجه چرخه سرکوب و شورش، مثل پیشگویی نتیجه هر نقطه عطف دیگری، دشوار است. واضح است که در ایران نوعی "پایداریِ" استبدادی یا نظمی تحمیلی وجود دارد که خیزش های مردمی آن را قابل مشاهده کرده و به چالش کشیده اند. این چرخه یکی از خصوصیات معمول نظام های سیاسی خودکامه است. هرچند، میدانیم که در بیشتر 43 سال عمر جمهوری اسلامی شورشها و اعتراضات زیادی وجود نداشته اند. سوال اینجاست که پس در چنین سیستمی مردم چگونه به زندگی روزمره خود می پردازند؟ در کتاب "ایجاد دموکراسی محلی در ایران"، کیان تاجبخش، استاد دانشگاه کلمبیا، توضیح می دهد که نظم استبدادی در ایران چگونه عمل می کند.

اپیزود 1: ایجاد دموکراسی محلی در ایران، با کیان تاجبخش

این اپیزود بر اساس مصاحبه حلقه ایران با دکتر علی میرسپاسی، استاد جامعه شناسی دانشگاه نیویورک، و سخنرانی ایشان با عنوان "ایده ایران" تهیه شده است.

خلاصه بح‍ث
تغییر نام ایران در سال ۱۳۱۴ در روابط دیپلماتیک از "پرشیا" به "ایران" مصادف با تغییری متزلزل در ناسیونالیسم ایرانی بود. ناسیونالیسم دیگر قلمرو جامعه مدنی محسوب نمی شد بلکه به قلمرو یک حکومت مستبد تبدیل شد. علی میرسپاسی با اشاره به زندگی و تفکرات تقی اَرانی در کتاب جدیدش (The Discovery of Iran: Taghi Arani, a Radical Cosmopolitan) نشان می دهد که پیش از آن زمان در دهه اول حکومت رضاشاه یک جامعه مدنی پرجنب و جوش در ایران وجود داشت که در آن مردم، و نه فقط دولت، در معنای ایرانی بودن در جهان بحث می کردند. با توجه به این که بسیاری از ایرانیان امروز درباره بازگشت به لغت‌های «پرشیا» و «پرشین» بحث می‌کنند، درس‌های تاریخی آن دوران اهمیت جدیدی یافته است. 

علی میرسپاسی استاد مطالعات خاورمیانه و جامعه‌شناسی و همچنین رئیس مرکز مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه نیویورک است. زمینه های پژوهشی میرسپاسی، نظریه‌های اجتماعی مدرنیته، تاریخ روشنفکری ایران، اسلام سیاسی، تفکر مدرن اسلامی و جامعه شناسی مذهب می باشند.
https://as.nyu.edu/faculty/ali-mirsepassi.html


اپیزود 2: هویت مدرن ایرانی، با علی میرسپاسی

ایرانی دیگر
گفتگویی پیرامون هنر معاصر ایران

پرستو احمدی ، نامی هست که امروز در سپهر عمومی ما ایرانیان مترادف با شجاعت، هنر بی تعارف و زیبایی بی لکنت شده. اما این جلوه بی نقص از هنر مردمی از کجا پیدا شد؟ پرستو احمدی چطور تبدیل به الگو و نماد شجاعت و بی پروایی شد؟ چه تاریخچه ای در پس هنر بی سانسور پرستو احمدی و دور زدن سیستم های کنترل دولتی در ایران هست و هنرمندان معاصر ما در دهه های گذشته به چه شکل در سخت ترین شرایط زبان گویای ملتی خاموش در خفقان سیاسی بودن؟ یا بقول هوشنگ ابتهاج که گفت "در آن شب های طوفانی که عالم زیر و رو میشد، نهانی شب چراغ عشق را در سینه پروردم"، هنرمندان معاصر سرزمین ما چگونه در این تاریک ترین و سردترین فصول تاریخ ایران، چراغ عشق رو زنده نگه داشتن تا روزی دوباره در قالب جنبش زیبای "زن، زندگی، آزادی" شعله ور بشه و برای ما مردم ایران منادی امید به فردایی سبز و روشن و آکنده از آزادی و مردم سالاری و رشد و ترقی در جامعه جهانی بشه؟ 
 
تو این اپیزود در قالب نگاه به کتاب "ایرانی دیگر" اثر دکتر پاملا کریمی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. کتاب «ایرانی دیگر» یه اثر منحصر بفرد در زمینه هنر معاصر است. بحث اصلی کتاب پیرامون تعاملات خلاقانه هنرمندان و کیوریتورها با فضاهاو مکان‌های غیر معمول شکل گرفته است. پرسش اصلی کتاب این است که چگونه هنرمندان ایرانی از موانع فرهنگی/دینی/سیاسی و رژیم‌های کنترل دولتی عبور می‌کنند و برای عرضه آثار خود با آزادی بیان بیشتر با فضاها و مکان‌های غیر معمول و مخاطبین خاص درگیر می‌شوند. از دهه ۱۹۸۰ میلادی یا دهه ۱۳۶۰ شمسی فشارهای سیاسی و اقتصادی قشر خلاق ایران را به شکل فزاینده‌ای به سوی اشکال ناب و نوتری از خلق هنر سوق داده که غالبا خارج از فضاهای رسمی موزه و گالری ارائه و تعریف می‌شوند. این اشکال از هنر معمولا در مکان‌هایی غیر رسمی و غیر معمول مثل خانه‌های شخصی یا ساختمان‌های متروکه و یا مناطق شهری بی‌سکنه و جاهای دورافتاده به عرصه نمایش گذاشته می‌شوند. در این کتاب پاملا کریمی توجه ما را به هنرهای تجسمی, اجرایی و نمایشی خارق‌العاده‌ای جلب می‌کند که ناقدان و اساتید تاریخ هنر تاکنون کمتر به آن پرداخته‌اند. 

