“หากต้องการสร้างเด็กให้เป็นคนช่างสงสัย พวกเขาต้องอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เต็มไปด้วยผู้ใหญ่ที่ใคร่รู้”
.
นี่คือ ข้อเสนอของ ดร.จูดี้ ฮัลเบิร์ต และ ดร.ลินดา เคเซอร์ ผู้ก่อตั้งเครือข่ายการศึกษาแบบสืบเสาะและการศึกษาพื้นถิ่น (NOIIE) ประเทศแคนาดา ทั้งคู่เคยสอนหนังสือและดำรงตำแหน่งครูใหญ่ในโรงเรียนมัธยมก่อนที่จะย้ายมาทำงานสายวิชาการที่มหาวิทยาลัยบริติชโคลัมเบีย จึงมีประสบการณ์ด้านการศึกษาถึงกว่า 23 ปี
.
ทั้งคู่ร่วมกันเขียนหนังสือเกี่ยวกับ Inquiry-based Learning หลายเล่ม หนึ่งในนั้นคือ The Spiral Playbook ซึ่งแนะนำ ‘เกลียวแห่งการสืบเสาะ’ (The Spiral of Inquiry) เครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ผู้สอนหันมาทบทวนว่า วัตถุประสงค์ในการจัดรูปแบบการเรียนการสอนคืออะไร ผู้เรียนต้องการอะไร ผู้สอนต้องศึกษาอะไรเพิ่มเติม และต้องทำอย่างไรถึงจะเกิดการเปลี่ยนแปลงได้จริง กล่าวง่ายๆ คือการนำกระบวนการสืบเสาะมาใช้ออกแบบการสอนที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่นั่นเอง  
.
ฟังการบรรยายเรื่อง “Sparking Curiosity through Spirals of Inquiry” โดย ดร.จูดี้ ฮัลเบิร์ต และ ดร.ลินดา เคเซอร์  ผู้อำนวยการเครือข่ายการศึกษาแบบสืบเสาะและการศึกษาพื้นถิ่น (NOIIE) ประเทศแคนาดา บันทึกจากงานสัมมนาสาธารณะ ‘Inquiry-based Learning ปลุกความสงสัย จุดไฟการเรียนรู้ตลอดชีวิต’

Knowledge Exchange EP.59 Sparking Curiosity through Spirals of Inquiry

20th TK Park - แคน กอมณี (แคน)

กิตติธัช ไกรวุฒิวงศ์ (พีเจ้น)

20th TK Park - กิตติธัช ไกรวุฒิวงศ์ (พีเจ้น)

เพชร สุขพลัม (เพชร)

20th TK Park - เพชร สุขพลัม (เพชร)

ห้องสมุดกาเบรียล การ์เซีย มาร์เกซ เมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน ได้รับรางวัลห้องสมุดประชาชนแห่งปี 2023 จากสหพันธ์นานาชาติแห่งสถาบันและสมาคมห้องสมุด (IFLA) ห้องสมุดตั้งอยู่ในเขตที่มีผู้ใช้แรงงานเป็นประชากรส่วนใหญ่ และทำหน้าที่เป็นเหมือนบ้าน ห้องเรียน พื้นที่หย่อนใจ ควบคู่ไปกับการสร้างความเข้มแข็งทางวัฒนธรรมและความเป็นชุมชน
.
การได้รับรางวัลในครั้งนี้ ถือเป็นความสำเร็จของ ‘เครือข่ายห้องสมุดประชาชนเมืองบาร์เซโลนา’ ที่ส่งเสริมให้ประชาชนทุกคนเข้าถึง ‘สิทธิทางวัฒนธรรม’ นับตั้งแต่ใช้แผนพัฒนาห้องสมุดฉบับแรกในปี 1998 ในระยะเวลา 20 ปีที่ผ่านมา จำนวนห้องสมุดในเครือข่ายมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นเป็น 2 เท่า ได้รับการจัดสรรงบประมาณ และมีพันธมิตรที่ร่วมทำงานด้านการเรียนรู้ การอ่าน การเขียน และวัฒนธรรม แผนแม่บทของเครือข่ายห้องสมุดเมืองบาร์เซโลนาในปัจจุบัน แบ่งออกเป็น 4 กลยุทธ์ คือ  
.
1-สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และการสร้างสรรค์ความรู้ โดยบทบาทข้องห้องสมุดคือ ส่งเสริมการเรียนรู้ประเด็นร่วมสมัย การเพิ่มพูนทักษะ และจัดสรรพื้นที่สำหรับกิจกรรมที่ก่อให้เกิดการลงมือทำ และสร้างสรรค์ เช่น เมกเกอร์สเปซ หรือ Citizen Lab

2-สิทธิในการเข้าถึงการอ่าน การเขียน  และการสนทนา โดยสร้างความร่วมมือระหว่างห้องสมุดกับสถาบันการศึกษา และสถาบันทางวัฒนธรรม รวมถึงบุคลากรในอุตสาหกรรมหนังสือเพื่อให้เกิดกิจกรรมที่แตกต่าง
.
3-สิทธิในการเข้าถึงระบบการศึกษา การอมรมเพิ่มพูนทักษะ ความรู้ด้านวัฒนธรรม และการมีส่วนร่วมในงานศิลปะ โดยส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งในระบบ และกิจกรรมการเรียนรู้ของเยาวชนนอกเวลาเรียน
.
4-สิทธิในการเข้าถึงวัฒนธรรม ความรู้ และกิจกรรมทางวัฒนธรรมอย่างเท่าเทียม ให้คุณค่ากับความหลากหลายทางวัฒนธรรม ความเป็นชุมชน

Knowledge Exchange EP.62 Barcelona Libraries Master Plan 2030: Fostering Equal Access to Knowledge

Libraries and Archives Blueprint 2025 (LAB25) คือแผนพัฒนาห้องสมุดของ คณะกรรมการหอสมุดแห่งชาติสิงคโปร์ (NLB) สามารถแบ่งออกเป็น 4 กลยุทธ์หลัก คือ 1) ตลาดนัดแห่งการเรียนรู้ (Learning Marketplace) 2) สร้างประชากรที่ฉลาดรู้เรื่องข้อมูล (Informed Citizenry) 3) สร้างนักเล่าเรื่องเมืองสิงคโปร์ (Singapore Storytellers) และ 4) สร้างความเสมอภาคในการเข้าถึงความรู้ (Equalizer) 
.
บทบาทของ NLB ในการส่งเสริมความเสมอภาค (Equalizer) คือช่วยเหลือครอบครัวที่มีรายได้น้อยให้มีช่องทางในการเรียนรู้ สนับสนุนการเรียนรู้เทคโนโลยีเกิดใหม่ และออกแบบบริการพิเศษสำหรับผู้บกพร่องทางร่างกาย
.
ห้องสมุดพังโกล (Punggol Regional Library) เป็นห้องสมุดแห่งความเท่าเทียมแห่งแรกของ NLB ทีมงานเก็บข้อมูลหลายครั้งเพื่อให้เข้าใจปัญหาและความต้องการของผู้พิการ หลังจากนั้นจึงจัดการประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็น ทดลองสร้างต้นแบบในห้องสมุดอื่นๆ ก่อนนำผลลัพธ์ไปใช้จริงกับห้องสมุดพังโกล 
.
การจัดการประสบการณ์ผู้ใช้ซึ่งมีความต้องการพิเศษของห้องสมุดพังโกลครอบคลุมตั้งแต่การเดินทางมายังห้องสมุด เส้นทางการใช้บริการในห้องสมุด การสื่อสารระหว่างเจ้าหน้าที่ห้องสมุดและผู้ใช้งาน และการมีส่วนร่วมกับกิจกรรมต่างๆ 
.
สิ่งอำนวยความสะดวกในห้องสมุดพังโกลมีหลายประการ เช่น ‘พื้นที่สงบ’ หรือ ‘ห้องสงบใจ’ เพื่อปรับอารมณ์ผู้ใช้ที่เป็นออทิสติกให้สงบลง ชั้นวางที่ถูกออกแบบให้ต่ำกว่าของห้องสมุดอื่นๆ จุดยืมคืนมีพื้นที่กว้างขวางสำหรับรถเข็น มีหนังสือภาษาอังกฤษแบบอักษรเบรลล์ หนังสือเล่าเรื่อง หนังสือเสียงโฟนิกส์ และหนังสือสัมผัส 
.
เจ้าหน้าที่ห้องสมุดได้รับการอบรมพิเศษเพื่อให้ช่วยเหลือผู้ใช้งานได้ตรงความต้องการ และสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ กิจกรรมที่ห้องสมุดจัดเอื้อให้ผู้พิการสามารถเข้าร่วมและมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นๆ ได้ โดยมีการใช้ ‘เทคโนโลยีช่วยเหลือ’ สำหรับผู้พิการ เช่น การขึ้นคำบรรยายสด เครื่องช่วยฟัง และที่สำคัญก็คือห้องสมุดพังโกลมีการสื่อสารและรับฟังความคิดเห็นผู้ใช้เพื่อพัฒนาบริการอย่างต่อเนื่อง ในฐานะต้นแบบด้านการให้บริการอย่างครอบคลุม 