برای تماشا یا مطالعه جزییات این بحث به وبسایت یا کانال یوتیوب حلقه ایران مراجعه کنید:https://www.irancircle.org/post/alternative-iran
#هنر_معاصر #پرستو_احمدی #هنر_مردمی #هنر_زیرزمینی #هنر_اعتراضی #هنر_مقاومت #ایرانی_دیگر


اپیزود 3: ایرانی دیگر، با پاملا کریمی و ارکیده بهروزان

پیدایش پوپولیسم امروزه پدیده ای جهانی محسوب میشود. رهبران پوپولیست در گستره وسیعی از امریکا و دموکراسی های اروپایی تا کشورهای در حال توسعه آسیایی و امریکای لاتین مشغول حکمرانی هستند. پژوهشگران و تحلیل گران در حوزه های گوناگون نظریه های متفاوتی برای تبیین این پدیده ارائه داده اند. آیا این نظریه ها قابلیت توضیح پوپولیسم در ایران را دارند؟ کدامیک از آنها توضیح دقیق تری برای ریشه های پوپولیسم ایرانی ارائه میدهد؟ این گفتار به دنبال یافتن تبیینی برای پیدایش پوپولیسم ایرانی در سالهای اخیر است. بر اساس تحلیل برخی داده های موجود نظریه های متفاوت در تبیین پوپولیسم در ایران بررسی میشود. در انتها تلاش میشود با بهره گیری از ادبیات رایج در حوزه مطالعات پوپولیسم و رفتارجمعی تحلیل بدیلی برای ریشه یابی پوپولیسم در ایران ارائه شود.

اپیزود 4: پوپولیسم ایرانی، با علیرضا رئیسی

بعد از انقلاب 57، دولت وقت با تقاضای فزاینده گروه های زیادی از مردم برای دسترسی به آموزش عالی مواجه شد. مسئولین در پاسخ به این تقاضا از یک سو ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی را افزایش دادند و از سوی دیگر دانشگاه آزاد اسلامی را به عنوان یک دانشگاه غیرمتمرکز و غیردولتی ایجاد کردند تا برای کسانی که نمی توانستند وارد دانشگاه های دولتی بشوند فرصت تحصیلی در این دانشگاه ایجاد شود. همچنین در چارچوب اصلاحات اقتصادی بازارمحور، دولت هاشمی رفسنجانی ممنوعیت تاسیس دانشگاه های غیردولتی را لغو کرد و تعداد زیادی موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی در دهه 70 و 80 ایجاد شد. نتیجه این تحولات رشد تعداد دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی بود. اما اقتصاد کشور قادر به جذب تعداد زیادی از این تحصیلکردگان در شغل های مرتبط با مدرک دانشگاهی آنها نبود. در نتیجه در سه دهه گذشته ایران شاهد افزایش شدید نرخ بیکاری و اشتغال غیرمرتبط با رشته تحصیلی بوده است. مطالعه روند رشد آموزش عالی در سایر کشورهای خاورمیانه نشان می دهد که بحران مازاد تحصیلکرده در بسیاری از کشورهای همسایه هم یک مشکل بزرگ است که در دو دهه اخیر تشدید یافته است. 
در این برنامه حلقه ایران در دانشگاه هاروارد، علاوه بر نگاهی آماری به روند رشد آموزش عالی و شرایط بازار کار برای فارغ التحصیلان در ایران، دلایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بروز این بحران مورد بررسی قرار گرفت. بحران مازاد تحصیل کرده یک پدیده جهانی است که در بسیاری از کشورهای درحال توسعه و پیشرفته مانند چین، اسپانیا و کره جنوبی مشاهده می شود. متاسفانه به دلایل متعددی دولتها در جلوگیری از این بحران موفق نبوده اند. تاکنون تنها دو کشور هنگ کنگ و سنگاپور در این زمینه موفقیت قابل ملاحظه ای داشته اند که به تجربیات آنها در این زمینه اشاره خواهد شد. 


برای مطالعه جزییات این بحث به وبسایت حلقه ایران مراجعه کنید:
https://www.irancircle.org/post/nader-habibi


اپیزود 5: بحران تحصیلات زیاد از حد، با نادر حبیبی

«حلقه ایران» موسسه ای است غیرانتفاعی و مردم-نهاد، متمرکز بر ارتقاء آگاهی عمومی و توسعه فرهنگی، که از سال 1396 با همکاری داوطلبانه تعدادی از دانشجویان و فارغ التحصیلان ایرانی در بوستون آغاز به کار کرد، با ایجاد فضایی برای انتقال دانش پژوهشگران ایرانی به سایر ایرانیان در ایران و در سایر نقاط جهان. محتوایی که در قسمت های مختلف این پادکست ارائه می شود برگرفته از سخنرانی ها و بحث های پژوهشگران در جلسات گذشته حلقه ایران است.

The content that is presented in the episodes of this podcast comes from the talks and discussions of researchers in the previous meetings of The Iran Circle.

اپیزود 4: پوپولیسم ایرانی، با علیرضا رئیسی

The Iran Circle

Related tracks