Knowledge Exchange EP.63 NLB’s equaliser role within the LAB25 framework

ห้วงเวลา 20 ปีมานี้ ประเทศไทยแทบไม่มีข่าวดี เรื่องการเรียนรู้หรือการศึกษาเลย มากไปกว่านั้น คุณภาพก็กลับไถลลงอย่างต่อเนื่อง แม้จะสามารถอ่านออกแต่จับใจความไม่ได้ มีสัดส่วนเกินครึ่งของเด็กไทยทั้งหมด
.
ผลสอบ PISA หลายๆ ปี ชี้ให้เห็นว่าเด็กไทยยังมีจุดอ่อนเรื่องความคิดเชิงวิพากษ์ ความคิดสร้างสรรค์ และจิตใจแห่งการเติบโต (Growth Mindset)
.
เพื่อกอบกู้วิกฤตการเรียนรู้นี้ ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) เล็งเห็นว่า ประเทศไทยควรสร้างการเปลี่ยนแปลงในระบบการเรียนรู้ให้เด็กไทยอยู่ได้ท่ามกลางโลกอนาคต ด้วย 6 การลงทุนนี้ (1) การลงทุนในทารกแรกเกิด (2) การลงทุนในเด็กปฐมวัย (3) การรักษานักเรียนให้อยู่ในโรงเรียน (4) การลงทุนสร้างทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 (5) การพัฒนา AI ให้ช่วยพัฒนาการเรียนรู้ และ (6) การสร้างพื้นที่การเรียนรู้
.
ฟัง…การบรรยายเรื่อง “เปลี่ยนโลกการเรียนรู้ของไทยให้ทันโลก” โดย ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) บันทึกในโอกาสพิธีเปิดนิทรรศการและกิจกรรมเนื่องในวาระครบรอบ 20 ปี ทีเคพาร์ค The Catalyst of Change สร้างการเปลี่ยนแปลง

Knowledge Exchange EP.64 ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ – เปลี่ยนโลกการเรียนรู้ของไทยให้ทันโลก

เอ็กซิเตอร์ ประเทศอังกฤษ นอกจากเป็นบ้านเกิดของนักเขียนชื่อก้องโลกอย่าง อกาธา คริสตี, เท็ด ฮิวจ์ส, ไมเคิล มอร์พูร์โก และอีกหลายคนที่ไม่ได้พูดถึง เมืองขนาดเล็กแห่งนี้คือส่วนหนึ่งของ ‘เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ขององค์การยูเนสโก’
.
แอนนา โคห์น ออร์ชาร์ด (Anna Cohn Orchard) ผู้อำนวยการโครงการ Exeter UNESCO City of Literature จบการศึกษาด้านวรรณกรรมอังกฤษ และภูมิศาสตร์วัฒนธรรม มีประสบการณ์ทำงานกับพิพิธภัณฑ์มาแล้วหลายแห่ง จึงมีความเชี่ยวชาญในการการทำโครงการและการสร้างเครือข่ายในชุมชน 
.
เธอจะมาเจาะลึกถึงผลลัพธ์จากการเข้าร่วมเครือข่ายเมืองวรรณกรรมของเอ็กซิเตอร์ พร้อมตัวอย่างโครงการเกี่ยวกับวรรณกรรมที่เกิดจากความร่วมมือของพันธมิตร เช่น ตู้จำหน่ายหนังสือของ Penguin Random House โครงการบรรณบำบัดของ Exeter College และนวัตกรรมอื่นๆ ที่จะช่วยส่งเสริมให้ชาวเมืองมีโอกาสเข้าถึงหนังสือได้อย่างเท่าเทียม สามารถส่งต่อมรดกวัฒนธรรมด้านวรรณกรรมเป็นแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นหลังได้

Knowledge Exchange EP.65 Exeter City of Literature: Made of our Stories

ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา สถิติการจำหน่ายวรรณกรรมเกาหลีในต่างประเทศมีจำนวนมากถึง 1.95 ล้านเล่ม โดยในแต่ละปีก็มียอดขายเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ และเพียงหนึ่งวันให้หลังจากการประกาศผลรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมที่ ฮัน คัง (Han Kang) นักเขียนหญิงชาวเกาหลีเจ้าของผลงาน ‘The Vegetarian’ ได้รับรางวัล ร้านหนังสือใหญ่ๆ ในเกาหลีต่างเนืองแน่นไปด้วยผู้คนที่มายืนเรียงรายต่อแถวเพื่อซื้อหนังสือของเธอ บางแห่งต้องจำกัดจำนวนซื้อ หลายแห่งจำหน่ายหนังสือหมดชั้นจนต้องเปิดรับพรีออร์เดอร์ กลายเป็นปรากฏการณ์ที่กระตุ้นวงการหนังสือเกาหลีให้ตื่นตัวคึกคัก

นี่ไม่ใช่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน และไม่ได้เกิดขึ้นจากความพยายามของนักเขียนและนักแปล เพียงเท่านั้น กว่า 2 ทศวรรษที่ Literature Translation Institute of Korea หรือ LTI Korea ก่อตั้งและดำเนินการมา สถาบันได้ส่งเสริมสนับสนุนการแปลวรรณกรรมอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการให้ทุนสนับสนุนการแปล การส่งเสริมประชาสัมพันธ์วรรณกรรมในต่างประเทศ และการอบรมนักแปลที่ตรงความต้องการของอุตสาหกรรมหนังสือ  และการก่อตั้งหลักสูตรการแปล (Translation Academy) ที่ให้ความสำคัญกับวิธีการแปลที่ตรงใจผู้อ่านในประเทศปลายทาง

ฟังการบรรยายเรื่อง “Korean Literature Captivating the World: Case Studies on LTI Korea’s Global”  โดย ปาร์ค ชานอู (Park Chanwoo) ผู้จัดการด้านเนื้อหา (Content Manager) ของ Literature Translation Institute of Korea (LTI) จาก TK FORUM 2025 “Books without Borders”

Knowledge Exchange EP.66 Korean Literature Captivating the World: Case Studies on LTI Korea’s Global

กว่า 36 ปี มูลนิธิการอ่านเยอรมันได้มีบทบาทในการขับเคลื่อนและสนับสนุนครอบครัว เด็กและเยาวชนชาวเยอรมันให้สามารถอ่านออกเขียนได้ มีทักษะที่เหมาะสมกับวัย และมีคุณภาพชีวิตที่ดีทางการศึกษา โดยมีเป้าหมายมุ่งสนับสนุนกิจกรรมส่งเสริมการอ่านให้เกิดขึ้นในโรงเรียนต่างๆ ทั่วประเทศเยอรมนี ไม่ว่าจะเป็นการจัดแคมเปญเฉลิมฉลองวันหนังสือโลก ร่วมกับสำนักพิมพ์และร้านหนังสือทั่วประเทศเยอรมนี ด้วยการแจกบัตรกำนัลให้แก่นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และ 5 สำหรับการซื้อหนังสือ 1 เล่มจากร้านหนังสือท้องถิ่น ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนและสนับสนุนการสร้างระบบนิเวศการอ่านที่ดีให้กับกลุ่มอนาคตของชาติ 

มูลนิธิยังมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ประโยชน์ในการส่งเสริมวัฒนธรรมการอ่าน ผ่านระบบให้บริการออนไลน์ที่เรียกว่า ‘Free Storie’ ผ่านแอปพลิเคชัน ซึ่งให้บริการหนังสือเสียงสำหรับกลุ่มเด็กเล็ก ควบคู่ไปกับการดำเนินโครงการแจกหนังสือให้กับโรงเรียน โรงพยาบาล และศูนย์กุมารแพทย์ทั่วประเทศ เพื่อให้ทุกครอบครัวในเยอรมนีได้เข้าถึงองค์ความรู้จากหนังสือ และเสริมสร้างนิสัยรักการอ่านให้กับเด็กทุกคน ในขณะเดียวกันก็มีการจัดเวทีมอบรางวัล ‘The German Reading Awards’ ด้านการส่งเสริมการอ่าน ซึ่งมอบให้กับบุคคล องค์กร ชุมชน องค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ที่ยืนหยัดและส่งเสริมการอ่านและการรู้หนังสือทั่วประเทศเยอรมนี เชื่อมโยงเครือข่ายจากทุกภาคส่วนในสังคมให้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งเพื่อร่วมสร้างสรรค์ระบบนิเวศส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้อย่างยั่งยืน

ฟังการบรรยายเรื่อง “The role of The Reading Foundation (Stiftung Lesen) in empowering the German reading culture”  โดย ดร.ยอร์ก เอฟ. มาส (Dr.Jörg F. Maas) กรรมการผู้จัดการมูลนิธิการอ่าน Stiftung Lesen, เยอรมนี จาก TK FORUM 2025 “Books without Borders”

Knowledge Exchange EP.67 The role of The Reading Foundation in empowering the German reading culture

องค์กร Finnish Literature Exchange (FILI) ได้พิสูจน์ให้เห็นว่าแม้จะเป็นประเทศขนาดเล็กที่มีประชากรเพียง 5.5 ล้านคน และใช้ภาษาประจำถิ่นกำเนิดที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับภาษาอื่นใดในโลก แต่ด้วยกลยุทธ์ที่ชัดเจนและความมุ่งมั่นในภารกิจเผยแพร่วรรณกรรมฟินแลนด์ให้เป็นที่รู้จักของคนทั้งโลก พร้อมทั้งการได้รับทุนสนับสนุนจากกระทรวงศึกษาธิการและกระทรวงวัฒนธรรมกว่าปีละ 700,000 ยูโร (ประมาณ 26 ล้านบาท) ต่อปี ทำให้วรรณกรรมฟินแลนด์ก้าวสู่เวทีระดับโลกได้สำเร็จ ด้วยการสร้างรากฐานสำคัญคือ ‘การสนับสนุนด้านการแปล’ ซึ่งรวมไปถึงการพัฒนาทักษะของนักแปล ควบคู่ไปกับการใช้กลยุทธ์สื่อสารการตลาดที่มีประสิทธิภาพ เพื่อสร้างการรับรู้และเผยแพร่เสน่ห์ของวรรณกรรมฟินแลนด์ผ่านงานแสดงหนังสือนานาชาติ
 
จุดเปลี่ยนสำคัญของวรรณกรรมฟินแลนด์เกิดขึ้นในปี 2014 เมื่อฟินแลนด์ได้รับเกียรติให้เป็น Guest of Honor ในงานแสดงหนังสือแฟรงก์เฟิร์ต ซึ่งเกิดจากการทุ่มงบประมาณกว่า 4 ล้านยูโร (ประมาณ149 ล้านบาท) ดำเนินงานในโครงการส่งเสริมการเผยแพร่วรรณกรรมฟินแลนด์ที่เกี่ยวข้องในระยะเวลา 5 ปี ซึ่งได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในอุตสาหกรรมหนังสือ ส่งผลให้วรรณกรรมฟินแลนด์ได้รับการแปลและตีพิมพ์ในหลายประเทศกว่า 130 เล่ม ทั้งในเยอรมนี ออสเตรีย และสวิตเซอร์แลนด์ในปีนั้น ซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้นจากเดิมที่ได้รับการแปลเพียง 20-30 เล่มต่อปีในเยอรมนีเท่านั้น และสามารถสร้างการรับรู้ในสื่อมวลชนมากกว่า 7,770 ครั้งด้วยสโลแกน "Finnland. Cool." ที่สำคัญคือโครงการนี้ไม่ได้จบลงแค่ปีเดียว แต่สร้างผลกระทบระยะยาวที่ทำให้รายได้จากการส่งออกวรรณกรรมฟินแลนด์เพิ่มขึ้นเกือบ 4 เท่าจากปี 2011 โดยเยอรมนียังคงเป็นตลาดที่สร้างรายได้สูงสุดถึง 23% ตามมาด้วยสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร 14%
 
การทำงานของ FILI สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการวางแผนระยะยาว การวัดผลอย่างเป็นระบบ และการเชื่อมโยงเครือข่ายจากทุกภาคส่วน ตั้งแต่การให้ทุนสนับสนุนการแปล การจัดโครงการสัมมนาสำหรับนักแปลและบรรณาธิการ ไปจนถึงการติดตามและสนับสนุนเมื่อหนังสือแปลถูกตีพิมพ์ออกมา ทั้งหมดนี้เพื่อให้วรรณกรรมฟินแลนด์ไม่เพียงแค่เดินทางออกไปต่างแดน แต่ยังนำอิทธิพลและมุมมองใหม่ ๆ กลับมาพัฒนา สร้างระบบนิเวศที่เข้มแข็งและยั่งยืนสำหรับวงการวรรณกรรมในประเทศของตนเอง
 
ฟังการบรรยายเรื่อง "Why Translations Matter" โดย เทีย สตรานเดน (Tiia Strandén) ผู้อำนวยการ Finnish Literature Exchange (FILI), ฟินแลนด์ จาก TK FORUM 2025 "Books without Borders"

Knowledge Exchange EP.68 Why Translations Matter

สารพันเรื่องราวว่าด้วยพื้นที่การเรียนรู้สร้างสรรค์และการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 จุดประกายแนวคิดว่าด้วยอนาคตห้องสมุดและการเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัล

Knowledge Exchange EP.59 Sparking Curiosity through Spirals of Inquiry

TK Park

Related tracks